TAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws- Handels- en Annoncenblad. Achttiende jaar. Zaterdag 23" April 1904 Nummer 1T. De aanstaande kiezingen. Godsdienst en Politiek te lande. Onwetendheid-Misdadigh iid. Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50 - Per 3 maanden i fr. Annonoen: 15 cent drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100 Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering, dor bei Je Vlaanderen, als- i die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicilé, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaainde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij i onderteek end toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personn&liteiten bevattende worden niet opgenomen. Het is thans zeker dat de kiezingen in geheel het land, voor de gedeeltelijke ver nieuwing van den Senaat, in vijf, en voor die van de Kamer, in vier andere provinciën den 29 Mei aanstaande zullen plaats hebben. Voor den Senaat moot er gekozen worden in de provinciën Antwerpen, Brabant, West- Vlaanderen, Luxemburg en Namen. Voor de Kamer zullen er kiezingen zijn in de provinciën Henengouwen, Limburg, Luik en Oost-Vlaanderen. Wij achten het nuttig, op het oogenblik dat de kiesstrijd overal aan den gang is, hier in 't kort den politieken toestand der verschillende provinciën in oogenschouw te nemen. De Senaat telt tegenwoordig 63 katho lieken, 41 liberalen, 6 socialisten of radiko- socialisten. Bijgevolg eene katholieke meer derheid van 16 stemmen. In de Kamer zijn er 96 katholieken, 34 liberalen van verschillende kleur, 34 socia listen en 2 kristen-demokraten. De katholieke meerderheid bedraagt er dus 26 stemmen. In de provincie Antwerpen zijn er 13 uittredende senators, 10 katholieken en 3 liberalen, verdeeld als volgt4 katholieken en 2 liberalen in het arrondissement Ant werpen 3 katholieken en 1 liberaal in het arrondissement Mechelen-Tumhout. Daaren boven 3 katholieken gekozen door de provin cieraad. In de provincie Brabant zijn er 20 uit tredende senators 11 liberalen en 9 katho lieken; daarvan zijn er 6 katholiekenen 5 liberalen in het arrondissement Brussel, 2 katholieken en 1 liberaal in het arrondisse ment Leuven1 katholiek en 1 liberaal in het arrondissement Nijvel. Daarenboven 4 liberale senators die door den provincieraad moeten herkozen worden. In West-Vlaanderen zijn er 13 uittredende senators11 katholieken en 2 liberalen, verdeeld als volgtarrondissement Brugge 1 katholiek en 1 liberaal; arrondissement Veurne-Dixmude-Oostende 2 katholieken arrondissement Thielt-Roeselare, 2 katho lieken arrondissement Kortrijk-Ieperen, 3 katholieken en 1 liberaal. Daarenboven te herkiezen 3 katholieke provinciale senators, In Luxemburg zijn er 5 uittredende senators, waaronder 2 katholieken en 1 liberaal voor de arrondissementen Aarlen- Bastenaken en Neuf-chateau-Virton en 2 katholieken gekozen door den provincieraad. In de provincie Namen zijn er 6 mandaten van senators te vernieuwen 2 katholieken en 2 liberalen in de arrondissementen Namen-Dinant-Philllppeville en 2 katholieke provinciale senators. Dit maakt in 't geheel 38 zetels van katho lieke en 19 zetels van liberale senators, te zamen 57 te vernieuwen mandaten. Voor de Kamer zijn er in 't geheel in de vier provinciën 81 uittredende leden, waar onder 42 katholieken, 14 liberalen, 24 socia listen en 1 christen-demokraat. Deze zijn onder de verschillende provinciën als volgt Henegeuw 28 uittredende volksvertegen woordigers, waaronder 2 katholieken, 1 liberaal en 6 socialisten in het arrondisse ment Charleroi; 2 katholieken, 1 liberaal en 3 socialisten in dat van Bergen1 katholiek 1 liberaal en 2 socialisten in dat van Zonin gen 3 katholieken, 2 liberalen en 1 socialist in dat van Thuindus te zamen 9 katho lieken, 6 liberalen en 3 socialisten Limburg6 uittredende volksvertegen woordigers, allen katholieken, waarvan 3 in het arrondisseint Hasselt en 3 in dat van Tongeren-Maeseik. Luik 21 uittredende volksvertegenwoor digers, waarvan 1 katholiek, 1 liberaal en 2 socialisten te Hoei-B irgworm3 katho lieken, 2 liberalen en 7 socialisten te Luik 3 katholieken, 1 liberaal en 1 socialist te Verviers; dus voor geheel het arrondisse ment, 7 katholieken, 4 liberalen en 10 socialisten. Oost-Vlaanderen 26 uittredende volks vertegenwoordigers, waaronder 4 katholie ken en 1 christen-democraat in het arron dissement Aalst; 3 katholieken in dat van Dendermonde 7 katholieken, 2 liberalen en 2 radico-socialisten in dat van Gent-Eekloo 2 katholieken en 1 liberaal in dat van AudenaarJe en 4 katholieken in dat van St-Nikolaas. Dat maakt te zamen 20 katho lieken, 3 liberalen, 2 radico-socialisten en 1 christen-democraat. Honderd malen heeft men beweerd dat godsdienst en politiek niet meer verhouding tusschen elkander hebben als water en vuur. Honderd malen heeft men bewezen dat de godsdienst eene eewige taak is en de politiek eene tijdelijke, of in andere woorden dat de godsdienst het geestelijke of zedelijke van den mensch beheerscht terwijl de politiek het lichaamelijke bedoelt. En nochtans wanneer we een oogslag werpen op het politiek leven, dan moeten wij de droevige overtuiging opdoen dat de geestelijkheid zich meer dan ooit in het politiek strijdperk werpt, ja zelfs dat zij in ons Beigenland de heer en de meester is en over een marioenetten die ze bij het koorde- hentrekken doen dansen en bewegen. Doch laat ons eens de gevolgen van hare te overgroote bezorgdheid in 's lan i zaken van nabij beschouwen, en overwegen wij een oogenblik den toestand die zij op godsdienstig gebied geschapen hebben. De godsdienst vermindert bij de landelijke bevolking op zeer gevoelige wijze. Hoe stout dit gezegde ^moge wezen, zal ik de onder neming wagen, den achtbaren lezer van deze waarheid te overtuigen. De vlaamscha buitenman nogthans, had derdig jaar geleden een kloek en vast geloof. De gematigde liberaal zelf kweet stiptelijk zijne godsdienstplichten. Allens- kens heeft de geestelijkheid hare bestuur- wijze veranderd, bij het minste gevaar dat hare heerschappij bedreigde, heeft zij den godsdienst geexploiteerd en van de burger lijke kiesplichten eene kwestie van con- cientie gemaakt. Zij zijn begonnen met den invloed hunner godsdienstige bediening ten dienste te stellen der politiek om te eindigen met de schatten der Kerk te verpanden om hunne heerschap pij te vereeuwigen. Maar uit alle overdaad spruit misbruik. Hun argloos streven heeft den godsdienst een gevoelige knak toegebracht. Ja wel te lande vindt men nog den buiten- schijn van den godsdienst, maar die inge wortelde geloofdsbelijders bestaat niet meer. Ja wel ziet men den Zondag dat legioen buitenmeisjes te kerk gaan, opgesmukt en gepommadeerd om er de mis te hooren maar wie zegt dat dit bezoek niet eerder bestaat om een nieuwe rok, een modehoed, een stuk goudwerk enz, te laten bewonderen of liever om een oogsken te werpen naar hunnen minnaar of de eene of andere rendez-vous vast te stellen. Spreek hen van het officie der mis, zij zullen lachenden Zondag met zijne schoone kleeren en zijne uitspattingen dat verkiezen ze. Anderen kwijten hunne godsdienstplichten om aangenaam te zijn aan de geestelijkheid wil deze in nauw verband staat met M. de Baron, de Markies, of welkdanige graaf van den ezeldom. Een derde soort kwijt eeuvoudiglijk zijne godsdiensplichten uit menschenlijk opzicht. En waaraan zijn deze verschillige afdwa lingen te wijten? Rechtstreeks aan de geestelijkheid en om menige oorzaken. Hier gedurende de eene of andere kiesperiode heeft de heer Kapelaan op de hoeve rondge- loopen. De Kapelaan is een jonge frische kerel van zijn eerste broekje. Hij heeft zijne kwajongenstrekken uit het seminarie nog niet g'heel afgebracht. Ten hoeve scherst en kwikslaagt hij met de dochters van den landbouwer, hij zou over hun lief kouten. De Kapelaan verlaat de hoeve lier als een haan, de geestdriftige proza die hij daar aflapte, geeft hem de overtuiging dat hij demokratisch gehandeld heeft. Vandaar twijfel in het hart der jonge meisjes over de geestelijke bediening van den priester. Ginds is men voor eenen haastige zieke de berechting gaan bezoeken, beide geestelijken zijn afwezig, zij zijn naar de eene of andere smoefelpartij bij den pastoor der naburige gemeente zij verkiezen tijdelijke vermaak boven hunne geestelijke plichten. De dui- zende franks die zij van 's lands bestuur ontvangen moeten verteerd worden en zij hebben noch vrouw, noch kinderen. Die avontuur beeft opschudding teweeggebracht. Twijfel, knagende twijfel is ia menig hert neêrgezonken. De ziekte sterft.., zijne familie vraagt zich af indien er nog godsdienst bestaat... Verders heeft de geestelijkheid zich eene schoone fortuin buit gemaakt en onterfde eene arme familie. De onterfden vragen zich af indien de geestelijkheid het recht heeft het goddelij k woord Uw rijk is van deze wereld niet, aan de hespen te vagen Men zal mij verwijten dat ik tegen gods dienst en geestelijkheid ben, neen... ware er geen godsdienst, ik ware de eerste om 6r eene te maken, niet voorde intellctueelen maar voor de groote groffe volksmassa, wien de tijdelijke wetten niet voldoende zijn om in de regeltucht te houden. De liberale partij vraagt eene strenge geestelijkheid, onafhankelijk van alles, met eene strenge regeltucht, zich geene wereldsche zaken aantrekkende, zij aanschouwt de geestelijken als openbare ambtenaars, wakende op de volmaking der zielen, wanneer na zoodoende de geestelijkheid zich geene tijdelijke weelde kan verzekeren, dan toch zal zij de onschat bare waarde bezitten het geloof te behouden en te beantwoorden aan haren geestelijken roep. Ibis. Op verbazende wijze groeit van jaar tot jaar, wat zeg ik, van maand tot maand de misdadigheid aan. 'tIs alsof we onder 't klerikaal ministerie terugkeeren naar de barbaarschheid. Het orgaan der Christene volkspartij in België deelt de volgende cijfers mede gerok- ken uit offlcieela statistieken, die bewijzen hoe de zedeloosheid en de misdaden in België op onruswekkende wijze toenemen Van 1886-1890 waren er jaarlijks 40,254 veroordeelingen, doch in 1901 waren er 64,344. De veroordeelingen zijn met 60 p. h. gestegen, de bevolking slecht met 20 p. h. De misdaden en waadaien waarvan de daders onbekend zijn gebleven stegen van 14,421 in 1890, tot 23,480 in 1901. In 1880 waren er 648 inwoners in de verbeteringsgestichten, in 1900 zijner 2,241 in de badelaarsgestichten, 2,857 in 1880 en 4,258 in 1900 1 't Is verschrik kelijk In 1886 vindt men 106,124 beschuldig den bij zake van enkele politieke, en ia 1900 is dit cijfer tot 170,816 geklommen Wij staan hier dus, zegt dit christelijk blad voor een onloochenbaar feitgedu rende de behoudsgezinde regeering is de zedelijkheid van ons land diep gedaald. En waaraan is de vermeerdering van schelm stukken en misdrijven toe te schrijvea? Volgens ons aan twee bijzondere oorzaken 1° Het verval van het onderwijs hetgeen de ruwheid der zeden bevorlert. 2° De moei lijkheid om door werken een loon te ver dienen dat toereikend is om deftig te bestaan. Ja de misdadigheid neemt toe met de onwetendheid. Het gehalte der scholen ver mindert aanhoudend, het onderwijs natuur lijk evenzoo. Vele scholen door Staat, provincie en gemeente onderhouden (vroeger klerikale scholen) tellen ongediplomeerde onderwijzers en onderwijzeressen en uit de vrije gesubsidieerde normaalscholen komen onderwijzers welke in grooten getalle onbe kwaam zijn, geheel beneden hunne taak. In die normaalscholen is 't gelijk in de seminariën nooit heeft men van een gebuis de seminarist gehoord, hoe dom hij ook weze, hij is volgens de hedendaagsche rich ting, toch nog bekwaam genoeg om priester te worden, hoe verkeerd zulks ook weze zoo ook in de vrije normaalscholen het is voldoende er heen te gaan om zeker te zijn een diploma van onderwijzer t9 bikomen. Wat kan men van zulk personeel ver wachten. Na twintig jaren klerikale regeering, telt men in Beige op 100 lotelingen, 20 die geen A voor een B kennen. Bij degme die lezen en schrijven kunnen worden dan nog gere kend al degene die hunnen naam kunnen zetten, hoe slecht het ook zij en eenige woorden in een leesboek aaneen kunnen brengen al zij het spellende. Zoodat men vrij uit mag zeggen dat 60 ten 100 der meer derjarige Belgen ongeleerd zijn, dat wil zeggen geen of slechts een begin van onder wijs hebhen genoten. De goede scholen zijn afgeschaft, de goede onderwijzers werden op straat gezet. De scholen zijn verminderd, de gevangen huizen vermeerderd de onderwijzers zyn HET WEEKBLAD n I i ir. 11 i in i.

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1904 | | pagina 1