In de Hospicen.
Stadsfinanciën.
Allerlei.
FÊTE MILITAIRE
STADSNIEUWS.
Bericht.
Ongelukken.
Poperinghe.
Nog Poperinghe.
en toch zult gij den leeuw niet meer temmen.
Want er is iets machtiger dan al uwe
machten te zamen, Haantjes, en dat is de
tijd. En de diepe werking van den tijd wordt
dagelijks meer voelbaar, want gij hebt ver
geten éen maatregel te nemen om ons volk
even verdrukt te houden, of liever gij hebt
dien maatregel niet kunnenen zoudt hem
thans niet meer durven nemen.
Om te gelukken hadt gij moeten ons Vlaan
deren gansch afzonderen, het aanleggen van
verkeerbanen en ijzerwegen, van telegraaf
en telefoon beletten, het gebruik van rijwiel
en automobiel tegenkanten. Reeds zien wij
't uitwerksel van die diepe omroering van
ons maatschappelijk leven. Nog slechts in
de verst afgelegene dorpen wonen nog too-
verheksen en weerwolven. Daar ook nog
alleen, teekent de priester de brand af, of
weert hij met zijn gebeden de ziekten der
beesten op de hoeven. Vijftig jaar geleden
was het op heel het Vlaamsche land, de ge
woonte, dat de kinderen en zelfs de volwas
senen, die een priester ontmoetten, voor hem
neerknielden en hem zijn zegen vraagden.
Waar zijn nu nog de plaatsen waar zulks
geschiedt! Men had voor dertig jaar, op zijn
tien vingers de menschen kunnen tellen die,
op den buiten, Diet regelmatig den biechtstoel
bezochten; en gij zelf hebt tijdens den school
strijd zoodanig uwen biechtstoel onteerd,
dat de dorpeling nu juist evenveel gewicht
hecht aan 't plankje als een modern vorst
aan een pauselijken banvloek. Elke buiten
sporigheid van pastoor en kappelaan, die
vroeger stil in 't dorp ondergaan en tevens
verzwegen werd, wordt nu, dank aan de
betere middelen van verkeer, in de naburige
dorpen bekend gemaakt, en met eenige vrij
heid besproken. De wijding die bijgeloof en
sukkelachtigheid aan uw kleed hechtte, hebt
gij er zelf afgeschud, en ze komt er zoo licht
niet meer op weer. Uwe pluimen verliezen
hun glans, Haantjes, en 't zal niet gaan om
ze te vernissen. En de pluimen zelf gaan af
vallen, Haantje, en gij zult op uw beurt het
armelijke wezen worden dat gij altijd hadt
moeten zijn.
Dan eerst, o Haantje, zal ons volk adem
halen, dan zal ons volk eerst beginnen leven
zooals 't behoort. En dan zal 't volk leeren
zijn land beminnen met een verstandige,
verlichte liefde; de burger of landman zal
leeren zijn kortzichtig eigenbelang in 't
hoekje steken voor 't nut van 't algemeen,
en ons maatschappelijk leven zal eerst dan
zijn degelijken doelmatigen gang gaan.
En dan, o Haantjes, zult gij haar nooit
meer krijgen, de ziel van 't Vlaamsche volk 1
P. S. Reeds was dit artikel geschreven
en ingezonden, toen het laatste nummer van
het Weekblad verscheen. Dat nummer wijd
de ook aan het Iepersch guldensporenfeest
eenige volzinnen, waartegen, in het Laatste
Nieuws van dinsdag laatst, de heer Julius
Hoste uitvalt. In het bovenstaande stuk ligt
al wat wij meenen te moeten inbrengen om
onze houding uit te leggen. Wij zijn er met
den heer Hoste over eens, dat de gulden
sporenslag een demokratische overwinning
was, en dat alleen de volksgezinden, en dus
ook de vrijzinnigen aan feestvieren zouden
mogen denken. Maar wij willen niet van
dat recht gebruik maken, omdat wij ner
gens willen zien haat opstoken tegen een
naburig volk (een bedorven en goddeloos
volk, zegt 't Haantje); omdat wij 't chauvi
nisme haten, dat in Frankrijk zelf 't natio
nalisme en 't antisemitisme teweegbracht,
dat in Engeland, onder den naam vanjin-
goïsme cot den moord van 't boerenvolk
noopte, en dat nu weeral zulke treurige din
gen op touw heeft gebracht in 't verre Oos
ten. Het is maar jammer dat de heer Hoste
onze Iepersche toestanden niet kent, het is
vooral jammer dat hij Haantje's strooibriefje
niet te lezen kreeg, en ook niet op de hoogte
was van al de andere even verstandige vod
jes die Haantje's kozijntjes op 't platteland
en in verscheidene andere Vlaamsche steden
hadden rondgestrooid. Wat er nu ook de
heer Hoste over oordeele, wij zijn van ge
dacht dat men kan een zeer goed Vlaamsch-
gezinde zijn, zonder daarom Franschhater
te worden.
legenheid van zijn officieel bezoek te Yp-r.
op Zondag, 14 Oogst 1904. "J
Dit feestmaal zal plaats hebben in de Halle,
ten 4 ure namiddag.
Een iDschrijvinglijst berust in het Stad
huis (Secretariaat.)
Zij zal gesloten worden den 1 Oogst.
gj|De prijs der inschrijviug is bepaald op
5 franks, wijn niet in begrepen. W)
Wat gebeurt er dan in de Hospicen nopens
de benoeming van een bijgevoegd geneesheer
in het zinneloozen gesticht, dat, waarvan
men sedert eenigen tijd zooveel spreekt.
Men spreekt op onbepaalde wijze van
eenen verbindingsbrief geteekend door een
edelen doode en door 2 of 3 levenden. Er zou
nogmaals eene comedie daar onder zijn.
Quid
Wanneer, in 1891, het klerikaal bestuur
op het stadhuis gekomeD is, heeft M. Sur-
mónt het financieel].beheer zijner liberale
voorzaten geweldig gehekeld.
De toestand was nochtans in een bloeien-
den staat.
Het ware zeldzaam eene vergelijkende
tabel op te maken van de grondgoederen
welke de stad op dat tijdstip bezat en van
deze welke zij nu nog bezit. Wij zullen eens
dat werk verrichten.
Verleden Maandag heeft jhet Stadsbestuur
voor 30.000 fr. gronden verkocht op de
Maloulaan. Het ware belangrijk te weten tot
welke wederbeleggingen deze buitengewone
ontvangst bestemd is. Wat zal men doen
met die 30,000 fr.?
Wat heett men gedaan met de duizenden
franks voortkomende van de verkooping van
stadsgoederen
Zwijgen is onverbeterlijk;! Het Journal
d'Ypres zal nochtans wel willen uit zijne
vadsigheid opstaan eenmaal is geene
gewoonte en de lastenbetalers inlichten.
Er zijn reeds vragen gedaan geweest aan
't stadsbestuur opdat het de Groote Markt zou
willen doen besproeien. Wij veroorloven ons
hetzelfde te vragen voor de Maloulaan, die
een'Koninklijke weg geworden is voor de
automobiels die van Frankrijk komen en zich
naar de zee begeven Ofschoon onze vraag
redelijk zij hebben wij weinige hoop dezelve
te zien toestaan. En nochtans hoeveel stof!
Men bouwt en men zal altijd bouwen.
In de nieuwe wijk der statie, komen de
herbergen voor omtrent 40 in de nieuwe
gebouwen; en men beweert dat de brouwers
te beklagen zijn en dat de noodzakelijkheid
van te bouwen niet bestaat I Hoe men zich
bedriegen kan
In de Gemeenteraad heeft men met de
gewone goede trouw gezegd dat de vertragin
gen in het leggen der lijn van Yper naar
Belle toe te schrijven zijn aan de onverschil
ligheid van het fransche bestuurwij
meenen te weten dat er niets van is maar dat
zij te wijten zijn aan de koppigheid van een
belgischen magistraat (altijd denzelfden) die
de vertakking van Poperinghe naar Kemmel
wilde opdringen, eene vertakking zonder
toekomst en die de winsten der bijzondere
lijn zou verzwolgen hebben van Yper naar
Belle. Gelukkiglijk voor de stad Yper, is die
vertakking, welke wij altijd bestreden
hebben, door de maatschappij der belgische
buurtspoorwegen niet aanvaard geweest.
Hoeveel tijd zal er noodig zijn om de
belanghebbende gemeenten te vergaderen
en eene beslissing te nemen?
DIMANCHE 24 JUILLET
a 3 1/3 heures
au polygone de Zonnebeke
En cas de mauvais temps, un drapeau blanc
arboré la tour de l'Eglise St Martin, indi-
quera que la fête n'a pas lieu.
Een feestmaal zal den heer Gouverneur
der provincie aangeboden worden, ter ge-
de tusschenkomst van M. Vandenbulcke die
hem er uittrok. Men heeft weinig hoop hem j
te redden.
Woensdag in de Griminckstraat, wierd de
kleine Daniël Baart 6 jaar oud. omgeworpen
door het rijtuig van bakker Devos.
De jongen heeft eene wonde op zijn borst
bekomen, hij is op beternis.
Zondag voormiddag was een kleine jongen
aan 't verdrinken in den zwemkom, toen hij
door M. Victor Vanaerde, adjudant der pom
piers, gered werd.
Woensdag, speelde, de kleine Vanhove, 11
jaar, op 't Zaalhof, op de boorden der drink
plaats. Door een misstap viel hij met zijn
hoofd voren in 't water en kwam niet meer
boven. Hij ware voorzeker versmoord door
Rechten en plichten.
Over eenige dagen werd in 't - Voddeblad
van Yper de vraag der Rechten en plich
ten der Priesters opgeworpen. Ongeluk
kiglijk is dat gewichtig onderwerp slechts
half behandeld geworden, daar de schrijver
enkel de rechten heeft uiteengezet en over
de plichten werd er geen woordeken gerept.
Als naar gewoonte, tot staving zijner stel
ling, waagt de schrijver eenen uitval tegen
de vrijdenkers en de geuzen, die, de rechten
der priesters, die, volgens hem, burgers zijn
zooals iederen Belg, willen inkorten; en
vooral, roept hij, komen de liberalen tegen
het politiek voeren der geestelijkheid,.... dat
zijn wonderbare beweegredens!?
Waarlijk ik geloof dat de opsteller van
dat artikel schrijft uit vrees voor.... het wit
papier, in alle geval bezit hij eene zonder
linge manier van redeneeren. Ah 1 de pries
ters zijn burgers zooals al andere Belgen?
Beste lezer, oordeelt eens zelve daarover 1
De eerste noodzakelijkheid om den fleren
naam van vrijen en waren burger te mogen
dragen is het vervullen zijner plichten je
gens het duurbaar vaderland, dat alsdan aan
zijnen trouwen zoon die kostelijke rechten
verleent, zooals het stemrecht en andere po
litieke rechten bijgevolg elk inboorling zal
echt burger worden en deelnemen in het
bestuur des lands, nadat bij de bekwaam
heden zal opgedaan hebben om de inrichtin
gen en den grond ervan tot ter dood te ver
dedigen. Iedereen soldaat, iedereen eene
stem.
De geestelijken genieten het voorrecht van
den krijgsdienst ontslagen te zijn, waar
schijnlijk omdat men ze aanschouwd heeft
als tot deze wereld niet rechtstreeksch meer
behoorende, zij voldoen toch aan de
noodzakelijkste vereischte niet om waar
burger te wezen. De wetgever, heeft, mis
schien met een goed inzicht, hunne plichten
verminderd, zonder evenwel er op te denken
hunne rechten in evenredigheid in te korten,
nochtans is dat geen reden opdat wij de
leemte niet zouden doen opmerken en niet
vurig zouden wenschen het rechtvaardig be
ginsel; Dezelfde rechtendezelfde plich
ten te zien in voege brengen. Wat denkt
gij daarover, beste lezer?....
Verder het verschil tusschen de manier
van het Opperste wezen te vereeren en die
van een land te besturen is te oneindig
groot, opdat de dienaar des Heeren in staat
zij zich nauwkeurig met beide vakken be
zig te houden, of hij moet staatkundige
worden ofwel zich uitsluitelijk met gods
dienstige zaken ophouden. Ziehier, beste
lezer, eenige welsprekende bewijzen, ge
nomen uit het dagelijksch leven, dat de
priester, die zich in eenen politieken strijd
laat wikkelen zelfs zijne geestelijke plichten
naar wenschen niet meer vervult en dat hij
zich meestal laat leiden door eene eigen-
dunklijkheid, misschien in het uitvoeren
van zijn geestelijk ambt passende, maar die
in den strijd betreurenswaardige gevolgen
kan na zich sleepen. De strijd baart immers
min of meer tweedracht, welke de priesters
in 't algemeen nog doen aangroeien in plaats
van zooveel mogelijk de eendracht onder de
kinderen Gods te betrachten Christus heeft
gezegd Helpt en troost den arme de po
litieke priester heeft die edele woorden
gansch anders begrepen, hij zou den onge
lukkige dwingen en onderdrukken, ja! hij
schaamt zich niet, mensch met versteend
hart die hij is, het laatste korstje brood uit
den door den honger opengespalkten mond
van vrouw en onnoozele wichtjes te rooven,
om wille der politieke denkwijze van Het
hoofd des huisgezins, neen 1 eenv rudige
werkers gij beschikt nog niet vrij over uw
denkvermogen, gij zijt nog de onderworpe
ne slaven der politieke pastoors, wanneer
zult gij dat hatelijk juk afschudden om de
zoete vrijheid te smaken? Verheft uwe stem
en men zal haar aanhooren, Vervolgens
moeten de priesters ons niet leeren elkander
beminnen als broeders, moeten zij den vrede
niet doen heerschen onder het menschdom?
en wat verrichten onze politieke zwartge-
rokten al om dat voortreffelijk doel te be
reiken? Overal zaaien zij slechts haat en nijd
en oogsten bloedige burgeroorlogen, en zon
der eens achteruit te deinzen doordringen zij
zelfs de geheimen van het huiselijk leven,
stoken twist tussc^n vrouw en man, moe
digen de eerste aan, alle middelen in te
spannen om haren gemaal tot het waar ge
loof terug te brengen ('t is te zeggen van
liberaal katholiek toorden) en als het
vrouwken een kwezelken is verplichten
die zwartgerokten ook wel eens het dibbe-
ken van indien de echtgenoot hardnekkigen
tegenstand biedt hem van al hare, bekoor
lijkheden, niets meer te laten genieten, tot
dat bij zicu.... onderwerpt. Schande! niet
waar, beste lezer?
Ongelukkiglijk, beperken die "(onvermoei
bare politiekers, zich daarbij niet. Zonder
aarzelen zonder schrik of eenig leedwezen
hebben zij den godsdienst met,,de. politiek
zoo kunstmatig vermengd, dat "men nu bii
eenen eersten oogopslag denken zou, dat
beide zaken door natuurlijke en onverzetbare
banden vereenigd zijn. Nochtans welke zijn
de wreede, de gruwelijke gevolgen dier mon
sterachtige samensmelting? Hebben wij niet
onmeedoogendlijk aan geloovigen het heilig
sacrament der biecht zien weigeren, ze als
afschuwelijke melaatscben van de heilig
tafel zien verwijderen en vervloeken omdat
zij hun liefelijk kroost aan denStaat
toevertrouwden, ofwel omdat zij aangewe
zen waren als voor de liberalen gestemd
hebbende, twee onvergeeflijke zonden; noch
bisschop, noch paus niemand kon u vergiffe
nis schenken, daar het feit van voor vrij'-
heidslievende mannen gestemd te hebben
geene zonde is en nooit geen zal zijn. Wel
is waar, beste lezer, is die zonde van aau-
zien verminderd; echter vergeet niet dat de
tijden waarvan ik nu laatst gesproken heb
nog niet ver verwijderd, zelfs niet overal
henen zijn, zij kunnen nog terugkeeren als
nood zal dwingen laat u dan niet meer
verschrikken, maar geeft steeds aan de stem
uws geweten gehoor, gewis zult gij dan dea
waren weg bewandelen en niets moeten
vreezen hier nog hiernamaals. Een ander
rampzalig gevolg van dien hutsepot met
godsdienst en politiek is, dat de godsdienst
niet alleenlijk meer ondermijnd is door dé
wetenschap, maar nu ook te lijden heeft der
politiek, en 't kluchtige van 't spel is no»
dat de priesters daarover verwonderd zijn!
Eilaas! de geestelijken zouden reeds zeiven
hunne verhevene zending moeten verstaan
hebben, zij zouden moeten weten, dat zij de
doktoors der ziel, hier op aarde de midde
laars tusschen God en de geloovigen en niet
de kiesdravers der katholieke partij zijn Zij
zouden zich boven alle wereldlijksche zaken
moeten stellen en nu te meer, omdat zij kun
nen bestatigen hoe noodlottig hun onbezon
nen gedrag voor den godsdienst is. Of zouden
zij misschien meer aan de katholieke partij
houden, die hunne heldendaden ia kiespe-
riode met, een anders geld, zoo mild
beloond, dan aan den godsdienst?
Oordeelt eens zelf daarover, beste lezer.
O'L,
Wie is de schrijver van Poperinghe in het
vuilblad van Yper? De algemeene open
bare meening is dat het een priester is, ten
is niet gelooflijk, doch 't en kan niemand
anders zijn daar geen enkel katholiek onzer
stad daarvoor wil passeren, zelve vele spre
ken met schande over hetgeen sedert drij
maanden wordt geschreven.
Onze medeburgers leefden in vrede, er
kwamen geene uitdagingen noch van den
eene noch van den anderen kant, en het is
dat oogenblik dat de priesters verkiezen om
op loensche wijze in een onnoembaar blad
eerlijke menschen aan te vallen en twist en
tweedracht te zaaien. De reden, als er
wel een schijn van reden is, 't is omdat de
Philharmonie zal blijven bestaan! Zoodus zij
klerikalen hebben hunnen cirkel, het Volks
huis, de choeurs, het Davidsfonds, den On-
derlingen Bijstand, en nog een dozijn andere
genootschappen zonder de confreriën, waar
van zij deel kunnen maken, de liberalen of
al degenen die in den cirkel niet willen zijn
hebben alleenlijk de Philharmonie. Welnu
dat is nog te veel voor d'heeren priesters. Zij
zijn de meesters, en die met hun niet is, is
tegen hun! Zij schrijven de schandelijkste
lastertaal iu Engels gazet om de menscheD
benauwd te maken En de Deken van Pope
ringhe laat zulks toe wanneer hij het kan
beletten want het is zeker dat er niets zou
geschreven werden indien de Deken niet
wilde. Hij is dus verantwoordelijk, Pope-
ringnaars, vergeet het niet.
Welke taak voor onze priestershet ver
foeilijkste, het laagste dat men wel denken
kan, hunnen evenmensch in naamlooze
scli rif ten aanvallen, de treffelijkste personen
der stad bemodderen, dat doen de priesters
van Poperinghe in het vuilblad van Yper.
Schande! driedubbele schanie! Indien dat zij
hunne geestelijke zending alzoo verstaan, is
het hoog tijd dat zij alhier varen lijk ia
Frankrijk. Niemand zal ze beklagen.
De buit.
'T is al uit achter buit op de wereld.
Nauwelijks had hij zijnen laatsten snik
gegeven of de eenen kwam bezit nemen van
het huis, en uitrekenen hoeveel huis ea
meubelen wel gingen opbrengen: o, wat
schoone buitl
De andere kon niet wachten tot dat het
lijk koud geworden was: een kasteel voor
buit die uit de lucht viel op hel oogenblik
dat men het.... kon gebruiken, (sic).
Andere nog, de familie, viel op de meu
bels, het geld, de waarden, vette buit en
vond dat het had kunnen vetter zijn.
Beste lezers het is een priester van Pope-
riDghe die dit schrijft in het vuilblad
vergeet het niet. Dat is den eerbied die 4
VILLE D'YPRES.