HET ALGEMEEN POLITIEK
Interpellatie HYMAAS, MASSON en JAA'SON
VAM HET SCEVERNEMEHT
Redevoering van heer PAUL HYIANS
Het belang der aanstaande verkiezing zal aan niemand ontgaan,
wat zij zal een behorende invloed op de politieke richting uitoe
fenen; wij gaan een grooten strijd te gemoet. Reeds lang heeft de
liberale partij hier de plaats verloren, die haar toekomt. Men
bevond zich toen tegenover een massa, die scheen zich nooit te
zullen ontbinden. Maar die meerderheid is gewond en verscheurp
uit de beraadslagingen over de werken van Antwerpen gekomen
Zij schijnt zelfs machteloos om eene vormelooze mijnwet door te
drijven.
De liberale partij integendeel is vol kracht en hoop; in de
jongste verkiezing heelt zij negen zetels behaald; zij is omringd
van eene geestdrijtige jeugd, die vurig is voor al de edele pogin
gen zij is tot op den buiten doorgedrongen, die tot nu toe
onaantastbaar scheen; eindelijk in een opwelling van de harten
en een poging van allen wil heeft zij alle tweedracht doen ver
dwijnen en in de verklaringen der linkerzijden de rechtmatige
verzuchtingen der democratie vertolktdie verzuchtingen be
vatten niets dat aan omwentelingsdenkbeelden of aan utopiën
lijkt; de hoofdpunten zijn leerplicht, dienstplicht !Xen pplitieke
gelijkheid.
Door een bepaald doel aan haar streven te geven heeft de
liberale partij de onzekerheden van een ontkennend programma
doen verdwijnen.
Geen programma
Wij vragen aan de Regeering wat haar programma is Vruch
teloos onderzoekt men de katholieke staatkunde de geestelijk
heid heeft zich ten strijde aangegord en spreekt de geloovigen toe
van uit den stoel der waarheid. Zij deelt vlugschriften uit en
oefent drukking uit op het geweten der kieziers. Maar dit is
eene geheime politiek.
De kopstukken zwijgen, en geen spoor van politiek denkbeeld
is te vinden in de redevoeringen, te Leuven uitsgesproken ter
gelegenheid van het jubelfeest van den heer Schollaert.
Ter vergadering van de katholieke kringen te Oostende, voor
gezeten door den heer Woeste, hoorde men niets dan alledaag-
sche uitdrukkingen.
Eenigen tijd geleden, hebben de leiders der rechterzijde en
het hoofd der Regeering zoogezegde politieke redevoeringen
gehouden. Te Ninove hield de heer Woeste eene toespraak tot
zijne volgelingen en hij wist hun niets anders te zeggen dan
Bewerkt de kiezerslijsten
Te Antwerpen, waar het hoofd des kabinets als held werd ont
vangen, besloot hij zijne toespraak met deze woorden Arbeid,
vertrouwen en volharding
De katholieke bladen schrijven in 't wilde en al hun geschrijf
komt neer op lompe spotternij en laster jegens hunne tegen
strevers, iets wat reeds honderdmaal werd weerlegd.
Na de verkiezingen in 1904, zegde een bladje, L'Action catho-
lique, dat, zegt men, de tolk is van de heeren Carton de Wiart en
Renkin:
Dat de politieke^ arbeid reusachtig was en er niet meer te
twijfelen viel aan de ontwaking der liberale partij. De XX' Siècle
deed zelfs den val der clericale Regeering voorzien. In gansch
de katholieke partij bestaat niets dan onrust en beweging.
Voor de poll der katholieke vereeniging, was de Courrier de
Bruxelles ongerust en hij raadde die vereeniging, rekening te
houden met de omstandigheden en haar programma te herzien.
Wij hebben nog altijd, zegde het blad, het programma dat in
1894 werd opgemaakt onder het cijnsstelsel. Het ware van
belang eene stelling te nemen met het oog op de vraagstukken,
die zijn opgeworpen door de verklaring der groepen van de
linkerzijde. Wij kunnen er ons niet aan onttrekken zonder den
schijn te hebben voor de vijand terug te deinzen. De oppositie
eischt verplicht onderwijs, persoonlijken dienst, algemeen stem
recht. De kiezers moeten weten wat wij daartegen stellen
Naar den oproep van den Courrier de Bruxelles werd niet ge
luisterd men bepaalde zich erbij de candidatuur der heeren
Colfs en Wauwermans toe te juichen 1 Dat antwoord mag onvol
doende heeten. Men glimlachtlinks.)
In andere kringen droomt men veeleer er van eene nuttigheids-
politiek te voeren, bestaande in het uitvoeren van talrijke open
bare werken men roemt op den bloei van 's lands handel en
nijverheid, en men herinnert gedurig aan onze jongste nationale
feesten en onze praalstoeten.
De bloei van handel en nijverheid is niet het werk van de
Regeering maar van den ondernemingsgeest van eenieder, wat
de openbare werken betreft, daardoor wordt de wijsgeerige
overtuiging niet verdeeld ep heel gemakkelijk kunnen wij daar
voor hier aller medewerking bekomen.
Toen wij handelden over de haveninrichtingen van Antwer
pen, waren wij het allen eens vóór die haven en zoo er getwist
werd was het enkel over het technisch vraagstuk van den Groo
ten Doorsteek.
Het ware echter een zonderlinge illusie te denken, dat eene
politiek zich erbij kan beperken de stoffelijke belangen te bevre
digen de heer Beernaert verklaarde het nog onlangs plechtig
bij de. behandeling van het ontwerp betreffende Antwerpen I De
echte grootheid van een volk vergt immers iets anders.
Tegen ons programma van verstandelijke ontwikkeling, van
vaderlandsliefde en van verlichte democratie, stelt de katholieke
partij slechts haren lijdelijken tegenstand en bepaalt zij zieh
erbij zich onmachtig te verklaren op dat drievoudig gebied. De
katholieke politiek blijkt aldus meer louter behoudsgezind en
reactionnairte zijnen, bij voorduur, steunt zij uitsluitend op de
geestelijkheid, op den adel en op de groote grondeigenaars.
Gij zijt niet als die Engelscbe behoudsgezinden,die de wijsheid
hebben degroole politiek gebeurtenissen meer vooruit te loopen
en op tijd hervormingen in te voeren. Men kan zijn doodstrijd
verlengen, maar als men niet op tijd heeft gehandeld, is men
veroordeeld om te
overal aan dat het
nakend zijn.
verdwijnen 1 Onze tegenstrevers kondigen
collectivisme en het afbreken der kerken
Belachlijk Combisme
Een klein klerikaal blad van Luxemburg somt de onbereken
bare kwalen op, die deval van het katholiek ministerie na zich
zou slepen. Eenige dier kwalen zijn
c< Het sluiten der kerken, het verjagen der kloosterzusters, het
verlaten van duizenden door haar afgenomen weezen; bet af
schaffen der kerkhoven, het begraven van al de dooden naast
elkauder in het gemeentelijk knekelhuis.
't Is het oprechten van varkensscholen Uitroepingenlinks)
't Is de verhooging van het schoolbudget met 200 millioen en de
verhooging van de ooriogsbegrooting, een vermeerdering van
<9
