Het Ypersche - 2" Bijvoegsel - La Région d'Ypres
ar SCHOENEN
'T GROEN HUIS
Chaussures H
MAISON VERTE
VOOR AL UWE GLASWERKEN
CAMILLE ROSSEY
31 r 1937
M' IH
VAN WEEK TOT WEEK
Naamdagen.
Zon.
Maan.
Herdenkingen.
Om na te denken.
30, Dixmudestraat, YPER.
30, Rue de Dixmude, YPRES.
De Carmel-Orde en de Maria-Vereering
te Yper
Leest en verspreidt HET YPERSCHE
WENDT U TOT HET VERMAARD HUIS
4 0, Hondstraat, 40 - YPER
Bijzonder gekend voor zijn KUNSTGLASWERKEN in KOPER en LOOD
VOOR KERKEN, OPENBARE GEBOUWEN EN MEUBELS.
ALGEMEENE GLASHANDEL
31 Juli a 6 Augustus 1937
Zaterdag 31 JuliIgnatius van Loyola.
Zondag 1 Augustus Raoul, Sint Pietersbanden.
Maandag 2 Augustus Alphonsus.
Dinsdag 3 Augustus Stephanus.
Woensdag 4 Augustus Dominicus, Tertulliaan.
Donderdag 5 Augustus Abel, O. L. Vr. ter Sneeuw.
Vrijdag 6 Augustus Transfiguratie - Christi.
Zaterdag 7 Augustus Albertus, Cajetanus, Gaeten.
Zondag 8 AugustusCyrianus, Largus.
Opgang
Ondergang
Zaterdag 31 Juli
5
u.
23
20
u.
30
Zondag 1 Augustus
5
u.
24
20
u.
28
Maandag 2 Augustus
5
U.
26
20
u.
27
Dinsdag 3 Augustus
5
u.
27
20
u.
25
Woensdag 4 Augustus
5
u.
29
20
u.
24
Donderdag 5 Augustus
5
u.
30
20
u.
22
Vrijdag 6 Augustus
5
u.
32
20
u.
21
Laatste Kwartier 30 Juli te 19 u. 47 m.
Nieuwe Maan6 Augustus te 13 u. 37 m.
Eerste Kwartier14 Augustus te 3 u. 28 m.
Volle Maan22 Augustus te 1 u. 47 m.
Laatste Kwartier 28 Augustus te 24 u. 54 m.
Nieuwe Maan 4 September te 23 u. 53 m.
31 Juli 1936Italië en Duitschland hebben de uitnoo-
diging om deel te nemen aan besprekingen van de vijf
Locarnomogendheden aangenomen.
De Nederlandsche regeering maakt de kwestie
van de aftapping van Maaswater voor Belgische kana
len bij het Permanente Hof van Internationale Justitie
aanhangig.
1 Aug. 1936In het Haagsch maandblad van Augustus
1936 verscheen een ophefmakend artikel van den Ne-
derlandschen minister Gelissen over Industrialisatie-
gedachten
2 Augustus 1936Te Parijs is op 64 jarigen leeftijd de
vermaarde Fransche vlieger en vliegtuigconstructeur
Louis Blériot overleden.
3 Augustus 1936In Nederlandsch Indië ontdekt heer
R. M. Ungar het middel om rubber langs thermosta-
tischen weg den graad van plasticiteit te geven welke
noodig is voor de verwerking tot allerlei rubber-arti
kelen.
4 Augustus 1936: De Nederlandsche Staten-Generaal
diende bij de regeering een aantal wetsontwerpen in
tot het in overweging nemen van verschillende voor
stellen tot wijziging van de Grondwet.
5 Augustus 1936In Griekenland wordt, naar aanlei
ding van de algemeene uitgeroepen staking de staat van
beleg afgekondigd en wordt de Kamer ontbonden.
6 Augustus 1936: In Athene (Griekenland) werden
alle communistische afgevaardigden van de Kamer ge
arresteerd.
«Wat al wonderen zijn er verricht in een uur per dag!»
Eén uur per dag, aan ijdel genot ontrukt en nuttig be
steed, zou iedereen met een gewonen aanleg in staat
stellen zich meester te maken van een geheele weten
schap. Eén uur per dag zou van een onwetend mensch
in tien jaren een goed ontwikkeld man maken. Eén uur
per dag zou iemand genoeg kunnen doen verdienen, om
de kosten te betalen van twee dag- en twee weekbladen,
twee van de voornaamste tijdschriften en een dozijn
goede boeken. In een uur per dag zou een jongen of
een meisje twintig bladzijden aandachtig kunnen lezen
meer dan zeven duizend bladzijden, of achttien groote
boekdeelen per jaar. Een uur per dag zou het geheele
verschil kunnen maken tusschen bloot bestaan en nuttig
gelukkig leven. Een uur per dag kon een onbekende
ja, heeft dat werkelijk gedaan beroemdheid geven,
kon een onnuttig mensch tot een weldoener maken van
zijn geslacht. Bedenk dan hoeveel twee, vier. ja zes
uren per dag niet kunnen doen, welke door elkander
worden weggeworpen' door jonge mannen en vrouwen
in hun rusteloos verlangen naar pret en ontspanning
(Orison Swet Marden).
(Nadruk verboden). p- ®-
Alle slacli van
Laatste nieuwe modellen
(O)
Geniet van onze voordeelige prijzen
utm+m—linwni"
en ton» genre»
Les derniers nouveaux modèles
(O)
Profitez de nos PRIX AVANTAGEUX
De aanwezigheid der Paters Carmelieten te Yper is
een feit met eeuwenoude beteekenis. Overigens, spijts
de oorlogsverwoestingen, behoudt Yper nog vele le
vende overblijfsels zijner aloude grootheid, dit inzon-
derlijk op het gebied der religieuze instellingen. Laten
we even verwijzen naarhet Godshuis De Belle
het St Jans Godshuis, de Rousbrugge Damen (herkom
stig uit de Abdij van Rousbrugge). Gelijkerwijze gel
den nogde vereering van O. L. Vrouw van Thuynen,
van O. L. Vrouw der nieuwe Plant (Rousbrugge Da-
men), van O. L. Vrouw der Vestingen (St Niklaas
Kapelletje). Het weze niet zonder nut, in dat verband,
even nader in het licht te stellen, de bijzondere betee
kenis die gehecht blijft aan de aanwezigheid der Car-
melietenpaters te Yper.
De Carmelorde is oorspronkelijk uit het Oosten. Toen
de Westersche Ridders ter Kruistocht togen naar het
Heilig Land, vonden ze daar, in de eenzame grotten van
den Carmelberg, eene gevestigde familie van Eremieten.
Dezer leven was gewijd aan den dienst van God in de
eenzaamheid. Ze blonken ook bijzonder uit door eene
levendige vereering tot de Heilige Moeder Gods. Hun
verste ontstaan en ook hunne Mariavereering houden
verband met de profetische zending en met het profe
tisch Maria-visioen van Elias, den profeet uit het Oud
Verbond. Ten tijde der Kruistochten sloten meerdere
onder de Kruisridders spoedig aan bij deze Carmel-
oewoners. Zelfs namen deze Westersche ingeburgerden
ook spoedig de leiding der aloude kloostergemeenschap
over.
Te zelfder tijd stelden de Westersche vorsten en prin
sen er belang in, deze Carmelbroeders naar hunne
eigene gewesten te mogen overplanten. Aldus werd
eene eerste Carmelcolonie overgeplaatst in het graaf
schap Henegouwen en gevestigd te Valenciennes, name
lijk ten jare 1235, dank de hcoge bescherming der gra
vin Joanna. Door toedoen van Richard van Cornouailles
werd in 1241 een nieuwe groep overgeplant naar En
geland. De H. Lodewijk, koning van Frankrijk, bracht
zijnerzijds eene nederzetting van Carmelbroeders over
in zijne hoofdstad Parijs, ten jare 1254.
Intusschen werd deze overzetting der Oostersche Car
melorde in het Westen allesbehalve algemeen met
geestdrift en welwillendheid onthaald. De hooge be
scherming van Prinsen en vorsten kon zelfs niet ver
hinderen dat er, in de Kerkelijke wereld, een gewich
tige storm ging losbreken tegen die Oostersche indrin
gers. Het ontstaan van het Heilig Scapulier, als vorm
van Maria-vereering in de Kerk, heeft zijn oorsprong te
danken aan deze vervolging. Immers, in het ergste der
branding, viel de H. Simon Stock, generaal der Carmel
orde, de H. Maagd te voet en bad Haar om bescherming
en om redding voor zijne kloosterfamilie. De Moeder
Gods verscheen aan den Heiligen Monnik, op 16 Mei
1251, en reikte Hem het Scapulier toe met deze woor
den Dit zal voor U en voor alle Carmelzonen een
teeken zijn van voorrecht... In feite, samengaande met
deze beloofde bescherming, grepen de Pauzen door
dragend in op het terrein van dit zonderling conflict.
Aan de Carmelorde werd kerkelijken oorlof geschon
ken tot vrije vestiging in het Westen.
Anderzijds had O. L. Vrouw, bij de belofte harer
bescherming ten goede der kloosterorde, nog eene
andere belofte gevoegd van algemeenen aard en be
stemd voor alle geloovigen. Die sterven zal, omkleed
met dit kleed (van het H. Scapulier), zal de vlammen
der hel niet ondergaan. Deze wonderbare belofte van
de Moeder Gods werd de geleidebrief der Carmelbroe
ders. De verbreiding der Orde gebeurde daaropvolgend
met eene verrassende vlugheid en uitgebreidheid. Aldus
valt aan te stippen dat Yper eene nederzetting van Car
melbroeders onthaalde alreeds ten jare 1263, dus pas
12 jaren na de reddende beloften door O. L. Vrouw uit
gesproken aan den H. Simon Stock. Gewis zal toenter
tijd de Ypersche stede eene bijzondere aantrekking
hebben uitgeoefend op de religieuse uitzetting in kwes
tie. Yper bereikte, op dat tijdstip, het hoogtepunt van
zijn macht en rijkdom. In 1247 wordt er een bevolkings
cijfer aangegeven van 200.000 zielen. Het belfort en het
oostelijk deel der Halle was slechts opgebouwd sinds
1230 het westelijk en noordelijk deel zou eerst tusschen
1285 en 1304 worden opgetrokken. De kruisbeuk en de
middenbeuk der St Maartenskerk werd rond dien tijd
voleindigd, namelijk in 1266. Dit alles wijst er op dat
Yper toen inderdaad zijn volste kracht en levensweelde
kende.
De Carmelbroeders zijn alsdan te Yper gekomen,
zooals ze in alle plaatsen, van Westelijk Europa kwa
men, namelijk als gloedvolle herauten der Mariaver
eering, inzonderlijk als ronddragers der genadenrijke
Scapulierbeloften. Het Generaal Kapittel der Orde. ge
houden te Montpellier in 1287, karakteriseert dezen
ijver met de volgende bewoordingDe Karmelorde
bestaat voor Maria, met have en goed, met hart en
leven Op de lippen van het volk lagen ze meer met
de benaming van Onze Lieve Vrouwe-Broeders dan
wel met hun naam van «Carmers». In 1287 schonk
SifFrid, Aartsbisschop van Keulen, een aflaat van tien
dagen aan zijne onderhoorigen die de Carmelieten zou
den noemen met den naam van Onze Lieve Vrouwe-
Broeders Paus Urbanus VI. overigens tot teeken van
Pauzelijke bescherming en als wederwoord op nieuwe
aanvallen tegen de Carmelorde gericht, begunstigde
diezelfde benaming met een aflaat van drie jaren en
drie quadragenen. Dit gebeurde per breve in datum
van 26 April 1379. In deze voorwaarden is het uitge
wezen dat de Mariale gezindheid die uitging van de
Carmelbroeders zeer inslaande en echt veroverend was.
Dat hun Mariaal apostolaat, bepaald te Yper, wezen
lijk vruchten droeg, dit bewijzen de meerdere vormen
van Maria-vereering die naderhand in de Ypersche
stede vasten vorm en vasten groei kregen. De wonder
bare bevrijding der stad onder het beleg der Gentena
ren en Engelschen in 1382, vestigde de vereering van
O. L. Vrouw van Thuynen, in de kerk der Paters Min
derbroeders tot aan de Fransche revolutie, sindsdien
in de St Maartenskerk. O. L. Vrouw der Nieuwe Plant
werd te Yper opgesteld ten jare 1588, bij de verplaat
sing der abdij van Rousbrugge naar Yper-stad inge
volge de beroeringen der beeldstormerij. De vereering
der Moeder Gods onder den titel van O. L. Vrouw der
Vestingen ontstond ten jare 1625 onder de hoede van
het klooster der Paters Jezuïeten na de suppressie van
het Gezelschap Jesu door Paus Clemens XIV, namen
de Domicanen hunne plaats overna de fransche revo
lutie ging deze vereering over naar de St Niklaas
Parochie. Het feit dat deze vrome vereeringen opvol-
genlijk zulken vasten wortel schoten bewijst afdoende
dat er ter stede een gunstige bodem aanwezig was ten
goede der Mariavereering in het algemeen. Het lijdt
geen twijfef dat het Mariaal apostolaat der Carmel
broeders, hier beoefend sinds 1263, op beslissende wijze
daartoe heeft bijgedragen. Intusschen bestond er ook
te Yper, zooals te Cambridge sinds 1274, te Florentië
in 1280, eene bloeiende broederschap van het H. Scapu
lier. De bescheiden desbetreffende zijn ten deele onder
de fransche revolutie, ten deele ook nog onder den
jongsten oorlog vergaan. Een document van lateren
datum, namelijk een grootsch opgezette schilderij van
O. L. Vrouw van den Berg Carmel, is thans aanwezig
in de parochiekerk van Vlamertinghe. Dit kunststuk in
renaissancestijl der XVIIs eeuw, draagt het wapen
schild der Carmelbroeders van de oude observantie. Het
is, naar allen schijn, uit de Carmelkerk van Yper her
komstig.
De ongeschoeide Carmelieten, ontsproten uit de Car-
melhervorming van de H. Theresia. kwamen te Yper
aan ten jare 1649. Zij wedijverden met hunne Broeders
der oude Observantie in de vereering der Moeders Gods
en in het bevorderen der H. Scapuliedevotie. Ook
hunne kerk bezat een genootschap van het H. Scapulier.
De fransche omwenteling heeft te Yper eene onge
ëvenaard weelderigheid van religieuze instellingen
verwoest. Dominicanen, Augustijnen. Karmelieten der
oude Observantie, Minderbroeders, Ongeschoeide Car
melieten werden alle verdreven. Aloude kloosterhuizen
met schatten van kunst en van aloude vroomheid, vie
len ten prooi aan de revolutionnaire vernieling. Alleen
de Ongeschoeide Carmelieten zijn, even na de Fransche
revolutie, tot herleving gekomen in de Ypersche stede.
Hunne vroegere tradities en deze hunner Ordebroeders
der oude Observantie hebben zij tot herleving gebracht
en in eere hersteld. Gewis, het Yper na 1800 was niet
meer het Yper van voorheen. Zoo was de uiting der
Karmelitaansche Maria-vereering te Yper, in de na-
revolutionnaire periode dan ook meer bescheiden, al
hoewel steeds levendig. Wij citeeren terloops eene tref
fende rouwhulde, neergepend in de gedenktabelen van
het klooster ter nagedachtenis van een kloosterpater
die er stil en geborgen leefdedie sabbati, ut opta-
verat, e vita migravitHij stierf op een Zaterdag,
zooals hij het steeds had verlangd.» Natuurlijk in trouwe
gehechtheid aan de Mariabeloften van het H. Scapu
lier...
De heropbouw van het klooster der Paters Ongesch.
Carmelieten te Yper, na den oorlog, heeft naar behoo-
ren eene keurplaats geschonken aan de vereering van
O. L. Vrouw van den Berg Carmel. Een sierlijk altaar
werd ter eere van O. L. Vrouw van 't H. Scapulier in de
nieuwe kerk opgebouwd. De Derde Orde van den Car
mel en de Broederschap van het 'H. Scapulier bloeien
er jeugdiger dan voorheen. Het jongste octaaf van het
H. Scapulier betoonde tevens op tastbare wijze dat de
bevolking van Yper eveneens deze aloude Mariaver
eering waardeert en haar beslist in eere wil houden.
Bovenstaande gegevens werden te dezer gelegenheid
naar voren gebracht. Op verzoek van enkele aandach
tige en belangstellende Carmelvrienden worden ze hier,
tot rustige overschouwing, neergepend en medegedeeld.
P. Leopold O. C. D.
P. S. Meerdere documentaire gegevens dezer studie
werden verzameld door E. P. Archangelus, Onderprior
van net Carmelietenklooster te Yper.
GROOT
KLEIN
