Een Bezoek a an de Werken
van het Albertkanaal
De heer Hoofdingenieur De Meyer, met de kaartin de hand, De 64 meter diepe ingraving, tusschen Maas en Jeker,
verstrekt uitleg aan de bezoekers. nabij Klein Ternaaien.
A
Ten einde zich eens met tigen oogen reken
schap te kunnen geven van den omvang en de
belangrijkheid der thans zooveel besproken
werken van het Albertkanaal, de grootste die
hier in het land thans aan den gang zijn, en
met het doel vooral de bewering of het oor
deel te niet te doen van sommigen die, niette
genstaande het advies van bevoegde inge
nieurs, nog steeds denken dat de werken te
Hollebeke voor het herstellen onzer bestaan
de vaart Yper Komen onmogelijk kunnen uit
gevoerd worden, had het Bestuur der Han
dels en Nijverhei'skamer van Yper besloten
de verre reis naar Luik te ondernemen om de
aldaar uitgevoerde werken te gaan bezichtigen.
De heer Lambermont, Hoofdingenieur- Be
stuurder van Biuggen en Wegen, met wien de
26 naar Kortrijk en Gent en vandaar met den
bloktrein Gent-Verviers, waarin de plaatsen
op voorhand waren voorbehouden, kwamen
we allen, na een vier urenlange reis, te Luik
toe om is u. 29.
Te Luik werd, na een kleine verfrissching,
de tocht aangevat naar het Albertkanaal,
onder het geleide van den heer Ingenieur
Principaal De Meyer, in twee autocars en
een bijzondere auto, waarin de heeren Inge
nieurs hadden plaats genomen. Bij de aan
komst te Luik hadden wij ook nog het genoe
gen door den heer Desquiens, Bestuurder van
den Dienst der Scheepvaart en broeder van
onzen stadgenoot, heer Em. Desquiens, be
groet te worden.
Het weze terloops gezegd dat de heer
vernield werd.
Eerst reed men, al onder de groote spoor
wegbrug, welke de Duitschers tijdens den
oorlog aldaar gebouwd hebben en in hun
overhaastigen terugtocht niet hebben kunnen
vernielen, den weg naar Ternaaien op om zoo
aan de brug te Lixhe te komen. Deze brug
werd gebouwd door de Ateliers métallur-
giques te Nijvel en ligt ongeveer 14 m.
boven den waterspiegel van het oud kanaal
Luik-Maastricht. Het is een ijzeren brug met
twee overspanningen van 33 m. 75 breedte elk.
Van op deze brug bezag men aan weers
zijden den dijkmuur en den kaaimuur, ge
bouwd door de Compagnie Internationale
des Pieux Franki te Luik, dezelfde maat
schappij die de twee tunnels onder de Schelde
heeft gebouwd, welke verleden Zondag door
Z. M. den Koning werden ingehuldigd en
waarvan de in uitvoering zijnde werken ver
leden jaar in den loop van de September
maand insgelijks door de Handels en Nijver-
I
heer H. Vermeulm, Voorzitter der Handels
kamer, zich in betrekking had gesteld, hid
met de grootste bereidwilligheid, waarvoor
wij hem hier bedanken, het aangevraagd be
zoek aan de verschillige wet ken toegelaten en
den heer De Meyer, Ingenieur Principaal van
Bruggen en Wegen te Hasselt, gelasf de Yper
sche bezoekers tot cicerone te dienen en hen
ter plaats alle gewenschte inlichtingen te ver
strekken.
Een veertigtal deelaemers hadden zich voor
deze prachtige en vooral uiterst interessante
studiereis laten inschrijven. Onder hen bevon
den zich o. m. de heeren J. Leuridan. volks
vertegenwoordiger Dr H. Brutsaert, gewe
zen volksvertegenwoordiger advokaat J. Van
der Ghote, burgemeester van Yper H. Ver
meulen, voorzitter der Handelskamer advo
kaat Arth. Butaye, van Yper, en L. Geuten,
van Wervick, voor de Federatie der Geteis-
terden van het Arrondissement Yper B. Ver
meulen, provinciaal raadslid en burgemeester
van St Jan Pockelé, conducteur van Bruggen
en Wegen te Yper L. Berghe, aannemer en
oud burgemeester van Komen G. Gits, stads
bouwkundige van Yper Oscar Bataille, aan
nemer, en Van Merris, van Poperinghe Arm.
Donck Vermeulen, L. Van Alleynnes, brou
wers H. Delobel, advokaat Jos. Mahieu,
Rob. en Dan. Delhem, Eug. Beddeleem,
aannemers Zwaenepoel, technisch opzier er,
en Van Hee, sectieoverste van den Dienst der
Wegen en Werken van de Nat. Maatschappij
der Belgische Spoorwegen te Yper, en nog
tal andereleden der Handelskamer van Yper.
Te Gent kwamen de heeren Claeys, Hoofd
ingenieur-Bestuurder, en De Wulf, Ingenieur
Principaal van den Provincialen dienst van
Bruggen en Wegen te Brugge, zich nog bij de
groep aansluiten, terwijl de heerEm. Butaye,
volksvertegenwoordiger te Watou, de reizi
gers te Luik zelf afwachtte en zich daar bij
hen aansloot om samen met hen de werken
van het Albertkanaal te bezoeken.
Uit Yper vertrokken met den trein van 6 u.
Hoofd Ingenieur De Meyer en de heer Be
stuurder Desquiens, hunne loopbaan in Yper
hebben aangevangen ten tijde der laatste
wei ken aan de vaart Yper-Komen dat zij
beiden overtuigd zijn van de mogelijkheid der
werken van Hollebeke.
De tocht ging eerst, bij het verLten van
Luik, langs de rechteroever der Maas Gezien
de belangrijkheid van den af te leggen afstand
en den zeer beperkten tijd waarover men be
schikte, werd er niet stilgehouden bij de stuw
(barrage) van het eiland Monsin, die het peil
van de Maas op hoogte 60 (60 meter boven
den zeespiegel) houdt in gansch den door
tocht van de stad Luik en van deze nijver-
heidsstreek, tot voorbij de brug van Val St
Lambert. De waterbevoorrading van het
Albertkanaal zal geleverd worden door de
Maas en 't is met dit dóel dat die reusachtige
afdamming daar gebouwd werd om ten allen
tijde water in overvloed aan het Albertkanaal
te kunnen leveren en het bestendig op een
eenvormig peil te behouden. Deze stuw, die
in dienst werd gesteld daags vóór de Tentoon
stelling van Luik in ig3o, heeft zes openingen
van 27 meter breedte, gedicht door groote
wagonschuiven, waarop een kippend opzet-
stuk. Elke schuif met haar toebehoorten
weegt 160 ton en wordt door een electrische
lier bewogen. Het verval bedraagt 5 m. tus
schen boven- en benedenpand, en het aldus
verkregen groot pand is 18 km. lang. Het is
insgelijks op het peil 60 dat het Albertkanaal
een weinig boven de stuw begint en dit
kanaalpeil zal tot in de omstreken van Genck
behouden worden, zoodat het nieuw kanaal
op gansch dezen afstand dus geen enkele sluis
zal hebben.
De reis geschiedde al over de brug over
den spoorweg Luik-Maastricht en daarna
langs den grooten weg van Luik naar Maas
tricht tot aan Visé, waar de Maas werd over
gestoken langs de nieuwe brug die sedert een
goed jaar voltooid is en die er de oude brug
vervangt welke in het begin van den oorlog
heidskamer van Yper bezocht we den.
Aan de zijde van de cementfabrieken, die
daar juist nevens de oude vaart Luik - Maas
tricht zijn opgericht, heeft de muur een lengte
van 1800 m aan de andere zijde bedraagt
deze lengte 600 m. Deze muren werden ge-
1 ouwd op Frankipalen. Aan den kant der
cementfabrn ken werd de fundeering versterkt
door inspuiting van cement in den bodem
volgens een strook die aan beide zijden door
een ijzeren damwand begrensd is. De breedte
van het kanaal aldaar bedraagt 72 m. tusschen
de muren, en het waterpeil zal er op i.5o m.
onder de dakplaten der muren liggen.
Noordwaarts van de brug te L'xhe zag^
men de dijken welke de muren verlengen. Dit
is het beginpunt der groote aanneming van
de Société des Entreprises réunies te
Kanne, aanneming die hoofdzakelijk bestaat
uit de bedijking van het nieuw kanaal in de
Maasvallei en het maken van de diepe ingra
vingen tusschen de Maas en de Jeker of Geer
en voorbij de Jekervallei. In de Maasvallei
ligt het kanaal, op ongeveer 10 m. boven
maaiveld, opgesloten tusschen aarden dijken,
waarbij alle mogelijke voorzorgen werden
genomen om waterdoorzijpeling te voorko
men. Tusschen het kanaal en de steile helling
van de vallei wordt een laagvlakte van onge
veer 170 ha. tot op ongeveer 10 m. hoogte
aangevuld en voor dat werk benuttigt men
een groot gedeelte van de 24 millioen kubieke
meter grond, die bij het maken der ingravin
gen verkregen worden.
Vandaar keerde men terug naar Visé om
in 't voorbijgaan de nieuwe sluis te bezichti
gen van Visé-Haccourt, die gebouwd werd
door de Société Construction, Etude et
Ouvraison te Brussel en die de veiligheids-
sluis in het verbindingskanaal tusschen de
Maas te Visé en het kanaal Luik-Maastricht
te Hacceurt vervangt. Deze sluis heeft 55 m.
lengte en 7-5o m. breedte. Het hoogtever
schil tusschen het bovenpeil, dat hetzelfde is
als dat van het Albertkanaal, en het beneden-
