YPER HERDENKT ZIJNE DOODEN
Bal van den Oudleerlingenbond
der Middelbare School te Yper
Bal de 1'Union des Anciens Elèves
de l'Ecole Moyenne de l'Etat a Ypres
vaart Yper-Yzer.
Wanneer volgen de werken der Yzer
Na een verwoesting, waarvan de geschiede
nis geen weerga kent, na twintig jaar totalen
stilstand gedurende dewélke de mededingende
steden zich verrijkten en zich beter toerustten,
mag deze herwording gerangschikt worden onder
de beste verschijnselen van het mirakel der
Vlaanderen. En dit doet de ellendige tegenwer
king tegen de volledige herwording van Yper als
zooveel te misdadiger uitschijnen.
Dank aan het kanaai Yper-Yzer, rijst een
jong geslacht van ondernemende mannen hier
op en zij wachten met ongeduld naar het .herstel
der vaart Yper-Komen om met verdubbelden
moed hunne werkzaamheid voort te zetten.
Wij bestatigen met genoegen hunne tegen
woordigheid op de vergadering van heden. Wij
wenschen ze geluk voor de bekomen uitslagen
en zeggen hen Strijdt voort met moed, de 'toe
komst behoort u toe,
Ja, de toekomst behoort ons toe.
Men zegt, en het schrijven van den Heer
Minister laat het veronderstellen, dat de Heer
Minister Merlot, zooals eertijds de Congo-verove-
■raars, naar Yper zal komen met blinkende
ruilwaren. Dit doet ons genoegen, want wij heb
ben hier nog .zooveel af te wisselen onze rij
school, onze weldadigheidsschool, onze smeden-
school, ons garnizoen, onze infanterieschool, enz.
en nooit zal de Belgische Staat genoeg kunnen
geven om al die verliezen te vergoeden. Maar
wij zijn geen Congo-negers en het werktuig waar
mede Yper opnieuw zijn bloei moet bewerken,
zal men ons uit de hand niet nemen.
Het is niet te verruilen Neen Nooit
Wij verhopen dat de Heer Minister Merlot
ons integendeel de goede mare zal brengen dat
order zal gegeven worden om in 1937 de herstel
lingswerken der vaart Yper-Komen aan te van
gen, ten einde de tien millioen, voorzien door den
Heer Minister De Man, te bezigen. Wij zullen u
dan allen voorstellen gansch Yper te zijner eere
te bevlaggen.
Doet de Heer Merlot dit echter niet, dan zal
dit voor het herstel der vaart Yper-Komen een
verlies van een en misschien twee jaar beteeke-
nen. Een jaar, twee jaar, maar wat is dat in de
geschiedenis eener stad als Yper...
Doch wij zouden gaarne den Heer Minister
Merlot kunnen bedanken. Daarom laat ons hopen
dat hij, in het belang onzer zoo beproefde streek
en in zijn eigen belang, zich een oogenblik zal
kunnen onttrekken aan de noodlottige invloeden
die op hem trachten te werken, en te Yper het
gebaar zal kunnen doen dat geheel Yper en ge
heel de verwoeste streek van hem verwacht.
Langdurig handgeklap begroette het einde
dezer schoone rede en merkte tevens de volledige
instemming van gansch de vergadering met de
zienswijze en de besluiten van den heer Ver
meulen.
Onder algemeene toejuichingen zegde de Hr A.
Gruwez dat de leden den voorzitter nooit genoeg
zullen kunnen dankbaar zijn voor zijn gansch
onbaatzuchtige werking en onbegrensde toewij
ding aan de zaak van het herstel der vaart Yper-
Komen.
De heer voorzitter stelde vervolgens voor een
onderhoud te vragen bij den Dienst van Econo
misch Herstel ten einde er de zaak van het her
stel der vaart Yper-Komen te gaan bepleiten.
Hij stelde ook voor, in geval de heer Merlot aan
onze rechtmatige eischen geen voldoening zou
schenken, een verhoor te vragen aan Z. M. den
Koning.
Hij herinnerde te dezer gelegenheid het verhoor
dat korts na den oorlog door onzen betreurden
Koning Albert aan een afvaardiging van Yper-
lingen, waarvan verschillende personen op de
vergadering tegenwoordig deel maakten, werd
toegestaan. Het was in 1920 tijdens de regeering
van den heer Renkin. Onze stad lag nog gansch
in puin. Yper was dood, doch de Yperlingen leef
den. Van uit hun ballingsoorden kwamen zij den
grond opzoeken waarop hun huis had gestaan.
Nog nooit kende de geschiedenis treffender
voorbeeld van den drang naar den geboortegrond.
Eén voor één kwamen ze zich rondom Yper, in
de niet vernielde steden en dorpen, of te Yper
zelf in voorloopige barakken vestigen. Ongedul
dig wachtten ze naar de toelating, van regeerings-
wege, om hun haardsteden terug op te trekken
op de plaats zelf waar ze vroeger verrezen en
aldus de eerste hand te leggen aan het Mirakel
der Vlaanderendat de wereld zou verbazen.
Doch de regeering had allerhande onwijze plan
nen opgevat. Yper zou een zone du silence
worden, de stad zou buiten hare grenzen her
bouwd worden en zoo meer.
Een afvaardiging van Yperlingen vroeg en
bekwam een verhoor bij Z. M. wijlen Koning
Albert. Zij had spoedig Z. M. van dl het onzinnige
van deze voorstellen overtuigd en enkele dagen
later kwam de machtiging tot bouwen op het
oude alignement. Wij hadden ons tot den Koning
(Zie vervolg onderaan volgende kolom).
Zoóals telken jare werd hier
Zondag laatst, 1° November, een
grootsche en roerende hulde ge
bracht aan onze geliefde Doo-
den.
Om 10 u. 45 vergaderden een
vijf en twintigtal maatschap
pijen alsook afvaardigingen on
zer stadsscholen, vergezeld'Van
hunne onderwijzers, op de Van-
denpeereboomplaats, terwijl de
vlaggen der verschillige oud-
strijdersbonden zich Vóór het
gedenkteeken der Ypersche ge
sneuvelden opstelden, en het
stedelijk brandweerkorps, de
Harmonie Ypriana, de Oudstrij-
d'ers en de vlaggen der andere
deelnemende maatschappijen
langs de Halle en links van het
Monument hadden post gevat.
Om 11 u. kwam de Heer bur
gemeester Vanderghote, Verge
zeld van den Heer Clincke-
maille, arrondissementscommis
saris, van de Heeren Lemahieu,
Delahaye en Van der Mersch,
schepenen Jvr. Cornillie, de Heeren Biebuyck,
Seys, Van Alleynnes en Vergracht, gemeente
raadsleden Lefebvre, rechter Sobry, oud-bur
gemeester Tordeur, schoolopziener, en andere
overheden, op zijne beurt voor het gedenktéeken
waar hij, namens de stad als hulde aan onze
Ypersche helden, na een minuut van ingetogen
stilte, een prachtigen bloemenkrans neerlegde,
terwijl de klaroenen het Te Velde bliezen en
de Harmonie Ypriana het nationaal lied op ge-
dempten toon uitvoerde. Ook de Heer Isaï Gru
wez, legde namens het Verstandhoudingscomiceit
der Oüdstrijders bloemen bij het monument'neer.
Daarna zette de stoet zich in beweging en defi
leerde vóór de overheden en vóór het gedenktee
ken bij hetwelk verschillige maatschappijen op
haar beurt kronen en bloemtuilen kwamen neer
leggen. Voorop stapte een afvaardiging der Rijks
wacht, gevolgd van de Liberale Harmonie, de af
vaardigingen der stadsscholen en de lange rij
der plaatselijke maatschappijen. Naarmate deze
vóór het Monument voorbijkwamen ging ieder
gewend en de Koning gaf ons voldoening.
Indien het nu moet, zullen wij ons nogmaals
tot den Koning wenden. Wij zullen tot bij Z. M.
Koning Leopold III gaan met hetzelfde betrou
wen, waarmede wij tot zijn diepbetreurden
vader Z. M. Koning Albert gegaan zijn.
De vergadering betuigde hiermede haar volle
dige instemming en verscheidene leden waren
bereid, zoo het noodig bleek, den voorzitter te
vergezellen.
Hierop greep een lange gedachtenwisseling
plaats en het bleek dat er geruchten loopen dat
de stad in ruil van de vaart Yper-Komen de uit
voering van andere werken zou bekomen men
spreekt onder ander van den heropbouw van
den rechtervleugel der Hallen en van sommige
andere werken. De vergadering is algemeen van
oordeel dat op deze voorstellen niet kan en niet
mag ingegaan worden. Deze werken kunnen
geenerlei in ruil komen van het herstel der vaart
Yper-Komen. Iedereen is akkoord om de volle
dige opbouwing der Hallen te eischen. Yper heeft
daar recht op. De Staat is ons dit verschuldigd
en dit werk had 17 jaar na den oorlog reeds lang
kunnen voltooid zijn. Doch daarvoor hoeven wij,
mogen wij aan het herstel onzer vaart Yper-
Komen niet verzaken. Nog zoovele inkomstbron
nen werden Yper ontnomen en Yper kan nog zoo
vele dingen opeischen in vergelding van wat ons
niet teruggegeven werd. Wij mogen niets laten af
dingen van hetgeen ons rechtmatig toekomt. Wij
mogen ons niet laten om den tuin leiden met
enkele millioenen voor werken waarop wij om
andere redenen en op een anderen titel eveneens
recht hebben.
Het eene kan onmogelijk het andere vervangen.
Op voorstel van den heer L. Vandevoorde wordt
vervolgens besloten dat het bestuur der Handels
kamer een vraag zou richten tot de leden van den
gemeenteraad opdat deze in algemeene vergade
ring een motie zou stemmen ten voordeele
van het herstel der vaart Yper-Komen. Er wordt
bij de leden aangedrongen opdat elkeen zou aan
dringen bij de vertegenwoordigers van de poli
tieke partij waartoe hij behoort, om hun tus-
schenkomst te vragen voor dit herstel. De eind
beslissing hangt vooral van ons zelf af, van de
samenhoorige, solidaire werking van al de leden
en eenieder wordt aangespoord om in de mate
van zijn mogelijkheden mede te werken om deze
eindbeslissing af te dwingen.
Vervolgens werd overgegaan tot de bespreking
der andere punten van de dagorde, waarvan wij
verder afzonderlijk verslag uitbrengen. (Zie
laatste bladzijde van ons bijvoegsel).
De heer burgemeester, in naam van de stad, de heeren Gruwez
en Cambier, in naam der Oudstrijders, hebben bloemenkransen
neergelegd op de graven der gesneuvelde Yperlingen.
vaandrig zijn plaats in den stoet aan het hoofd
zijner maatschappij terug innemen. Ten slotte
vervoegde de Harmonie Ypriana eveneens den
stoet, alsmede de talrijke afvaardigingen der
oudstrijdersbonden, namelijk de Oorlogsinvali
den, de Nationale Strijdersbond, de Poilus de
France, het British Legion, de Verbroedering van
het 31" en 23°, de Vuurkruisers en de Oorlogsvrij
willigers, en de overheden, omringd van het
Brandweerkorps onder de bevelen van Comman
dant' Vergracht, besloten dezen langen en in-
drukwekkenden stoet.
Aiover de Groote Markt richtte de stoet zich
naar het stedelijk kerkhof terwijl de Liberale
Harmonie en de Harmonie Ypriana op gansch
den doortocht om de beurt passende treurmar-
schen uitvoerden. In het voorbijgaan der Meenen-
poort werden, namens het Verstandhoudingsco-
miteit der Oudstrijders van Yper, bloemen aan
dit Britsch monument neergelegd.
Op. het kerkhof schaarden de overheden zich
rond de zerken der aldaar begraven Ypersche ge
sneuvelden en, na het De Profundis door den
Zeer Eerw. Heer Deken, omringd van nog andere
geestelijken van stad, gebeden, werden deze gra
ven door den Heer burgemeester en namens het
Verstandhoudingscomiteit der Oudstrijders met
bloemen overdekt, terwijl de klaroenen schalden
en de Harmonie Ypriana de Brabangonne aan
hief. Ook de graven der Fransche en Engelsche
gesneuvelden werden door den Heer burgemees
ter bebloemd terwijl de Harmonie Ypriana er
beurtelings de Marseillaise en het God save
the Kinguitvoerde. Tot slot van dit officieel
bezoek aan het kerkhof ging de Heer burgemees
ter ook nog de graven der slachtoffers van de
mijnramp van Wytschaete bebloemen.
Nadien verspreidden de deelnemers van den
stoet zich op het kerkhof om wie hier, wie daar
op het graf van een geliefde te gaan bidden.
Gansch den namiddag was het een gedurige be
devaart naar het kerkhof waarvan meest al de
graven beter en schooner nog dan de voorgaande
jaren versierd en bebloemd waren.
Het eerste bal zal op Zaterdag 12 December, te
21 u. plaats hebben in de zaal Lapiere. Het Comi-
teit heeft nogmaals de welwillende medewerking
bekomen van het befaamd orkest The Rhythm
King's dat verleden jaar zooveel bijval geoogst
heeft. Ditmaal zal dit orkest versterkt worden
met een bekenden negerzanger, die gedurende
het zomerseizoen te Oostende een buitengewoon
succes behaald heeft.
Le premier bal aura lieu le Samedi 12 décembre
a 21 heures, a la salie Lapiere. Le Comité a
obtenu de nouveau le concours du fameux or-
chestre The Rhythm King's qui l'année pas-
sée a obtenu un si grand succès. Cette année il
sera renforcé par un réputé chanteur nègre qui
pendant la saison d'été a constitué une attraction
formidable a Ostende.
Theepot en koffiekan,
Neemt er gematigd van,
Voor uwe maag is het scha,
Drink Chicorei PACHA.
