De Heropening van St-Maartenskerk
3
Zondag 13 April 1930 is voor Yper een
grootsche en onvergetelijke geschiedkundige
dag geweest.
Koninklijke Hofbouwmaatschappij
en het Werk van den Akker
LEEST VERSPREIDT
HET YJPEJRSCHE
se réunissaient a l'intérieur et autoür de
l'église provisoire pour la cérémonie de la
Bénédiction et de la Distribution des Ra-
meaux.
Puis la procession des Rameaux, favorisée
d'un beau soleil printanier, quittait l'église de
la rue d'Elverdinghe pour faire station devant
le grand portail fermé de la Cathédrale,tandis
que les sons joyeux de toutes les cloches de
la ville s'unissaient aux chants de triomphe
de la foule transportée de joie et de fervent
enthousiasme.
Et lorsque le cortège liturgique franchit le
portail s'ouvrant pour laisser entrer le Roi de
Gloire dans l'imposant vaisseau de Saint-
Martin, ce fut pour les vieux Yprois surtout,
un moment de poignante émotion, un instant
d'évocations inoubliables. Cette belle céré
monie se termina par la Grand'Messe solen-
nelle célébrée par M. le Curé Doyen Vermaut
qui, a Tissue du long évangile, prononga
devant tout le clergé et des milliers de fidèles
une émouvante allocution de circonstance.
Les cérémonies de Taprès-midi ne furent
pas moins belles. Après les Vêpres, on quit
tait définitivement a 3% h. l'église provisoire,
en procession solennelle, avec la participation
ofhcielle des Autorités communales, pour
conduire le Dieu Eucharistie et sa Sainte
Mère sous le vocable de Notre Dame de
Tuine, protectrice vénérée de la Cité, au
nouveau sanctuaire.
A 4 heures, un salut solennel avec magni-
fique sermon de circonstance par le R. P. De
Clippele S- J., suivi du Te Deum de la
reconnaissance, clóturèrent cette double céré
monie symbolique qui marquera une date
mémorable dans les Annales de la Cité.
Onze eeuwenoude Kathedraal, het heerlijk
kunstgebouw dat vroeger onze fierheid uitmiek
en de bewondering van alle bezoekers afdwong,
dat met al zijn schatten door de duitsche bar
baren vier jaren lang werd beschoten, ver
brand en ten gronde toe vernield afschu
welijk schelmstuk begaan alleen om het plezier
van te branden en te vernielen is nu weer
om uit hare puinen opgerezen, even grootsch,
even machtig en even prachtig als voorheen.
Acht jaren hebben volstaan om dit wonder
werk te kunnen verrichten, om dit praalge-
bouw, dat menigeen voor immer verloren
dacht, in zijn vollen luister weer op te bouwen.
In iQig werd het princiep van de heistelling
van het middénkoor aanvaard en op het einde
van 1921 werd met dit werk een begin gemaakt.
In 1923 beslistte men den heropbouw der
beuken en van den 60 meter hoogen toren en
over enkele maanden heeft men besloten dezen
met een 40 meter hooge torennaald te bekro
nen, zooals dit reeds voorzien was in het
herstellingsplan van vóór den oorlog.
Zoo onze heerlijke St-Maartens Kathedraal
thans weer oprijst in al de zuiverheid van
haren strengen bouwtrant van vroeger, zooals
ze door onze voorouders in de XllP eeuw
werd opgebouwd, dan hebben wij dit groote-
lijks aan den Heer Ingenieur Coomans te
danken, 't Was onder zijne leiding dat de
herstellingswerken van Yper's hoofdkerk, die
bijna waren voltooid toen de oorlog uitbrak,
werden uitgevoerd hij alleen kende dit ge
bouw tot in zijn minste bijzonderheden en ook
hij alleen was in staat dit kunstgewrocht zoo
trouw en zoo heerlijk weer op te richten.
Alhoewel veel Yperlingen verkozen hadden
dat er van hun vroegere Kerk, voor hen zoo
vol aan zoete herinneringen, niets werd ver
anderd, dat onder meer het Hoogaltaar in
prachtige Renaissancetrant weer t'einden het
koor werd opgericht in plaats van daar te
midden een portiek te bouwen ia blauw steen,
die weliswaar overeenstemt met de harmonie
van het heele gebouw, maar de vooroorlog-
sche pracht niet teruggeeft, toch moeten
we openhartig bekennen dat de Heer
Coomans den grootsten lof verdient voor het
merkwaardig werk dat hij zoo meesterlijk en
met een ongeëvenaard geduld tot een goed
einde heeft weten te brengen Andere kritie
ken kunnen mogelijks nog gemaakt worden,
maar als Yperlingen verheugen we ons te zeer
omdat wij, na zoo korte jaren, weerom de ker
kelijke diensten in onze schoone St Maartens
kerk zullen kunnen volgen, we staan te zeer
in bewondering voor het verrichte werk om er,
voor enkele bijzonderheden, al de verdiensten
van maar eenigszins te willen verminderen.
Op dezen Palmenzondag werd onze uit
bare puinen herrezen Kathedraal met groote
plechtigheid voor den eeredienst heropend.
Heerlijk en aandoenlijk schouwspel, met
een prachtig weder begunstigd, te midden de
algemeene geestdriftige vreugde van het
Ypersch volk
Duizende geloovigen, waaronder menige
Yperlingen uit den vreemde, alsook Engel-
sche en Fransche families, naar de marte
lares-stad toegestroomd, verdringen zich door
de bevlagde straten in en om de noodkerk
waar te 9 uur de Palmplechtigheid begint.
De Z.E.H. Julien Vermaut, Pastoor-Deken
van St-Maartens, omringd door eene talrijke
geestelijkheid, gaat er over tot de Palmwij-
ding. Heele armvollen gewijde palmtakken
worden binnen en buiten de Kerk uitgedeeld.
Te 9 1/2 ure verschijnt de geestelijke stoet
buiten de Kerk der Elverdinghestraat. Z. E.
Heer Vermaut, bijgestaan door de E. H.
Bonte en Delanote, pastoors van St Pieters
en St - Jacobs parochiën, omringd door
priesters en kloosterlingen der Carmelieten
en Capucienen van stad, wordt gevolgd door
de ontzaglijke menigte geloovigen die allen
den gewijden palmtak dragen, en hunne stem
verheffen met het zangkoor in het jubelend
Lauda Jerusalem met zijn passend refrein
Hosanna Filio David en het zegelied
Christus Vindt
De zingende stoet toogt naar de Vanden
Peereboomplaats en houdt statie voor de
gesloten ingangspoort der nieuwe Kathedraal
die na de liturgische ceremonie van het
A ttollite geopend wordt, en de stoet treedt,
te midden van de jubelzangen, de heerlijke
Kathedraal binnen.
Het oogenblik is onvergetelijk en ten hoog
ste aandoenlijk. De ouderen van dagen, die
bij de vlucht van 1914 in de oude praalkerk
zoovele herinneringen hadden achtergelaten,
die na den oorlog van hunne Kathedraal niets
meer terugvonden dan een puinhoop, en die
nu de Hoofdkerk in al hare heerlijkheid zien
herrijzen, weenen van ontroering.
De reusachtige Tempel door een gloed-
vollen zonneschijn verlicht, lijkt te klein om
heel de schaar geloovigen te bevatten.
Aan het prachtig hoogaltaar, bekleed met
het vooroorlogsch rijk purper antependium,
wordt door Z. E. H. Pastoor-Deken het
H. Sacrificie opgedragen. De Gregoriaansche
Hoogmis wordt kundig vertolkt door het
talrijk zangkoor onder de bevoegde leiding
van E. Heer Denys, pastoor van St Niklaas
parochie.
Na het lang Evangelie, houdt de Z. E. H.
Deken de volgende treffende aanspraak
Vandaag hebben wij niet te prediken.
Vandaag predikt gij zelf, gij allen die hier
zijt.
Gij predikt door uw zangen die juichten,
door uw palmen die wuifden, Christus ter
eere Hosanna den Liefde-Koning
Gy predikt door de vreugde en de geestdrift
die uw harten vervult, om de groote gebeur
tenis die we vieren onzen blijden terugkeer
in Yper's oude, dierbare, prachtig heropge
bouwde Kathedraal. Vandaag immers mochten
wij de blijde boodschap der H. Schrift verne
men
Laetatus sum in his qua; dicta sunt mihi
in domum Domini ibimus Ik verheug mij
erover dat mij gezeid wordt Het huis des
Heeren zullen wij binnentreden I Ps 121, I)
Wat hebben wij allen verlangd naar dien
heerlijken dag En' de ouderen van jaren
vroegen zich af of ze wel ooit dat geluk zou
den beleven Wat heeft hij ernaar verlangd,
de brave, heilige man die uw geliefde deken
was vóór en ook binst den oorlog, Z. Eerw.
H. Kanunnik De BrouwerHoe was hij niet
verkleefd aan zijn kerk en aan zijn volk En
vandaag, me dunkt, van uit het hemelsch Jeru
salem, jubelt hij met ons mee, om het groote
wonder dat geschied is de platgeschoten,
neergebrande Kathedraal die herrijst vóór
onze oogen 'in al de pracht en de glorie van
weleer. Meer nog, zij prijkt en zij schittert,
met de lentefrischheid van een nieuw leven
Dat is, met Gods genade, het werk van ons
volk, het werk van velen onder u.
En 't is voor mij een plicht, ja, maar tevens
een innig genoegen, hier openlijk hulde te
brengen, een welgemeende hulde van dank
baarheid en van hartelijkste gelukwenschen
aan al degenen die dit meesterstuk tot stand
hielpen brengen aan den vernuftigen bouw
meester, aan de flinke aannemers en werkge-
leiders, aan onze vlijtige metsers en timmer
lieden, steenkappers en beeldhouwers, am
bachtslieden allerhande hulde aan allen,
geestes- of handenarbeiders die meegewerkt
hebben om dit wonder te doen oprijzen
Men had gevreesd en gezegd dat onze kerk
te groot zoude zijn....
Maar ziet de opgetogen massa volks die
zich hier verdringt, de ontelbare menigte
die alle beuken en plaatsen bezet, spreekt
luider dan alles en toont dat gij de hooge
beteekenis verstaat en waardeert van onze St
Maartenskerk.
Zij is de Moederkerk van Yper.
Zij is en blijft de hoofdkerk, de Kathedraal,
waar achttien bisschoppen,in vroegere dagen,
luisterrijk fungeerden en gezag voerden over
heel de kudde
Geen enkele Yperling, hoe gehecht hij ook
weze aan eigen parochie, die niet voelt dat
hij hier thuis is het is en blijfts-yw Kathedraal.
Hier klopt steeds het hart van onze chris-
tene bevolking hier wordt steeds de zege
gevierd van onze eeuwenoude verkleefdheid
aan God en Godsdiensthier prijkt het beeld
van het H. Hart, in brons en in goud, het
schitterend H. Hartebeeld dat wij te danken
hebben aan de vrijgevigheid en devotie van
heel de Ypersche bevolking
Veel schoons hebben wij te bewonderen in
onze Kathedraal. Maar het schoonste sieraad,
Beminde Christenen, dat zijt gij zelf de
schoonste versiering van een Kerk is het
biddende volk.
En daarom vraag ik aan Onzen Lieven Heer
dat deze heuglijke dag moge beteekenen een
vernieuwing, een heropbloei van het christe
lijk leven in onze dierbare stad Yper dat
deze heuglijke dag moge zijn als het gouden
opschrift van nieuwe tijden, waarin Onze
Heer Jezus-Christus, hoe langer hoe meer,
moge gekend, gediend en bemind worden.
God gave 'tGod gave 't, door de machtige
voorspraak van Onze LieveVrouw vanTuine,
Patrones der stad Yper
Deze roerende woorden en grootsche plech
tigheid maakten op al dezen die het geluk
genoten daar tegenwoordig te zijn een diepen
en onvergetelijken indruk.
's Namiddags te 3 ure, werd na de Vespers
van dankzegging in de noodkerk, de processie
gevormd welke het Allerheiligste naar de
Kathedraal ging overbrengen. Het weder
bleef gunstig. De processie was geopend door
de trompetten van St-Michielsturners daarop
volgden knapen van St-Vincentscollege, dra
gende de wapenschilden der 18 bisschoppen
van Ypér vervolgens kwam het eeuwenoude
beeld van O. L. Vrouw van Tuine, Patrones
der Stad, gedragen door de Eerweerde Zusters
der Lamotteschool die gedurende den oorlog
het kostbare beeld in bewaring hielden, ge
volgd door de Leden der Gilde van O. L. Vr.
van Tuine met hun kunstig vooroorlogsch
vaandel, de Congregatie der Vrouwen en
Jonge Dochters van St-Maartens met hunnen
nieuwen standaard, dezen morgen nog in de
noodkerk gewijd en den St-Maartens Heilig
Hertebond met zijne prachtige banier.
Te midden van wierookwalmen en bij jubel
zang kwam het Heilig Sacrament onder den
baldakijn, door de Kerkmeesters van Sint-
Maartens gedragen, omringd door de geeste
lijkheid en gevolgd door het Stedelijk
Magistraat met officieele deelneming van den
Gemeenteraad en het Pompierskorps.
De processie toog, in de bevlagde straten,
naar het Kathedraal waar het plechtig Lof
g< zongen werd door duizenden geloovigen,
tijdens hetwelk de vermaarde predikant E. P.
De Clippele, S. J. een treffend gelegenheids
sermoen hield.
.De grootsche plechtigheid werd gesloten
met een dreunend dankbaar Te Deum.
Deze historische dag zal in gulden letteren
in de oorkonden van het nieuw Yper geboekt
staan, als eene hertelijke Hulde der Yper
sche Kinders aan Christus.Koning en zijne
Goddelijke Moeder onder den titel van O. L.
Vrouw van Tuine, om de groote weldaad van
den heropbouw van St-Maartens-Kathedraal.
De maandelijksche vergadering die
moest plaats hebben op Zondag 20 April 1980,
is verschoven op acht dagen zijnde 27 April
1930 om i5 uur. Het Bestuur.
