5
indienen om ook officieele scholen te bouwen
waar reeds katholieke scholen zijn, waar aan
de kinders den haat tegen andersdenkenden,
zelfs tegen hun eigen ouders ingeprent wordt.'
Wij zullen dit voorstel doen omdat wij zulks
niet willen en ook opdat het geld der stad
alleenlijk gegeven worde aan scholen waar
iedereen zijn kinderen zonder de minste vrees
kan naartoe zenden. Is het voorstel van het
schepencollege nu gedaan omdat de stad te
veel geld heelt Ik zou die vraag willen stel
len aan den heer schepen van financiën, maar
ik weet dat hij mij ontwijkend zal antwoorden.
Hebt ge geld te veel, ik weet waar ge het zeer
goed zoudt kunnen gebruiken, namelijk om de
•ouders, die hun kinders naar de officieele
scholen zenden, te helpen op dezelfde manier
als de ouders nie door de vrije scholen gehol
pen worden. Laat ons dit geld gebruiken om
aan de kinders, wier huis te ver van school
is afgelegen, in plaats van soep alleen, een
volledig middagmaal te geven, om de arme
kinders kleederen te verschaffen en ze ter hulp
te komen als in de katholieke scholen, waar
ge dit met ons geld doet. Laat ons dit geld
gebruiken om onze scholen te verbeteren en
.ze van het noodige te voorzien. Ik ken een
aantal kinders die hun schoolplicht niet kun
nen kwijten omdat ze geen schoentjes noch
kloefkens hebben om aan hun voetjes te doen.
Wij wenschen dat de arme kindertjes zouden
gekleed en gevoed zijn. Het zal een goed
werk zijn het geld daarvoor te gebruiken in
plaats van het te geven aan scholen die het
niet noodig hebben. De heer Leuridan zelf
zegde het dat het katholiek schoolcomiteit dit
geld niet nooaig heeft, dat zijn kas goed ge
vuld is. Het comiteit heeft ook nog gevraagd
-dat de vrije scholen zouden gelijkgesteld
worden met de legaten aan het officieel on
-derwijs gegeven. Alswanneer er edelmoedige
personen zijn geweest die iets aan de officieele
scholen geschonken hebben, can is dit comi
teit dan zoo onbeschaamd te vragen daarvan
zijn deel te hebben. Deze vraag gaat zoodanig
ver dat het schepencollege zelf er niet heelt
durven op ingaan en ze geweigerd heeft. Een
andere vraag is nog waar zult ge dat geld
halen Vroeger, wanneer wij 't een of't ander
vooi stelden, sloeg de heer Burgemeester tel
kens zijn armens omhoog en riep uit waar
zullen wij het geld halen Nu vraag ik dit zelf.
Uwe begrooting sluit reeds met een tekort
van ten minste 600.000 fr., en dit kan ik be
wijzen, en nu gaat gij er nog 5o.ooo fr. bij
voegen om het te geven aan scholen die het
niet noodig hebben, om hier den schoolstrijd
hardnekkiger dan ooit op te flakkeren. In
plaats van vrede en eendracht, zal men hier
in stad een oorlog bekomen die door de
katholieken gezocht is geworden.
M- Delahaye. Er is slechts een enkele
school die vraagt om aangenomen te zijn, en
't is de St Jozefs school die hier in stad vco
den oorlog reeds een lagere school bezat. De
school op den Verlorenhoek, dat is een
brok Ypersche historie, werd daar gebouwd
-op vraag van M. Merghelynck die een liberaal
was. Mevr. Merghelynck bezocht die school
alle dagen en betaalde zelfs jaarlijks de prijs
uitdeeling. Dat waren liberalen, geen anti kle-
rikalen. De katholieken hebben toch het recht
de scholen te herbouwen die voor den oorlog
bestonden. De school, die vraagt om aange
nomen te worden, telt ongeveer 325 leerlingen.
Men zegt ook dat het comiteit rijk genoeg is,
doch in 't verleden hebben wij gezien dat, ware
het niet geweest van de private liefdadigheid,
er aan de kinderen dier scholen geen prijs kon
gegeven worden. Waarom kan er in die scho
len ook geen soep uitgedeeld worden Te
Antwerpen is er volledige gelijkstelling tus-
schen het vrij en het officieel onderwijs, en
het gaat er daarom niet te slechter om. Het
ware te wenschen dat wij hier nooit meer d«n
schooloorlog zouden terugzien en wij vragen
niets beter dan dat de twee scholen nevens
«en kunnen bestaan met als eenige naijver een
goed onderwijs aan de kinders te geven. Om
die redenen zal ik dan ook detoelage stemmen.
M. V ermeulen. Ik heb een verklaring op
gesteld waarvan ik hier, in naam der liberale
partij, zal lezing geven
De Gemeenteraad heeft onlangs een aantal
kredietvragen ontvangen, zoowel vanwege het
officieel als van het vrij onderwijs. Ik heb op
de zitting van 27 October voorgesteld, die
vragen gezamenlijk in een bijzondere zitting
te onderzoeken.
Gezegde vergadering werd Maandag 11. ge
houden en de opsomming der gevraagde
nieuwe kredieten voor het vrij onderwijs kwam
tot meer dan 5o.ooo franken.
Ik heb op 27 October gezegd Wij moe
ten zien of hetgeen men van de stad verlangt
overeenkomt met hare geldmiddelen
Sinds dien hebben wij de voorloopige be
grooting voor ig3i ontvangen, die sluit met
een tekort van 61.046 frs 75 ets. Op bovenge
melde vergadering heb ik aan den heer D'Hu-
vettere, schepen van Financiën, gevraagd of
hij binnen de perken dezer begrooting de mid
delen voor deze kredieten kon vinden. Het
antwoord was negatief.
Een nieuwe belasting zou dus moeten
geheven worden. Mijn collega, Mijnheer Ver
gracht, en ik vinden dat er thans belastingen
genoeg zijn.
Wanneer wij verleden jaar onze intrede in
den raad deden was de toestand zoodanig
dat radikale middelen moesten gebruikt wor
den.
Wij hebben, om den financieelen toestand
der stad te redden, de geldmiddelen gestemd
die van doen waren.
Om den gewonen dienst in evenwicht te
brengen, en dit ten gevolge der vermeerde
ring der loonen en wedden, werden de gemeen
te-opcentiemen op de staatsbelasting op het
inkomen gebracht van 60 tot 70 en de alge-
meene opbrengst gebracht van 616.000 fr. op
736.000 fr. zijnde een vermeerdering van
belastingen van 120.000 fr.
2) De raad stemde daarbij nog een gemeen
tebelasting op het straatgebruik waarvan de
opbrengst geschat werd op i3o.ooo fr.
3) Een belasting op wedden, loonen en
pensioenen waarvan de opbrengst geschat
werd op 20.000 fr.
Om den buitengewonen dienst te dekken,en
tengevolge der vermeerdering der loonen en
materialen, besloot de raad een leening aan
te gaan bij het gemeentekrediet van 5oo.ooo
fr. om de ontoereikendheid te dekken
A) Van de leening van 1.000.000 fr. voor
openbare werken, of 244.000 fr.
B) Van den buitengewonen dienst het
overige dtzer som van 5oo.ooo fr.
De vermeerderde opcentiemen worden door
den heer Ontvanger der belastingen geïnd.
Zij vallen voor den betaler lastig maar zij
worden zonder moeilijkheden ontvangen.
Wij zijn einde ig3o en de belasting op het
straatgebruik is nog niet in voege en niemand
van ons weet wat zij zal opbrengen en welke
moeilijkheden te verwachten staan. Men her-
innere zich hoeveel ophef de stemming dezer
belasting heeft veroorzaakt en, langs een
anderen kant, men neme in acht de moeilijk
heden welke de stad ontmoet in het ontvangen
der deelneming van de eigenaars in het leggen
der voorlanden.
Wat betreft de belasting op wedden, loonen
en pensioenen, deze werd verleden week
voor de zooveelste maal aan de stemming van
den gemeenteraad onderworpen en zij is dus
ver van in voege te zijn.
Dit zijn de reddingsmiddelen die voor de
begrooting ig3o gestemd werden. Zij zijn
belangrijk en zullen lastig wegen op de schou
ders der inwoners van Vper. Die pak moet
niet vermeerderd worden. Het oogenblik is
gekomen van te zorgen dat de begrooting
steeds in evenwicht of met overschot weze,
en te wachten tot gepaster omstandigheden
om nieuwe uitgaven te stemmen.
Sedert verleden jaar is de algemeene toe
stand erg veranderd. Een groote crisis ont
wikkelt zich en spreidt zich langzamerhand
van vak tot vak en reeds gevoelt de Belgische
Staat de gevolgen ervan. Niemand weet waar
die crisis ons zal leiden en hoelang zij
duren zal.
Alles raadt dus voorzichtigheid en bezui
niging aan. Nieuwe kredieten vallende buiten
de perken der begrooting zullen wij niet
stemmen.
Het ordewoord moet wezen, sparen en
zorgen cat de begrooting in evenwicht of in
overschot weze.
Later zullen wij verder zien.
M. D'Huvetlere. De zaak is vooreerst een
kwestie van rechtvaardigheid en dan ook nog
een kwestie van mogelijkheid. Vooreerst van
rechtvaardigheid, zeg ik. Er zijn rond de 1400
kinders die de lessen der katholieke scholen
volgen. Ieder bestuur heeft de morale ver
plichting aan die kinders een degelijk onder
wijs te geven. Als de vrije scholen nu moesten
verdwijnen, dan zouden die kinderen toch
moeten onderwezen worden. Daarvoor zou
den er, zooals de heer Missiaen het voor
stelt, nieuwe scholen moeten gemaakt worden
en wat zal dit niet kosten Ten minste drie
maal zooveel als nu. Dan zouden wij verplicht
zijn nieuwe en groote lasten te leggen op de
lastenbetalers. Het is dus veel rechtvaardiger
de lasten te verminderen van dezen die ons
ter hulp staan. Is het verleenen der gevraagde
toelage mogelijk Dit is een andere kwestie.
Ik persoonlijk zou dit liever trapsgewijze
zien verwezenlijkt worden en ik zou verkiezen
het contract slechts op den vervaldag te wij
zigen. Ik zal dan ook aan anderen de eer laten
de middelen op te zoeken om dit te betalen.
Onze geldelijke toestand is echter zoo akelig
niet. De heer Missiaen spreekt van een tekort
van 600.000 fr. en de heer Vermeulen zegt
slechts 60.000 fr. Zooals men ziet bestaat er
geen klein verschil tusschen die twee cijfers.
Al de raadsleden zijn in 't bezit der stadsbe-
grootipg en kunnen zich daar overtuigen dat
het zoo erg niet is.
M. Missiaen. Ik kan met cijfers bewijzen
hetgeen ik zeg. De begrooting is slechts een
vooruitzicht. Aan den heer Delahaye, die zegt
dat de katholieke scholen recht hebben van
bestaan, moet ik antwoorden dat niemand dit
betwist, maar als de katholieken scholen stich
ten, dan moeten zij ze ook onderhouden. De
socialisten hebben ook hun scholen, maar zij
betalen ze zelf en krijgen van niemand geen
toelage. De heer Delahaye spreekt ook van
Antwerpen, maar laat ons dit voorbeeld in
zijn geheel volgen en in de katholieke scholen
controle verleenen aan de andere partij en aan
de katholieken in de andere scholen. Doch
hier is zulks niet mogelijk omdat wij een min
derheidsschepencollege hebben, moesten wij
ons hier Dij een vrije school aanbieden, wij
vliegen er buiten. Wij hebben er dus niets in
te zien en in die voorwaarde is het ons niet
mogelijk die 5o.ooo fr. te verleenen. Het ver
wondert ons niet hier te moeten hooren dat
men geen schooloorlog verlangt, maar tus
schen woorden en daden is er een groot ver
schil Zou er iemand onder u durven beweren
dat gij, katholieken, den schooloorlog niet
zoekt Er is niemand op de zes die spreekt,
dus stemt ge met mijn gezegden in. Hebben
wij het geval niet gehad van den spekken-
meester
M. Vandamme. En gij doet uwe bezoe
ken ten huize.
M. Missiaen. Haalt een enkel voorbeeld
aan, zoo ge kunt, waar wij drukking uitgoe-
fend hebben.
M. Vandamme. Onder uw leden zijn er
velen die heel gelukkig zijn hunne kinders naar
de vrije scholen te mogen zenden.
M. Declercq. De b'Aloysiusschool heeft
door de handelwijze van dien onderwijzer
meer kinderen verloren dan de stadsjongens-
school. Ten andere zijne handeling werd door
het schoolcomiteit afgekeurd.
M. Missiaen. Die afkeuring bestond in
het verleenen van een olaats van onderwijzer
in plaats van hem van kant te zetten.
M. Declercq. Hebt ge klachten over het
schoolcomiteit als zou het tegen de officieele
scholen gewerkt hebben
M. Missiaen.— Ja, maar die heeren van het
comiteit zijn zoo behendig genoeg dit werk
zelf niet te doen, zij stellen daarvoor andere
personen aan. Als ge wilt zal ik u in geheime
zitting namen en feiten aanhalen waarbij juf
fers en dames ten huize gegaan zijn en sargién
uitgedeeld hebben.
M. Declercq. Alswanneer er iets gegeven
wordt, is het dan met het doel de officieele
scholen te benadeeligen
M. Missiaen. Vermits dit gegeven wordt
op voorwaarde dat die ouders hun kinders
naar de vrije scholen zouden zenden.
M. Vandamme. Als die menschen u dat
komen zeggen, dan zijn het verraders.
M. Missiaen. Als de ouders zoo laag ge*
zonken zijn de ziel van hunne kinders te ver*
koopen, ja dan zijn het verraders, en ik heb
niet de minste achting meer over voor die per
sonen. Doch het is niet noodig op die manier
voort te doen, ik wil dat er klare wijn
geschonken worde. De nationalisten, om geen
positie te moeten nemen, onttrekken zich aan
de stemming. Ik stel voor vandaag over dit
punt niet te stemmen, om hen in de mogelijk
heid te stellen te toonen wat zij willen. In
geval gij weigert dit voorstel aan te nemen,
dan zullen de socialisten, en ik hoop dat de
heeren liberalen dit voorbeeld zullen volgen,
insgelijks de zaal verlaten.
MSobry. Op die manier is dit het be
stuur onmogelijk maken. Alswanneer de ver
antwoordelijke personen wegloopen dan kun
nen wij geen begrooting opmaken en zullen
wij onze werklieden en bedienden en de uitge
voerde werken niet meer kunnen betalen. Wij
kunnen dien uitstel niet aannemen. Na de
nationalisten zijn het nu de socialisten en libe
ralen die deserteeren.
M. Missiaen. Omdat het schepencollege
geen meerderheid heeft. Moest gij op een
