VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Achttiende jaar.
Zaterdag 10 December 1904.
Nummer 50.
Bericht.
STUDIEKRING
UITGEBREID HOOGER ONDERWIJS
Het Oude Vlaamsche Volkslied.
Algemeene geschiedenis der kunst.
Algemeen Stemrecht.
Openhartigheid.
M. Colaert aan den arbeid.
STADSNIEUWS.
Openbare feestelijkheden.
Triestig,
Onbescheidenheid.
La Carotte.
Abonnementsprijs voorop betaalbfcar 3.00 fr. ptr jaar voor d®n buiten. 3.50 fP. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen15 cent
por drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureel® dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als-
ggee die voor het buitenland worden ontvangen doer den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Mon wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
enonderteek end toe te zenden. Artikelen ongateekend of porsonnalitelten bevattende worden niet opgenomen.
Alwie een abonnement neemt voor
gansch het jaar 1905, ontvangt het
blad kosteloos van den dag der in
schrijving tot nieuwjaar.
AFDEELING YPER.
Gedurende de Kerstvakantie
Voerdraeht van den heer M. VERKEST.
ONDERWERP
jngangsprijs fr. 0.75.
Te beginnen den 8n Januari 1905
Leergang van den heer Rafaël PETRUCCI
Zes voordrachten
met lichtteekeningen.
Ingangsprijs voor niet-ledeu4 frank.
Wederom, voor de zooveelste maal, zal in
den huidigen zittijd der Kamer van Volks
vertegenwoordigers door zekere leden der
linkerzijde, een voorstel tot herziening der
grondwet nedergelegd worden, ten einde de
inschrijving der politieke gelijkheid te be
komen. Het zal wellicht ook wel de laatste
maal zijn dat het voorstel zal verworpen
worden, want van de meerderheid welke
ons land regeert is er geene toegeving te
verwachten, voor wat betreft gelijkheid of
rechtvaardigheid.
In 1906 zal het land uitspraak moeten
doen of het nog langer onder de knoet der
jeverij en van ons achteruitkruipend minis
terie wil blijven? of het volk nog langer
wil verstoken blijven van zijn recht? of het
nog langer wil medehelpen om het eerste
artikel der grondwet Alle Belgen zijn ge
lijk voor de wet te verkrachten I En alles
voorspelt dat in 1906 de dageraad helder
der dan ooit zal voorkomen dat 1906 het
jaar zal zijn dat de herziening der grondwet
zal gestemd worden, van den triomf van
het Algemeen Stemrecht, van den val van
de reaktionnaire meerderheid der Kamers,
en met haar ook den val voor altijd van ons
jevenministerie.
Maar op dit oogenblik is het dat de oogen
van het gansche land gericht zullen zijn op
de liberale partij Het is op dit oogenblik
dat de liberale partij eer zal moeten doen
aan haar handteeken 1 Het is op dit oogenblik
dat de liberale partij den breeden demokra-
tischen weg zal moeten ingaan of onweder-
roepelijk tot eeuwigen val gedoemd worden.
Het is op dit oogenblik dat de liberale
partij het grondbeginsel van het Zuiver
Algemeen Stemrecht zal moeten door
drijven, zonder de eene of andere lapzalf,
zonder het toekennen onder het eene of
andere voorwendsel van eene bijkomende
stem, in een woord de eclite toepassing zal
moeten doen van gelijkheid en rechtvaar
digheid, van het waar verklaren van dit
eerste artikel der grondwet - Alle "Belgen
zijn gelijk voor de wet.
Het is noodzakelijk dat al de mandataris
sen van verschillende schakeeringen onzer
partij het eens zijn om het meervoudig stem
recht, de wet der vier eerloosheden te doen
verdwijnen. Inderdaad, welk is de zaak die
op dezen oogenblik het meest de openbare
meening bezig houdt? Het is de invoering
van een grondbeginsel dat aan eiken burger
te gelijke mate het recht zal geven zijne
Volksvertegenwoordigers en Senateurs aan
te duiden, die wetten moeten maken die
voor- of nadeel aan de intresten van het
gansche land moeten brengen.
Gansch het land, uitgezonderd de aristo-
kraten en reaktionnairen, eischt gelijkheid
in plichten maar ook in rechten. Het is
immers tijd dat het gedaan zij van aan de
werkende klas te zeggen: Wij geven U het
stemrecht, maar gij zult slechts voor een
derde, voor een vierde zelf, tellen, dan wan
neer de rijken een eenheid zullen uitmaken
Neen, de tijd is daar om het reeds zoo
lang hangende politieke vraagstuk op te los
sen. Het Volk, het werkende, zwoegende
Volk, is moede voor niets geteld te worden,
en al de rechten zien toegekend te worden
aan diegenen welke er minder aanspraak
mogen op maken.
Laat ons dus onze eenigste hoop stollen
in diegenen welke het bewind in handen
zullen nemen in 1906. Laat ons hopen dat
er tusschen onze gekozenen geen zullen ge
vonden worden die geen klaar besef hebben
van den toestand van ons land en zich meer
bekommeren om het bewaren van hunnen
zetel, dan om de hoogere belangen van het
volk
Het Zuiver Algemeen Stemrecht maakt
deel van een der hoofdpunten van het poli
tiek programma van onze partij, en het ware
eene ellendige komedie wanneer er geen ge
bruik zou gemaakt worden van de meerder
heid, om trapsgewijze al de punten van het
programma te verwezentlijken.
Doch, laat ons gerust zijn en vertrouwen
stellen in de toekomst. De liberale partij
heeft haar vertrouwen, hare heropbeuring
te danken aan hare demokratische beginse
len, aan de vooruitstrevende baan die zij nu
meer dan ooit bewandelt. In de toekomst
zal zij al hare theorieën in praktijk stellen,
en het vertrouwen met hetwelk het volk
haar nu vereerd heeft, zal zij behouden, trots
ook welken hardnekkigen strijd d'andere
politieke partijen tegen haar zullen voeren.
1906 zal den triomf zijn van het Zuiver
Algemeen Stemrecht, maar ook den
triomf, en voor altijd, der liberale partij.
Een die er zal tegenvliegen, is de Eer-
weerde heer bisschop van Lima (Equator).
Verbeeldt u, lezers, dat hij heeft durven
eenen herderlijken brief uitvaardigen, waarin
er o. a. het volgende staat
Ik vraag niet aan mijne priesters dat ze
zouden leven als jonggezellen. Ik weet wel
dat zulks te moeilijk wezen zou. Weder-
keerig evenwel bedoel ik dat ze zouden
leren als getrouwde menschen
Wat zal die man verloochend en bestraft
worden om openlijk verklaard te hebben wat
men ook te Rome daar omtrent denkt en....
sedert meer dan tien eeuwen dagelijks in
pratijk stelt
Deze week heeft de Kamer weer vier
vergaderingen gehouden, en niet eenmaal is
onze ijverige burgemeester er naartoe ge
gaan, juist als de vorige week.
In zulke omstandigheden zouden er wel
nog andere liefhebbers kunnen gevonden
worden, die gaarne tegen 4000 frank per
jaar zouden.... stommen ambacht spelen in
hun eigen keuken.
De openbare zitting van den
Gemeenteraad zal zaterdag geen
plaats hebben.
De Raad zal, in afdeelingen, de
voorstellen te onderzoeken hebben,
welke het collegie ontvangt, en be
trek hebbende op de gebeurlijke vor
ming van eene maatschappij tusschen
gemeenten.
De openbare zitting zal later vast
gesteld worden.
Het gemeentebestuur heeft verleden zon
dag officieel deelgenomen aan het jubilée
der onbevlekte ontvangenis.
Donderdag laatstleden hebben de officiëele
scholen congé gekregen, opdat de kinderen
zouden kunnen naar de mis gaan, getooid
met het schoon nieuw skapulier dat hun
daags te voren officiéél overhandigd was
geworden.
En de stadsbedienden hebben officieel
verlof gekregen dien dag.
En in 't klooster der Rousbrugge-damen
is er feest geweest, met guirlanden van
liebtpotjes in de kapel en een mislukt vuur
werk op den koer.
In onze officiëele scholen is er verlof voor
eiken heiligdag, patroondag of anderen
godsdienstigen feestdag.
Maar, bij de Rousbrugge-damen, waar
men ook de lessen schorst voor Damperieu-
re's feestdag, of voor Sinte Klaasdag, of
voor onnoozelen kinderdag, worden de kin
deren naar de klas geroepen, op onze natio
nale feestdagen als den 21 juni of den 15
November.
Nietwaar dat de godvreezende lieden ook
al het monopolium hebben der vaderlands
liefde 1
Daarover weet immers priester Bataille
mee te spreken.
Wij hebben in ons laatste nummer gezegd
en uitgelegd, dat onder voorwendsel van
omhaling voor een zoogezegd godsdienstig
werk, een erg dwangwerk werd aan den
dag gelegd op de neringdoeners en hande
laars van Yper. Zeer algemeen werden door
die neringdoeners en handelaars onze be
woordingen goedgekeurd, maar.... we had
den deze week de pijnlijke bestatiging te
doen dat dames en jufvrouwen, behoorende
tot de huisgezinnen vaa toongevende
liberalen van jonze stad, meededen aan dat
hachelijke en hatelijke inkwisitiewerk.
Wij hadden altijd gedacht dut liberalisme
beteekende vrijzinnigheid
Monopolium en mysterie I
Zeer treurig
Wij hebben deze week een strooibriefje
onder onze deur gevonden, dat eenige ar
tikels opgaf uit de grondregels van de name-
Iooze maatschappij De Brouwer en Cu, voor
't geval dat ons stadsbestuur zich zou bepaald
houden aan het stichten eener regie tusschen
de steden Yper, Waasten en Poperinghe.
Die statuten kennen aan dsn heer De
Brouwer eene jaarwedde toe van vijf en
twintig duizend frank, plus een aandeel
van vijftien per honderd op de win
sten, zonder aftrek der algemeene kosten,
dit wil zeggen op de brutto winsten.
Verders zou den heer Do Brouwer nog de
helft toekomen van de intresten en wiast-
aandeelen die aan het kapitaal zouden
verstrekt worden.
Maar er is nog iets anders.
Wanneer eene naamlooze maatschappij
gevormd wordt, geeft zij gewoonlijk twee
soorten van aktiën of obligatiën uit De eene
zijn kapitaalaktien, of dus stukken die ge
tuigen dat de drager der aktie heeft bijge
dragen tot het vormen van het kapitaal. In
het geval van de maatschappij De Brouwer
en Cle, zouden aldus, voor een kapitaal van
1,100,000 frank twee duizend;'twee honderd
kapitaalaktien uitgegeven wordeD, ter
waarde van 500 frank. Deze aktien geven
recht op het krijgen van interest, buiten het
aandeel in de winsten.
Maar naast die kapitaal-aktien, zou de
maatschappij De Brouwer en C'° nog andere
aktien uitgeven, namelijk vijf honderd
bemfiet-aktiën, die recht geven op het aan
deel nemen in de winsten, zonder dat men
moet kapitaal storten. Ze worden gewoon
lijk gegeven ter belooning van bewezen
diensten.
Aan wie zullen die aktiën gege
ven of uitgedeeld worden?
Wij durven er niet eens naar raden.
Wanneer, een tiental jaren geleden, te
Antwerpen de groote congoleesche bandels-
maatschappij ABIR gesticht werd, gaf zij
ook een aanzienlijk getal beffifiet aktiën uit.
Daarvan werden er duizend cadeau gedaan
aan een hooggeplaatst congoleesch persoon.
Drie of vier jaar later waren die duizend
actiën nagenoeg twee miljoen waard 1
Deze week hebben Fransche tooneelspelers
drie bedrijven opgevoerd van een blijspel
waar een heele boel menschen malkaar om
den tuin leiden dat het een aard heeft, karo-
ten trekken als beetwortels.
Het vierde bedrijf was vastgesteld op de
zen avond. Het is echter uitgesteld gewor
den omdat de souffleurs op reis zijn naar
Rome, en dat de hoofdakteur René aldus nog
niet juist weet welke wijzigingen de H. Geest
aan zijn rol wenscht aantebrengen.
HET WEEKBLAD
I ■nlilll.»V.Mi—... 1-. ^.1. in - ...li .1
■«HMH
EN
asaSê®*