stroomt het water uit de sluis, wijl de André
langzaam tusschen de hooge sluismuren daalt
tot op het peil van de middenvaart, die omtrent
4 m. 30 lager ligt. De vorenste sluispoort wordt
alsdan geopend en we kunnen ongehinderd uit
de sluis varen. Geheel de versassing heeft tien
minuten geduurd.
Nü,komen we aan de ijzerwegbrug te Boesin-
ghe en even verder aan de wegbrug. De mast
moet worden neergehaald om onder beide brug
gen door te komen.
Juist over de wegbrug, rechts, vóór het maga
zijn van M. Vanóudt, waar een ijzeren hijsch-
toestel is opgericht, ligt de Souvenir een der
vijf schepen, die met de inhuldiging der kaai
het eerst naar Yper kwamen. Naar wij vernemen
heeft deze boot eveneens in de benedenvaart
vastgelegen en heeft de schipper een deel zijner
vracht op een andere boot, die hier nevens zijn
schip gemeerd ligt, moeten overladen om tot hier
te geraken. Wat droevige toestand
Welhaast komen we aan de tweede sluis te
Boesinghe-sas, waar we voor de tweede maal
moeten versassen. Hier verschilt het peil onge
veer 3 m. 50 en het versassen duurt omtrent een
twaalftal minuten.
Aan de linkerzijde, over het sas, bemerken wij
een tweede afleiding van de overtollige waters
der Yperlee.
Vanaf Boesinghe-Sas tot Steenst.raete werden
aan den linkeroever belangrijke grondafvoerin-
gen uitgevoerd: De oevers zijn hier bijzonder
vlak aangelegd en op sommige plaatsen met be
kleedingen in steen versterkt.
Vóór Steenstraete moet de mast nogmaals neer
gehaald worden om onder de brug door te kun
nen. Op de brug zelf is een eigenaardig monu
ment opgericht, dat aan de wapenfeiten van het
3" Linieregiment herinnert en kort geleden werd
ingehuldigd.
Links, langs den steenweg naar Lizerne, ont
waart men het prachtige Fransche gedenkteeken
van den gasaanval en even verder de gedenkzuil
der Grenadieren.
Aan de overzijde varen wij voorbij een eigen
aardig monumentje, dat de gebroeders Van Raem-
donck herdenkt, die op deze plaats, stervend in
eikaars armen werden gevonden.
Sedert wij in het benedenpand varen, komt
onze boot maar moeilijk vooruitonze snelheid
is tot omtrent 3 km. per uur gevallen en wij krij
gen den indruk dat wij herhaalde malen den
bodem raken. Peilingen worden gedaan en wij
bevinden dat er op sommige plaatsen nauwe
lijks 1 m. 40 water is. En nochtans varen wij
hier op een waterweg die overal voor een ton-
nemaat van 300 ton aangegeven staat. De vaart,
die hier bijzonder smal is geworden, beschrijft
daarbij een reeks opeenvolgende bochten, die de
moeilijkheden nog komen vergrooten.
Wij komen voorbij een sluisje van de Watering'
van Noordschote, dat de broeken van den rech
teroever droog houdt en bemerken rechts ae
aanlegplaats van «Het Brouweriege». Op eenigen
afstand verder, eveneens rechts, ligt de monding
van de Martjesvaart.
Wij varen algauw onder de brug van Drie
Grachten en even verder, links, voorbij de mon
ding van de Yperlee.
Hier bevinden wij ons midden een uitgestrekte
vlakke streek, de broeken, die in den winter
gansch overstroomd zijn. Links zijn nog een
drietal sluisjes van de Watering van Noordschote,
die het overtollige water dezer broeken in de
vaart afleiden.
Sedert onze afvaart uit Yper hebben wij langs
heen de vaart tallooze visschers voorbijgevaren,
die soms van heel ver komen om zich hier 's Zon
dags aan hun aangenaam tijdverdrijf over te
geven.
Eindelijk bereiken wij Knocke-brug, waar de
vaart Yper-Yzer en de Yzer samenvloeien. Wij
komen onder de brug door en varen nu den Yzer
af. Onze boot zal nu alras weer beter vooruit
komen en onze snelheid terug normaal worden.
Het werd tijd, want in de benedenvaart hebben
wij een groote uur vertraging geleden en zijn
aldus op óns gestelde uur merkelijk verachterd.
Nu stevenen wij naar Dixmude, die na een
bocht vóór ons oprijst.
Hier moeten wij onder de spoorwegbrug van
Caeskerke waarover de spoorweglij n Nieuwpoort-
Diksmuide loopt. In 1920 voorloopig herbouwd,
belemmert deze brug nog steeds de scheepvaart,
daar hare hoogte onvoldoende is om de ledige
schepen, die den Yzer afvaren, door te laten en
deze aldus den omweg langs het Sas van Fin-
tele moeten maken. Er werd reeds herhaaldelijk
aangedrongen om de vervanging dezer brug te
bekomen, maar tengevolge van zekere betwistin
gen tusschen de Nationale Maatschappij van Bel
gische Spoorwegen en den Staat, werd nog steeds
geen voldoening bekomen. Onze schipper is ver
plicht de kabien achter aan het schip gedeelte
lijk af te breken en de meevarenden, die op het
dek staan, moeten zich allen bukken om onder
de brug door te kunnen.
Links verheft zich het grootsche, indrukwek
kende heldenhulde-monument met zijn 50 meter
hoogen toren en daartegenover rechts, ligt de
beruchte minoterie.
We varen onder de Hooge brug door en leggen
aan in de'kaai van Diksmuide, waar een korte
halte wordt gehouden om even te ontschepen
en bij M. Charles De Boeuf, die zoo bereidwillig
zijn boot te onzer beschikking stelde, een 'ver-
frissching te gaan nemen. In de kaai liggen drie
schepen van 300 tonnenmaat.
Hier wacht ons de heer schepen Lemahieu, die
de verdere reis zal meemaken.
Na een kort oponthoud wordt terug op de boot
plaats genomen, die dadelijk van wal steekt.
Rechts varen wij voorbij de monding der Hand-
zaeme-vaart en links voorbij het godsdienstig
monument van Kalvarieberg.
Overal is het hier een drukte van visschers,
die soms per auto en zelfs per speciale autocar
zijn gekomen en waarvan sommigen tenten op de
oevers hebben opgeslagen.
Zoo komen wij aan de treurig vermaarde
boyau de la morten zijn wij hier volop in de
vroegere oorlogsstreek. Men kan zich moeilijk
voorstellen dat de stille waterloop, waarop wij
zoo rustig varen, pas twintig jaar geleden de
scheidingslijn vormde, om dewelke de hardnek
kigste gevechten werden geleverd en de gruwe
lijkste porlogstooneelen zich afspeelden. Links en
rechts liggen dorpen en gehuchten waarvan de
roemvolle namen alléén de herinnering opwek
ken aan de hevigste gevechten van den wereld
oorlog.
Wij komen onder de draaibrugvanTervaete
en beschrijven vervolgens de vermaarde bocht
van Tervaete. De torens die wij daar straks ach
ter ons zagen, liggen nu rechts, en vervolgens
weer links. Wij bevinden ons hier midden ae
vlakke Yzerstreek en ontwaren de torens van
Beerst, Keyem, Leke, St Pieterscapelle, Schoore,
Boitshoucke, Pervyse, Stuyvekenskerke, Caes
kerke.
Wij komen onder de brug van Schoorbakke
door en bemerken links verschillende steenbak
kerijen, die de wijdgekende gele baksteenen van
Nieuwpoort vervaardigen en deze meerendeels
per water vervoeren.
Wij bereiken weldra de Uniebrug van waar
op bekende gezichten ons met de hand tegen-
wuiven, maar we vermoeden geenszins het feeste
lijk onthaal dat onze vrienden van Nieuwpoort
ons voorbereiden.
Even voorbij de brug komt een visschersboot
met vlaggen en bloemen versierd, en waarop eén
3
afvaardiging van vde NieüwpOoVtsehe Handels
kamer heeft plaats genomen, ons begroeten en
zal ons tot Nieuwpoort begeleiden. De heer G.
Vandamme van Yper, die met zijn yacht de
Louise de eerste boot die de Ypersche kaa»
na den oorlog binnenvaarde, te Nieuwpoort in
de kaai lag, is ons eveneens te gemoet komen
varen. De zon, die van gansch den morgen weg
gedoken bleef, komt nu te voorschijn en hare
stralen herscheppen alles in feesttooi.
Als wij te 1 uur in de met vlaggen versierde
kaai van Nieuwpoort ontschepen, worden we op
gewacht door de' heeren Deeren, burgemeester
van Nieuwpoort, Steyaert, voorzitter der Han
delskamer en schepen van Nieuwpoort, Vanhecke,
stadssecretaris, Mausset, secretaris der Handels
kamer, verschillige leden van den gemeente
raad en van de Handelskamer van Nieuwpoort.
De heer burgemeester Deeren verwelkomt ons
in volgénde woorden
Mevrouwen, Mijne Heeren,
Wanneer wij de geschiedenis der steden van Yper
en Nieuwpoort nagaan, dan zien wij dat het magistraat
of de vertegenwoordigers der machtige gilden dier
steden nu en dan samen kwamen, hetzij in Yper hetzij
hier, om belangrijke zaken te bespreken die beide sté
den aanbelangden. Uit die besprekingen vloeiden ge
zamenlijke bewegingen die voor doel hadden een of
anderrecht of voordeel van den graaf of van den
regeerenden vorst te verkrijgen.
De geschiedenis is een eeuwig hernieuwen, vandaag
komen de vooraanstaande Ypersche poorters, langs
hunnenwaterweg naar Nieuwpoort, het magistraat
en de poorters dezer stad bezoeken.
Er staan opnieuw hooge belangen op het spel e»
zooals vroeger dient eene gezamenlijke actie op tou.v
pezet. om van de regeering de uitvoering te bekomen
van groote werken die belde steden tot een hoogereh
oioei moeien brengen.
Het is dan ook met een onvermengd genoegen ctet
ik U hier, in naam onzer stad, bij uwe ontscheping op
ons grondgebied, welkom wensch. Ik bedank U voor
uwe vriendelijke daad, want ik aanzie die reis als een
nieuwe schakel in den keten der vriendelijke verhou
dingen die tusschen onze twee steden ontstaan zijn.
Ik druk verder de hoop uit dat die goede betrek
kingen en samenwerking zullen blijven bestaan, dat wij
ons gemeenschappelijk doel zullen bereiken en dat
onze twee steden die, na hunne vernieling, zoo moeilijk
hebben kunnen herleven, binnen kort een nieuw bloei
tijdperk zullen tegemoet gaan.
En om te eindigen wensch ik U allen eenen aange-
namen prettigen namiddag en eene voorspoedige te
rugreis.
De heer Lemahieu, schepen van Yper, en Ver
meulen, voorzitter der Handelskamer, bedanken
voor het allervriendelijkst onthaal en verzeke
ren den heer Deeren van hun verlangen om door
enge samenwerking den gemeenschappelijke»
heropbloei van den handel onzer twee steden te
bewerken. De heer Vermeulen hoopt dat Nieuw
poort ook weldra een bezoek per water aan Ypen
zal brengen en verzekert van een beste onthaal.
De Katholieke Fanfare van Nieuwpoort die-op
den oever geschaard staat laat hierop een dreup
nende Brabangonnehooren. Wij hebben des
te liever de uitnoodiging van den heer burge
meester en van den heer Steyaert aanvaard, ora
op deze ontvangst tegenwoordig te zijn, zegt haar
bestuurder, daar wij ons het gulhartig onthaal
herinneren dat ons té Yper op Paaschmaandag,
tijdens de Handelsfoor, is te beurt gevallen.
Vervolgers wordt ons door onze gastheeren
een eerewijn aangeboden en de Yperlingen ver
broederen opnieuw met hunne vrienden ..de-
Nieu wpoortn aren
Aldus eindigt onze gezamenlijke uitstap naar
Nieuwpoort en eenieder neemt -schikkingen -om
den namiddag op de aangenaamste manier door
te brengen.
Voorwaar een reisje waarop eenieder met ge
noegen zal terugdenken.
De Olifant Eens gedronken, steeds geschon
ken in het Voedingspaleis der Tentoonstelling:
heeft een ongehoorden bijval. Laat niet na den
stand Chicorei Pacha te bezoeken.
De bekers der Dappere Boerin werden Woensdag namiddag persoonlijk door
Hare Majesteit de Koningin Astrid overhandigd aan de laureaten van het Nor
maal Instituut van Landbouwhuishoudkunde, dat aan de Tentoonstelling paalt.
De Zwitsersche feesten in de Wereldtentoonstelling. Wier ziet men ennipe
mooie meisjes- van verschillige kantons in haar nationale kleederdracht
