TAK IJPEREN EN HST ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws- Handels- en Annoncenblad.
Philips Van Artevelde.
Negentiende jaar.
Zaterdag 20 Mei 1905.
Nummer 20.
Ze zitten met de poepers.
Liberaal Propagandawerk
Handen uit de mouwen.
AlxmnemeatapnjB voorop betaaibaar 3.00 fr. per jaar toot den buiten. 2.50 fr voor stad. Por 8 maanden i fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen. 15 cent
r érakregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 ft*, per regel. Akkoord per jaar of per maari. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Isfi» berichten van verkoopingen of ander» bekendmakingen ten bureel» dezer gedrukt word' a eens gratis ingelijfd Do annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen. als-
At voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraa, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
«nd«rteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende -orden met opgenomen
De dag van 7 Mei ligt leelijk op de maag
der kadodders, en hunne vuilbladen weten
niet wat uit den hoek halen om er de belang
rijkheid en het doel van te verdraaien.
Vooreerst lachen zij met de liberalen om
dat zij een jaar op voorhand den strijd be
ginnen; vervolgens beweren zij dat de tal
rijke sprekers niets nieuws aan de kiezers
hebben wijs gemaakt.
De kalote bladen wisten hunne dutsen van
lezers reeds op voorhand te zeggen wat de
sprekers gingen vertellen M. Liefmans en
nog andere gingen komen boffen en stoffen,
belooven en liegen dat den doom uit hunne
oogen zou loopeu.
Neen, zeer eer weerde Koewachters 't
is dat niet dat de sprekers van Zondag 7 Mei
aan de talrijke toehoorders hebben voor oogen
gelegdgeene leugens, doch klinkende en
doortastende waarheden
Zij hebben aan het volk den afgrond ge
toond waar de priesterspartij het land naar
toe leidt; zij hebben aan het volk doen inzien
hoe kozijntjespolitiek de plaats heeft ingeno
men van alle rechtvaardigheid en billijkheid
hoe men onze centen langs deuren ea ven
sters aan de kloosters en kerken te grabbe
len gooit; hoe de klerikalen ons degelijk
officieel onderwijs hebben afgebroken ten
voordeele van een tot niets deugend vrij on
derwijs van broerkens en nonnekens zonder
diploma en zonder ondervinding.
Onze redenaars hadden argumenten genoeg
op zak om de burgers, boeren en werklieden
te overtuigen dat zij gedurende twintig jaren
niet anders dan uitgebuit en uitgezogen wor
den door de klerikale bloedzuigerspartij.
Al de belachelijke schimpen van de kalote
bladen benevens andere vuiligheid, bewijzen
eenvoudig dat onze tegenstrevers met de
poepers zitten en met schrik de beweging
van 7 Mei te gemoet zagen.
Dit is een doortastend bewijs dat wij voor
uitgang doen; dit is het beste voorteeken
van de liberale zegepraal in 1906 1
De belachelijke aanvallen der pastoorsbla
den hebben niet den minsten invloed uitge
oefend noch op sprekers noch op het publiek.
Geschiedkundig Roman.
Die uitval maakte op beide toehoorders
eenen pijnlijken indruk. Marten gromde
binnensmonds eene opwerping die niet slecht
aan eene verwensching geleek, terwijl Arte-
velde, met eenea zweem van droefheid in de
stem antwoorde
Maar, broeder, hoe kunt gij toch zoo
onmenschelijk zijn ten opzichte van het arme
volk, dat zich meestal ondanks zijnen zwa-
ren arbeid, ondanks zijn slavenwerk mag ik.
zeggen, met grof en karig voedsel moet
tevreden stellen en geen het minste aandeel
heeft in de gemakken en de genoegens des
levens Broeder, broeder, gij overdrijft
Help a God 1
Overdrijven 1 wedervoer de ridder
bitsig; O neen, ik overdrijf volstrekt niet.
Alleen uwe plichtiga toegevendheid, uwe
onbezonnen en laakbaar medelijden met het
lage gemeen is overdreven. Ziet enkel toe
wat rond u gebeurt en overweegt dan.
Integendeel, allen voelen er zich door ver-
i Sterkt en aangemoedigd
De kalote bladen schrijven nog
Zondag 7 Mei is de groote dag, de dag
waarop al de ouds slaapmutsen der liberale
partij zullen wakker geschud worden, de dag
waarop al de liberale oesters zullen opengaan
en gapen en geeuwen naar het zalig woord
van de grootsprekers die in al de Kantons
hoofdplaatsen der arrondissementen waar in
1906 strijd wordt geleverd zullen optreden.
Ziedaar de gewone pastoorstaai; maar nu,
tot daar, het vat geeft maar uit wat het in
heeft.
Hewel, onze vuiimeiden mogen er van
zeggen wat zij willenmaar de liberale slaap
mutsen hebben den strijd op groote schaal,
met leven en vuur geopend. De groote dag
vau zondag 7 Mei is tegen alle verwachting
gelukt en da liberale grootsprekers genoten
overal gansch het land door, den meesten
bijval; dit zullen de vuilblaadjes moeielijk
loochenen zonder zich bij hunne lezers te
doen doorgaan voor vijanden der waarheid.
In het arrondissement Yper, was de bij
val, die de talentvolle sprekers genoten,
overgroot, en geven ons een eerste vooruit
zicht van den bijval die de liberale lijs. in
1906 zal te gemoet gaan.
Het spel is aan den gang, hoeren Kaloten,
en de liberale slaapmutsen zullen het daarbij
niet laten, weest er zeker van. Zooals gij zegt
zijn zij wakker geschud en van nu tot de
dag der kiezing zult gij nog al dikwijls uwe
gal mogen uitspuwen; het zal niet helpen.
Een groot gedeelte van het volk is met ons
en binst het jaar dat ons nog van de kieziDg
scheidt, zullen wij wel het middel vinden om
het overige der bevolking en voorname
lijk de buitenbevolking te overtuigen en
er soldaten van ons leger van te maken, tot
spijt en nijd van de kalote bladen en andere
geestelijke tandentrekkers
Alleman aan het werk.
De Nationale Bond van Liberale Propa-
gande heeft beslist niet in te slapen op de
lauweren die het mocht plukken den 7 Mei.
i De bijval die dezen eerstea jpropagandadag
te beurt viel heeft den Bond er toe doen be-
s sluiten, dadelijk nieuwe voordrachten in te
richten. Het bestunrscomiteit heeft den 18
Juni hiertoe uitgekozen, zijnde den zondag
l volgend op Sinksen.
Dien dag dus zal eene nieuwe reeits voor-
drachten worden gegeven in de provinciën
waar Kamerleden moeten gekozen worden
in 1906, doch in eene andere gemeente dan
deze waar de meeting van 7 Mei werd ge
houden.
Darenboven wil de Nationale Bond van
propagande ook de liberale gedachten wak
ker houden in de omschrijvingen waar ver
leden jaar de herleving van de liberale
partij zoo klaarblijkelijk werd betoond.
Ook zullen talrijke voordrachten worden
belegd in Henegouwen, Luik, Limburg en
Oost-Vlaanderen.
De begeestering verwekt door het wel-
lukken van den propagandedag van 7 Mei
laat een nog grooteren bijval verhopen voor
18 Juni.
Redenaars die willen optreden dien dag
worden verzocht zich te wenden of te
schrijven tot den secretaris van den Bond,
rvi. P. ir'ètre, veröiststraai, 4ü, te Brussel.
Nauwelijks komt de graaf in zijn land, waar
hij alleen het recht heeft als heer en meester
te gebieden, of de verwaande poortens
stellen hem wetten, eischen dat hij het alge
meen welzijn van het graafschap en zelfs
den handel met den vreemde aan eene enkele
stad opoffere en weigeren hardnekkig de
Witte Kappen, het herkenningsteeken van
den opstand te doen verdwijnen, zelfs dan
wanneer hij aan hunne ongegronde klachten
gehoor heefc gegeven. Erger nog, uit erken
telijkheid voor de verleende gunst, rooven
en plunderen die woestaards de eigendommen
van den goedhartigen vorst, vermoorden zijne
dienstboden en steken het vuur aan het
prachtig kasteel van Wondelghem dat hem
zooveel geld gekost had en waaraan hij zoo
zeer hield...,
Dat zijn oude vertelsels, die gij dan nog
gansch verkeerd uiteen doetviel Marten
van Erpe heftig in de rede. De Gentenaren
waren in hun recht wanneer zij de delving
der vaart van Deinze bestreden waarop gij
zinspeelt. Overigens de graaf bad met het
toestaan van dat ontwerp alleen het inzicht
zijne ledige geldkoffers te vullenhij had
Sedert den val van het ministerie Frère-
Bara in 1870, en uitgenomen het kort libe
raal bestier van 1878 tot 1884, zijn de kle
rikalen meester in het land.
Het is dus reeds ODgeveer 30 jaar dat wij
onder de klerikale verdrukking gebukt gaan.
Wat kwaad de zwarte partij in dien tijd
verricht heeft, is ongelooflijk.
Zij heeft begonnen met zich van het lager
onderwijs meester te maken, ten einde aan
de kinders slechts te doen onderwijzen het
geen de klerikale leer toelaat. Het ging zoo
verre dat een klerikaal in den Senaat uit
riep Gij bereidt ons een gedacht van
domkoppen
Ook in het hooger onderwijs heeft zij zon
der ophouden vriendjes geplaatst met last
de toekomende burgers te vervormen tot
d weepers.
zelfs niet eens aan de algemeene belangen
van het land gedacht. En gij zoudt willen dat
wij eenen vorst eerbiedigen die ons uitbuit,
die de zuurgewonnen penningen zijner onder
danen in liederlijkheid en slemperijen ver
brast 1 Dat kunnen vleiers, maar geene vrije
onafhankelijke mannen.
Kalmte, oom, kalmte. Laat u niet op
winden door de herinnering aan betreurens
waardige gebeurtenissen; als men zich te
zeer door het gevoel laat medeslepen, beoor
deelt men de inzichten van anderen niet
zelden te strengsprak Philips die Martens
opwellende gramschap trachtte te sussen.
Broeder Daneel verdedigt de denkbeelden van
zijnen stand en poogt de handelwijze van
zijne zoogezegde meesters te verrechtvaar
digen. Aanhooren wij met bedaardheid zijne
beweegredenen en zien wij dan wat hij van
ons wil.
Ik bemerk met voldoening, Philips, dat
gij redelijkeren inschikkelijkerzyt dan oom
Marren, die ondanks zijne jaren nog opvliegt
als een jongeling; streelde Kerste's vader.
Wanneer gij straks bij uwe gade waren
5 en het bloed hem niet zoo onstuimig door de
E/In de magistratuur zorgde de zwarte partij
overal waar het maar eenigzins mogelijk was
hare schepsels plaats te doen nemen, zoodat
de tribunalen haar toebehoorden en dat daar
waar de verdedigers van bet burgerlijk recht
in geschil kwamen met diegenen die steeds
dit recht willen inkrimpen, zij reenters vond
die eerst komen zien tot welke politieke
gezindheid de burgers behoorden, vooraleer
zij de wet toepasten.
In alle openbare besturen werden bijna
uitsluitelijk klerikalen benoemd, opdat de
regeerders daar spioenen en verklikkers zou
den hebben, en opdat al de beambten als
schoothondjes het hoofd zouden laten han
gen en nooit zich als vrije burgers zouden
gedragen.
De uitbreiding van het gevaar der Doode
Hand heeft zij bevoordeeligd, overal rijzen
de kloosters als paleizen uit den grond en
het grootste deel van den nationalen rijkdom
behoort haar toe.
Eindelijk komt zij de hand te leggen op het
leger, dat zij wil samenstellen uit benden
huurlingen, die tegen geldelijke belooning
doch niet uit vaderlandsliefde ten dienste
staan van de klerikale regeering; zij wil een
waar leger van burgeroorlog, ten einde door
de gewapende macht alle uiting van de open
bare denkwijze te kunnen beletten.
Wanneer de domperspartij zoo alles ten
haren dienste zal geschikt hebben, nadat zij
door alle soorten van belooningen hare vrien
den voor haar zal hebben gewonnen, zal zij
wellicht trachten ons te herleiden tot de ge
zegende tijd der Inquisitie, waar de vrijheid
van geweten nog gemakkelijker dan nu kon
gesmoord worden,waar de vrijheid van spre
ken en schrijven niet bestond.
Alle dagen zien wij pogingen aanwenden
door de achteruitkruipende partij om ons tot
den tijd van Alva en Philips II terug te
brengen.
Het is daar het klerikaal gevaar
In zulke omstandigheden wordt de onver
schilligheid eene misdaad. De liberale partij
moet hare propaganda volhouden en iedereen
die bewust is van zijne plicht moet haar daarin
aderen bruiste, was hij even als ik, van
gevoelen dat gij ongelijk gehadt hebt het
Opperhoofdmanschap van Gent te aan-
veerden...
Van dat gedacht ben ik nog; viel van
Erpe in. «De gevaren aan die zending ver
bonden zijn overgroot zoo van de kant van
den adel als van wege het volk; daarenboven
de verplichtingen van allen aard en de open
bare verantwoordelijkheid welke het Ru-
waardschap oplegt zijn zoo uitgestrekt en
zoo zwaar dat het zoo niet onmogelijk, dan
toch uiterst moeilijk is dien last behoorlijk
te volbrengen.
En niet alleen dat, maar wat genoegen,
wat belang, wat eer is aan dat ambt
gehecht! voegde de heer van Halewijn er
bij. Is het niet voordeeliger, niet zekerder
eenen machtigen heer te dienen waar de
eereambten en weerdigheden van geslacht
tot geslacht overgaan, dan zich op te offeren
voor een bandeloos volk, dat niet zelden zijne
weldoeners met ondankbaarheid beloont en
zelfs degenen ombrengt welke hem in den
nood hunne hulp boden 1
Wordt voortgezel).
HET WEEKBLAD
(11» Vervolg).