Vande Lanoitte's
Koff ies zijn de beste
5
De Stuersstraat Kermis
VERLENGDE SCHOOLPLICHT
NATIONALE MILITIE
Honden Tentoonstelling
tot driemaal toe in twee verschillige reeksen van
elk vier groote vergaarkommen en in een derde
reeks van acht kleinere kommen, waarvan het
zand telkens fijner en dus dichter gesloten is.
Na deze drie filtreerbewerkingen is het water
klaar en helder, maar het behoudt nog een lich
ten geur. Het is dan ook niet drinkbaar, maar
wordt uitsluitend in de nijverheid gebruikt waar
het om zijne bijzondere hoedanigheden, vooral
door de wolwasscherijen en ververijen, zeer ge
prezen wordt.
Deze filtreerkommen worden regelmatig gele
digd ten einde de modderlaag door het water
achtergelaten weg te nemen en het zand, dat tel
kens weer gebruikt wordt, te wasschen. Met dit
doel beschikt men er over een gansch bijzondere
leiding die de reiniging van het zand toelaat door
langs onder in de filters lucht in te blazen. Thans
is men daar bezig een nieuwe reeks gelijkaardige
waterkommen in beton te maken, waarvan de
gronden belegd zijn met groote vloersteenen
waarin zich kleine openingen bevinden.
Het gezuiverde water wordt vervolgens naar
een grooten overdekten vergaarbak geleid waar
er hoegenaamd geen lucht aan kan ten einde de
ontwikkeling der watergewassen of het bloeien
van het water te beletten. Van daar wordt het
-dan, bij middel van twee leidingen van 500 mm.
en 600 mm., naar de vergaarkommen van Tour-
coing gedreven of volgens de noodwendigheden
rechtstreeks aan den verbruiker geleverd.
Vier groote liggende zuig- en steekpompen door
stoommachines met driedubbele uitzetting be
wogen, verzekeren de werking dezer inrichting.
Bij iederen slag van den zuiger van een dezer
pompen wordt er een hoeveelheid van 600 liters
water naar Tourcoing gezonden. Thans echter
hoeven ook slechts twee dezer pompen te werken
om de noodwendigheden der nijverheid te vol
doen. De inrichting, die een duizendtal aangeslo
tenen moet bedienen, heeft vroeger nog tot
.36.000 m3 water aan de nijveraars van Tourcoing-
Roubaix geleverd, doch heden wordt er nog
slechts een hoeveelheid van ongeveer 15.000 m3
per dag verbruikt. Dit bewijst hoezeer ook de
fabrieken dezer belangrijke nijverheidscentra
door de huidige crisis getroffen zijn.
De hoeveelheid water die thans gepompt wordt
vertegenwoordigt dus slechts drie tot vier uren
van het dagelijksch debiet van de Leie en dit in
het huidig tijdstip van droogte, dat zonder twij
fel overeenstemt met het minimum debiet der
xivier in tijden van overvloedig water. Hieruit
mag men dus besluiten dat de nijverheid van het
Fransche Noorden alleen maar een zesde ver
bruikt van het debiet der Leie en dat er dus nog
water in overvloed genoeg zou overblijven om
de vaart Yper-Komen te spijzen en te allen tijde
het noodige peil op de vaart Yper-Yzer en ook
-op de Yzer te behouden. De spijzing der vaart
Yper-Komen en van de Yzer zou voorzeker nooit
meer dan een derde van het overige water bezigen.
Rond 5 u. werd, na gansch de inrichting van
Roncq doorloopen en bezocht en na de Heeren
Mocq en Duthoit van harte bedankt te hebben
■om hunne groote dienstvaardigheid, afscheid ge
nomen van deze Heeren, die dank aan hunne
hooge kennissen dit bezoek zoo aantrekkelijk
•en vooral zoo leerrijk hadden weten te maken.
Dank aan hen en ook aan den Heer burge
meester van Tourcoing en het Bestuur van den
Waterdienst werden wij in de gelegenheid ge
steld ons te overtuigen van al het nut dat de
Leiewateren voor de groote nijverheidssteden
-van Tourcoing-Roubaix opleveren en hebben wij
nu meer dan ooit nog de overtuiging dat de
Xeiewateren ook voor onze streek die weldoende
rol zullen vervullen en hier welstand en rijkdom
brengen.
Aan deze Heeren vernieuwen wij hier nogmaals
■onzen innigsten dank.
Heerlijk wederVeel volk Welgelukte kermis!
Ziedaar in drie woorden wat te zeggen valt
•over de Stuersstraat kermis die Zondag 25 Oogst
LL plaats had en werd ingezet met een velo-
koers voor jongelingen beneden de 17 jaar.
23 deelnemers lieten zich inschrijven om den af
stand van 30 km. af te leggen.
Daarna volgde de uitdeeling der talrijke prij
zen door de kinderen gewonnen en geschonken
door M. B. Doorme, voorzitter der feestcommissie
-van de Stuersstraat. Ook de schieting had veel
succes, doch de balletten, heel wel uitgevoerd
door dé groep van Wervick, vielen ten zeerste in
den smaak van het talrijk opgekomen publiek.
Het bal verliep insgelijks zeer goed, doch 't was
jammer dat het, om wille van het verkeer, in de
stuersstraat zelf niet mocht gegeven worden.
Den Maandag werden de feestelijkheden voort
gezet met een schoonen koers over een afstand
van 60 km., en 's avonds besloten met allerhande
volksspelen in de verschillige herbergen van de
wijk-
.Waarlijk een schoone kermis
Art. 1 van het K. B. van 31 Juli 1935
Onze minister van Openbaar Onderwijs mag,
na het advies van de betrokken bestendige
deputatie van den provincieraad en van de be-
trokken overheden te hebben ingewonnen, be-
slissen dat in een of verschillende bepaalde
plaatsen, agglomeraties of streken, de jongens
en meisjes die voldaan hebben aan den leer-
plicht, zooals deze bepaald is bij de wet tot
regeling van het Lager Onderwijs, verplicht
zijn geschikte kursussen te volgen in een la-
gere-, teknische- of huishoudschool.
Dit schoolbezoek mag echter slechts opgelegd
worden aan de jonge lieden zoo zij hun studiën
niet voortzetten of zoo zij niet kunnen bewij-
zen dat zij een regelmatige betrekking of een
vaste bezigheid hebben.
Ziedaar art. 1 der wet in al zijn goede bedoelin
gen en al zijn onvolmaaktheden.
Het dekreet is er. We staan aan de heropening
der scholen. Waar blijft de toepassing Wat moe
ten de ouders doen? Welke kinderen zal men aan
pakken Waar zal men ze onderricht geven
Wat zal men hun leeren Onze minister kan mis
schien nog lang advizeeren.
Vooraleer aan verdere beschouwingen te doen,
willen we hier doen opmerken dat jongens en
meisjes op twee manieren aan leerplicht kunnen
voldoen door ouderdom en door bekwaamheid.
Hoeveel leerlingen verlaten niet onze scholen
op veertien jarigen ouderdom zonder kennis ge
nomen te hebben met den vierden graad Hoe-
velen trekken 't leven in na het 6e ja na het 5e
schooljaar en lager nog Ze hebben voldaan aan
den leerplicht, zegt de wet.
Wij zeggen neen. Buiten gevallen van ziekte,
lichaamsgebreken, moeilijk verkeer, zijn zulke
jongens en meisjes abnormalen maatschappij en
nijverheid zijn weinig met zulke elementen ge
diend en gaan het leger der werkeloozen aandik
ken. Zulke elementen vallen eerst en vooral
onder de nieuwe wet en ze zullen twee jaar
voortgezet lager onderwijs goed kunnen benut
tigen. Maar ze mogen in geen geval de opleiding
der normalen belemmeren. Voor dezulken moe
ten er speciale afdeelingen komen. Ze hadden er
beter van over lang al geweest opvoeding en
onderwijs ten bate.
Wat nu gedaan met die jongens en die meisjes
die normaal voldaanheden aan den leerplicht
maar hun studiën niet voortzetten of geen vaste
bezigheid hebben bij het verlaten der school
Ze in de lagere school laten is nutteloos het
programma is voor hen afgewerkt. Voor hen
ware hier te Yper een volledig onderricht in de
tweede en in de Engelsche taal gewenscht. Vol
gens de schoolwet begint het onderricht in de
Fransche taal vanaf het 5e. Enkele uurtjes in de
week volstaan niet om grondig de taal aan te
leeren. Daarbij is het volstrekt tegen de school
wet dat in de lagere school, gelijk hier in de offi-
cieele scholen, nog een derde taal aangeleerd
wordt met het ongelukkig gevolg dat de leerlin
gen noch Vlaamsch, noch Fransch, noch Engelsch
naar behooren kennen.
Een naschoolsch onderwijs van 14 a 16 jaar in
de drie talen, methodisch en grondig aangepakt
en verplichtend toegepast, ware voor die tweede
soort elementen een uitkomst.
Ofwel men moet ze sturen naar een beroep-
school. Maar zulke beroepschool moet ook vol
doen aan de verzuchtingen der leerlingen. Niet
allen worden hout- of ijzerbewerker. Ze behoe
ven er een opleiding in alle vakken te vinden
en dat buiten alle politiek om.
Hoe zal de wet toegepast worden
Dat is een raadsel
Men heeft reeds zulke moeilijkheden met de
toepassing der straffen wegens schoolverzuim op
de lagere school. De verlenging zal dien toestand
nog verergeren.
Politiek speelt in zulke zaken een groote rol.
Hoeveel werkeloozen werken niet in den duik en
hoeveel jongens en meisjes van 14 jaar zullen,
in den schijn althans een vaste bediening gevon
den hebben of zoogezegd hun studiën voortzetten.
We kennen alzoo gevallen waarin jongens met
onderscheiding hun exaam deden voor het fonds
der meestbegaafden en deerlijk mislukten in de
proef van den vierden graad.
Wat zal men doen met de vrijheid van den
huisvader om eigenmachtig de school uit te kie
zen naar zijn overtuiging, recht dat hij bezit in
zake lager onderwijs, zoo men mocht besluiten
tot het oprichten van een regionale school voor
lager- of beroepsonderwijs voor jongens en meis
jes van 14 jaar
Men zal onderscheid maken, zegt de wet, tus-
schen landelijke, stedelijke en nijverheidscentra.
De landelijke gemeenten, altijd volgens de wet,
waar men het vraagstuk der werkeloosheid niet
ontmoet, vallen niet onder de toepassing der
voorgenomen hervormingsommige steden en
nijverheidsplaatsen ook niet. Wat dan gedaan T
Wie zal die gemeenten aanduiden en welke ge
meenten zullen zich bij die aanduiding neerleg
gen Raadsel.
De verlenging van den schooltijd, wat de jonge
meisjes aangaat, zal regelrecht komen te staan
tegenover zekere speciale toestanden voortsprui
tende uit onmisbare hulp in den huiselijken
kring. En nog grooter onrecht ware het voor hen
zoo de nieuwe wet ze verplichtte hun dorp te ver
laten om in een centra een beroepsschool bij te
wonen, die hun dorp niet bezit.
Zien we de vruchten niet van zulke verplaat
sing op onze treins en autobussen
Men ziet het, zulke hervorming hoe gewenscht
ook, hoe noodzakelijk zij ook moge zijn om een
deel der werkeloosheid op te slorpen en het zede
lijk verval van onze opkomende jeugd te keeren.
wordt niet geimproviseerd, omdat ze verbonden
is aan het statuut van het onderwijs zelf.
Het probleem, dat die hervorming stelt in zake
personeel en noodige lokalen, kommissies, opzie
ners, enz. is, onder budgetisch opzicht, niet min
der van belang ontbloot. Aangezien de hervor
ming enkel steunt op ekonomischen grond en
slechts een geldkwestie is voor de Regeering,
ware het te dwaas een miljoen uit te sparen om
er twee weg te gooien.
Waarheen met dat blind paard
We zegden het reeds hooger. Deze, die normaal,
het is te zeggen, volgens ouderdom en bekwaam
heid, voldaan hebben aan den schoolplicht, vin
den bij het verlaten der school allicht gelegen
heid om hun studiën voort te zetten of om aange
nomen te worden bij een patroon. De andere
moeten hun lagere studiën voortzetten of be-
roepsonderricht ontvangen, buiten de bestaande
inrichtingen om en dit met de minst mogelijke
kosten. Een nieuwe wettelijke indeeling der klas
sen, kan leerkrachten en lokalen vrij maken en
de hervorming zou aldus niet drukken op het
budget.
De ouders moeten, in zake beroepskeuze, ook
de neiging en den aanleg hunner kinderen inzien;
hoe verlokkend de vrije beroepen ook wezen
mogen hoe aanzienlijk de geldelijke steun weze
die fondsen en politiek hun in den schoot werpt
om hun jongens en meisjes te doen voortleeren,
dat mag geen beslissend gewicht in de weegschaal
brengenleegloopende plaatsjeszoekers zijn er
genoeg die bureelen of posten afloopen jaren lang
en het blijft altijd waar, dat een goed onderwe
zen en goed aangelegd stielman zijn bete broods
zal weerdig en machtig zijn.
Misschien komen we later nog terug op deze
brandende kwestieze is zoo alzijdig, zoo veel
omvattend, dat een artikel niet vostaat om er al
de phasen van te onderlijnen.
De Regeering begint ook tot de overtuiging te
komen, dat een pennetrek, die volstond om de
hervorming in het leven te roepen, niet bij mach
te is, om ze in dezelfde tijdspanne toe te passen.
Wij wachten met ongeduld nieuwe onderrich
tingen af, die misschien meer licht zullen bren
gen. M. HETT.
Lichting 1936
Het College van Burgemeester en Schepenen
van Yper brengt ter kennis van belanghebben
den, dat het wervingsbureel te Yper vergadering
zal houden den 20 en 24 September 1935, te
9.30 uur en te 14 uur, in de Muziekschool.
De niet uitgestelde miliciens der lichting 1936,
die geen oproepingsbrief mochten ontvangen
hebben, moeten zich onverwijld tot het Gemeen
tebestuur wenden.
Te Yper, den 4 September 1935.
Op bevel
De Gemeentesecretaris, De Burgemeester,
G. Versailles. J. Vanderghote.
Zondag 29 September, van 9 tot 18 uur, zal er
in het Palais du Midi, te Brussel, eene Inter
nationale Tentoonstelling plaats hebben van hon
den van alle rassen, door de Club de chien de
garde d'Evere en de Société Elevage et Sé-
lection De Keurraad zal door ofïïcieële mannen
van Engeland, Frankrijk, Holland en België ge
vormd worden.
De inschrijvingen zullen ontvangen worden
alle dagen van 20 tot 22 uren, Muntplaats, 3, te
Brussel. Sluiting der inschrijvingen 19 Septem
ber om 24 uur.
Programma en inlichtingen op het algemeen
secretariaat22, Philomenastraat, Brussel III W.
