KOLEN
Le Rail et la Route
Onze Roemrijke
Vlaamsche Kasteelen
KOOPT BELGISCHE
A
Nos chemins de fer, vicinaux et nationaux,
se pliignent beaucoup de la concurrence que
leur font les autos. Si cette concurrence, pour
le moment du moins, semble désastreuse, la
fau'e en est uniquement aux chemins de fer
eux mêmes.
C'est que ceux ci ont tous les défauts des
exploitations d'Etat, dontl'absenced'initiative
et le défaut de souplesse ne sont pas les moin
dres. En haut de l'échelle des entreprises
officielles certains fonc'ionnaires semblent ne
recheicher qu'une chose s'esquinter le
moins possible. Du public, du c.. de pils
n'en ont cure, car celui-ci est quand même
dans l'impossi ilité de se passer de l'organis
me cfficiel II maugréera, il rouspètera, il
protestera mais il restera impuissant contre
les bureaux. Aussi, les chemins de fer, qu'ils
soient nationaux ou vicinaux, traitent leur
clientèle avec une désinvolture superbe,
réglant les horaires sacs se demander jamais
s'ils conviennent a la clientèle, manipulant
certains colis comme si c'étaient des balles de
caoutchouc, organisant la cohue dans les
gares avec un beau succès accumulant les
paperasseries pour l'envoi d'un colis dans le
seul but de n'ê're jamais responsabli de leurs
négligerces, et augmeniant lts tarifs chaque
ancéo parc^que leu' étranee administration
les met récessairement en déficit.
Et que se passe t il chez nous aux chemins
de fer vicinaux. Sur Ccrtaines lignes. Ie ser
vice et l'horaire sont en 1934 encore moins
bi^n arrangés qu'a l'origine, il y a 40 ans
Depuis lors cependant que de progrès dans
tous les domaines Mais 9a ne change en
rien les manières de M. Lebureau qui est ré
chinois
M ais voila qu'une corcurrente s'est p ésen
tée tout a coup l'Iniiiative Priiée, q ïi, 111e,
se sert de la route et se passé de tocction
naires Les routes étaient cependant archi
mauvaises et danger» uses, les autos étaient
mal suspendues et iccontortahles, on y gêle
toujours en hiver, on y rotit souvent en été,
on y est secoué en tou'.es saisons comme une
salade dans un panier. Et pourtant, malgré
tous ces désavantages, la concurrence de la
Route devient de plus en plus redoutable pour
le Rail Pourquoi Uniquement _pa ceque
l'Initiative Prnéeapourses clients d< s égards
et des préveDanc-. s que le forctionnarisme
ignore, et qu'elfe plie ses horaires suivant lts
besoins de ses clients 1 Le paniculier qui se
fait entrepreneur de transport, cherche a
contenter ses clients pour faire de bonrv s
afiairts et gagner de quoi vivre. Le fonction-
naire du Rail est, lui, toujours assuté de son
traitement, que les clients soient contents ou
furieux.
Et voila nos Vicinaux et nos Nationaux bien
ennuyés aujourd'hui
Le mardi 29 mai dernier, s'est tenue, a
Bruxelles, l'assemhlée générale annuelle de la
Socié des chemins de fer vicinaux. Le
compte rendu de c nte séance a été donné par
les journaux, et la lecture de c qui y fut dit
peut mettre un pen d'espoir dans le coeur du
pu' lie. 11 i.'y fut plus question, comme jadis,
de lutter contre la Rou e en <1 mandant la sup
pression des autobus ou lout au moirs en
accumulant les Irons dans leurs roues.
Non 1 Cette fois c'tst dans l'amélioration du
roatériel que la S. N. C. F V. cherche son
salut. Un bon point pour elle. II faut un com
menrement a tout, mais il ne lui suffira pas
d'améltorer le ma'é'iel, il faudrait surtout
améhorei le service.
Le simple bon sens montre que si le Rail le
veut sérieusement, les autobus ne savent pas
lui faire du tort. C'est que la sécurité person-
nelle et leconfort sont des conditions essen-
Helles du transport en commun. Or, le Rail
soul peut les fournir Quelquesoit le bon état
des routes et la perfection de leur ma'ériel, les
autobus ne sauraient les réaliser
Done, si l'autobustriomphela oü existent des
trains et des trams la cause de ce triomphe en
est due a l'incompétence d'une Administration
encfoutée dans la routine.
Lors de cette assemblée générale dont nous
parlions tantöt, le Directeur Général, M.
Jacobs, a longuement exposé les progrès déja
réalisés par l'électrification du service et l'in-
troduction d'automotrices. Les Vicinaux vont
poursuivre la généralisation de ce nouveau
système. Nous ne pouvons qu'applaudir k
cette décision. Mais cela ne produira tout
son eflet sur les recettes que lorsque les horai
res seront remaniés.
Allons y d'un exemple local.
Des automotrices nous amènent désormais
en 125 h. a Fumes, alors que jadis il fallait
2.10 heures. C'est un trés grand progrès. Seu-
lement, arrivé a Furnes, le voyageur ne trou-
vera jamais de correspondance pour La Panne.
Parfois le tram pour La Panne sera parti juste
depuis une minute Peut on se figurer des
fineries administratives plus fortes Letrajet
Ypres-La Panne par automotrice et tram élec-
triqueexige le matin, 2 10, 2.40 3.20 h., pour
le retour, letrajet de La Panne Ypres deman
de, dans l'avant soirée, 2 46 et 3.14 h.ü Dans
ces conditions comment ïivaliser avec l'auto
car qui accomplit ce même trajet en 1.10 h.,
sai s transbordement Et dire qu'il serait si
facile de donnrr correspondance a Furnes ou
de faire poursuivre certains trams jusque La
Panne.
II ne suffit done pas au Rail de s'électrifier
et de faire circuler des automotrices, il faut
surtout améliorer les horaires. Si, avec 9a, le
Rail diminuait uu petit peu ses tarifs et se
montrait prévenant pour le public et les mar-
chandises, si en un mot, il se montrait bon
commei9ant, la clientèle lui reviendrait en
masse, ei l'autobus ne lui ferait plus de tort
du tout.
Mais peut on demander 91 a une Admi
nistration Publique Hélas I L'Eiat est fait
pour gouverner, rien d'autre. Dés qu'il sort
de sa sphère et se mêle de faire le commerce,
il n'aboutit qu'a accumuler de coüteuses
bêtisec.
Exemple local encore la ligne Roulers
Ypres. Au lieu de rtmplacer les anciens trains
lents et c< üteux par des automotrices rapides,
1 s chemins de fer Beiges suppriment tout,
train, sécurité et confort, et mettent a la place
un service d'autocars qui lui coüte plus cher
encore que l'ancien service par rail, qui est
plus lent, et qui soulève une protestation
générale.
Mais, de c< ci, les chemins de fer n'en ont
cure. Aussi exploitent ils en déficit.
Op drie kilometer buiten Thourout, aan
de bocht van een jnooie dreef, die leidt naar
Oostende, rijst vóqr h^t verrukte oog, in een
kader van onzeglijk sChcron, het slot onzer
oude graven, waar menige daad van Euro-
peesch belang zich heeft afgespeeld.
Reeds zeer vroeg was dit tooverachtig oord
hun geliefd verblijf. Boudewijn I woonde er
in 870. Baudewijn III vaardigde van hier de
verordening uit die de foore van Thourout
moest instellen. In de 12' eeuw werd deze
vooral druk bezocht door de Neder-Saksen
en de Pruisen, die onder den naam van
Oosterlingen hun juweelen en kleinoodiën hier
kwamen uitwisselen tegen kostelijke ge weef
sels die zij naar Zweden, Noorwegen en Mos
covie overvoerden.
Boudewijn VII liet hier in een hoek van
zijn goed de ioovers hangen die de wegen
voor de reizigers onveilig maakten. Karei de
Goede,te Biugge vermoord om zijn streng op
treden tegenover misdadigers van alle slag,
had hier zijn verblijf.
Hit zou de moeite loonen een studie aan te
gaan over de rol onzer graven om beschaving
en gertchligheid in ons oord te doen heer-
schen. Dat komt wel - ens later.
De valsche Boudewijn nam er zijn intrek
Maar in 1244 was het slot teiug den eigendom
van de linie onzer graven. Margaretha, doch
ter van Boudewijn JX, woonde er terug in
1244.
In 1279 ontving haar zoon Gwijde van
Dampierre er de meeste edellieden van 't land
en omliggende. Het slot was welhaast omringd
door leenmannen die hem 't hof kwamen
maken. Gwijde was gezigetd dooi een tal
rijk kroost, dat schoone en aanzienlijke tro
nen en heerlijkheden verwierf. Zijn zoon Jan
(van Namen) heeft aan Vlaanderen uitgestr» k
te landen geschonken door indijking van
menige schonen en zeeinhammen, 't Was de
vermaarde dijkengraaf. Een ander zoon van
Gwijde was prins bisschop te Luik. De her
togen van Brabant, Holland en Gulik waren
zijn schoonzonen. Zijn zedelijke macht even
aarde zijn gevreesde legermacht.
Dit aanzien werd zijn ongeluk en dat van
ons schoone graafschap. In 1284 kwamen
gezanten van den koning van Sicilië de hand
van de dochter dezes aanbieden aan een der
zonen van Gwijde. Deze huwde de prinses en
is in de geschiedenis als graaf van Thiette
gekend. In 1295 kwamen Bisschop van Lin
coln en graaf van Garenne de hand van den
erfprins aan Philippine van Vlaanderen te
Wijnendaele aanbieden. Dit wekte de onte
vredenheid van den Franschen koning, die op
listige wijze Gwijde en zijn dochter te Com-
piègne liet opsluiten. Gwijde werd na een
paar jaar los gelaten doch Philippina moest
als losprijs er blijven. Tn 1297 sloot Gwijde in
het slot het eeuwigdurig verbond met Enge
land. Dit lokte oorlog uit. Gwijde weigerde
zich naar de Louvres te begeven om er opge
sloten te worden. Frankrijk viel Vlaanderen
in en bezette Wijnendaele. In i3oi doet
Philips de Schoone met zijn hatelijke gade
een uitstap naar Biugge zj verblijven
op 't slot.
In ]3o2 werd Wijnendaele hevig betwist
door Leliaerts en Klauwaerts, die eindelijk in
't bezit er van blijven.
Toen ter tijde was Wijnendaele een vorste
lijk verblijf met een diergaarde die de bewon
dering van de beschaafde wereld afdwong.
Gwijde's ongelukken werden het erfdeel
van zijn zoon, Robrecht van Bethune, die
eveneens een groot deel van zijn bestaan in de
Fransche kerkers sleet. Hij verkreeg eindelijk
de lichamelijke vrijheid ten koste van de poli
tieke vrijheid van Vlaanderen. Gebroken naar
lichaam en vermogen sleet hij voortaan een
afgetrokken bestaan in 's Gravenmote te leper,
omringd door den eerbied onzer vaderen. Hij
overleed er in 1322 en zijn stoffelijk overschot
werd in St Maartenskerk begraven.
De fortuin had letterlijk en figuurlijk ons
gravenhuis verlaten. Wijnendaele geraakte
in verval. Onze graven namen hun intrek te
Maele en Brugge.
Doch in 1407 vindt men Johan van Burgon-
dië teiug te Wijnendaele. In 1482 o iderging
de beeldschoone Maiia van Burgondië er een
jachtonge val dat haar ten grave moe st slepen.
In 1609 wordt Wijnendaele voor 40.000
kronen gekocht door Hertog van Kleef. In
1616 is het eigendom van den paltsgraaf van
den Rijn. De heerlijkheden Kortemark, Gits
en Langemaik hingen toen at' van Wijnen
daele.
In 1668 slechtten de Franschen de bolwer
ken van het slot. In 1696 hield Generaal
Villeroi er zijn hoofdkwartier. In 18tl liet het
Fransch bestuur de 3/4 der gebouwen afbre
ken. Het overige'werd de woonst van den
boschwachter. In 1825 werd het slot verkocht
door de Hollanders. In i833 werd het den
eigendom van de familie Mathieu te Brussel
aan wie het nog behoort.
De Duitschers die er vertoefden in igiS 18
schijnen er geen schade aan toegebracht te
hebben.
Dit prachtig kasteel, waar or»s geducht
gravengeslacht eeuwen lang veitoefde, is ver
doken achter machtig groen. De omgeving is
uiterst belangrijk door natuurschoon. De blik
peilt er in onmetelijke einders, waarover
machtige sluiers droomen en waarin groen van
duizend tinten lacht. De hemel spant over dit
eenig oord een helderschoonen koepel. Het
licht sijp.lt door struiken en boomen en hees
ters en de wind ravot in de kruinen der mach
tige boomen. Rust en schoonheid overweldi
gen u.
Nu leper zijn adelbrieven opspoort is het
de gelegenheid het schrijn zijner vroegere
schoonheid te plaatsen in het kader van de
pracht van 't graafschap Vlaanderen, die uit
straalt uit het machtig slot van Wijnendaele.
Het bezoek aan dit heiligdom op 'n twint:g-
tal kilometers op den weg van Oostende loont
waarlijk de moeite en toont ons een der won
derschoone aspecten van ons geliefd baker
mat J. T.
Een aankoop van duizend kilos vreemde
kolen doet twee dagen loon verliezen aan
een belgbch mijnwerker.
De inlandsche huiskolen zijn beter dan
de vreemde. Ze branden langer en komen
ten slotte beter koop. Laat U dus niet
beïnvloeden door den schijnbaar geringen
prijs aan denwelken men U de vreemde
kolen komt aanbieden.
De firma E. VAN OVERSTRAETEN,
Statiestraat, 35, Yper, telefoonnummer 123,
verkoopt enkel belgische kolen. Zij aan
vaardt alle bestellingen van af duizend
kilos en levert deze kolen aan den prijs
van den groothandel.
Ondersteunt onze mijnwerkers met
enkel belgische kolen te koopen.
