VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Achttiende jaar.
Zaterdag 3 December 1904.
Nummer 49.
Bericht.
STUDIEKRING
UITGEBREID HÖOGER OUDERWIJS
Het Oude Vlaamsche Volkslied.
Overdragers.
DE GASKWESTIE.
Eene bladzijde uit onze
geschiedenis.
Neerstige Lieden.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 8.00 fr. per jaar voor dea bulten. 8 50 fr. yoor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50 Per 3 maanden i fr. Annonoen: 15 cent
}t drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per Jaar of per maand. 5 centlemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. por 100
Alle berichten v&a verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dos er gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als-
gtede dis voor het buitenland worden ontvangen door den OfSce de Publicilé, Magdalanastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
OB onderteek end toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Alwie een abonnement neemt voor
gansch het jaar 1905, ontvangt het
blad kosteloos van den dag der in
schrijving tot nieuwjaar.
AFDEELING YPER
Gedurende de Kerstvakantie
Voordracht van den heer IVi, VERKEST.
ONDERWERP
logangsprijs fr. O 75.
Te beginnen den 8n Januari 1905
Leergang van den heer Rafaëi PETRUCCI
Algemeeae geschiedenis der kunst.
Zes voordrachten
met lichtteekenimgen.
logangsprijs voor niet-leden: 4 frank.
Onze lezers weten dat zich een
groep Yperlingen gevormd had, die
wilden probeeren de levering van
het verlichtingsgas te Yper te on
dernemen.
Die heeren hebben zich gericht tot
het stadsbestuur met het doel kennis
te nemen van het lastkohier.
Het stadsliestiioï"
heeft zich niet eens
gewaardigd te ant*
woorden
Zóó is 't besloten op voorhand,
wat er zich moge
voordoen, de gasproduktie
toe te staan aan M. De Brouwer.
Heden zaterdag vergaart de ge
meenteraad, en in eenen waai en een
draai zal 't spel geklonken zijn.
Zoo speelt men onze belan
gen!
En intussclien slapen de Yperlin
gen dat ze ronken!
Sedert een drietal weken slaan regelmatig
alle klerikale bladen de grosse-caisse over
•hetgeen ze noemen het groote schandaal in
Frankrijk, wij willen zeggen de feiten van
bespieding en overdragerij die, naar men
zegt, in het Pransche leger zouden in zwang
zijn.
Onze lezers weten wat er gebeurd is. Een
ordonnantie-officier van generaal André, ka
pitein Mollin ontving sedert gewissen tijd
inlichtingen over een aantal officieren. Deze
inlichtingen werden hem verstrekt door den
heer Vadecard, secretaris van het Grand
Orient de France, dit is: van de hoofdgroep
der Fransche vrijmetselarij. Op zekeren dag
is de oppositie erin gelukt eeDen hoofdsekre-
taris van het Orand Orient uit te koopen.
Brieven van kapitein Mollin aan den heer
Vadecard werden aldus tegen gel 1 overge
leverd aan eenen volksvertegenwoordiger,
die ze in de Fransche Kamer voorlas. En
generaal André nam zijn ontslag.
Verklikken en bespieden is nooit schoon.
In het geval der Fransche regeering even
wel is de gebruikte handelwijze ook niet te
looven, maar toch te verontschuldigen en in
zekere mate te verrechtvaardigen.
De zaak Dreyfus had nog voor weinige
jaren getoond aan welke handen het bevel
van Frankrijk's leger was toevertrouwd. De
Etat-Major ofte staf was vol officieren die
gingen hun orders ontvangen bij den pater-
jesuiet Dulac. Schriftvervalsching en leu
genachtige getuigenis waren er aan de mode,
De ongehoordste spitsboeverijen werden er
jaren laDg éen na éen gepleegd om iemand
plichtig te maken wiens eenig misdrijf daarin
bestond dat hij van Israëlitische afkomst
was.
We zagen ronl denzelfJen tijd eenen geest
van klerikale" omwenteling heerschen; offi
cieren randd n te Auteuil den voorzitter der
republiek aan, en de nationalist Deroulède
maande generaal Roget aan naar het Ely-
seum te trekken om er M. Loubet uit te
jagen. Had generaal Roget gedurfd, en was
dan zijne onderneming geslaagd, dan zouden
zeker van 's anderendaags af, de drie vier
den der hoogere officieren zeer gretig ge
trouwheid gezworen hebben aan den nieu
wen klerikalen diktator. Eeaigeu tijd daarna,
tijdens de uitdrijving der kloosterlingen in
Bretanje weigerden officieren te gehoorza
men aan de bevelen die hun werden gege
ven, en de krijgsraden waarvoor ze gedaagd
werden spraken ze vrij't geheele offi
cierskorps was verpaapst in merg en beeD.
Admiraal de Cuverville droeg de vloot der
Fransche Republiek op aan Sint Micltiel, en
de kolonel van een regiment in Vendée deed
gedurende de maneuvers de republikeinsche
driekleur vervange a door de vlag der Bour
bons. Het leger werd in Frankrijk cene
macht buiten en boven het volk geplaatst,
ja zelfs legen het volk gericht.
Is het dan te verwonderen dat het Minis
terie v-n verdediging der Republiek eraan
gedacht heeft, wat zuivering te brengen in
die Augiasstallen? Is het te verwonderen
dat mannen die de taak op zich had geno
men, de Fransche instellingen te ergwaren
voor aanslag en verraad, getracht heeft op
de posten van vertrouwen liefst geen man
nen meer te benoemen die maar uitzagen
naar de eerste de beste kans om te kunnen
aanslag en verraad plegen? Zoudt gij zelf,
lezer, iodien gij moest vriezen voor bandie
ten, graag eenen luitenant der bende gelas
ten met de bewaking van uw nachtslot? Is
het dan te verwonderen dat bijvoorbeeld
kapitein Mollin bij M. Vadecard zich ging
inlichten om te weten of de officier dien
men wilde benoemen op een der voornaam
ste militaire posten van Parijs, wel het
vertrouwen van het Republikeinsche minis
terie verdiende? Tweemaal reeds in Frank
rijk is de republiek bezweken onder den
aanval der legerchefs; de eerste maalden
18en brumaire onder 't bevel van Napoleon I,
den tweeden keer den 2en december, door
toedoen van Napoleon II Had generaal Bou-
langer het gedurft den 146n Juli 1888 had
hij 't waarschijnlijk een derde maal kunnen
doen, en zelfs generaal Roget in 1900 had
kans op welgelukken. Was het dan geen tijd
voorzichtigheidsmaatregelen te nemen
Gij zult nu zeggen, lezer, dat het goever-
nement andere middelen had om zich in te
lichten, dan het Grand-Orient te rade te
gaan. Daarin evenwel zijt ge mis. De twee
derden en meer der generaals en kolonels
waren en zijn nog deels vijanden der repu
bliek, en in hunne rapporten over de offi
cieren waren het zeer algemeen de repu
blikeinen die slecht waren aangeteekend.
Het was noodzakelijk zich tot een andere
bron te wenden, om eenigszins de waarheid
te kunnen weten.
Overigens, van eigenlijke verklikking, en
van wat daarmede samengaat, van sluiksche
en valsche beschuldiging is hier geen sprake
geweest. De anti-goevernementeelen zelf
bekennen dat ten minste de negen tienden
der fiches die kapitein Mollin opmaakten
de zuivere waarheid behelsden. Zouden offi-
cieele opgaven wel kans hebben op meer
nauwkeurigheid
Alles goed en wel, kuut gij mij zeggen,
iëzer, maar de verslagen der loges waren
geheim. Dit is waar, o beste lezer, maar
waren de berichten waarmede de regiments-
hoofden seiert dertig jaar de republikeinsch-
gezinde officieren hebben weten te benadee-
ligen dan niet ook en even geheim
Het is wel zonderling sedert eenige jaren
telkens te hooren schreeuwen over vrijheid-
schennis en overdragerij door menschen
wier heele leveD, doel en streven bestaat in
de wurgerij van elke vrijheid, in 't inrich
ten en bevorderen van afspieding en over
dragerij onder alle vormen en op elk gebied...
Maar genoeg voor dezen keer. De vol
gende week komen we daar breedvoerig op
terug. ZIM.
Sinds het afschaffen van het kerkelijke
gezag van Rome zagen wij onze nationale
instellingen ten uiterst door de bisschoppen
en priesters aangevallen. Zij brachten het
zelfs zoo verre dat er in 1879 sprake was,
aan alle betrekkiogen tusschen Rome en
Belgie een einde te stellen.
Iedereen herinnert zich geheel goed den
hatelijken brief van Mgr. Keesen, thans nog
senator voor het arroudissemeot Hasselt,
waarin hij al de katholieken tegen onze
grondwet aanhitste.
Dit gaf aanleiding tot de volgende ver
klaring van Leo XIII: Deze aanvallen zijn
nadeelig voor Belgie, zij zijn het evenveel
voor c'e kerkmen kan ze niet goedkeuren
en moet zulke handeling laken
De Belgische grondwet is eene over
eenkomst die eerlij k moet uitgevoerd wor
den daar ze aan de Belgen eene halve eeuw
rust gegeven heeft; ik zieniet waarom men
er veranderingen zou willen aanbrengen, nog
zelfs begeeren.
De Belgische katholieken moeten zich
dus niet alleenlijk onthouden van deze
grondwet aan te vallen, maar zij moeten
ze verdedigen.
Deze documenten werden voorgelezen in
de Kamer den i3 November 1879 door
Frère Orban, toen minister van Buitenland-
sche zaken.
Reeds langen tijd is sindsdien vervlogen.
Onze oude strijders herinneren zich nog
deze gebeurtenissenhet is echter noodza
kelijk dat de jongere, die zich tot nieuwe
strijden gereed maken, een weinig onze par
lementaire geschiedenis leeren kennen. Wan
neer men hun al de ellende, welke twintig
jaren van dit klerikaal bestuur ons bezorgd
heeft, voor oogen zal leggen, zullen zij beter
de dringende noodzakelijkheid der eenheid
van al de verdedigers der vrijheid gevoelen,
om het klerikalismus tegen te werken.
Onze inwendige twisten hebben ons reeds
te veel gekost. Heden nog is het Belgisch
gouvernement in de handeu der bisschoppen,
waarvan onze ministers slechts de onderda
nige knechten zijn, en in i904, leert men
nog het volgende in onze offleieële scholen,
en dit met de toestemming en medeplich
tigheid van den minister van openbaar on
derwijs
Onze grondwettelijke vrijheden zijn
slechte grondbeginsels, kiemen van onlusten
en van sociale ontbinding, (getrokken uit
het boek van priester Bataille in voege na-
mentlijk Tn het koninklijk atheneum van
Luik);
Onze grondwet bevat verderfelijke
grondbeginsels (idem)
De Wettelijke macht staat onder de
kerkelijke macht (idem).
De vrijheid van denken mag niet ver
oorloofd worden in eene samenleving die
een weinig haar behoud behartigt (idem).
De autodafés waren stichtende voor
stellingen.
Men wil ons dus de steliing der papen op
dringen: de pauselijke vlag b ven de natio
nale vlag, de kerk boven het gouverne
ment, het syllabus boven de grondwet!
Belgen 1 Zult gij dit laten gebeuren?
Neen, reeds in de laatste kieziogen hebt
gij uwen wil doen uitschijnen Het kleri
kaal besluur moet en zal een einde nemen.
Wij hebben voor taak genomen de waar
heid te doen uitblijken; trots alles zullen wij
aan ons woord trouw blijven.
De katholieke regeering is in doodstrijd en
wanneer wij deze zullen omvergeworpen
hebben, zullen wij niet roepen zooals onze
hedendaagsche meesters toen zij aan het
bewind kwamen: Er zullen tranen zijn
en tandengeknars.
Neen, wij willen slechts vrijheid, vrijheid
voor iedereen. Het recht te denken, te spre
ken en te handelen zooals men het gevoelt,
zonder zich bloot te stellen aan vervolgingen
van welken aard ook.
Deze week hebben vier vergaderingen
plaats gehad van de Kamer der Volksverte
genwoordigers, den dinsdag, woensdag, don
derdag en vrijdag.
Op niet ééne van die zittingen was onze
ijverige vertegenwoordiger, M. Golaert op
zijn post 1
Onze lezers weten misschien ook dat de
burgemeester van Yper aangesteld is tot
verslaggever over 't eerstvolgend budget der
binnenlandsche zaken. Welnu, die commis
sie is deze week tweemaal bijeengekomen,
en de verslaggever M. Golaert is er nooit
verschenen 1
WEEKBLAD
EN
