VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws- Handels- en Annoncenblad. Achttiende jaar. Zaterdag 2TD Februari 1904 Nummer 9. Vlaansch-Liberale Weekbladpers. DE BLOEDWET. Kostelooze leeskamers. Ons Onderwijs. Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr per jaar yoor den bulten. 2 50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50 Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent mr drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nutnmer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100 Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als- lede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij t onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. BOMD Liberale Propaganda. Met het oog op de aanstaande Wetgevende i Provinciale Kiezingen, heeft het bestuur m den Bond een bestendig bureel ingericht, Mast met het nemen van de practische maat- sgelen, om de Liberale Propaganda, door insch Vlaamsch België, te verzekeren. Dit bureel gelast zich met het opstellen, itgeven en uitdeelen van liberale weekbla- jn en vlugschriften, tracts, plakbrieven, en at geven van conferenties in de Vlaamsche povinciën. Alle verdere inlichtingen zullen met de teeste bereidwilligheid worden verschaft aor het bestuur van den Bond, Fortstraat, 1, te Gent. Het heeft nogmaals Loting eweest. Het is een dag geweest die het hart Etn vele arme moeders der werkjon- ensmet rouw en droefheid heeft ver- uld, omdat hun zoon, hun lieveling, ien zij met zooveel moederlijke zor- en hebben grootgebracht, ten gevol- e van een slecht nummer, hun zal loeten verlaten om naar het leger te aan. Het is een dag die ons nogmaals eeft bewezen op welke manier het Alle Belgen zijn ge- ijlt voor de wetwordt legepast: evenals met hetstemrecht, en voordeele der rijken Wij weten dat er geen zwaardere icht is dan de bloedwet. Vaarom wordt die plicht niet aan llen opgelegd? Aan rijken en armen? Omdat de klerikalen het niet wil- en. De klerikalen willen niet weten an de gelijkheid voor den soldaten- ienst Ze willen niet dat hunne toekom- ;ige gezalfde kiesdravers en hunne Is-a-papa geweer en ransel dragen f zich door de aanraking met de jon- ens uit het volk vernederen of be- uilen. Daarom wordt door de klerikalen e schandelijke zedelooze plaatsverv anging behouden; daarom hebben ij aan het volk de schreeuwendste ngelijkheid, de wraakroependste on- echtvaardigheid van de tegenwoor- ige legerwerving doen slikken, met n den schijn, een diensttijd van eeni- e maanden te verminderen en de naandelijksche vergoeding te verhoo- en. En bij hoevelen gaat die schade- oosstelling naar de ouders, voor wie de klerikalen beweren ze te geven Nog bij geen 5 op de 100. Het zijn 10 fr. drinkgeld meer, die eerder mo gen aanzien worden voor verbees- tingsgeld, onzer volksjongens. Elk moet soldaat zijn voor zijn eigen, rijk en arm; iedereen gelijk voor de bloedwetZiedaar de wensch des volks Ziedaar wat zelfs de meest gema tigde liberalen, die alle voorrechten wilden doen verdwijnen en het woord der GrondwetIede reen gelijk voor de wet willen verwezentlijken. De algemeene kreet om tegen de bloedwet te protesteeren, zou moeten zijn Weg met de klerikale foppers M. Goddijn, hoofdspeller van Ons Blad, te Oostende, heeft op het congres der liberale weekbladen te Do"* "oio""1» ontwikkeld, dat met algemeene stemmen werd aangenomen Als gevolg van den omzendbrief uitgaande van het inrichtingscomiteit, had ik de eer aan dit comiteit het volgende ontwerp van voor stel op de dagorde te laten brengen, om door het congres van heden te worden besproken Inrichting van kostelooze leeskamers van Vlaamsch-liberale dag- en weekbla den in politieke, lokalen, ter stede der bij den Bond aangesloten weekbladen. Ziehier nu in korte woorden de manier van inrichting, het doel en nut van mijn voorstel, dat ik onderwerp aan het oordeel der heeren leden van het congres Voor wat de inrichting betreft der koste looze leeskamers -> zouden de uitgevers der Vlaamsch-liberale weekbladen, die hier ver tegenwoordigd en bij den bond aangesloten zijn, zich onderling moeten verstaan om een nummer van hun blad te sturen naar politieke lokalen van andere steden en gemeenten, op aanvraag van den uitgevèr van het of de bla den die ter dezer steden of gemeenten worden uitgegeven. Die uitgevers zouden dan op hun ne beurt een nummer van hun blad sturen in kostelooze verwisseling wel te verstaan rechtstreeks op het adres van het lokaal, waar de leeskamer is ingericht. Op deze manier zouden de ledeD, en zelfs de niet leden der liberale kriDgen, den poli— tieken toestand van 't land leeren kennen en er de beweging van volgen. En voor wat nu de kosten van uitgave en verzending betreft, die uit die kostelooze ver wisseling voor eiken uitgever moet voort spruiten, daar zouden de propagandakassen der politieke kringen, waar de leeskamers zijn ingericht, het voor plicht moeten aanzien er voor een gedeelte in tusschen te komen. Zooals bij ons, te Oostende, b. v. Daar heeft de Politieke Afdeeling van Help u Zelf het oog op de goedkeuring van mijn voorstel beslist, de kosten van verzending van Ons Blad en de helft der kosten van uitgave der inwisseling gestuurde nummers, op haar te nemen. Die kosten zullen echter niet hoog oploopen en 't ware te wenschen, in 't belang der liberale partij, dat al mijn confraters mijn gedacht deelden, en al de liberale kringen het voorbeeld der Politieke AfdeeliDg van Help u Zelf van Oostende volgden. Welk nut kunnen de leeskamers voor de liberale partij wel teweegbrengen 1° Zij zullen niet alleen de leden der krin gen naar het lokaal lokken, maar ook talrijke lieden, die de middelen niet bezitten om zich een dag-of weekblad te verschaffen. Zelfs des zondags zullen de buitenlieden die de ver volging der priesters te duchten hebben, in dien zij een liberaal blad in huis ontvangen den weg naar de leeskamers inslaan, waar zij in volle vrijheid zonder de minste vrees aan hunne politieke nieuwsgierigheid zullen mogen lucht geven. 2e Wanneer nu die bladen op 't einde der week in de leeskamers niet meer worden ge lezen, dan zou het bestuur van den politieken kring, waar die kamer is ipgericht, zorgen dat ieder blad onder een afzonderlijken band worden gestoken en naar de buitenkiezers gezonden, waarvan men zich op voorhand de adressen zou aanschaffen in gevolge der kiezerslijsten. Bij de buitenlieden zal de nieuwsgierigheid titel van het blad die hun vreemd is. En welk zal er het gevolg van zijn i Zij zullen het blad opnemen en aan hunne nieuwsgie righeid lucht geven, met het van 't begin tot 't einde uit te pluizen en er den inhoud van te overwegen. Ziedaar een probaat middel, om met kleine kosten en moeite, een goed werk te stichten ten voordeele der liberale partij, wier grond beginselen niet kunnen missen van tot in de kleinste hoeken van dorpen en gemeenten door te dringen en aangezien onze vereeni- ging de verspreiding van het liberaal ideaal voor voornaamste doel heeft, ben ik op voor hand overtuigd dat mijne geëerde confraters, hier aan het congres aanwezig, het op dit gebied met mijn voorstel zullen eens zijn. De klerikalen vinden het eene schreeu wende tegenstrijdigheid, dat de liberalen in hun programma schrijven 1° Vrijheid in alles en voor allen. 2° Verplichtend onderwijs. Vrijheid en verplichting kunnen niet samengaan zeggen de kaloten. Oppervlakkig heeft het den schijn of hun ne redeneering is onomstootelijk, doch als men 't op den kep8r beschouwt heeft geen zierken waarde. Elk kent de bepaling van het woord vrijheid. Elke burger is vrij te doen, te zeggen en te schrijven wat hij wil, op voor waarde, dat zijne woorden, schriften of daden geene medeburgers benadeelen. Daaruit volgt dat het genot van vrijheid zelf verplichtingen met zich brengt, daaruit volgt, dat de wet soms genoodzaakt is ver plichtingen op te leggen, welke er in wezen lijkheid, niet behoefden in te staan, indien alle menschen de plichten beseffen welke de natuur hen zelf oplegt. Is het «geene natuurlijke plicht dat de ouders hunne kinderen liefhebben en met liefderijke zorgen omringen, is het geen na tuurlijke plicht, dat de ouders hunne kinde ren genoegzaam kleeden en voeden, is het geen natuurlijke plicht dat de ouders aan hun kroost het goede voorbeeld geven van netheid, vlijt, orde en zedelijkheid. Welnu het is droef het te moeten bekennen, maar er zijn ouders die hunne kleinen ver foeien verwaarloozen, mishandelen en mar telen. Het is gruwelijk maar hetis^zoo. Men heeft wetten moeten maken tegen ontaarde vaders en moeders, die hunne kin deren verlaten, mishandelen of laten verhon geren Is de wet, die den vader verplicht zijn kind het noodige voedsel te geven; is de wet en aanslag op de vrijheid Mag die vader zich beroepen op zijne vrij heid en zijne vrouw en kinderen afranselen en als beesten behandelen Christus heeft gezegd: De mensch leeft niet alleen van broodhij moet niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk voedsel hebben, en dit laatste is hem zoo noodig als het eerste. Het is dus de plicht der ouders hunne kinderen eene opvoeding te geven en een onderwijs, dat thans in de samenleving onontbeerlijk is. of om de geleerdheid der kleinen niet be kommeren, als deze maar het huis uit zijn is het genoeg. Ze loopen op de straat mét heele benden, leeren luiaardij, dieverij en zedeloosheid. Wij zeggen dus, dat de wet welke de ouders verplichten zou hunne kinders naar de school te zenden geene inbreuk zou zijn op de vrijheid zoomin als de wet welke aan de ouders verbiedt hunne kinderen van ge brek te laten omkomen. Gemis aan onderwijs is de grootste plaag onzer samenlevingverplichtend onderwijs alleen zal tot de opbeuring en verheffing van het volk leiden. Onze klerikale meesters zijn de averecht- sche vrienden van het onderwijs: om te too- nen hoeveel belang zij er aan hechten werd het ministerie van onderwijs afgeschaft en versmolten met 't ministerie van binnen- landsche zaken. Overal schaft men scholen af, goede scho len, en neemt men andere aan waarin on derwijzers praktizeeren, die men noch van haar noch pluim kent en waarin de overheid niets heeft te zien dan te betalen. Geen wet is zoo noodzakelijk als de wet welke de ouders verplichten zou hunne kin deren brood te verschaffen en onderwijs te laten genieten. Wanneer wij, liberalen, dus schrijven in ons programma 1° Vrijheid in alles en voor allen, 2° Verplichtend onderwijs, s ligt daarin niet meer tegenstrijdigheid dan in de woorden van iemand die zeggen zou, De mensch moet vrij zijn, maar hij mag niet stelen Misschien zullen de papenbladen ook be weren, dat een mensch die niet stelen mag niet meer vrij is. En M. Colaert die van de commissie was, wanneer men het verplichtend onderwijs vroeg en men zegde dat er zooveel onge leerde kinders waren, moest hij bewijzen hebben. Waarom waren die vreemdelingen daar, 't was aan hem de zaak te onderzoe ken. HET WEEKBLAD DER "w oravu wwmjjwj..—jcf

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1904 | | pagina 1