VAN YPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws- en Handels Annoncenblad.
STADSNIEUWS.
mm
Twintigste jaar.
Zaterdag 4 Augustus 1906.
Nummer 31.
De scheiding van Kerk
en Staat.
Kiezerslijsten
Vluchtschrift.
Oud-Pompiers.
Infatigables.
Thuindag.
Abonnementsprijs voorop bataaibaar 3.00 fr. pjr jaar voor den buiten, 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr, 50 Per 3 maanden 1 fr. Annoncen 15 cent.
per drukregel. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4. fr. per 100
AUe berichten van verkoopingen of andera beken lmakingeu ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondu'ing der beide Vlaanderen, als
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publïcité, Magdalenaslraat. Brussel Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrydag middag vrij
en ouderteekend toe te zenden. Artikelen ongetaekend of personnaliteiten bevattende worden niet. opgenomen.
Nog weinig dagen en de Paus zal zijn
gedacht uitdrukken over de scheiding van
kerk en staat, over eenige maanden door
de Fransche kamer met groote meerderhei 1
gestemd. Heeft hij begrepen dat de staat
kundige macht, zich niet te bekommeren
heeft met den Godsdienst? 'tls te betwijfelen.
De zending van den staat gaat noch buiten
noch boven de belangen der wereldsche
maatschappij.
Met ons eeuwig geluk moet noch kan hij
zich niet bemoeien; Dus zoolang wij de
openbare orde niet storen heeft de staat
kundige macht als zoodaDig zich niet te
bekommeren of wij in zake van godsdienst,
de paus van Rome, de keizer van Rusland,
of iemand op aarde als onfeilbaar aanzien.
De vrijheid van Godsdienst, zooals Voltaire
en Rousseau en met hen de geheelo wijs-
geerige school bewezen hebben, is niet een
voorbijgaande, maar wel een bestendig en
natuurlijk recht van het menschdom.
Deze voorbeelden en geschriften zijn het
die eindelijk de wettelijke verzachtingen der
Amerikaacsche en Fransche omwentelingen,
en de reeks verbeteringen in de wetgeving
der XIX" eeuw na zich hebben gesleept.
Hoe grooter de verlichting bij het volk
komt, hoe min behoefte het heeft aan Gods
dienst en hoe meer het zal leeren te onder
scheiden tusschon het gezag dat de priester
verdient in de uitoefening zijner geestelijke
zendingen, en het gezag dat hij niet verdient
in de voldoeuiDg zijner wereldlijke heersch-
zucht.
Ten eerste, dat de geestelijkheid zich allen
schijn vermijde zich tegen de heerschappij
van den staat te verzetten.
Ten tweede, dat de wereldlijke macht
zich onthoude van zich met geestelijke zaken
te bemoeien.
Komt dit niet regelrecht overeen met de
beroemde spreuk van den Italiaansche minis
ter Cavour: La chiesa libera nello stalo
liberode vrije kerk in den vrijen staat.
Omtrent de toepassing van deze grondbe
ginselen op bijzondere gevallen, ontstaan er
dagelijks moeielijke vragen, welker oplos
sing echter meer eigentlijk tot het domein
der politiek bohoort.
Het zal mij hier genoeg zijn als eene
onbetwistbare staatkundige waarheid vast
te stellen, dat de vrijheid van Godsdienst
beteekent onderwerping van den staat, van
de burgerlijke maatschappij aan de kerk.
Want geene vrijheid kan zoo verre gedre
ven worden dat zy alle andere vrijheden
uitsluite.
Het is dus de eerste plicht van den staat,
terwijl hij iedereens geweten eerbiedigt,
tevens de grenzen zijner eigene persoon
lijkheid en onafhankelijkheid, door iedereen
te doen eerbiedigen.
Dus indien eene kerk zekere leerstelsels
verkondigt, die met het vrij en redelijk
bestaan der burgerlijke inrichtingen tegen
strijdig waren, zou hij zich hoegenaamd
niet mogen beroepen op de godsdienstvrij
heid, om op eene geheime of openbare wijze
de bovenhand in staatsaangelegenheden te
verkrijgen.
In Noord Amerika bemoeit de staat zich
noch met het godsdienstig onderwijs, noch
met de bezoldiging der priesters, noch met
het onderhoud of het bestuur der kerkelijke
goederen
Welnu in geen land vindt men er zooveel
ijver voor godsdienstige belangen en zoo
weinig wanordelijkheden door gods lienstige
veroorzaakt. Geen kerk vreest er den staat,
en de staat vreest er geene kerk.
Men vraagt er niet, tot welk geloof een
openbare ambtenaar behoort, maar of hij
als eerlijk en bekwaam bekend is.
Indien wij dezen wenschelijken toestand
l'ij ons willen verwezentlijken, zullen wij
niet vergeten, dat de wetten het niet alleen
kunnen, maar dat de zeden er hot hare moet
toe bijbrengen.
J. V.
Bij het naderen van elke kiezing hooren
wij vele personen zich beklagen dat zij op de
kiezerslijsten niet zijn ingeschreven of dat zij
al de bijgevoegde stemmen niet hebben,
waarop zij meenen recht te hebben.
De nieuwe kiezerslijsten worden voorloo-
pig opgemaakt met 1 Juli.
Zij moeten dienen Yoor de verkiezingen
der gemeenteraden van toekomende jaar.
Wie zijn volledig kiesrecht niet bezit moet
zich wenden naar de Liberale Associatie
of bij de Liberale Jonge Wacht.
Aan de leden van den - Ouderlingen
Bijstand - der - O a l Pompiers der
- Vlaamsche Sier en van de - Infati-
gables.
Dinsdag laatst heeft de geestelijkheid van
Yper eens te meer bewezen welk onderscheid
zij maakt tusschen arme en rijke in zake van
begravingen.
Wij hebben 't ongeluk gehad onzen diep-
betreurden makker J. HUSTINX een laatste
vaarwel te rnoeteD zeggen. Om 8 ure stonden
onze maatschappijen, met het muziek der
Oud Pompiers aan 't hoofd, gereed, om door
den lijkstoet de Staticstraat en de Tempel
straat te doen volgen.
Maar volgers dë priesters: zijn die straten
maar voor de rijken: wanneer aan de Kerk
eene eenvoudige begraving om 8 uren wordt
betaald, trekken de onderpastoors, langs de
kleine slraa'j s, ja zelfs al onder de donker
poort weg!
Welnu, dinsdag, niettegenstaande de be
geerte der familie en van gansch het publiek
keerde de priester zich om... en de stoet
moest den kortsten weg raar de Kerk ne
men
Wanneer in St. Pieterskerk de begraving
van eeu' armen plaats heeft, volgen de pries
ters de kleine straatjes langs de vesten om
tot het kerkhof te geraken doch wanneer
het eene rijke begraving geldt, komt de stoot
langs de Rijsselstraat en de Markt rond
Over eenige jaren was er eene groote be
graving om 10 ure uit een sterfhuis in de lan
ge Meersch. Welnu, om zich naarSt. Maar-
teris Kerk te begeven ft was erbij) deden de
priesters den toer langs de Boterstraat en de
en de Halstraatmaar wanneer ten duivel
uit de Meersch wordt begraven, neemt men
den korsten weg 1
Het is dus eens te meer bewezen dat vóór
do kerk arme en rijke niet gelijk behandeld
worden
Eq diezelfde priester zullen toekomend
jaar in naam van Gtods iienst onze stemmen
komen vragen 1
Maar hier was 't Stadsbestuur ook groote-
lijks in fout want 'l is do kerk niet maar
wel do Lijkstatie die de straten moet aan
wijzen welke door den s'ort moeten gevolgd
worden van 't sterfhuis tot de Kerk, en van
de Kerk naar 't kerkhof.
De lijkstatie hangt van het Gemeentebe
stuur af en dit mag niet, zooals de Kerk,
tweo maten en twee gewichten hebben voor
rijke en armedezelfde weg zou door al de
begravingen, kleine en groote, moeten ge-
vo'gd worden.
Dat de kerk van langsommeer een winkel
wordtdat is algemeen geweten maar dat het
Stadsbestuur zich door haar bij de nens laat
leiden, dat scheelt alle menschea te veell
Ook zullen de leden dor vier maatschappijen
zulks indachtig zijn.
Indien Christus de maichands uit den
tempel joeg, staat het de ki< zers vrij toe
komend jaar de slaven der geestelijkheid
uit het stadhuis te vagen.
Een verontwaardigde van de Zieken
troost. -
Een antwoord werd rondgestrooid op het
vluchtschrift nopens de begraving van onzen
betreurden vriend J. HUSTINX. Het epistel
is opgesteld door eenen Roeselaarschen bril—
leman, want het is al dommen praat die hij
verteld in zijn voddepapierken.
De menschen dio sterven in de statiestraat
zegt hij moeten langs de statiestraat naar de
Kerk godregen worden. Natuurlijk I langs
waar zouden zij dan wel moeten gaan? En
deze die sterven in het begin van een eng-
straatje, palende aan eene groote straat,
langs waar moeten deze gedragen worden?
Langs de groote straat niet waar? Dat is al
tijd zoo geweest. Het is de eerste maal niot,
zegt hij dat, er eene begraving van inwo
ners van den Doorgang, lans den Doorgang
naar de Kerk gaat! Wij weten dat, onnooze-
laar, omdat gij met den armen duts al doet
wat gij vult.
Gij zegt dat het muziek on de andere maat
schappijen gereed stonden om den lijkstoet
de Statiestraat en de Tempelstraat te doen
volgen. Dat is gelogenindien zij zoo ge
rangschikt waren, was het op het zeggen
van den bestuurder der lijkstatie, die, vol
gens reglement langs daar moest vertrekken
De geestelijkheid heeft daar niets iu te zien
zegt gijl Zeker niet. De lijkstatie gebiedt en
gij moet volgen, daar gij maar een bijvoeg
sel zijt, en de lijkstatie wettelijk is en van
hem afhangt die de politie der straat heeft,
daarom hebt gij ntets te zoggen. En indien
de liberalen, toen zij aan 't bewind wareD,
zulks toegelaten hebben, het is een bewijs te
meer, dat zij, het op u, zoo slecht niet ge
munt hadden. Wij herinneren het oss nog,
toen M. de deken Welvaert kwam te sterven
ging men, in plaats van hem langs do kloos
terpoort naar de kerk te drageD, met hem
langs St Maertinus, en Dixmuidesrtaten,
groote Markt, en Ilallcstraat naar de Kerk.
Heeft het stadsbestuur zich daar tegen ver
zet? Neen niet waar? En wanneer M. Boone
kwam te sterven, was het 't zelfde niet-
Maar voor M. B.... was het den rechten
weg, door de Donkerpoort voorbij de pis-
hoekenü Is dat eerbied dien gij voor de doo-
den hebt?!
Gij spreekt van parademakers, en co-
medianten, en galons! 11 Waar vindt men
meer parademakers, comedianten en gega-
lonneerden parademakers, en klatergoud
dan bij u in uwe kerken in den dienst van
eenen god, die geen steen had om zijn hoofd
te laten rusten? Alles is daar Comediespel,
geldwinkel en parade, want als gij uitsprinkt
zijt gij van het hoofd tot de voeten in't goud,
Ziet uwe kerken en kloosters, het zijn
paleizen. Is er daar gelijkheid voor
allen
Dus uwe aanmerkingen vallen nog eens
tegen uwen gevel, jonge brilleman, gij hadt
beter gedaan van nog eenige jaren in 't se
minarie te blijven, tot dat gij de jaren van
verstand bereikt hadt, dan hadt gij mis
schien wat goeds kunnen verrichten, terwijl
gij nu, sedert gij van Roeselaere gekomen
zijt niets dan dommigheden hebt uitgestoken
en onnoozcle praat verteld.
Een timmerman.
Ter gelegeühe'd der Kermis geeft deze
maatschappij aan hare leden en huisgezin
een luisterlijk Bal, om 9 ure 's avonds, in
haar lokaal. Vreemdelingen door een lid ver
gezeld zijn aanvaard.
Zondag laatst hebben onze turners onder
het bestuur van M. Cambier, professoor,
deelgenomen aan den grooten prijskamp van
Wervicq, waar zij met algemeene stemmen
eenen eersten en tweeden prijs behaalden.
Toen zij 's avonds in hun lokaal toekwamen
was er eene massa volk om aan den Voor
zitter M. Dedier; proficiat te wenschen; die
al doet wat mogelijk is voor den vooruit
gang en den bloei dezer schoone maatschap
pij. Toen zij allen op het tooneel stonden,
was er een lid der Commissie die op het on
verwachts het woord nam om aan den heer
Cambier eene verrassing te doen, met hem
zijn portret aan te biedeD, allen waren ver
wonderd. M. Cambier bedankte in korte
woorden de jongelingen die hem het ge
schenk aangeboden hadden. Het muziek
speelde de brabanyonne, waarop geroep en
handgeklap volgde.
Na eene korte aanspraak van bedankking
door den heer voorzitter, verliet eenieder de
zaal verheugd over don uitslag van hun uit
stapje.
Een Turner.
Volgens wij vernomen hebben zal hef niet
veel zijn van barakken dit jaar. Wat het
meest aantrek zal hebben is de Cirque
Sosman, die aangekomen is met een gansch
nieuw personeel, de welgekende Toni, die
altijd het zijne bijbrengt om het publiek zoo
hartelijk te doen lachen, is er weer bij.
HET WEEKBLAD
ctiocuflssuakeeir u-i
