Wie naar Hall 60 gaat
2
bezoeke de ECHTE OORLOCS-
TUNNELS, in 1915 bij den
OBSERVATIEPOST gemaakt
keukens, hospitaalplaatsen,
slaapkamers, telefoon- en elec-
trische leidingen, enz., alles in
zijn toenmaligen toestand, ge
waarborgd echt en sterk.
KOSTELOOS vergezicht, met
sterken verrekijker, over heel de
streek.
BEZOEKT EVENEENS
IN DE KAZEMATTEN
aan de Rijsselpoort, de zeer
bezienswaardige en onlangs her
opende ECHTE ondergrondsche
versterkingen en het Oorlogs
museum.
TOERISTISCHE KRONIEK
TERAARDBESTELLING
vin Heer Francois DELEU, fe Meessen
Hei1 Kinderfeest der Officieele Scholen
te leper.
hoezeer zijn werkzaamheid aan de universiteit
voortdurend onder hoogspanning stond. Meerma
len werden hem ook de gewichtigste opdrachten
toevertrouwd. Zoo maakte hij tweemaal, in 1624
en 1626, de reis naar Madrid, om bij den Spaan-
schen koning de handhaving der oude universi
taire privileges te bepleiten, toen de Orde der
Jezuieten getracht had te Leuven zelfstandige
scholen op te richten. Door zijn bemiddeling werd
bereikt, dat de universiteit haar privilege van
het jus promovendi onveranderd behield.
Men zou den geleerde onrecht doen, wanneer
men hem enkel beschouwde als schrijver van één
boek, gelijk doorgaans wel in de geschiedenis
gedaan wordt. Zijn dogmatische arbeid is om
vangrijker en veelzijdiger geweest. Hij schreef
behalve zijn commentaren op Bijbelboeken, die
nog in moderne werken worden geciteerd, ook
een aantal gelegenheidsgeschriften, die blijvende
waarde hebben behouden. Daartoe valt vooreerst
te rekenen zijn beroemde tijdrede in het kloos
ter Afflinghem gehouden Over 's menschen
inwendige bekeering(Oratio de interioris ho-
minis reformatione), vaak herdrukt en vertaald
om haar kernachtig betoog en actualiteit. Voor
de gezindheid des schrijvers is zij een sprekend
getuigenis voor zijn rechtzinnigheid. Van een
zelfde waarde zijn te achten zijn boeken uit zijn
jarenlange polemiek met Voetius voortgekomen,
toen Brabant zijn vruchtbare pen te hulp had ge
roepen tegen een dreigenden aanval der Hervor
ming.
Na de inneming van 's Hertogenbosch in 1629
stond kort daarna de bevolking der veroverde
stad bloot aan de gedwongen aanneming der ge
reformeerde religie. Op instigatie wel van Voetius
hadden de vier predikanten van Den Bosch in
1630 een Verdaginghe doen aanplakken, waar
in de oproep tot de nog in de stad verblijvende
geestelijkheid werd gericht, om over den veran
derden godsdienst met de predikanten in open
baar debat te treden. Op verzoek van den bis
schop van Den Bosch, Ophovius, wees de uni
versiteit twee doctoren aan, de verdediging van
het katholiek geloof op zich te nemen, Jansenius
en Ab Angelis, die het dispuut aanvaardden op
voorwaarde, dat het tusschen de frontieren, op
onzijdig gebied mocht plaats vinden. Toen dit
door Voetius was afgewimpeld, ging vanzelf het
wederzijdsch verweer over in een pennenstrijd,
waaraan van Jansenius zijn vlotgeschreven
Alexipharmacum (Tegengift) en Spongia
notarum(Uitwischspons' te danken zijn ge
weest. Deze, voor de kennis van dien tijd nog
belangrijke, controversie moest in 1635 plotse
ling worden afgebroken, daar Voetius in dat jaar
was benoemd tot hoofd der Illustre School te
Utrecht, Jansenius terzelfder tijd voor den zetel
van .Ieperen was genomineerd.
Onder het pseudoniem Armachanus was Jan
senius voorts nog de auteur van Mars Gallicus,
over het recht van oorlog en verbond gericht
tegen de staatkunde van Richelieu en zijn ver
dragen met Protestantsche vorsten. Hij schreef
dit werk samen met Pieter Roose, den president
van den Raad van Vlaanderen.
De naam van Jansenius als bisschop van
Ieperen is zeer bekend geworden. De uitgever
der stadskronieken, Vandenpeereboom, noemt
Jansenius, als zevenden bisschop van Ieperen, als
een bij allen bemind en populair kerkvoogd die
zich onder de 18 bisschoppen, die te Ieperen ge
zeteld hebben (in later tijd is het bisdom Iepe
ren opgeheven en onder Brugge gerangschikt)
het meest heeft onderscheiden. Den 18n Septem
ber 1636 was het bestuur over het bisdom hem
toevertrouwd, waarvan hij, na zijn wijding door
Jacobus Boonen, aartsbisschop van Mechelen, in
November van dat jaar bezit nam. De anderhalf
jaar, dat hij de bisschoppelijke waardigheid be
kleedde, zijn een opbloei van het bisdom gewor
den. Hij was de zinspreuk trouw, welke hij in
zijn bisschoppelijk wapen voerde, in veritate
et charitate Achting in hooge mate mocht hij
zich verwerven van het kapittel, zijn geestelij
ken en de onderhoorigen van zijn diocees. Zijn
tragisch, onverwacht levenseinde dompelde Iepe
ren in diepen rouw. Jansenius stierf aan een be
smettelijke ziekte, die hem aantastte onder het
vervullen zijner ambtelijke plichten aan de zie
ken, welke hem geen gevaar konden doen ont
zien. Hij vond zijn laatste rustplaats in het pries
terkoor der St. Maartenskerk. Daar dekte aan
vankelijk een grooter steen dan de tegenwoor
dige zijn graf. Om het opschrift heeft men dien,
na de veroordeeling van zijn nagelaten werk
Augustinus op hoog bevel moeten verwijde
ren, om zijn roem aan de vergetelheid prijs te
geven.
Treffend heeft het Oratorie zijn afsterven in
zijn kroniek geboekt
Dood van Jansenius. Den 6" Mei (1638) stierf
te Ieperen de hoogeerwaarde bisschop Cornelius
Jansenius, nadat hij anderhalf jaar den bisschops
zetel had bekleed. De kerk van België verloor in
hem een krachtig verdediger van het ongerept,
orthodox geloof, ons Oratorie en de Leuvensche
universiteit haar hoogen Beschermheer.
P. J. VAN BUUREN.
Alhoewel het voor onze lezers reeds wat laat
zal zijn om nu nog te beslissen waar zij de Sink
sendagen zullen doorbrengen, meenen wij toch
dat het nog zijn nut kan hebben mede te deelen
wat er op de Pinksterdagen aan feestelijkheden
plaats grijpt
Heden Zaterdag 4 Juni heeft te Oostende de
officieele opening plaats van het Casino-kursaal.
Op Pinksteren zelf gaat te Doornik een belang
rijke folkloristische Reuzenstoet uit. Te Chimay
worden denzelfden dag de internationale auto-
en motowedstrijden gehouden de XIII" Groote
Prijs van de Grens wordt er dien dag verreden.
Te Halle, op zoowat 15 km. ten zuiden van Brus
sel doet de historische Processie haar jaarlijk-
schen uitgang. Halle is het schilderachtige
Vlaamsch-Brabantsche stadje aan de Zenne, dat
wereldberoemd is als bedevaartplaats voor O. L.
Vrouw. Hare prachtige kerk met het miraculeus
beeld der Zwarte Lieve Vrouw trekt jaarlijks
duizenden bedevaartgangers en toeristen. Waar
men vroeger, ook uit onze streken, er te voet
heen trok, zijn de Verbindingen thans zoo ge
makkelijk dat het per trein nog een kleinigheid
is. Wie Halle bezoekt zal het zich in geenen deele
beklagen.
Op Pinkstermaandag hebben wij vooreerst de
Kermis van Kemmel, die voor de menschen uit
de streek zoowat de klassieke uitstap geworden
is voor dien dag. Wij raden de bezoekers van den
Kemmelberg aan niet de afgeloopen paden te
bewandelen, maar eens verder door te steken tot
op den kleinen Kemmelberg, van waar het uit
zicht naar den grooten Kemmelberg werkelijk
prachtig is.
Te Ecaussines heeft dien zelfden dag, zooals
wij het hier verleden jaar uitvoerig beschreven,
de huwelijksmaaltijd plaats, die telken jare door
de jonge (trouwlustige) meisjes van Ecaussinés-
Lalaing aan de vrijgezellen wordt aangeboden.
Te Wenduine wordt ook dien dag de jaarlijk-
sche processie van het H. Kruis gehouden met
historische ommegang en plechtige zeewijding.
Zooals men zien kan, genoeg om aan degenen
die nog niet weten waarheen, een reisdoel te
verschaffen voor de komende paar verlofdagen.
De voornaamste kwestie zal natuurlijk weer het
weer zijn.
Op Zondag 12 Juni e. k. te 10 uur, heeft te
Bergen (Mons) de rondgang plaats van de histo
rische en de kerkelijke processie van Stf Waudru,
welke voor het eerst gehouden werd na de pest
epidemie van 1348. Ook de Car d'Or gaat in
den ommegang mee. Na de processie, te 12.30 uur
het Lumegon-gevechtoud mysteriespel van
Mgr St Georges, dat sedert 1490 ononderbroken
werd opgevoerd.
De lessen welke door de plaatselijke Vereeni-
ging voor Vreemdelingenverkeer werden gege
ven tot voorbereiding van het afnemen van een
examen van gids raken stilaan naar het einde.
Deze week werden de laatste lessen gegeven
naar het schijnt zullen nog een paar uitgestelde
lessen in den loop der Sinksenweek worden ge
geven, waarna de wandellessen aanvangen. Van
nu af reeds kunnen wij een overzicht geven van
dezen cursus en besluiten dat alhoewel dit geen
volledige leergang is die de stof bevat waarvan
een gids op de hoogte moet zijn, toch een zeer
merkwaardige synthesis mag genoemd worden.
Wij weten bij ondervinding dat een goede be
trouwbare gids niet in een tijdverloop van enkele
weken kan gevormd worden en ook niet met een
leergang van een 25 tal lessen op de hoogte van
zijn taak is. Na dezen cursus zal het zaak zijn
voor de candidaat-gidsen zich door alle middelen
op de hoogte te stellen van wat er nu practisch
aan de toeristen te toonen is. Een goed gids moet
zich kunnen aanpassen aan dezen die de stad be
zoeken en al naar gelang van stand, geleerdheid,
ouderdom, ontwikkeling een schema van een lei
ding kunnen opmaken. Zulks kan men maar lee-
ren door de practijk. Voeg daarbij nog, dat in
een stad als leper een ervaren gids talen moet
kennen om de toeristen in hunne eigen taal aan
te spreken. Voorwaar dit alles is geen kleinig
heid Nadat men dan het geluk heeft zoo'n di
ploma te verwerven blijft nog een groot werk te
doen het zich volmaken in de kunst om werke
lijk met succes de menschen rond te leiden. Nog
andere moreele beschouwingen zouden hier bij te
pas kunnen komen maar de plaatsruimte belet
ons dit vandaag te doen. Intusschen wenschen
wij de toekomstige gidsen voor onze stad het
beste succes toe Reysiger.
Vrijdag laatst, om 10 ure 's morgens, heeft in de
stiptste intimiteit de lijkdienst, gevolgd door de ter-
aardbestelling in den Familiekelder te Meessen, plaats
gehad van Mijnheer Frangois-Isidore Deleu. weduw
naar van Dame Clothilde Scholaert. Eere-Bestuurder
van de Gemeentescholen. Oud - Burgemeester van
Meessen, Lid der Commissie van het Koninklijk Ge
sticht van Meessen, Ridder der Leopolds-Orde, Ver
eerd met het Eere-Kruis van le klas en met de orde
van Landbouwverdienste.
Alle Meessenaren en eenige zijner oud - leerlingen en
vrienden uit het omliggende die, bij toeval, kennis
gekregen hadden dezer plechtigheden hadden eraan
gehouden, een laatsten blijk van erkentelijkheid en
hulde te brengen, aan hunnen oud-onderwijzer, aan
den grooten weldoener, aan hunnen beminnelijken
vriend Hoe graag hadden de plaatselijke maatschap
pijen en de gemeenteoverheden aan den aflijvige een
laatste officieele hulde gebracht, tot erkentelijkheid
voor zijn streven naar hoogerop van zijn Volk, voor
zijn onvermoeibaren ijver en werkzaamheid in het
betrachten van de welvaart van zijn Geboortestad,
doch de laatste wil van den overledene, de uitdrukke
lijke wensch der naaste familieleden, heeft hun belet,
dezen laatsten en duurzamen plicht te vervullen. Dit
alles, heeft gedurende de korte en eenvoudige plech
tigheid, het onherstelbaar verlies, voor ons Meessena
ren, nog pijnlijker gemaakt, daar eenieder voelde dat
de Heer Francois Deleu voor ons in het leven den op
voeder, den leider, den gever van welstand en bekwaam
heid geweest is, en dat wij enkel in ruiling van dit
alles, met weemoed en in stilte, een laatsten afscheids
groet konden prevelen aan het graf waar Hij rust aan
de zijde van zijne duurbare echtgenoote. Mochte den
zoo verdienstelijken Burger en Vriend bij deze door
onze nederige, doch diepgevoelde hulde, den blijk van
genegenheid, de liefde van zijn volk en van zijne ge
meente beseffen. Mochte zijn aandenken ons altijd bij
blijven en zijn graf versieren met de lauweren'der ver
dienstelijkheid en der hoogste burgerdeugden.
De beste verwachtingen werden overtroffen. Geen
plaatsje van den ruimen stadsschouwburg bleef onbezet
en de uitvoering van een puik ineengestoken programma
heeft eenieder bevredigd. Alle medewerkers zoowel
leerlingen als onderwijzend personeel mogen terecht
fier zijn over hetgeen werd naar voren gebracht.
Na stemmingbrengende pianomuziek, werd Geboor
tegrond door een meisjesspreekkoor opgedischt, waar
na De Nachtegaal door zeven jongens gevoeld werd
voorgedragen.
De accordeonmuziek, gespeeld door drie leerlingen
der stadsschool, bezorgde ons zeer aangename minuten.
De kleine virtuozen goochelden de tonen zwierig in de
zaal dat het een lust was om hooren. Zij mochten dan
ook een verdiend applaus in ontvangst nemen.
Het lied van De Kwezeldoor de meisjes der stads
school in de Rijselstraat. oogstte een niet minder
succes.
De mooie, klare taal van de voorzegster viel direct
op en de fijn opgezette kwezel kweet zich haast onver
beterlijk van haar taak.
De Finsche dans van de meisjesafdeeling der Rijks
middelbare school was een extra-nummer. De costu-
meering was tot in de puntjes verzorgd en het klap- en
gebarenspel schenen wel in Finland zelf aangeleerd.
De vertolking van het Arteveldelied, door rhyth-
mische bewegingen begeleid, werd eveneens gesmaakt.
De ingewikkelde lichaamsoefeningen door grootere
leerlingen der middelbare school ten beste gegeven
leverden voor de uitvoerders weinig of geen moeilijk
heden op.
Een tiental minuten kregen wij in volmaakte orde de
demonstraties te zien, en allen waren onvermoeibaar.
Zij verdienen waarlijk een pluim.
Een klein tooneel- en zangspel besloot het kinder
feest. De jongens der stadsschool leverden prachtig
werk. De troubadour had geen kwade stem en de prins
verblufte iedereen door zijn schitterend en belovend
optreden.
Allen hebben als om prijs hun best gedaan, en met de
leerlingen verdienen niet het minst de onderwijzers
en onderwijzeressen hun aandeel in de lofbetuigingen.
Tusschen in wist de Heer Missiaen, voorzitter der
plaatselijke afdeeling van den Bond ter verdediging
van het officieel onderwijs, een woord van algemeenen
dank toe te sturen voor de zeer talrijke opkomst en
gelukwenschen voor het onderwijzend personeel voor
de bekroning van hun inspanningen. Ook de toespraak
van den Heer Hoevenagel, namens het Provinciaal
erbond, sloeg diep in bij de aanwezigen. Zij was een
beklemtoonde wekroep tot samenwerking ter verdere
uitbreiding van het gave en gezonde officieel onder
wijs.
