Léon Jonckheere - Boulanger
Raphael Conlier - Jonckheere, Opvolger
Voor Bouwstoffen, Landbouwkalk, Vlakke
en Gegolfde Platen, alle merken van Tegels en anderi
Bouwstoffen, alsook voor Kolen en Brandhout
3, Elverdinghestraat, IEPER - Tel. 384
Wendt U in volle vertrouwen tot
het oud en best gekend Huis
——5————9——BBS 5
peil, namelijk dat van de Maas te Visé, be
draagt ongeveer 7.25 m.
Te Visé, waar we om 12 u. 3o aankwamen,
werd het noenmaal genomen in het Grand
Mötel Quader Allen deden er eere aan de
■welvoorziene tafel en alles verliep ter een
ieders bevrediging. Tijdens den maaltijd ech
ter deed zich een klein incident voor, dat
gelukkiglijk geen erge gevolgen had en waar
mede nog meer dan eens hertelijk gelachen
werd, vooral met de manier waarop de gebro
leen stoel even rap en misschien nog wel vlug
ger de deur uitvloog dan hij vaneen viel. De
dienst geschiedde perfect en vlug en het was
met een goed gevulde maag dat de verdere
tocht naar de eigenlijke werken van het
Albertkanaal ondernomen werd te i3 u. 45,
dus met een verachtering van 45 minuten op
het vooraf bepaalde uur. Deze verachtering,
die moeilijk terug kon ingewonnen worden,
beïnvloedde grootelijks de verdere reis, de
bezoeken moesten immers overal wat ingekort
worden en had ten slotte toch nog nood
Hottige gevolgen voor het regelmatig verloop
•van den terugkeer op het gestelde uur.
's Namiddags vervolgde men de tocht over
de dorpen Lixhe en Ternaaien tot Klein
Ternaaien. Hier buigt het Albertkanaal West
waarts af en dringt met een diepe ingraving
in het krijtmassief dat de Maasvallei van de
Jekervallei scheidt
Beneden in het dal bemerkte men de in
.aanbouw zijnde dubbele sluis van Klein Ter
naaien, welk; het Albertkanaal met het
[Nederlandsch gedeelte van het kanaal Lu'k
Maastricht zal verbinden, terwijl het Albert
kanaal hier Westwaarts afzwenkt om het
Limburgsch binnenland te doorloopen.
Deze dubbele sluis van Klein Ternaaien
wordt gebouwd door de Anciennes Entre
prises Jean Bolsée te Antwerpen. Elke
^chutkolk is 55 m. lang, 7,5o m. breed en
heeft een verval dat 13,40 m. zal kunnen
hereiken. Het is met deze sluis dat België de
deur van zijn grooten waterweg op slot draait
on de verwachting van Holland bedrogen
heeft, daar onze geburen meenden ons 2100
tonkanaal door de bocht van Maastricht te
:zien doorloopen om er hun 2000 ton Juliana
kanaal op Rotterdam, de geduchtste mede
dingster van onze nationale Antwerpsche
haven,te vervoegen.
De ingraving tusschen Maas en Geer be
draagt een lengte van ongeveer I 1/2 km. en
bereikt de indrukwekkende diepte van 64 m.
De grond is er samengesteld uit een laag leem
on grint van enkele meters hoogte met daar
onder krijt en tufsteen, zoodat men er de
beloopen zeer steil heeft kunnen maken. De
helling in de eerste grondlaag bedraagt 6/4,
^terwijl ze in het tuf krijt of zandsteen, zooals
dit ginder géheeten wordt, op 1/4, dit is 1 m.
op 4, herleid is, hetgeen schier loodrecht
cschijnt.
Bij dezp ontzaglijke en verbazende wei ken
werd langen tijd stilgehouden, terwijl de heer
Ingenieur De Meyer allerhande nuttigen uitleg
^verschafte. Op de hoogste plaatsen van deze
heuvels heeft men tot 4000 m3 van dezes
tufsteen moeten wegnemen om een loopende
meter van het kanaal te graven. Dit cijfer
.alleen kan reeds een klein maar toch nog zoo
onvoldoende gedacht geven van de werkelijk
heid en de aldaar ontzaglijke uitgevoerde
werken.
Deze uitgedolven gronden worden groo
tendeels gebezigd om de ophooging van grond
tusschen Lixhe en Ternaaien te verwezen
lijken en met dit doel werd er in het krijt-
massief een 1800 m. lange tunnel gegraven
«net dubbele opening, een voor de opgaande
-en een voor de terq&keerende treinen, die
-elkaar daar schier onophoudend opvolgen en
die groote massa aarde ter plaats voeren en
uitstorten.
Van uit Luik tot voorbij Ternaaien, bij de
vermaarde Hollandsche bocht van Maastricht,
slorpt het Albertkanaal de van vroeger be
staande vaart Luik Maastricht .van 3oo ton
volledig op, doch de grootsche werken van
het Albertkanaal, dat toegankelijk zal zijn
voor de Rhijnschepen van 2000 ton, worden
zoodanig aangelegd dat zij de scheepvaart op
het kanaal Luik-Maastricht noch belemmeren
noch beletten. Immers de scheepvaart is er
uiterst belangrijk en bedraagt er een trafiek
van omtrent 100 schepen daags. Deze nood
zakelijkheid de scheepvaart aldaar te laten
voorts bestaan en dan ook de aard dezer
bergachtige streek zijn de oorzaak dat men
aas het Albertkanaal op sommige plaatsen
veel grootere afmetingen heeft moeten geven
dan werkelijk voor een tonnemaat van 2000
ton vereischt waren. Immers, de groote Rhijn
schepen met Volle lading hebben slechts een
diepgang van 2.80 m., terwijl het Albertkanaal
te Ternaaien bijvoorbeeld een breedte heeft
van 140 meter bij de dijken en een diepte van
12 meter, zoodat het daar dus op een echt
zeekanaal gelijkt met een bevaarbaar vlak
van 72 meter.
Het is eigenaardig van op de nieuwe brug
gen de oude vaart in de nieuwe te zien liggen.
Alhoewel zij de afmetingen heeft van de vaart
Yper-Boesinghe schijnt zij slechts een gracht
te zijn en de schepen hebben er het uitzicht
van bootjes, zoo groot zijn de afmetingen van
het Albertkanaal.
De werken van Klein Ternaaien verLtende,
voerden onze autocars ons tot op de nieuw
gebouwde brug van Klein Ternaaien. Deze
brug, die van het Vierendeeltype is, zooals
de hooge pylonen van den uitzendingspost
van Ruysselede, waar de Handelskamer
destijds ook op bezoek ging, werd gebouwd
door de Société Métallurgique d'Enghien
St Eloi en bezit deze eigenaardigheid dat
zekere deelen gesoldeerd zijn.
Van op deze brug, die uit een enkele over
spanning van 68 m. lengte bestaat en die 17 m.
boven den waterspiegel van het oud kanaal
ligt, genoot men van een uitzicht op de uit
gestrekte bouwplaatsen. Noordwaarts be
merkte men de verbreeding van den water
weg, welke de kom te Klein Ternaaien vormt
die we zooeven van dichtbij hebben aan
schouwd.
Onze tocht na een kort oponthoud voort
zettende, beklommen onze autos daarna
langs den kronkelenden weg de hooge helling
der vallei, van waaruit men een prachtig zicht
genoot en bij den eersten draai ten Zuiden
in de vlakte het Albertkanaal met de dijken
en aangevulde gronden kon zien. Daarna
daalden we af naar de Jekervallei, staken er
de rivier over en nevens de kerk van Eben
Emaal inslaande volgden we dan den weg
naar Kanne dicht bij de Hollandsche grens.
Een weinig vóór het dorp Kanne dwarst het
Albertkanaal de Jekervallei. De rivier gaat
met een grondduiker onder het kanaal door,
terwijl de weg met buurtspoorlijn over den
waterweg is gelegd.
Verder, van op de hoogvlakte van Vroen-
hoven waar er stilgehouden werd, kon men
een andere en niet minder groote ingraving
van het Albertkanaal aanschouwen. Deze
ingraving heeft nagenoeg een diepte van 60 m.
doch, daar de laag losse grond, welke den
tufsteen bedekt, hier veel dikker is en de
beloopen in dezen lossen grond een tamelijk
flauwe helling moeten hebben, heeft zij een
zeer groote breedte die in het wijdste gedeelte
175 m. bereikt.
Op den weg van Tongeren naar Maastricht
bouwt men de groote brug te Vroenhoven,
eener lengte van 117 m. met drie bogen waar
van de middelste beneden de pijlers een
breedte heeft van 48 m. 90. Voorbij deze brug
heeft men de ingraving van Kesselt naar
Veldwezelt gemaakt. Over het dorp Lanaken,
is de bouwplaats der Société Internationale
des Pieux armés Frankignoul te Luik opge
richt, waar deze firma begonnen is met het
graven van de eerste sluis in het verbindings
kanaal, dat het Albertkanaal te Briegden met
de Zuid - Willemsvaart te Neerharen moet
verbinden.
Het Albertkanaal kan immers onmogelijk
van Luik tot Antwerpen voltooid zijn tegen
1935, jaar in hetwelk het hollandsch Juliana-
kanaal voor de scheepvaart zal geopend wor
den. Er werd gevreesd dat dit Julianakanaal
het trafiek naar Rotterdam ging draineeren,
en om dit te voorkomen heeft de Belgische
regeering beslist het Albertkanaal te voltooien
van Luik tot Briegden, en daar voorts een
verbindingsvaart van 600 ton te delven naar
de Zuid Willemsvaart te Neerharen, welke
van 3oo ton tot op 600 ton zal verbreed wor
den, en langs waar ons groot trafiek al door
de Kempische vaart naar Antwerpen zal kun
nen afgeleid worden. Deze werken zullen nog
voor of terzelfdertijd, dus in ig35, met het
Julianakanaal voltooid zijn.
Het laatste deel der reis bevatte een bezoek
aan de werken der ingraving te Eigenbilsen,
waar men te kampen heeft met een zwelklei
van denzelfden aard en misschien wel nog ge
vaarlijker als die welke men hier te Hollebeke
ontmoet. De werken zijn er uitgevoerd door
de firma Société des grands travaux te
Antwerpen (Dumon en Van der Vin). Talrijke
caterpillars» of soort mekanieke ploegen, die
men best aan kleine tanks mag vergelijken,
zijn er bezig met deze klei bij lagen van 25 tot
3ocm. dikte uil te delven en ze automatisch
in remorquen uit te storten. Men laat dan de
blootgemaakte grond onder den invloed van
de zon en den wind uitdrogen om er vervol
gens een nieuwe laag van 3 j cm. dikte van af
te ploegen. De droogtrekking dezer klei
wordt ook verwezenlijkt door een gansch spe
ciaal aangepast draineeringsstelsel. De glooi
ingen worden schier plat gelegd en dan met
een laag veldgrond bedekt waarop men aller
hande beplantingen aanlegt. Deze bedekking
moet de laag zwelklei der glooiingen beschut
ten tegen vorst, hitte en regen, de drie voor
naamste oorzaken welke aan deze klei
een onberekenbare uitzettingskracht geven.
Nevens de kanaalbedding zullen allerlei drai-
neergrachten, draineerputten en fil'treertrech-
ters aangelegd worden in verschillige richtin
gen, welke het water uit de klei zullen zuigen
tot op een diepte van 52 meter. Op gansch de
lengte van dit vak zullen alle vijitien meters
filtreerputten gebouwd worden, en ten slotte
zal gansch de kanaalbedding met een laag be
ton van 70 centimeter bedekt worden.
De tot heden uitgevoerde werken, die
