De Belgische Kust
en de Tentoonstellingen van 1930
Wat zal er voor en door Yper
gedaan worden
Le Monument des Bretons
aux premières rictimes des gaz asphyxiants
Boesingh©
Het Gedenkteeken der Bretons
aan de eerste slachtoffers der stikgassen
Kroostrijke Gezinnen
Zuidschoote Zondag laatst kwam Heer-
Notaris Van Eeckeons hier vergasten met een
puike voordracht over instelling en doel van
den bond der kroostrijke gezinnen. Nog nooit
kregen we zóó een boeiende voordracht te
hooren. Dat ze vruchten opleverde bewijzen
de talrijke personen die zich als lid lieten op
schrijven. Zóó werd op 't einde der vergade
ring den bond gesticht. We doen een oproep
om nog nieuwe leden. Ook eere leden worden
met dank aanveerd om door hun bijdrage den
bond te steunen.
Oïstinction
werking stilgelegd, daar de leden met de
uitbating hunner eigene inrichtingen de han
den vol hadden.
Met vernieuwde kracht en verdubbelden
spoed zal de taak nu hervat worden.
Onder de verscheidene voorstellen stippen
wij de volgende aan
a) Een internationaal congres voor de
meest befaamden in letterkunde, schilder
kunst, wetenschappen en sportinrichtingen.
b) Een hernieuwing der tentoonstelling van
vischvangst welke, ten jare 1881 een eerste
maal ingericht, den grootsten bijval genoot.
Die tentoonstelling zou samenvallen met de
opening der nieuwe vischmijn en 't inrichten
eener verbruikweek van alle vischsoorten.
c) Het oud fort Napoleon zou toegankelijk
zijn en ten dienste gesteld worden voor eene
tentoonstelling van alle schilderwerken die
op de zee en de duinen betrek hebben.
d) Met begin ig3o zal een drukwerk ver
schijnen over de honderdjarige geschiedenis
onzer zeekust.
Op grootsche wijze zal de aandacht op de
Zeekust getrokken worden in de tentoonstel
ling van antwerpen.
De heer arrondissementscommissaris Cop
pieters 't Wallant, Voorzatter van 't Verbond
der Zeekust, heeft de beschikking eener
oppervlakte van i2.5oo meters bekomen.
Een halle zal er opgericht worden met
panorama onzer bijzonderste badplaatsen.
Een volledige dienst van propaganda zal er
gedurig werkzaam zijn. Een der ingangpoor
ten zal als een weergave uitmaken van de
Kursaal van Oostende, met zicht op de prach
tige Concertzaal waar, binst het seizoen ig3o,
al de beroemdste muziekkunstenaars der
gansche wereld zullen uitgenoodigd en aan
geworven worden.
Ziedaar, beste lezers van 't Ypersche, wat
er in uw naaste bijzijn, aan de Zeekust, tot
heden toe ontworpen is.
Aan mij is het niet hier raad te geven,
mogelijks ook heeft men reeds de hand aaa
't werk geslagen.
In alle geval, het zou niet mogen gebeuren
dat gemeenteraad, handelsmaatschappijen,
alle handelaars, gasthofhouders en andere,
die bij een talrijk vreemdelingenverkeer alle
belang hebben, hier aan hun plicht te kort
zouden blijven.
Iedereen moet 't zijne bijbrengen en dat in
de volle maat der mogelijkheid. Persoonlijke
en geldelijke offers mogen ditmaal niet ge
spaard blijven, niet gekriemd en geklaagd
over het tekort aan geldmiddelen. Ziet het
voorbeeld der andere na, en wilt gij voor
Yper's bevolking oogsten, zaait dan, zaait
genoeg in uwen vruchtbaren grond en samen
met de bewoners der zeekust zult gij duizen
den en duizenden vreemdelingen aanwerven
voor 't schoone, wonderbare Westvlaanderen,
voor 't prachtig herwordende Yper.
Oossinghs
Les anciens de la 87' Division Territoriale
Frar.gaise, formée des Bretons et Normands
des 73€, 74c, 76®, 79® et 80® Regiments Territo-
naux, ont érigé sur la route de Boesinghe a
Langemarck, entre le pont de Boesinghe et
Pilckem, un monument a leurs camarades
tombés sur l'Yser.
Arrivés a Ypres, le ;5 Octobre igi4, les
Pépères de cette Division sont, du 20
Octobre au 18 Novembie, dans les fossés de
la route de Bixschote a Langemarck oü, dans
de violents combats, ils ont trouvé la mort
mais non la défaite. Quelques mois plus tard,
le 22 Avril 19:5, ils défendaient toujours le
mème secteur lorsqu'ils furent victimes de la
première vague de gaz asphyxiants. Les 73' et
74e qui tenaient les tranchées, périrent dans
de véritables tortures. Les 76% 7ge et 8oe se
précipitèrent au secours de leurs camarades
et s'accrochant aux rives du canal, au prix de
pertes nombreuses, ils établirent un rempart
inviolable, empêchant ainsi l'ennemi de profi-
ter davantage de son procédé barbare.
Reconstituée,la Division reprend la défense
du canal. En Mai 1916, les 73® et 74® rentrent
en France, alors que les 76% 79® et 80' (174®
Brigade) restent encore en Belgique, dans les
tranchées de Het Sas a Boesinghe, sous
les ordres du géréral Rucquoy, commandant
la 5® D. A. Beige.
Au début de l'hiver igi6-igi7, les Beiges
et les Anglais ayant fait leur jonction, la I74e
Brigade montait a Nieuport et prenait en
première ligne les tranchées de Saint Georges.
Puis en Juillet igi7, elle revint dans le secteur
Sud oü l'armée du général Anthoine attaqua
le ir Aoüt et marqua le commencement de la
délivrance.
En souvenir de leurs morts si nombreux
sur l'Yser, les Bretons ont reconstitué, sur la
terre des Flandres, un paysage breton avec
un calvaire en granit du XVIe siècle, un
dolmen authentique, des roes sortant du sol
au milieu des ajoncs et de la bruyère. Une
table d'orientation désigne les troupes frangai-
ses qui occupaient les tranchées le 22 Avril
ig 15, et fixe la position de chaque Régiment
dans cette soirée tragique.
Ce souvenir de caractère régional sera iftau-
guré le Dimanche i5 Septembre prochain, en
présence des autorités beiges et frargaises.
Les anciens de la 87® D. T. invitent cordia
lement a cette cérémonie leurs camarades
anciens combattants Beiges, a coté desquels
ils ont si longtemps combattu et les habitants
des villages oü ils ont si souvent cantonné.
Programme de la journée
g h. 35 Arrivée des anciens de la 87e D. T.
a la gare de Boesinghe
10 h. Messe et absoute pour les morts de
la Division, sous la présidence de Mgr.
Serrand, Evèque de Saint-Brieuc, ancien
aumonier divisionnaire
11 h. Réception des Autorités beiges et
frangaises
11 1/2 h. Inauguration du Monument par
le représentant du Ministre de la guerre
frangais.
Visite du Monument.
De oud strijders van de 87e fransche leger-
afdeeling territorialen, bestaande uit Bretons
en Normandiërs der 73®, 74', 76®, 79® en 8oe
territoriale regimenten, hebben langs den weg
van Boesinghe naar Langemarck, tusschen de
brug van Boesinghe en het gehucht Pilckem,
aan hunne makkers gevallen aan den Yzer een
gedenkteeken opgericht.
Te Yper toegekomen, den i5 October igiq,
zijn de Papatjes dezer afdeeling, van den
20 October tot den 18 November, in de
grachten van den weg ven Bixschote naar
Langemarck waar zij, in hevige gevechten,
den dood vonden maar niet de nederlaag.
Eenige maanden later, den 22 April igi5, ver
dedigden zij nog altijd denzelfden sector, toen
zij er slachtoffer waren van de eerste stikgas
sen. De 73e en 74®, die de loopgraven hielden,
sneuvelden te midden de grootste pijnen. De
76", 79® en 80® snelden hunne makkers ter hulp
en ten prijze van talrijke verliezen, zich aan
de boorden der vaart vastklampende, vormden
zij er een onverbreekbare vesting, den vijand
alzoo belettende nog grooter voordeel uit zijn
barbaarsche handelwijze te trekken.
Na hare hervorming herneemt de leger-
afdeeling de verdediging van het kanaal. In
Mei 1916, keeren de 73e en 74® regimenten
naar Frankrijk terug, terwijl de 76®, 79® en 80®
(174® Brigade) nog in België blijven, in de
loopgrachten van Het Sas te Boesinghe,
onder het bevel van generaal Rucquoy, bevel
hebber der 5® belgische legerafdeeling.
In 't begin van den winter 1916-1917) daar
de Belgen en de Engelschen alsdan hunne
legers samengebracht hadden, trekt de 174®
Brigade op naar Nieuwpoort en neemt er
bezit, in eerste lijn, van de loopgrachten van
St-Joris. Vervolgens, in Juli 1917, keerde zij
terug in den sector van 't Zuiden, waar het
leger van generaal Anthoine den in Oogst den
aanval begon en het begin der bevrijding
daarstelde.
Ter herinnering aan hunne dooden, die zij
aan den Yzer zoo talrijk achterlieten, hebben
de Bretons, op Vlaanderen's grond, een Bre-
tonsch landschap hervormd met een steenen
kruis, dagteekende van de XVI' eeuw, een
echte dolmen en rotsesteenen die te midden
brem en heidekruid boven den grond uitste
ken. Flen richtingstafel duidt de fransche
troepen aan die den 22 April 1916 in de loop
grachten waren en bepaalt de ligging van ieder
regiment in dien rampspoedigen avond.
Dit gedenkteeken van een gansch geweste
lijk karakter zal op Zondag i5 September
aanstaande, in tegenwoordigheid van de bel
gische en fransche overheden, ingehuldigd
worden.
De oud strijders der 87e afdeeling territoria
len noodigen vriendelijk hunne makkers de
belgische oud-strijders, aan wier zijde zij zoo
lang gestreden hebben, en de inwoners der
dorpen waar zij zoo dikwijls legerden, tot
deze plechtigheid uit.
Programma der Inhuldigingsplechtigheid
Om 9 u. 35 Ter statie van Boesinghe,
aankomst der oud strijders van de 87® afdee
ling territorialen
Om 10 u Mis en Gebed der overledenen
voor de gesneuvelden der afdeeling, onder
leiding van Mgr Serrand, Bisschop van Sint
Brieuc, gewezen aalmoezenier der afdeeling
Om 11 u. Ontvangst der belgische en
fransche Overheden
Om 11 u. 3o Inhuldiging van het Gedenk
teeken door den afgevaardige van den fran-
schen minister van oorlog.
Bezoek van het Monument.
C est demain, Dimanche 8 Septembre.
qu'aura lieu officiellement la remise de la
Croix de la Légion d'Honneur Frangaise au
dévoué conservateur de not e musé M.
Daniel Tack, vice-consul de Belgi jue a
Cassel et président du Synd cat d'Initiaiive
des amis du Mont-Cassel.
C'est M. Félix Bollaert-Le Gavrian, prési
dent du conseil d'adrninistration des Mines
de Lens, ol timer de la Legion d honneur, qui
est délégué spécialement pour lui remettre
cette cécoration.
En mème temps M. Masselis, maire de
Cassel, remettra a M. Tack, une superbe
croix avec brillants, cadeau des amis du
nouveau légionnaire.
La cérémonie aura lieu a 14 h. 3o au grand
salon de 1'Hótel de Ville de Cassel.
Nous nous associons de tout cceur aux
marques de sympathie que la population
Casseloise témoignera demain a M. Daniel
Tack, et nous lui adressons a nouveau, a
cette occasion, nos plus chaleureuses félici-
tations.
