Een Anti - Teringdispensarium
te Yper
Fédération des Sinistrés
de 1'Arrondissement d'Ypres
Dank zij een gelukkig initiatief en een bij
zonder gewaardeerde medewerking is de Natio
nale Belgische Anti-teringbond erin geslaagd een
geneeskundig maatschappelijk centrum op te
richten voor het opsporen van de prophylaxie
der longtubereulose in het burgerlijk hospitaal
te leper, in lokalen bereidwillig te zijner be
schikking gesteld door de heeren Bestuursleden
der Commissie van den Openbaren Onderstand.
De uitslagen der longteringbestrijding gedu
rende de laatste jaren laten ons toe een gedachte
te vormen van den omvang der kwaal die de Dis
pensaria te bestrijden hebben, alsook van het
toenemend succes hunner activiteit. Hoewel wij
ons ten zeerste verheugen over het feit dat de
tuberculose afneemt, blijft ze toch de verschrik
kelijkste der maatschappelijke ziekten.
Ieder jaar vergt zij ongeveer 10.000 slachtoffers
in België.
Om de beteekenis daarvan te verstaan moet
men veronderstellen dat bijna ieder jaar de be
volking van een stad als leper erdoor wegge
maaid wordt. Dit beteekent insgelijks dat er in
België 70.000 teringlijders zijn waarvan velen
zich laten behandelen maar waaronder ook velen
zich niet verzorgen want de ziekte openbaart
zich dikwijls zonder argwaan te wekken. Lang
zaam neemt ze toe ze is slechts kenbaar aan
teekens welke de geneesheer alleen bekwaam is
te ontdekken ze kan een erg stadium bereiken
zonder dat de zieke er ernstig acht op slaat
hij denkt soms met herhaalde griep geplaagd te
zijn.
Het was een roemvolle eeretitel voor den Duit-
schen geleerde Robert Koch toen hij het bewijs
leverde dat de Tuberculose van microbischen aard
was en dat bijgevolg een zieke een gezond per
soon kon besmetten. Hij bewees dat de kiem zich
in verschillende organen kan vestigen en zoo
verscheidene aandoeningen kan veroorzaken,
onder meer hersenziekte, buikvliesontsteking
enz... alle verschillend van uitzicht maar van
denzelfden aard.
Van deze aandoeningen is de longtering de
ergste uit een maatschappelijk oogpunt. Ze is
ernstig omdat ze zooveel voorkomt en door de
overtalrijke aanwezigheid der kiemen die zich
in de fluimen der zieken bevinden en him om
geving kunnen besmetten indien er geen zorg
voor gedragen wordt.
De onheilen door de tuberculose verwekt ver-
eischen vanwege de Openbare Besturen en van
wege het privaat initiatief een actie ter bestrij
ding van dien geesel. Deze actie werd voor onge
veer 40 jaar begonnen en thans beschikt het land
over Sanatoria, Koloniën, Preventoria en Dis
pensaria 't zijn allemaal instellingen met één
zelfde doelhet aantal sterfgevallen in ons land
door tuberculose veroorzaakt te verminderen.
Het Sanatorium is een instelling die de zieken
opneemt welke vroeger verzorgd werden in ver
schillende diensten der gasthuizen ofwel tehuis.
Het Sanatorium moet gelegen zijn in een ge
zonde streek en zooveel mogelijk omgeven van
aangename landschappen. Het betracht de gene
zing of de blijvende verbetering der tubercu-
leuzen hiervoor is in het Sanatorium de phty-
sioloog, gewapend met de apparaten die de mo
derne wetenschap inzake longtering aanbiedt,
namelijk voor het onderzoeken en stilleggen der
longen (bvb. door pneumotorax). Dat is het eeni-
ge doel niet van het Sanatorium de zieke neemt
er de gewoonte aan van reinheid en neemt ook
zekere voorzorgen die hij, na zijn terugkomst in
zijn familiekring steeds zal toepassen. Hoewel de
Sanatoria voorheen de zieken weigerden welke
te ver aangetast waren, nemen zij nu erge long
teringlijders aan, mits de ziekte niet al te ver ge
vorderd is. Deze gelukkige uitslag is toe te schrij
ven aan het feit dat bij de behandeling door
pneumotorax, enz... ook de heelkundige behan
deling toegepast wordtdeze laat den geneesheer
toe een groot aantal zieken te behandelen die men
eertijds als verloren beschouwde.
Heden zijn er in ons land 26 Sanatoria met een
totaal van 3.170 bedden waarin 7.730 zieken in
1935 in de beste voorwaarden en met zeer be
moedigende uitslagen verzorgd werden.
Naast de Sanatoria vereischt de bestrijding der
tuberculose ook instellingen welke voor doel heb
ben te beletten dat de ziekte bij de kinderen
met verdachte erfelijkheid of die reeds door de
Kochbacil besmet zijn zou ontluiken. Het zijn de
Preventoria.
De kinderen in de Preventoria geplaatst be
hoeven een strenge en gedurige controol. Zij
zijn aan een inwonend regiem onderworpen.
Het verblijf in een Preventorium vereischt een
zekeren duur, een observatieperiode van ten
minsten 3 maanden, gebeurlijk te verdubbelen.
Maar daar de kinderen in Preventoria geplaatst
schoolplichtig zijn en hun lichamelijke en geeste
lijke ontwikkeling bijzondere aandacht vereischt,
moet het Preventorium een onderwijs inrichten
en eveneens oefeningen tot bevordering der
lichamelijke en geestelijke ontwikkeling. De Pre
ventoria zijn dus genees- en opvoedkundige in
stellingen meestal aan de kust gelegen, waar de
voorwaarden betreffende het klimaat het best
vervuld zijn.
Hiernaast werken de Tehuizen of Homes
voor de beveiliging der kindsheid, voorbehouden
aan nog gezonde kinderen wier ouders teringlij
ders zijn, kinderen die in een besmetten familie-
haard leven. Het doel dezer Homes bestaat in
het vrijwaren dezer kinderen voor besmetting.
Zij nemen deze kinderen op als ze nog heel klein
zijn, zoo mogelijk vanaf den dag hunner geboor
te, en behouden ze zoolang er gevaar van besmet
ting bestaat. De uitslagen door de toepassing de
zer princiepen zijn schitterend en waarschijnlijk,
wanneer de entstof B. C. G. in groote mate zal
aangewend worden bij de geboorte der kinderen
die in de omgeving der zieken leven, zullen de
statistieken nog verbeteren. Om die reden vol
tooit de afdeeling voor de beveiliging der kinds
heid de actie der algemeene prophylaxie waar
van het Dispensarium het grootste werktuig is.
Haar programma bestaat in het opzoeken en het
bijstaan (binnen de grenzen waarover men be
schikt) van hen die na een geneeskundig onder
zoek als teringlijders erkend worden. Het ont
staan van het Dispensarium in 1900 zonder
staatstoelage was heel nederig. Langzaam nam
het werk uitbreiding het kreeg de sympathie
van het publiek en won het vertrouwen der zie
ken en zoo groeide het regelmatig uit. In 1914
waren er 25 Dispensaria in werking onder het
geleide van den Nationalen Bond tegen Tubercu
lose. Heden bereikt het aantal 104. Zij hebben
van al de bronnen der laatste uitvindingen geno
ten. Elk Dispensarium heeft zijn eigen labora
torium of kan beroep doen op een naburig labo
ratorium waar de fluimen nauwkeurig onder
zocht worden. De Radiologie werd een onmis
baar element voor de diagnostiek der Tubercu
lose. 45 Dispensaria bezitten Radiografische in
stellingen. Wat nu het personeel betreft kwam er
een nieuw element de verpleegster-bezoekster.
Onze 104 Dispensaria worden bijgestaan door 140
verpleegsters die behalve de huisbezoeken vele
diensten in de Dispensaria vervullen bij de ge
neeskundige raadgevingen. Dit toont reeds al
het belang dat in den strijd tegen de Tubercu
lose aan de rol der verpleegster-bezoekster moet
toegekend worden.
Verheugen we ons over het feit dat ons weldra
een nieuwe medewerking verleend wordt aan
het Dispensarium te leper. Er hoeft hier een hul
de gebracht te worden aan de edelmoedigheid
en het doorzicht der Commissie van den Open
baren Onderstand en het Stadsbestuur dat den
nood van onze bevolking zoowel verstaat en dat
het eerste deel eener organisatie mogelijk maakt
door het ter beschikking stellen aan het Dispen
sarium van lokalen en een radiologische in
stelling.
De behoeftigen onzer stad kennen van nu af
den weg naar het toekomstig Dispensarium. De
sympathie van al de mutualisten van het land
verschaft den prophylaxiedienst een uitgestrekt
actiegebiedhun onvoorwaardelijke medewer
king bewijst dat allen het volstrekt neutraal
karakter van het Dispensarium wel begrijpen.
Dat is een punt van overwegend belang voor het
werk.
Op Zondag 24 Mei aanstaande zullen er in
stad door de zorgen van het Comiteit van het
Antitering Dispensarium van Yper, bloempjes
verkocht worden ten voordeele van dat werk.
Ook zullen vrijkaarten van 5 en 10 frank en
autovaantjes tegen 5 frank in de eerste dagen
ten huize aangeboden worden.
Wij doen een beroep op de vrijgevigheid van
al onze medeburgers opdat zij dit menschlievend
werk mild zouden steunen en zich tevens ver
dienstelijk maken met mede te werken aan
zijne bewerkstelliging.
(O)
Compte-rendu de la réunion du 10 Mai 1936
La réunion est ouverte a 15 h., sous la prési-
dence de M. l'avocat Arth. Butaye, assisté de M.
L. Geuten, directeur de la Coopérative pour
dommages de guerre La Vallée de la Lys a
Wervicq. Parmi les délégués qui assistent a la
réunion nous notons la présence de M.M. les
bourgmestres de Messines et de Poelcapelle
M. C. Lemahieu, échevin de la ville d'Ypres M.
L. Vandevoorde, directeur de la Coopérative pour
dommages de guerre «Ypres et les environs»,
a Ypres, etc.
M. Ie Dr H. Brutsaert, ancien membre de la
Chambre des Représentants, retenu par vine
réunion de la Fédération Houblonnière a Pope-
ringhe, s'est fait excuser.
Malgré l'absence de nouvelles de la part du
ministère et de M. Ie Directeur général Ver-
haeghe, dont le rapport, promis lors de l'entrevue
avec les délégués de la Coopérative d'Ypres et
de la Fédération, n'est pas encore parvenu, M.
le président a cru bon de ne pas ajourner la
réunion de ce jour. Le mois prochain, en effet,
le nouveau ministère sera en pleine formation
et la Fédération ne saurait guère se réunir uti-
lement a ce moment la.
Bien que l'Etat ait cessé d assigner les sinistrés
devant les tribunaux en remboursement soit
d'intérêts prétendument indus, soit de presta
tions regues en vertu de transactions faites avec
les Hauts Commissaires Royaux ou les Commis-
saires d'Etat, on a constaté ces derniers temps
que certains receveurs de l'enregistrement se
sont remis a envoyer des avis aux sinistrés, les
sommant, sous menaces de poursuites. de rem-
bourser telle ou telle somme regue il y a 10 ou
15 ans.
La Fédération a toujours conseillé aux inté
ressés de n'opérer aucun remboursement sans
consulter préalablement les deux Coopératives
pour dommages de guerre. Sauf dans certains
cas, oü des indemnités auraient été payées deux
fois, les sinistrés, qui regoivent un avis émanant
du receveur de l'enregistrement, ne doivent y
donner aucune suite pour le moment, jusqu'a ce
que le ministère ait pris une décision positive
dans cette question.
Du fait que fes pouvoirs spéciaux ont cessé, le
ministère ne peut plus, a l'heure actuelle, pren
dre de décret-loi, comme on lui avait demandé
précédemment de le faire. Mais le ministre inté
ressé peut donner ordre aux receveurs de cesser,
une fois pour toutes, ces demandes de rem
boursement, car il est intolérable qu'on vienne
maintenant réclamer des sommes que nos sinis
trés ont employées de bonne fois il y a plusieurs
années.
M. le président propose a l'assemblée d'en-
voyer, d'accord avec la Coopérative pour dom
mages de guerre d'Ypres, la lettre suivante a M.
le Ministre des Finances
Ypres, le 11 mai 1936.
Monsieur le Ministre,
La Fédération des Sinistrés de l'arrondissement
d'Ypres, dans sa réunion d'hier, a vivement insisté
pour que l'audience, qui vous a été demandée il y a
environ deux mois, pour ses délégués et ceux de la
Coopérative des Sinistrés d'Ypres et environssoit
accordée sans retard.
En effet, se conformant a votre désir, ces délégués
ont eu, il y a un mois, avec Monsieur le Directeur
général Verhaeghe, une entrevue qui n'a pu amener
aucune solution satisfaisante. Après cela est intervenue
la dissolution des chambres. Nous savons qu'il n'est
plus possible de recourir a un décret-loi.
Nous nous bornons done a solliciter de vous que des
ordres soient donnés pour que cessent, jusqu'a ce
qu'une solution définitive puisse intervenir, l'envoi aux
sinistrés de réclamations menagantes au sujet de pré-
tendues rectifications de comptes liquidés depuis de
longues années et relatives a des calculs d'intérêts ou
a des contrats conclus avec les représentants de vo
tre département.
Au nom de la Fédération et de la Coopérative sus-
dites, je viens vous priér a nouveau, Monsieur le
Ministre, de bien vouloir recevoir nos quatre délégués
le plus tót qu'il vous sera possible, pour parler de cette
question.
Dans l'espoir d'une réponse favorable, je vous prie
d'agréer, Monsieur le Ministre, l'expression de nos sen
timents les plus distingués
(signé) Arthur Butaye,
Président de la Fédération des Sinistrés.
de 1'Arrondissement d'Ypres.
Cette proposition est approuvée a l'unanimité
par les délégués présents, qui commentent en-
suite longuement la situation. Pour ce qui con-
cerne les retenues d'office sur les comptes non
encore entièrement liquidés, les sinistrés, qui se
trouvent dans ce cas, ne pourront faire valoir
leurs droits que le jour oü le ministère aura pris
une décision définitive.
M. le bourgmestre de Poelcapelle informe l'as
semblée de ce que les débris de quatre grands
abris en béton n'ont pas encore été enlevés sur
une propriété de la Fabrique d'Eglise de Poel
capelle, située sur la limite des communes de
Bixschote et de Boesinghe..
M. le président demande de bien vouloir le
documenter entièrement, afin que la Fédération
puisse intervenir utilement dans ce cas particu
lier.
Presque tous les abris, qui étaient dans l'ar
rondissement d'Ypres encore au nombre d'en-
viron 3000 il y a quelques années seulement,
ont été enlevés a l'entière satisfaction des pro-
priétaires. Pour ce qui concerne la ville d'Ypres,
tous les abris, sauf ceux se trouvant sur les pro-
priétés de la Commission d'Assistance Publique,
ont été démolis et décharge a été donnée la
semaine dernière pour le travail exécuté, de sorte
que la ville ne pourrait plus faire valoir
aucune reclamation.
Après un échange de vues sur ces différentes
questions, les délégués se séparent a 16 h. 30.
La prochaine réunion est fixée au deuxième
dimanche au mois de Juillet.
