3
weg naar Veurne gevraagd wordt. In de Ardennen zijn
de aanwijzingsplaten ook tweetalig en te Namen onder
meer zult gij daar kunnen lezen Route vers Dinant
Baan naar DinantDit wordt daar ook gedaan in "t be
lang der toeristen. De Heer Leuridan heeft gesproken
van Brugge, doch wanneer er daar 's avonds in het sei
zoen beiaardconcerten gegeven worden, ziet men er
niet veel autos op de Markt staan, terwijl te Yper wel.
Zoo heb ik ook nooit kunnen begrijpen waarom men
de woorden attention, écoleoverschilderd heeft op
de signalen die nabij de scholen geplaatst zijn.
M. Leuridan. Dit is een versleten argument. Het
is niet de geschreven tekst, doch alleen maar het beeld,
dat op het signaal staat, dat telt en de automobilisten
van het gevaar waarschuwt.
M. Van der Mersch. Ik heb toch nooit kunnen ver
staan waarom men zoo ver heeft gegaan ook die woor
den te beschilderen. Gij zijt familievader zoowel als ik
en hoe meer voorzorgen er genomen worden om onge
lukken te vermijden, hoe beter. Want niemand zou toch
graag hebben dat een zijner kinderen door een fransche
auto overreden worde.
M. Leuridan. De Heer schepen Van der Mersch
vergist zich wanneer hij denkt dat de vreemdelingen,
die zinnens zijn naar Yper te komen, afwezig zullen
blijven om wille van een woord fransch. engelsch of
duitsch. Ik heb te Oostende nog een ander argument
gehoord. Daar zegde men laat de belgische frank nog
wat lager vallen, zoodat de fransche frank hier een
grooter koopkracht heeft, en gij zult de toeristen naar
hier zien toestroomen. En dat is waar. het is de valuta-
waarde van den frank die daarin een groote rol speelt.
Wanneer ik vrreger op reis was in Tcheco-Slowakije.
is het bij mij nooit een oogenblik in mijn gedacht opge
komen mijn beklag te maken omdat ik de aanwijzings
platen niet verstond. En ik kon zelfs de letterteekens
niet lezen. Waarom zouden wij hier anders moeten te
werk gaan als in andere landen. Dit zijn dus argumen
ten die er geen zijn. De Franschen zullen, wanneer ze
niet opgemaakt worden, niet nalaten naar Yper te ko
men omdat de straatnamen alleen in 't vlaamsch zijn
aangeduid. Dit is in ieder land alzoo. overal gebruikt
men alleen zijn eigen taal. Ik herhaal dus mijn voorstel:
Eentalig nederlandsche straatnaamplaten met deze toe
geving dat er door de stad afzonderlijke groote borden
geplaatst worden die de richting naar de fransche ste-
-den aanduiden.
M. Van der Mersch. Men zou insgelijks moeten
zettenVers Ostende en vers Menin. Te Sluis, in Hol
land. waar de Heer Leuridan voorzeker ook reeds ge
weest is en waar ik onlangs nog naartoe ging, daar zijn
ook veel fransche teksten ten behoeve der vreemdelin
gen die daar komen. Dit is ook alles wat wij hier vragen.
M. Leuridan. Ik houd mij aan mijn voorstel en
vraag dat er eerst zou over gestemd worden, want het
is hel strafste.
M. Vanderghote. Ik wil dit debat niet veel verlen
gen. doch ik moet toch enkele woorden antwoorden op
het verwijt dat de Heer Leuridan mij heeft toegestuurd.
Ik heb met hem. zooals hij zegde, wel eens over die
kwestie op vriendschappelijke wijze geredekaveld, doch
nooit heb ik hem als burgemeester een of ander ander
voorstel gedaan van aard om de zaak op te lossen. In
princiep ben ik ermede t'akkoord dat de straatnaam
platen te Yper eentalig vlaamsch zouden zijn. Maar ik
ben toch wel iets bekommerd met den economischen
weerslag die zulks voor onze stad zal hebben. In den
bundel bevinden zich reeds eenige brieven, de eene ge-
teekend. de andere niet, en ook artikels van dagbladen.
Zoo onder meer maakt de Nord Maritimespre
kende van het overschilderen der fransche teksten op
de straatnaamplaten, er gebruik van om de franschen
naar hun eigen kuststeden aan te trekken. Ik ben be
vreesd dat het brutaal weg veranderen der straatnaam
platen misschien een zeer lastigen weerklank zal heb-
be» en nadeelig zijn voor de kleine nering die hier
grootendeels leeft met het toerisme. De Engelschen be
kommeren zich weinig of niet met de namen der stra-
te». die komen meestal in bedevaart en hun verblijf
hier is op voorhand geregeld. Maar onder de Franschen
die hier komen bevinden zich. niet alleen toeristen die
hier slechts eens voorbijrijden, doch velen onder hen
gaan hier bij den een of anderen, wiens adres zij be-
zitte», om iets te koopen. Er bestaan zeer drukke be
trekkingen tusschen Yper en Noord-Frankrijk. Ik ben
va» oordeel dat het beter is eentalige vlaamsche platen
da» tweetalige waarvan de fransche tekst besmeurd is.
De weerslag, die de verandering der straatnaamplaten
zal hebben, is ons onbekend. Wij weten niet welke ge
volgen dit zal hebben, zij kunnen heel gering of ook
erg zijn. Doch ik vind toch dat het ons moeilijk zal zijn
al de platen vóór einde Maart te veranderen. Ten einde
goed en juist geschreven platen te hebben, moet iedere
plaat met den naam van straat of stad eerst uitgetee-
kend worden. Dit zal ook een grooten onkost vergen
e» het is insgelijks daarom dat het schepencollege niets
gedaan heeft zoolang de gemeenteraad zelf over de zaak
niet beslist heeft. Indien de gemeenteraad nu besluit
de naamplaten te veranderen, dan zou men toch aan
het schepencollege den noodigen tijd moeten laten om
dit besluit uit te voeren en in een maand tijds is zulks
niet mogelijk.
M. Van der Mersch. Men zal dan ook moeten zor-
ge» de namen der straten juist op te geven. Zooals dit
het geval was met de Mondstraat is ook de naam van
Hondstraat niet juist en de fransche vertaling ervan,
rue des Chiens, is niet goed.
M. Leuridan. De Heer voorzitter zegt dat hij ietwat
bevreesd is voor den nadeeligen weerslag van het te
■emen besluit. Indien men. dit met den kleinen dienst
doet en het besluit zonder veel gerucht uitvoert, dan zal
er geen haantje kraaien. Gij zult er zelf over verwon
derd zijn dat geen enkel vreemdeling de verandering
aal bemerken, wel te verstaan wanneer hij niet opge
ruid wordt. Indien gij het anders doet en hier nog voor
sommige straten tweetalige platen laat, dan zult gij niet
beletten dat Grammens en consoorten hier een inval
doen. Het is klaar dat dan de poppen aan 't dansen
«uilen gaan. Dan zal er daarover een geweldige dag
bladcampagne gevoerd worden en al de fransche bladen
«uilen er als de kippen bij zijn om kwaad vuur te sto
ken. Het zal alsdan een historie zonder einde zijn. Wan
neer gij iets doet dat aan de verwachtingen der Vlamin
gen niet beantwoordt, dan zult gij alzoo een ton aanste
ken waarvan ik niet weet wanneer gij de laatste pint
zult tappen. Indien gij het echter anders doet, dan zal
alles goed afloopen. Doet gij het niet. dan zult gij uw
politie en stadswerklieden moeten mobiliseeren, de
politie om proces-verbaal op te stellen, de werklieden
om de naamplaten af te wasschen, om dan 's anderen
daags weêrom te moeten herbeginnen. En dan zal het
er gaan van welk nest van activisten is Yper geworden,
welke bende landverraders, want ja. wanneer men
Vlaanderen zijn recht wil geven wordt men als land
verrader aanzien. of welke bende Duitschers huist
er te Yper. En dit spel zal eerst eindigen wanneer men
hier cp onze eischen toegeeft. Daarom ware het best
er korte metten meê te maken. Indien gij daarvoor
echter 3l de naamplaten moest vernieuwen, dan zou
zulks natuurlijk een grooten onkost vergen, doch wan
neer gij tot de practische verwezenlijking van onze
vraag wilt overgaan, doet het dan gelijk elders. Met
een kleinen onkost komt gij ervan af. door namelijk
de fransche naam op de thans bestaande platen uit te
schrappen en ze te overschilderen met dezelfde kleur
ais de grond van de plaat. De ondervinding elders op
gedaan heeft ons geleerd dat zulks gemakkelijk kan
gedaan worden.
M. Vanderghote. Ware er geen middel iedereen be
vrediging te geven met fransche richtingsplaten voor
de fransche sleden aangebracht door de gemeente en
met andere richtingsplaten in fransch opgesteld, aan
gebracht door de Vereeniging voor Vreemdelingenver
keer
M. Leuridan. Dit laatste is een officieus organisme.
Gij tracht mij. Mijnheer de burgemeester, in het nauw
te drijven met uwe vraag, doch ik zal er niet op ant
woorden daar ik er eerst mijn medewerkers moet over
raadplegen.
M. Vanderghote. Ik stel dan voor te stemmen over
het voorstel van den Heer Leuridan, waarbij voorge
steld wordt hier tegen einde Maart al de straatnaam
platen eentalig in 't vlaamsch op te stellen. Daar zulks
echter bijna onmogelijk tegen dien datum kan gedaan
worden, vraag ik of het ook niet goed ware indien zulks
tegen einde April zou gedaan zijn.
M. Leuridan. Ja, doet er nog een frank bij.
M. Vanderghote. Ik stel dan voor hierover te stem
men.
Stemmen ja de Heeren Lemahieu, Van der Mersch,
Pattyn. Ivr. Cornillie. de Heeren Biebuyck. Leuridan
en Verbeke. Onthouden zich de Heeren Michiel. Cou-
telle. Vergracht, Van Alleynnes en Vanderghote.
M. Vanderghote. Blijft nu nog het voorstel van den
Heer schepen Van der Mersch.
M. Van der Mersch. Ik vraag dat er ook richtings-
claten met de melding Vers Menin. Ostende, enz. zou
den aangebracht worden.
M. Vanderghote. Maar dit staat op de dagorde
niet. Er is hier alleen kwestie van de straatnaamplaten.
M. Leuridan. Wat de Heer schepen Van der Mersch
wenscht is dat niet alleen de richting naar Rijsel, Ar-
mentiers en Belle in 't fransch aangeduid weze. maar
ook de richting naar Oostende en elders. Daarmede
ben ik niet t'akkoord.
M. Lemahieu. Voor Oostende is het van geen be
lang dat die naam met een ofwel met twee o's geschre
ven worde, iedereen zal hem toch verstaan. Wat de
naam Veurne betreft, is het meest De Panne die de
vreemde automobilisten aanbelangt. Om iedereen t'ak
koord te stellen, zou men dan eenvoudig weg het woord
Panne op de borden kunnen vermelden. (Gelach).
M. Leuridan. Ja. en niemand zal daarom in panne
blijven.
M. Van der Mersch. Ik vraag dat mijn voorstel zou
gestemd worden.
M. Leuridan. De reden door den Heer schepen Le
mahieu aangegeven is nochtans afdoende. Evenals voor
Oostende, blijft ook de naam van Blankenberghe in de
twee talen gelijk.
M. Van der Mersch. In het seizoen zijn er hier veel
vreemde toeristen die den weg naar Veurne vragen. Ik
woon langs dien weg en heb dit dikwijls ondervonden.
Daarbij Veurne leidt niet alleen naar De Panne, maar
ook naar Coxyde en andere kleine badsteden.
M. Leuridan. Wanneer men den weg naar Veurne
vraagt, dan is het algemeen voor De Panne. Gij moogt
de fransche automobilisten de oneer niet aandoen te
veronderstellen dat zij niet weten dat de baan naar De
Panne dezelfde is als deze naar Veurne.
M. Vanderghote. Wij zullen hiermede niet langer
onzen tijd verspillen en overgaan tot het volgende punt
der dagorde.
M. Van Alleynnes. Maar, Mijnheer de burgemees
ter, wat doet gij dan met het voorstel van den Heer
schepen Van der Mersch
M. Vanderghote. Dit staat op de dagorde niet.
M. Leuridan. Ik steun den Heer Van Alleynnes om
de behandeling van dit voorstel te vragen.
M. Vanderghote. Komt er iemand tegen op dit
voorstel bij hoogdringendheid te stemmen
Daar niemand hierop antwoordt, vraagt de Heer
voorzitter dan aan den Heer schepen Van der Mersch
zijn voorstel schriftelijk te willen indienen.
De Heeren Van der Mersch en Leuridan schrijven
dan elk hun voorstel en deze laatste, die de eerste is
om het aan den Heer voorzitter af te geven, verklaart
Ik win den sprint.
M. Vanderghote. De Heer schepen Van der Mersch
stelt voor fransche borden te plaatsen die de richting
aanduiden naar Lille, Armentières, Bailleul, Veurne en
Meenen, terwijl de Heer Leuridan alleen voor de fran
sche steden afzonderlijke richtingsborden in 't fransch
voorstelt.
M. Coutelle. Oostende is dan achtergelaten
M. Van der Mersch. Men mag ook nog den naam
Oostende bij dien van Veurne en Meenen voegen.
M. Vanderghote. Wij zullen eerst stemmen over het
voorstel van den Heer schepen Van der Mersch.
M. Leuridan. Ik vraag dat er eerst over mijn voor
stel zou gestemd worden, het is het meest radikale.
M. Vanderghote. Goed, laat ons dan eerst stem
men over het voorstel van den Heer Leuridan om de
richting naar de fransche steden op afzonderlijk bor
den in 't fransch aan te duiden, en daarna zullen wij
stemmen over het voorstel van den Heer schepen Van
der Mersch om ook nog fransche richtingsborden te
plaatsen voor Veurne en Meenen.
Na nog een korte woordenwisseling, want het kostte
heel wat moeite om de samensmelting der twee voor
stellen alzoo te doen begrijpen en aanvaarden, wordt
er tot de stemming overgegaan.
Al de raadsleden brengen een goedkeurende stem uit
over het voorstel van den Heer Leuridan.
M. Vanderghote. En nu hebben wij de aanvulling
door den Heer schepen Van der Mersch voorgesteld om
ook de richting naar Veurne en Meenen in 't fransch
aan te duiden. Ik stel voor hierover te willen stemmen.
Stemmen ja de Heeren Van der Mersch, Biebuyck,
Michiel, Coutelle, Vergracht en Van Alleynnesneen
de Heeren Lemahieu. Pattyn, Leuridan. Verbeke en
Vanderghote. Jvr. Cornillie onthoudt zich.
M. Vanderghote. Het voorstel van den Heer sche-
oen Van der Mersch is dus aangenomen met 6 stemmen
tegen 5 en een onthouding.
XII. Stadsbegrooting over het dienstjaar 1937
Wijziging.
M. Vanderghote. Het schepencollege stelt voor en
kele artike en der uitgaven in den gewonen dienst der
begrooting van 1937 te verhoogen met een gezamenlijke
som van 19.100 fr. Anderzijds worden andere artikelen
der uitgaven met een gelijk bedrag verminderd, zoodat
het slot der begrooting ongewijzigd behouden blijft.
Ik stel voor dit te willen goedkeuren.
Stemmen ja de Heeren Lemahieu, Van der Mersch,
Pattyn, Ivr. Cornillie. de Heeren Biebuyck en Vander
ghote. Onthouden zichde Heeren Michiel, Coutelle,
Vergracht. Van Alleynnes, Leuridan en Verbeke.
XIII. Mededeelingen.
M. Vanderghote. Wij hebben een brief ontvangen,
doch het ware beter dien in geheime zitting te behan
delen.
M. Leuridan. Mijnheer de voorzitter, ik had erover
nochtans een kleine vraag willen stellen. Ik ben totaal
vreemd aan de zaak en bezit niet de minste bevoegd
heid om een oordeel te vellen, doch bij het lezen van
den brief heb ik toch den indruk gehad dat meer des
kundigen dan ik hunne bevrediging niet hadden over
het kunstgehalte van het gekozen ontwerp voor het ge-
denkteeken aan Koningin Astrid. dat door de jury be
kroond werd. Heeft het schepencollege daarover geen
opinie en wat denkt het over het kunstenaarsargument
dat in den brief vervat is
M. Vanderghote. Ik geloof dat wij op kunstgebied
alle bevrediging hebben. De jury was samengesteld uit
twee afgevaardigden van het schepencollege, de Heer
schepen Van der Mersch en ik, uit twee personen door
de mededingers aangeduid, namelijk de Heeren Ler-
nould, van Yper, en Geo Debondt. van Gent, en dan
nog uit vier leden aangewezen door de commissie, te
weten de Heeren Joris Verbeke. provinciaal ingenieur
te Brugge. Cornillie. van Yper. De Beule. beeldhouwer
te Gent. en een lid der Koninklijke Commissie van
Landschappen en Monumenten. De jury heeft een der
ingezonden ontwerpen niet ontvankelijk verklaard om
dat er geen model was bijgevoegd. Er was ook een op
merking tegen het ontwerp Pergola, omdat de beelte
nis der Koningin niet in uitvoeringsgrootte was. De
jury heeft dit onderzocht en gezien het masker in na
tuurlijke grootte was weergegeven, heeft de jury ver
klaard dat dit ontwerp wel mocht aanvaard worden,
daar het wel het masker is dat van belang is en niet
geheel het hoofd. Die heeren hebben dan de ingezonden
ontwerpen onderzocht en zonder discussie eenparig
het ontwerp Pergola gekozen.
M. Leuridan. Het is toch te betreuren dat heel
verdienstelijk werk van Yperlingen op zij gezet werd.
Ik maak alle voorbehoud over mijn deskundige be
voegdheid in die kwestie, doch als profaan vraag ik of
de kritiek uitgebracht in den brief van 28 Januari 11.
gegrond is. Deze brief is geteekend door vijf mededin
gers die door een kenspreuk zijn aangeduid. Werden
er ook nog geen klachten geuit onder het publiek dat
de tentoongestelde ontwerpen ging bezichtigen en met
de beslissing der jury niet instemde
M. Van der Mersch. Neen. Daarbij heeft de jury
zelf ook geen woord gesproken. De Heer burgemeester
en ik waren tijdens de verrichtingen aanwezig, doch
hebben aan de stemming geen deelgenomen.
M. Vanderghote. De Heef Van Asten, uitvoerder
van het gekozen ontwerp, is een knappen beeldhouwer.
Het spijt mij dat gij zelf de ingezonden ontwerpen niet
gezien hebt, want dan zoudt gij misschien wel van een
gansch ander gedacht zijn.
M. Verbeke. Ik sta maar koeltjes tegenover het
voorstel en zooals ge weet heb ik tegen het princiep
van het plaatsen van het monument gestemd. Doch ik
vraag mij af waarom het schepencollege rekening
houdt van het niet nakomen van het reglement van den
uitgeschreven prijskamp om het ontwerp van een me
dedinger te weren en niet dit van een anderen die
eveneens niet in orde was
M. Vanderghote. Voor het eerste ontwerp was de
opmerking gegrond omdat er geen model doch alleen
maar een plan was ingediend geworden. Voor het
tweede ontwerp was het masker in uitvoeringsgrootte
weergegeven en ook nog een maquette van geheel het
beeld.
M. Van der Mersch. Zijt gij wel zeker dat al de
personen, die onder de aangegeven kenspreuk zijn be
doeld. den brief onderteekend hebben Ik zal, indien
gij wilt, daarover verder spreken in de geheime zitting,
doch hier reeds mag ik zeggen dat al die personen met
den brief niet t'akkoord zijn.
M. Leuridan. Een bestuurslid van den Vlaamschen
Toeristenbond komt mij met een bondig briefje te her
inneren aan de belofte die hier tijdens het onderzoek
der stadsbegrooting gedaan werd om ook de vlaamsche
cultureele vereenigingen te steunen. Op mijne tusschen-
komst hebt gij toen beloofd de kwestie te onderzoeken
en een beslissing te nemen. Mag ik vernemen wat er
reeds gedaan werd
M. Vanderghote. Er werd nog geen beslissing ge
nomen, doch het is toch ook niet uit het oog verloren.
M. Leuridan. Men heeft mij gezegd dat het van de
stad Yper afhangt indien de Staat zal te vinden zijn
voor een zeer goede verbetering der verbindingswegen
tusschen Yper en Brugge. Men zou een einde Staats-
baan maken van Yper naar Brugge via Poelcapelle,
Staden. Cortemarck om te Thourout de singelbaan te
vervoegen. Ik vraag dat de stad Yper het noodige zou
doen opdat de Staat dat plan zou uitvoeren. Het ware
een geweldige verbetering der verbinding tusschen Yper
en Brugge.
M. anderghcte. Wij hebben reeds geschreven aan
het Beheer van Bruggen en Wegen om de uitvoering
van dit werk aan te bevelen.
M. Van Alleynnes. De plans zijn reeds gereed. Ik
zou u ook willen vragen, Mijnheer de burgemeester, de
commissie der mutualiteiten zoo spoedig mogelijk eens
te vergaderen.
M. Vanderghote. Dit zal gedaan worden. Ik ben
zinnens die commissie Vrijdag avond om 5 u. 30 bijeen
te roepen, indien de Heer schepen Delahaye tegen dan
hersteid is. Een laatste punt betreft de opening hier te
Yper van een bijhuis van de Sarma. Dit heeft heel wat
opschudding in stad verwekt en wij hebben daarover
ook een brief ontvangen van den Heer Leuridan die
ons wijst op den nadeeligen weerslag die de opening
van dergelijken winkel voor de kleine neringdoeners
zal hebben.
M. Leuridan. Ik meen dat er nog iets meer in mijn
brief stond, namelijk dat ik gevraagd had die kwestie
op de dagorde der gemeenteraadszitting te brengen.
M. Vanderghote. Dit is van geen gemeentelijk be
lang.
