VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad. Philips Van Artevelde. Negentiende jaar. Zaterdag 8 Juli 1905. Nummer 27. De verlossing nadert Vaderlandsliefde. De Scheiding van Kerk en Staat gestemd in de Fransche Kamer. AbonnementsprUa voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar toot den buiten. 2.50 ft\ toot stad. Per 0 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Armoncen: 15 cent p/f drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 ft. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100 Abe berichten ran verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als- to toot het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamdo artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij gl onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. Toen over eenige weken M. Woeste in de Kamer het land met een nog schrikkelijker oorlog bedreigde dan de schooloorlog van 1879, indien de liberalen weer aan het be wind komen, zegde de heer Hymans De oorlog is altijd van den katholieken kant gekomen; het is zoo geweest na de overeenkomst van 1842 gelijk in 1879. Gij wildet de opperheerschappij hebben in de scholen en gij hebt die eindelijk veroverd En zoo is hetDe schooloorlog was het politiek werk der klerikalen. Die oorlog was nutteloos onder godsdienstig oogpunt, aan gezien de katholieken zeiven in hunne wet van 1884 het artikel 4 der wet van 1879 behouden hebben, het eenige dat. hun tot voorwendsel diende om den strijd aan to gaan tegen de gemeentescholen, ten einde aizoo weer aan het bewind te geraken. De liberalen, indien zij weer aan het bewind komen, zullen de rechten, de denk wijze en de gewetensvrijheid van iedereen eerbiedigen en doen eerbiedigen. Geiijk de heer Hymans het zeer wel zegde De libe rale partij is bereid om te strijden voor 's lands onafhankelijkheid en voor de vrij heid van geweten aller Belgen. De vrijzinnige partij zal niet ophouden te vragen dat men alle kinderen een voldoend onderwijs bezorge, door ze bijtijds naar eene school te zenden, welke elke huisvader in volle vrijheid zal mogen kiezen. Wat meer is, volgens de bepalingen der Grond wet zelve, blijft de huisvader vrij zijne kinderen naar de school te zenden, waar hij wil; niemand kan nog mag hem dit recht betwisten, zelfs niet bij middel eener nieuwe wet. M. Woeste, de ongluksvogel van ods land, heeft gezegd, dat zijn arm niet verkort is. Wij wisten het, maar de leDgte zijuer armen zal de liberalen niet beletten hunnen gang te gaan en in 1906 aan het bewind te geraken Geschiedkundig Roman. (18® Vervolg). Ik geloof inderdaad dat Kerste's weigeriDg den edelman gepijnigd heeft, want hij scheen haar vurig te beminnen. Maar ik zie daarin toch de reden niet waarom hij Gozewijn ook moest oplichten. «De jongeling vergezelde uwe pleeg dochter naar de Vrijdagmarkt. Het is dus waarschijnlijk dat Wouter hem insgelijks heeft doen medevoeren, zoo hij het niet voorzichtiger geoordeeld heeft hem te ver moorden, ten einde alzoo de misdaad der schaking geheim te houden. Artevelde bleef eenige oogenblikken nadenkend en sprak dan Gij meent dus dat de edelman, om geen vermoeden op te wekken, thans in schijn onze partij zou aankleven en ons eene buitengewone vriendschap bewijzen? Dat is mijn gevoelenzijn gedrag heeft bijzondere beweegredenen, en ik kan er geene andere voldoende uitleggng voor vinden. Dat ware eene onvergeeflijke valsch- heid bij eene wraakroepende misdaad voe gen. Gij meent toch zeker niet dat de om het land einuelijk van klerikalen dwan^ en slavernij te verlossen. M. Woeste weet dit zelf geheel wel; daarom kondigt hij nu reeds aan wat hij in de tegenpartij zal doen, wanneer de liberalen weer boven zullen zijn. De klerikalen zijn dus zeiven reeds zeker van hunnen val; dat is hoogst bemoedigend voor de liberalen. Op dan, vrienden, het uur der verlossing is nakend! De propaganda kan, nog mag het werk niet zijn van eeni- gen. Dagelijks moeten al onze vrienden hunne kennissen trachten te overtuigen om in 1906 voor de vrijzinnigen te stemmen ten einde het achteruitkruipend klerikaal minis terie omver te werpen. De katholieken, ter gelegenheid van de 75' veijaring onzer onafhankelijkheid, loo- peu hoog op met de vaderlandsliefde. Dat is gemakkelijk te verklaren. Zij zijn aaa het hoofd, mogen alles alleen regeeren en besti ren en mogen vooral met volle gre pen in de Staatskas putten. Paters en non nen, pastoors en begijnen, bisschoppen en kanunniken, katholieke, vrije en aangeno men onderwijzers zijn in het luilekkerland. Geen wonder dus dat alles naar hunnen zin, dat alles opperbest gaat en dat zij met geest drift de verjaring onzer onafhankelijkheid, of liever het bestaan van den guldentijd, willen vieren. Maar de slimmerds zullen dit met hun eigen centen niet doen, maar wel met die van burger en werkman, want de grootste daaraan te besteden som, komt uit de kas van Staat, provincie en gemeente. De Patriote of te Vaderlander (hoed af een bij uitstek goed gekozen naam om de vaderlandsliefde aan te vuren, stelt voor niet enkel de huizen, maar al de personen met eene drijkleurige cocarde, met gelijke lintjes te omhangen. Op alle zoo platte als Leliaarts daarvoor zouden terugschrikken Dat wel juist niet, maar toch kan ik slecht gelooven dat een jongeling, als Wouter van Massemen, tot zooveel boosheid in staat zou wezen. Ja, Philips, gij meent dat elkeen een grootsch en edel hart heeft als het uwe... Doch waarom over dit alles getwist. Het kan mij weinig schelen of de Leliaarts al of niet aan alle gevoel van eer en deugd ver zaakt hebben; wat ik verlang is te weten wat er van mijnen zoon geworden is. Ik ben hoofdzakelijk gekomen om u te verzoe ken mij daarin behulpzaam te wezen. Al wat ik kan, zal ik voor u doen, mijn dierbare vriend. Ziehier dan. Naar ik vernomen heb, zou de bezetting van het slot van Hansbeke, waar men vermoedt dat Kerste en Gozewijn opgesloten zitten, niet zeer sterk zijn... - Eene redon te meer om niet te wach ten ze te overrompelen ten einde onze kinde ren te verlossen, zoo men ze daar gevangen houdt. Dat mag niet geschieden. Eer Daneel zelf ons aanvalt, kan ik tegen hem niets ondernemen. Men zou het als eene persoon lijke wraakneming aanzien en mij wellicht beschuldigen d i volkszaak aan mijne eigene belangen op te offeren. Binnen eenige dagen, zullen onze vijanden ons van zelf redenen tot l ide oorsten, op alle hoeden,"zoo rouw- als trouwhoeden de drijkleur te laten wap peren! II Hij wenscht zelfs dat de kinderen, zoowel van de katholieke als de gemeente scholen, dat de bazen zoowel als de werk lieden, de overheden zoowel als hunne on- derhoorigen, de mannen zoowel als de vrouwen, het teeken der onafhankelijkheids feesten dragen 1 't Zal schoon om zien zijn! zegde de blin de... Mogelijks is de Patriote handelaar in vlaggen, lintjes en cocarden... of zou hij misschien de werklieden, die bij den eenen of anderen fanatieken baas werken, gaarne aan de deur doen zetten, omdat zij zich den onkost niet getroosten, een voldoende getal lintjes te dragen Indien de vaderlandsliefde onder zulke prullen verdoken zit, aan schijnt ze maar bluf te wezen. Die het meest lawaai maken, zijn doorgaans de benauwdste en dit mag men, zonder aarzelen, van de personen zeg gen, die hoog met de vaderlandsliefde op- ioopen en zich door alle middelen weten te onttrekken, van de klaar blij kenste vader landsliefde 't is te zeggen de verdediging van het land. Eertijds waren het enkel de edelen, die de wapenen mochten dragen en die het zich voor eene eer rekenden hun land te verde lgen. Thans vinden die personen, vooral die zich met lintjes en cocarden willen ver sieren, het onwaardig soldaat te worden en hun land te verdedigen. Schoone vader landsliefde!Zij willen wel de eer en too- nen in schijn liefde tot het vaderland, maar bet verdedigen, hun leven ten pande stel len!' Dat niet, hoor Zulks is goed voor kleinen burger en werkman; paradeeren, kruisjes en strikjes dragen, zelfs garde-civiek spelen, ja dat wel, maar persoonlijken, verplichteaden,sol datendienst!? Foei! wat meent ge wel! Ons vleesch is geen kanonnen vleesch en ons vel is al te schoon om door kogels doorboord te worden. eenen openlijken strijd geven en dat oogen- blik behooren wij af te wachten om hen op het lijf te vailen. "En zult gij eerder niet handelen vroeg Raas van Herzeele met eenen zweem van misnoegen op het gelaat. Ik kan niet; de verantwoordelijkheid ware te grootverklaarde Philips beslis send. Eenige dagen na dit onderhoud, kreeg Artevelde tamelijk vroeg in den morgen gansch onverwacht de tijding dat eene tal rijke bende zich op eenen ruimen afstand van de stad vertoonde. De Opperhoofdman denkende dat de Leliaarts in aantocht waren en oordeelende dat het thans tijd was de handen uit de mouwen te steken, deed onmiddelijk de Gentenaren onder de wapens roepen. Na korten tijd, zag men uit alle wijken en straten de ambachtsgezellen met goeden lags, pieken, zwaarden en bijlen toe snellen en naar de Vrijdagmarkt stroomen. Elkeen schaarde zich haastig in gelid en, in min dan een uur, was de slagorde strijd vaardig. Langzaam stapte het leger naar de poort, terwijl Artevelde bekommerd van op de wallen in het veld blikte als om 's vijands inzichten te raden. Maar dat zijn geene Leliaarts, <- riep hij eensklaps. 't Is veeleer eene schaar onzer vrienden die door vijandelijke benden,achter- Hoe rijmt men dat te zaüm?... Vader landsliefde op papier, lintjes, vlaggen en cocarden zooveel als gij wilt, maar... zijn vaderland verdedigen, de wapens opnemen I Dat kan niet zijn 1... Ziedaar de vaderlandsliefde der katholie ken Maandagavond, rond middernacht, is in de Fransche Kamer van Volksvertegenwoor digers het wetsontwerp gestemd waarbij feitelijk het concordaat tusscben de Republiek en Rome bestaande, wordt opgezegd en de scheiding tusscben Kerk ea Slaat uitgeroe pen. De stemming gaf den volgenden uitslag: voor de scheiding 341 stemmen, tegen 233 In den loop der behandeling heeft het ont werp gewichtige wijzigingen oudergaan, vooral van aard om aaa de wet al het ka rakter eener plagerij en vervolging te ont nemen, zoodat de clericalen, die inzichtens waren standjes te verwekken en revolutie- vuur aan te blazen, op voorhand ontwapend zijn geworden In zijne laatste toespraak drukte de ver slaggever, M. Brismd; er vooral op dat de meerderheid er zich toe geleend heeft, de katholieken onder alle opzichten voldoening te schenken en toe te staan wat hun rede- matig kon toegestaaa worden. Het zal de twistzoekers onmogelijk zijn gemaakt de wet te doen keeron tegen de Republiek. Zij die beweren en uitroepen, zegde M. Briand, dat we den doodslag aan de Kerk zullen toebrengen, lasteren de Kerk. Zoo de kerk niet voortleven kan zonder hulpverstrekking van staatswege, dan is 't een bewijs dat zij alle levenskracht heeft verloren en tot uitsterven is gedoemd. volgd wordt, want ik zie in de verte ruiters opdagen, welke de voetgangers en rijtuigen schijnen na te zetten. Vooruit, gezellen, jjlen wij onze broeders ter hulpe. De poorten werden ontsloten en, in dichte gelederen, stormden Artevelde's strijdmak kers naar buiten. Een blij geroep galmde in de verte want de vluchtelingen hadden de beweging aan de poort bemerkt. Alsof dit teeken hunnen terneergeslagen moed opbeurde, keerden zij zich eensklaps om en liepen onverschrokken tegen hunne achtervolgers in. Vooruit gezellen, schreeuwde Arte velde. 't Zijn onze Reizers, die door de Leliaarts besprongen zijn geworden Wre ken wij onze broeders Intusschen waren eenige gekwetste vluch telingen den Opperhoofdman genaderd en verhaalden hem dat eene bende der bezetting van Hansbeke op de Vlamingen gevallen was, en er ruim twee honderd doodde, tal rijke anderen kwetste en de overigen op de vlucht dreef. Artevelde's bloed kookte van gramschap maar tevens glom op zijn aange zicht een zegevierende en uitdagende glim lach Kerste, Gozewijn, murmelde hij. het uur der verlossing en der wraak is geslag-Mi - [Wordt voortgezet). HET WEEKBLAD

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1905 | | pagina 1