HET YPERSCHE
LA REGION D'YPRES
Zielmissen
18 JAAR, N 35 27 NOVEMBER 1937
18 ANNÉE, N 35 27 NOVEMBRE 1937
BIJVOEGSEL
De Pelder van St Andries
Muziekkring YPRIANA
De Ste Ceciliafeesters
AGENDAS DE BUREAU ET DE POCHE
POUR 1938
ONDERSCHEIDINGEN
In de Justice - School
Aan de Vuurkruisen van Yper
en Omliggende
Bond der Gebrekkigen en Verminkten
Nouvelles OEuvres d'Art a la
Cathédrale d'Ypres
IN HET DAVIDSFONDS
Dichter André Demedts te leper
Geestelijke Voordrachten
Plechtige Octaaf in St Maartens
Zondagrusf- Repos Dominical
SUPPLEMENT
Dinsdag a. s., 30 November, feest van St Andries,
wordt volgens oud gebruik in St Maartenskathedraal
een praalbaar opgesteld welke men bedekt met het
baarkleed dat vervaardigd werd voor de begraving
der negen schepenen van Yper die tijdens een volks
oproer, den 29 November 1303, op St Andriesavond, inde
schepenkamer vermoord werden.
Vroeger tijds werd er ieder jaar ter nagedachtenis
dezer vermoorde schepenen een rouwdienst opgedra
gen. op denwelken het magistraat van Yper aanwezig
was. Met de fransche omwenteling werd deze dienst,
in 1794, afgeschaft en later hernam de geestelijkheid
van St Maartenskathedraal het gebruik telken jare, op
den verjaardag dier tragische gebeurtenis, het baar
kleed ten toon te stellen.
Dit oud gebruik, dat tot op heden toe steeds trouw
is bewaard gebleven, herinnert dus aan een bloedige
bladzijde van de geschiedenis van Yper, waarover wij
in de Ypriana van Alphonse Vandenpeereboom, de
volgende bijzonderheden vinden.
Den 4 April 1303 rukte Willem van Juliers, die zich
te Yper hield, op naar St Omaars, doch vooraleer deze
plaats aan te vallen, moest eerst het dorp Arques, dat
door den vijand was versterkt geworden, ingenomen
worden. De Franschen moesten voor het aanvallend le
ger wijken, doch op het oogenblik dat de Yperlingen
hun overwinning vierden, waren zij verplicht een
ander korps van Vlamingen ter hulp te snellen dat,
nabij de vijvers van Schauwbrook, overvallen werd
door vijanden die zich in het bosch van Ruholt ver
scholen hadden. Dit korps had reeds duizend man ver
loren en bij de aankomst der Yperlingen begon een
verwoed gevecht dat in het voordeel der Vlamingen
eindigde. Van de acht honderd Yperlingen, die aan
den veldslag van Arques deelnamen, bleven er echter
maar twee honderd meer over.
Deze overval van Schauwbrook werd aan het verraad
der Leliaerts toegeschreven en wanneer de twee hon
derd Yperlingen in hun stad terugkwamen, bereikte de
verbittering van het volk haar toppunt.
Door enkele maatregelen slaagde men er in de uit
barsting der volkswoede eenigen tijd te verdagen, doch
den 29 November van hetzelfde jaar, den vooravond
van het St Andriesfeest, hadden er op de markt van
Yper talrijke en dreigende samenscholingen plaats.
Het stedelijk magistraat kwam bij hoogdringendheid
bijeen om de noodige maatregelen te nemen ten einde,
zoo mogelijk, den oproer te dempen. Doch het volk
brak de poorten open, rukte de schepenkamer binnen
en op de kreten van smyt dood smyt dood alle de
leliegezindenwerden 21 burgers vermoord, waar
onder negen schepenen die warenMichiel Paeldinc,
Andries Van Acker, Frans Debeir, Niklaas De Velle-
maecker, Jan Copsen, Jacob Baerdonc, Jan Peper,
Bartholomeus Morin en Niklaas Van Loo.
Daar hunne onschuld weldra erkend werd, werden
deze vermoorde schepenen in St Maartenskerk, in de
kapel der geloovige zielen en in die van St Elooi. nabij
het zuidportaal onder zware zerksteenen begraven. In
1788, toen men den nieuwen vloer legde, werden ook
de zes nog overgeblevene grafzerken weggenomen.
Voor de begraving werd een baarkleed vervaardigd
in rood satijn, op den boord waarvan de wapenschil
den der negen slachtoffers alsmede dit der stad Yper
geborduurd waren. Dit baarkleed werd in 1628 hersteld,
tijdens den wereldoorlog kon dit kleed van de vernie
ling gered worden en 't is nog steeds denzelfden pelder,
dien men den pelder van St Andries noemt, die ieder
jaar op 30 November de praalbaar bedekt en die de
Yperlingen nu Dinsdag aanstaande terug in de gele
genheid zullen zijn eens te zien.
Wij raden al de Yperlingen aan dezen pelder, die
nog maar door weinigen gekend is, eens te gaan be
zichtigen.
Zondag 28 November, te 11 i uur yi Sint-
Maartenskerk, H. Mis tot zielelafenis der Yper-
sche muzikanten gesneuveld voor 't Vaderland
en der overleden werkende leden. De mis zal op
geluisterd worden door de afdeeling Sympho-
nie die met de medewerking van M. Hanoulle
en onder leiding van M. Van Egroo zal uitvoeren:
1. Chant Funèbre H. Moerman
2. La Mort d'Ase Grieg
3. Veni Créator Ed. Lalo
Na de mis optocht door de stad.
Om 1 uur Banket in 't Hotel Skindies.
Maandag 29 November, om 4 uur, in Oud
Yper Prachtig kinderfeest.
Komieke cinemafilm, aangeboden door M. Brus-
sin, uitbater der Cinema en voorstelling met ge
heel nieuw programma door Oro Johny en
Jenny John.
Men vergete niet de kaarten voor het kinder
feest vóór de vertooning bij den voorzitter te
laten invullen.
Dinsdag 30 November, om 8 uur, in Oud
Yper Cecilia Bal met groot orkest en kostelooze
tombola.
Prijzen voor de tombola worden door den voor
zitter der harmonie. M. Gruwez, met dank aan
vaard.
en vente au bureau de ce journal
34, RUE AU BEURRE, 34, YPRES
De heer G.-R. Deduytschaever, bewaarder der
hypotheken te Yper werd tot ridder in de Leo
poldsorde benoemd.
De gulden medaille der Orde van Leopold
II werd verleend aan de heeren Camille Chris-
tiaen, bestuurder en Leon Vandermarliere, lid
van de Liberale Harmonie.
De zilveren medaille der Orde van Leopold II
werd verleend aan de Heeren Polydor Rennet, I
Alfons Luyten en Gabriel Dedecker, leden van
de Liberale Harmonie.
Aan allen onze hartelijkste gelukwenschen.
Wij vernemen dat Juffrouw Vefhalle, bestuur-
j ster der Justice-school, na een lange en verdien
stelijke loopbaan, met 1 Januari a. s. op rust gaat.
Onze vrienden van Antwerpen,richten op Zondag
28 November, in samenwerking met de Verstandhou
ding der Oudstrijdersvereenigingen van Antwerpen
een GROOTSCHE BETOOGING in, voor:
1) de afschaffing van de afhouding van 10 t.h. op de
Frontstreeprente
2) de heropening der termijnen.
Te 10 uur Meeting in het Rubens Paleis.
Te 11 uur Optocht door de stad.
Vuurkruisen op uw post
Vertrek uit Yper om 6.30 u. Terug om 7.30 u.
De Senaat komt zooeven de afschaffing van de 10 t.h.
afhouding op de frontstreeprente te weigeren en heeft
het ontwerp naar de Commissie verzonden
Niemand in België ondergaat nog eene afhouding
van 10 t.h niemand, buiten de dragers van de front
streep.
De betooging van Antwerpen zal een krachtdadig
protest van verontwaardiging zijn tegen het besluit
van den Senaat.
Voor de verovering onzer rechten
Voor rechtvaardigheid
Allen te Antwerpen.
Namens het Federaal Bestuur.
De Gebrekkigen en Verminkten welke ingeschreven
zijn in den bond van leper en die begeeren afslag te
bekomen op hun fietsplaat kunnen zich wenden In
het Zweerd», Groote Markt, 2, leper, van 11 tot 12 uur,
voorzien van een getuigschrift van den dokter en een
uittreksel van hun geboorteakte, ten laatste tot den
4 December 1937. Deze afslag wordt enkel toegestaan
aan de gebrekkigen die 30 gebrekkig zijn en die een
fiets noodig hebben om zich te verplaatsen.
Het Bestuur.
On peut admirer depuis quelques jours a l'intérieur
de la Cathédrale de St Martin
1) Une lampe de Sanctuaire, en fer forgé, don géné-
reux de M. Ie président Georges Tack. De style gothi-
que, elle est posée sur une tablette de marbre noir
accrochée a la cloture du choeur, prés de l'Autel majeur.
2) Une crédence en pierre polie aux sculptures ogi-
vales, disposée dans la chapelle de St Joseph.
D'autre part un premier envoi d'Angleterre compre-
nant une partie du magnifique Vitrail de la grande
Rosace du portail sud vient de nous parvenir. Cet
envoi est accompagné d'un cadre monumental en forme
de stéle, formé d'un bois d'érable sycomore. Sur la
tablette de ce bois précieux est peint le texte anglais
aux armoiries richement polychromées du futur King
Albert Memorial offert par les anciens combattants
Britanniques. Ce cadre exposé Dimanche dernier a la
Cathédrale fut trés admire.
Un second envoi comprenant l'autre partie du vi
trail est attendu en Janvier prochain.
Le vitrail de la rosace, hommage touchant de nos
alliés anglais a la mémoire du regretté Roi Albert
de Belgique sera placé après 1'hiver,
Wie er niet was op dezen avond belegd door de Ieper-
sche Davidsfonds-afdeeling, heeft een eenige kans ver
keken, om een ruim overzicht te krijgen over de jong
ste letterkundige stroomingen in ons land, en de gele
genheid een jonge veelbelovende dichter te hooren
spreken voor zijn volk.
Het onderwerp was van brandende actualiteit«Onze
jongste Vlaamsche RomanletterkundeWie ziet niet
onmiddellijk daarachter oprijzen namen van schrijvers
als Walschap en Roelants b. v. Wie zou er kunnen
spreken over de romanletterkunde in Vlaanderen, zon
der het kiesche en soms netelige geval Walschap aan te
raken Dat de aandacht zich voornamelijk rond dit
vraagstuk concentreerde, hoeft wel niet gezegd. Dich
ter André Demedts heeft het weten te behandelen met
een klaarheid en een mildheid, welke hem veel sym
pathieën zal hebben bezorgd.
Na de evolutie te hebben geschetst van de letter
kunde in de laatste vijftig jaar, en ons aldus den ach
tergrond te hebben geschilderd waaruit de hedendaag-
sche letterkunde is te voorschijn gekomen, behandelde
de Heer Demedts de jongste verschijnselen Zoo zien
we uit het Expressionnisme van na den oorlog, die in
een droomwereld was gaan leven, waar broederlijkheid
en vrede zouden heerschen, de Realistische school, als
reactie, geboren worden. De oorlog had de oogen der
menschen niet geopend, zooals velen droomden en dach
ten. en de broederhaat was niet geluwd. De realisten
waren tot dit bittere besef gekomen, en zouden de
menschen en de dingen dus gaan bekijken en beschrij
ven zooals ze in werkelijkheid zijn, In deze sfeer is
het werk van een Walschap, een Zielens, een Matthys
e. a. gegroeid. Walschap wordt als één der grootste fi
guren van de Realistische school genoemd. Zooals_ ge
zegd heeft dichter Demedts het geval Walschap 'niet
ontweken, en de manier waarop hij dit kiesche vraag
stuk heeft behandeld strekt hem ter eere. Hij heeft het
onder meer bekeken van uit het standpunt van den
Katholieken lezer. We kunnen niet zeggen dat het werk
van Walschap onkristelijk is. Wel worden toestanden
en menschen er in uitgebeeld op soms brutale wijze.
We weten dat Walschap om enkele van zijn werken
fel bestreden is geworden Maar we weten ook, dat hij
zich met verbetenheid heeft weten te verdedigen waar
zijn godsdienstige overtuiging in twijfel werd getrok
ken. En we mogen dan wel in overweging nemen, of
een schrijver die werkelijk niet Katholiek zou zijn, zijn
Katholiek zijn met zulke overtuiging zou verdedigen
Het jongste werk van Walschap getuigt intusschen van
een wending in den goeden zin.
Na de vraag gesteld, en bevestigend te hebben be
antwoord, of het werk van onze Vlaamsche Roman
schrijvers wel in dienst staat van het volk, besloot de
Heer Demedts zijn leerzame uiteenzetting, met een op
roep voor meer en betere waardeering van het werk
van onze Vlaamsche schrijvers. We droomen allen van
een groot volk, met groote schrijvers en kunstenaars.
Laten we beseffen dat een schrijver slechts die groot
heid zal weten te bereiken, wanneer hij zich door zijn
volk gesteund voelt.
De Iepersche Davidsfondsafdeeling mag zeker wor
den geluk gewenscht, om het vele geestelijk genot dat
ze ons verschaft. Het optreden van den Heer André
Demedts is dit eens te meer komen bewijzen. Mochten
alle Ieperlingen dit leeren begrijpen, en waardeeren.
Aan dichter Demedts zeggen, we tot weerziens I D.
Op initiatief van het Ypersche Davidsfonds wor
den vier geestelijke voordrachten ingericht.
Zij zullen plaats hebben, op eiken Dinsdag van den
Advent, om 8 u., in de kerk der EE. Paters Carme-
lieten.
Op 30 November zal het onderwerp «IN DE KERK,
ALLES VOOR GELDbehandeld worden door E. P.
Nuyens, Predikheer.
De reeks «Geestelijke Voordrachten» is voorbehou
den aan de mannen. Vrouwen en kinderen worden
niet toegelaten.
De jaarlijksche Octaaf ter eere van Sinte Barbara,
patrones van de goede dood, begint op Zondag 28 No
vember te 3 u. Vespers en Lof, waaronder openings
sermoen.
Van Maandag 29 November tot Vrijdag 3 December
zijn de oefeningen geschikt als volgt: 's morgens, on
der de H. Mis van 7 u., korte onderrichting; 's-avonds,
onder het Lof van 6 u., groot sermoen.
Al de onderrichtingen en sermoenen zullen gehou
den worden door een flinken predikant, E. Pater Smet.
Redemptorist uit Roeselaere.
Vrienden en kennissen worden uitgenoodigd
de ZIELMIS te willen bijwonen die zal gezongen
worden op Zondag 28 November, om 8 i uur, in
St Maartenskerk, tot zielelafenis van
Heer en Vrouw Jules PLATTEAU-DECONINCK
(211)
Vrienden en kennissen worden uitgenoodigd
de ZIELMIS bij te wonen die zal gezongen
worden op Zondag 28 November, om 9 uur, in de
Paterskerk, tot zielelafenis van
Vrouw Jean NEYS,
geboren Antoinette Kaestecker. (224)
Vrienden en kennissen worden uitgenoodigd
de ZIELMIS te willen bijwonen die zal gezongen
worden op Zondag 5 December, om 8 uur, in
St Maartenskerk, tot zielelafenis van
Heer en Vrouw Aug. DOLFEN-LANNOO
Groote Markt, 2. (227)
Vrienden en kennissen worden uitgenoodigd
de ZIELMIS te willen bijwonen die zal gezongen
worden op Zondag 5 December, om 8 uur, in
St Jacobskerk, tot zielelafenis van
Vrouw Germaine LOGIER
echtgenoote van Heer Jerome Provoost. (225)
Vrienden en kennissen worden uitgenoodigd
de ZIELMIS bij te wonen die zal gezongen
worden op Zondag 5 December, om 9 uur, in de
kerk der Eerw. Paters, tot zielelafenis van
Heer Edmond D'HAEYER-GRYFFON
vanwege de confrérie van den H. Jozef. (226)
Vrienden en kennissen worden uitgenoodigd
de ZIELMIS bij te wonen die zal gezongen
worden op Zondag 5 December, om 9 uur, in
Sint Niklaaskerk, tot zielelafenis van
Heer Camille OOGHE. (236)
De Apotheek van La Pharmacie de
Mr SNOECK
Groote Markt oGrand'Place
is alleen open op reste seule ouverte le
Zondag 28 November Dimanche 28 Novembre
van 8 tot 12 nnr en van 13 tot 19 nar
