(fcflP*? imr<
dit werk verwezenlijkt worde tot groot voordeel
onzer twee steden en streken, waar handel en
nijverheid zonder die vaart, die de Leie met de
Yzer moet verbinden, niet kunnen bloeien.
Ik koester dan ook de hoop dat wij door sa
menwerking, door ervoor met vereenigde krach
ten te ijveren, het herstel dezer vaart zullen
bekomen, vooral nu dat het oogenblik zoo gun
stig is en dat het een eenige gelegenheid is om
aan onze talrijke werkloozen werk te verschaf
fen. Onze pogingen zullen slagen wanneer wij
vereenigd blijven en den moed niet opgeven.
Wij moeten blijven aankloppen en ons niet altijd
met beloften tevreden stellen, maar eindelijk
eens daden eischen.
Om te eindigen, druk ik den wensch uit,
Mijnheeren, dat wij mochten lukken en dat de
vaart opgedaan worde teh voordeele van Yper
en Nieuwpoort.
De Heer H. Vermeulen, voorzitter der Handels
kamer van Yper, verwelkomde dan op zijne
beurt de bezoekers en hield volgende aanspraak
Waarde Heeren Bezoekers,
Het is voor de Handelskamer van Yper een groot
genoegen heden de Handelskamer van Nieuwpoort te
ontvangen, en ik moet de Ypersche stadsoverheid be
danken dit bezoek begunstigd te hebben met een ont
vangst op het stadhuis.
De tegenwoordigheid van de Heeren Pil, burge
meester van Stavele. Morlion. burgemeester van Pol-
linchove, Lommez, bestendig afgevaardigde, is voor ons
ook ten zeerste vereerend en bewijst eens te meer al
de genegenheid die zij onze zoo rechtvaardige zaak toe
dragen.
Daar de bezichtiging van de vaart Yper-Komen
hei voorname doel is van heden, acht ik het onnoodig
hier de talrijke redenen te herhalen welke de samen
werking van Nieuwpoort en Yper noodzakelijk maken.
De gebeurtenissen, voorgevallen sedert ons bezoek naar
awe stad. leveren genoegzame bewijzen dezer dringen
de noodzakelijkheid.
Onze werken staan niet op het programma der
groote werken welke de Heer Minister Hendrik De Man
verdeden week heeft bekend gemaakt. Alleenlijk stre
ken. die door den oorlog niet vernield werden en die
sedertdien van al de voordeelen van den Staat genoten
•hébben, komen er in aanmerking. Het is voor ons een
zeef pijnlijke bestatiging. maar ook een prikkel om
meer en meer met vereenigde krachten voort te werken.
Indien mijne inlichtingen juist zijn, dan zijn er in
West-Vlaanderen 11.397 werkloozen in het bouwvak,
terwijl-in verscheidene andere provinciën dit getal zeer
gering is. Deze bijzondere toestand alhier is toe te wij
ten aan de uitsluiting onzer bouwwerklieden uit Noord-
Frankrijk, waar zij sedert verscheidene geslachten
werkzaam en om hun ijver en bekwaamheid geacht
waren. Zooals gij het straks zult bestatigen zal het her
stel der vaart Yper-Komen een middel zijn om aan een
voornaam gedeelte van dit werkloozen leger bezigheid
en 'bestaan te verzekeren.
Ik vind het overbodig te zeggen hoezeer uw bezoek
van heden hier geprezen wordt Ik zeg u dank en wel
kom in naam der leden van de Ypersche Handelska
mer. Gij zult langs den doortocht kunnen bestatigen
hoezeer uwe medewerking op prijs gesteld wordt.
>i Om te eindigen druk ik de hoop uit dat deze dag
de beste vruchten moge afwerpen en dat de waterweg
Nieuwpoort-Dixmude-Komen, de bloedweg van 1914-
1918, weldra den bloeiweg worde van de streek, die
allés yerloor voor het heil van het Vaderland
De Heeren Deeren, burgemeester van Nieuw
poort, antwoordde hierop als volgt
Namens de stad Nieuwpoort bedank ik har
telijk de Heeren Lemahieu, schepen van Yper,
eïr Vermeulen, voorzitter der Handelskamer
dezer stad, voor hun zoo vriendelijke welkoms-
woorden en de zoo gulhartige ontvangst die zij
ons hier voorbehouden. Nu dat op het programma
der groote werken van dit jaar ook de verlen
ging, van de kaai der haven van Nieuwpoort
geschreven staat en dat het ons dus binnen kort
zal mogelijk zijn meer schepen te ontvangen,
wensch ik eveneens dat de vaart Yper-Komen
zoo spoedig mogelijk tot stand zou komen.
Vervolgens, om de reeks aanspraken te sluiten,
hield de Heer Steyaert, voorzitter der Handels
kamer van Nieuwpoort, nog volgende rede
Waarde Heeren,
In naam der Handelskamer van Nieuwpoort bedank
ik de Heeren schepen Lemahieu en voorzitter Ver
meulen om hunne schoone woorden van welkom.
Sedert eenige maanden reeds bestond bij ons het
vooruitzicht een bezoek te brengen aan uwe schoone
stad. jen wij zijn heden verheugd hier in uw midden
zulk een gul onthaal te genieten. Allen hier aanwezig
zijn ook nieuwsgierig eens de fameuze vaart Yper-Ko-
men te zien, omdat ieder van ons in het bijzondër zoo
wel als onzè groepeeringen en besturen uit al hunne
ma,cht en met kennis van zaken zouden kunnen werken
tot de verwezenlijking van den waterweg waarvan de
blbel en de welstand onzer steden en van geheel het
Westland afhangen
Mijnheeren, wij kunnen het niet genoeg herhalen,
de,verbinding Leie-Yzer is de slagader van ons econo
misch leven, van onzen handel en van onze nijverheid.
»Xaat ons heden een verbond sluiten met het vaste
vosrnemen al onze krachten samen te spannen tot het
verwezenlijken van een werk waarvan wij zelf reeds
de eerste vruchten kunnen winnen, en waardoor onze
kihcferen en kleinkinderen onze stéden en gewesten tot
erti bloei kunnen helpen zoo groot als. deze waarover,
in den tijd der middeleeuwen, onze voorouders fier
vieren.
Ik zal hier niet langei; \>ver dit onderwerp uitwei
den. Mijnheeren, want wij zijn hier niet samen om ons
wederzijds woorden en 'lange redevoeringen toe te
zwaaien. Neen, wij zijn hier heden vergaderd om een
samenwerking te beleggen welke vruchten zal en'moet
dragen. Heden zouden» wij een algemeen plan onzer
toekomende werking moeten vaststellen en, van nu af,
zouden wij dienen al onze krachten in te spannen en
geen rust nemen vooraleer het eerste schip uit Komen
over Yper en Dixmude te Nieuwpoort zijn lading komt
verschepen.
Dat kunnen wij bekomen, Mijnheeren, want het
is ons recht, het is ook in het voordeel van ons vader
land en ik doe daarvoor een oproep tot onze oude
vlaamsche stijfhoofdigheid voor het vervullen der oude
vlaamsche leuze Wij willen wat was recht en wonnen
wat wij wilden Voor het eindigen, bedank ik nog eens
het stadsbestuur en de Handelskamer van Yper voor
het goed onthaal
Al deze aanspraken werden geestdriftig toe
gejuicht en tot besluit stelde de Heer H. Vermeu
len voor volgende telegrammen, onderteekend
namens de stadsbesturen en Handelskamers van
Nieuwpoort en Yper, te verzekeren
Zijne Majesteit Koning Leopold,
Brussel
Stads en gemeenteoverheden Nieuwpoort
Yper en aanpalende gemeenten Handelskamers
Nieuwpoort en Yper bieden Zijne Majesteit
gevoelens van verkleefdheid en doen beroep
op Zijne tusschenkomst om herstel vaart Yper
Komen te bekomen ten einde werkloosheid te
bestrijden en onze streek te doen herleven.
Hendrik De Man,
Minister van Openbare Werken
Brussel.
Om werkloosheid te bestrijden en bloei
van handel nijverheid en landbouw te bevor-
deren stads- en gemeenteoverheden Nieuwpoort
Yper en aanpalende gemeenten en Handels-
kamers Nieuwpoort en Yper vergaderd stad-
huis Yper bidden U het onmiddellijk herstel
vaart Yper Komen te besluiten.
Dit voorstel en de bewoordingen der telegram
men werden bij handgeklap goedgekeurd en, na
een -kiekje van de groep vóór het stadhuis geno
men te hebben, voerden een zestal private autos
en een groote autocar gansch de groep naar de
vaart Yper-Komen.
Het bezoek aan de vaart
De tijd beperkt zijnde, moest men zich verge
noegen met aan de bezoekers het merkwaardig
ste maar ook het slechtste deel der vaart Yper-
Komen te toonen, namelijk dat waar men vóór
den oorlog de verschillige moeilijkheden tegen
kwam die het stopzetten der werken voor ge
volg hadden en die de Heer schepen Lemahieu
in zijne aanspraak kortbondig had opgesomd.
Van de brug van St Elooi, over den steenweg
Yper-Waasten, begaf de groep zich dan te voet
langs de vaart tot aan de plaats der ingestorte
brug van Hollebeke, waarvan thans nog eenige
sporen te zien zijn.
Nabij de brug van den weg Yper-Waasten,
thans door een dam vervangen, werd een eerste
halte gehouden om de zich daar bevindende
sluis, waarvan het metselwerk nog gaaf is geble
ven, te bezichtigen. De Heer Pockelé, conduc
teur van Bruggen en Wegen, gaf de bezoekers
hier reeds enkele technische inlichtingen. Dit
sluis, zooals al de andere sassen der vaart, heeft
een breedte van 5 m. 20 en een voldoende bruik
bare lengte om de schepen van 300 ton te versas
sen, hetgeen ook de tonnemaat is van de Leie
en van de vaart Yper-Yzer. De verschillige pan
den, waarvan de oevers door oorlogsfeiten be
schadigd werden, zijn aangelegd in dubbel vak,
zoodat de schepen overal gemakkelijk kunnen
kruisen. De voorziene waterhoogte bedroeg 2 m.
10 ten einde een diepgang der schepen tot 1 m.
80 toe te laten.
Hier konden de bezoekers zich overtuigen dat
gansch dit gedeelte der vaart tot aan de sluis,
gebouwd door den aannemer Monhoyer en waar
het verdeelingspand van Hollebeke begint, uit-
sluitelijk door oorlogsfeiten beschadigd' en om
woeld werd, daar het juist te midden de vuurlijn
gelegen was en vier jaar lang onophoudend be
schoten werd. Eens over deze sluis, waarvan het
metselwerk eveneens maar betrekkelijk weinig
geleden heeft, bemerkt men reeds hier en daar
oeverinstortingen door de grondverschuiving
veroorzaakt.
De bezoekers, die over deze beruchte plaats
reeds dikwijls hadden hooren spreken doch er
zich geen juist gedacht van konden geven, wis
ten het bestuur der Handelskamer van Ypér als
mede den Heer Pockelé, conducteur van Brug
gen en Wegen, dank hen eens in de gelegenheid
gesteld te hebben dit gedeelte der vaart van
dichtbij te zien én dit bezoek door tal van we
tenswaardigheden en bijzonderheden over de
aldaar vroeger uitgevoerde werken te verduide
lijken en vooral leerrijk en aangenaam te maken.
De vrees, die men zou kunnen hebben dat de
vreemde bezoekers, bij het zien van dezen puin
hoop en deze pijnlijke verlatenheid, gansch ont
goocheld zouden zijn en over de mogelijkheid
van het herstel der vaart zouden- twijfelen, was
geenszins gegrond, en tlit Töèzoek, dat allen ten
zeerste belangwekkend vonden, had zelfs een
gansch tegenovergesteld uitwerksel. Immers ver
scheidene leden der afvaardiging, die volkomen
op de hoogte zijn van het uitvoeren van derge
lijke werken, vonden dat het graven der sleuf
van Hollebeke thans niet de minste moeilijk
heden meer zou bieden en gemakkelijk te ver
wezenlijken ware bij middel van een goed drai-
neeringsstelsel, zooals dit gedaan werd voor de
werken van Eygenbilsen waar de grond tamelijk
veel slechter en gevaarlijker is dan hier.
Al de bezoekers waren ten zeerste voldaan dit
slechtste gedeelte der vaart, van nog geen kilo
meter lang, eens van nabij te hebben gezien en
verklaarden dat het niet meer noodig was hen
de overige 14 km. 500 lange vaartgeul, die niets
merkwaardigs bevat en alleen eenige kleine
herstellingen zou vergen om weer bevaarbaar
te zijn, te toonen om hen van de mogelijkheid
van het herstel, dat vroeger wel eens betwist
en betwijfeld werd, te overtuigen. Integendeel,
zij vonden het onverklaarbaar en onaanneem
baar dat de Staat dergelijk werk, dat hier aan
gansch de streek ten goede zou komen, onvol
tooid en het kapitaal, dat die onteigende gronden,
die uitgevoerde werken vertegenwoordigen, on-
benuttigd laat.
Nabij de ingestorte brug van Hollebeke ston
den de autQs reeds gereed te wachten en de
tocht ging dah verder, per auto, naar de gemeente
Hollebeke.
De Ontvangst te Hollebeke
Hier stond de bezoekers een uiterst aangename
verrassing te wachten bijna ieder huis was ter
eere van hun komst bevlagd. Bravo Hollebeke.
Aan zoo een gulle ontvangst en zooveel blijken
van genegenheid hadden de Nieuwpoortnaars en
de Yperlingen zich waarlijk niet verwacht en
uwe zoo spontane handelwijze heeft hen dan ook
het grootste genoegen gebaard. Daardoor hebt
gij willen toonen hoezeer gij in het herstel der
vaart Yper-Komen belang stelt en hoezeer gij
de op touw gezette werking prijst, maar tevens
hebben de bezoekers er eens te meer ondervon
den dat het steeds in de kleinste en eenvoudig
ste gemeenten is dat men ook de warmste sym
pathie en de grootste erkentelijkheid ontmoet.
De bezoekers werden er, te midden de grootste
belangstelling vanwege de dorpsbewoners, door
de Heeren Jules Goudeseune, burgemeester,
Henri Grouset en Emile Laire, schepenen, ten
gemeentehuize ontvangen. De Heer burgemeester
stuurde aan zijn gasten, die hij waarschijnlijk
zoo talrijk niet had verwacht, de volgende wel
komwoorden toe
Mijne Heeren,
Als Burgemeester der gemeente Hollebeke, is het
mij een waar genoegen, U allen welkom te heeten. Ook
is het verheugend te kunnen bestatigen met welke be
langstelling eenieder de werking volgt, op touw gezet
door het Bestuur der Handelskamer van Yper en door
alle vooraanstaande personen der streek, ten einde de
vaart van Yper naar Komen terug hersteld te zien.
Ik hoop en ik wensch, Mijne Heeren, dat Uw recht
vaardig optreden, tot het verkrijgen van hetgeen ons
zoo nauw ter harte ligt, met het gewenschte gevolg
zou mogen bekroond worden tot heil van handel en nij
verheid in onze streek en tot verdere oplossing der
werkloosheid in het land.
Ik dank de Heeren Burgemeesters en vooraan
staande personen die, door hun bezoek aan de vaart te
Hollebeke, het bewijs hunner medewerking verleenen.
Ik dank den Heer voorzitter en de leden der Handels
kamer van Nieuwpoort, voor hunne belangstelling en
hünne medewerking tot het herstel van onze vaart, die
hen in <le toekomst de voordeelen zal laten voelen, door
die verbinding Yzer-Leie langs den waterweg Yper-
Komen teweeg gebracht. Ik dank bijzonderlijk den
Hèer voorzitter en de Heeren leden der Handelskamer
van Yper, die sedert jaren op de bres staan om de be
langen der streek te bewerken en te verdedigen.
Mochte deze dag het zijne bijbrengen om datgene te
zien verwezenlijken waarnaar onze streek zoozeer ver
langt. Dit is mijn wensch en ook deze der gansche be
volking van onze gemeente.
De Heer Vermeulen dankte den Heer burge
meester om zijne goede woorden en de bevolking
van Hollebeke om haar zoo vriendelijk onthaal
en zegde voorts, met den steun en de medewer
king van allen, te ijveren totdat onze rechtmatige
vraag voldoening krijge.
Na een kleine verfrissching genomen en eeni-
gen tijd met die brave landslieden, die allên de
vaart tot in haar minste bijzonderheden kennen
en waarvan velen zelfs nog vroeger aan de her
stelling ervan gebezigd werden, gesproken te
hebben, werd van het zóo gastvrije Holiebeke,
kleine gemeente dié op een bevolking van 750
zielen reeds 40 werkloozen telt, afscheid genomen
en, vergezeld van de gemeenteoverheden van
Hollebeke, reisde dé groep thans verder naar
Hóüthem, waar zij insgelijks opgewacht was.
Te Houthem
Aan het bevlagde gemeentehuis werden de be
zoekers ontvangen en verwelkomd door de Hee
ren Six en Demeulenaere, schepenen. De Heer
burgemeester Leterme, ongesteld zijnde, had zich
laten verontschuldigen.
Hier ook viel er aan allen de gulhartigste ont
vangst te beurt en weid ér, bij het nemen eener
deugddoende'verfrissching, over de vaart gespro
ken en vertéld. Er werd zelfs eens tot aan de
daar dichtbij gelegen vaart gegaan, alwaar de
Heer Pockelé, conducteur van Bruggen en We-
