A. D'Hellem-Degryse
Een belangrijk woord
aan de Kiezeressen en Kiezers van Yper
Werklieden, Stielmannen,
en gij vooral Werkloozen
Handelaars, Nijveraars, Neringdoeners,
onze scheepvaart
ALTIJD ZONDER OPSLAG
BEHANGER
Dickebuschsteenweg, 156, yper
behangpapieren, linoleum
balatum en stracula
De Handels- en Nijverheidskamer van Yper heeft deze week volgend vlugschrift te Iper verspreid
vonden onze arbeiders werkgelegenheid in o\ er-
vloed. Maar dit duurde slechts tot het aanbi eken
der crisis met al haar noodlottige gevolgen het
De gemeentekiezingen van 9" October aan
staande zijn van het grootste belang voor de toe
komst van Yper. Weliswaar moeten de proble
men, die Yper aanbelangen en die de toekomst
en den welstand van onze stad moeten verzeke
ren, door den Staat opgelost worden maar het
is onbetwistbaar dat de gemeenteraad, door zijn
werking en zijn invloed, er machtig kan aan hel
pen om de oplossingen te verhaasten en te maken
dat zij ten beste onzer belangen uitgevoerd wor
den. En van al de vraagstukken is het voornaam
ste wel dit van het herstel der vaart Yper-Komen,
dat in bijzondere aanmerking verdient te komen.
Iedereen kent, ziet en gevoelt den treurigen
economischen toestand van Yper, maar velen, die
Yper slechts sedert den heropbouw bewonen of
die behooren tot het geslacht dat na den oorlog
opgroeide, kunnen moeilijk beseffen wat Yper
vóór den oorlog was, wat de vroegere geschiede
nis van Yper was, waar de bron ligt van dezen
slechten toestand en waar het middel bestaat om
daaraan te verhelpen.
Om dit goed te kunnen uiteenzetten zouden wij
welhaast moeten terugblikken tot de eeuwen
wanneer Yper langs den grooten handelsweg lag,
die Germanië met de Noordzee en tevens met de
Britsche eilanden verbond, en een handels- en
nijverheidsmetropool van West-Europa was, en
tot de opvolgende eeuwen van twist, oorlog en
pest waardoor de stad Yper verviel tot de kleine
maar ongehoord machtige vesting die ze over een
paar eeuwen was. Wij zouden ook de langzame
opkomst moeten herinneren sedert de Belgische
onafhankelijkheid, opkomst die niet overeen
stemde met die van het vaderland of die van ver
scheidene naburige steden, omdat Yper de nood
zakelijke economische uitrusting niet bezat. Maar
het weze ons voldoende alleen te wijzen op het
geen hier in den laatsten tijd te Yper plaats had,
te herinneren aan den toestand in October 1918,
pas twintig jaar geleden, toen, na het lukken van
het groot offensief, onze Ministers uit Le Havre
en Belgische parlementsleden de reis Le Havre-
Yper en terug ondernamen en ervan terugkeer
den met den schrikkelijken indruk de omwoe
ling is te groot, Yper zal moeten in puinen blij
ven en de streek beboscht worden. Moeten we
tevens ook nog den toestand schetsen van al die
gevluchte, verspreide en geruineerde Ypersche
families, ontmoedigd door het lange ballingschap
en waarvan meer dan een diep getroffen door een
verlies op het slagveld, of bij de vernieling harer
haardstede of in het verre vluchtsoord.
Dit laat gevoelen hoeveel moed en krachtin
spanning er gevergd werd van dezen die hier op
traden als pioniers onzer herleving, maar dit doet
tevens ook begrijpen waarom er zoovelen waren
die deze groote en lastige taak niet durfden of
konden aanpakken en zich liever in niet beproef
de steden vestigden, teneinde verlost te worden
van het schrikbeeld dat hen sedert zoovele maan
den tergde, en waarom anderen, onder den in
druk der zóó onzekere toekomst van Yper, het
bestaan niet wilden prijsgeven welke zij zich in
hun ballingschap geschapen hadden.
En als wij nog daarbij voegen hoe ontmoedi
gend het was voor onze geteisterden te vernemen
dat alles wat Yper en de omstreek kenschetste
voor goed ontnomen werd de Rijschool en de
Smedenschool, het garnizoen, de Weldadigheids-
school, het Koninklijk Instituut van Meessen,
enz., enz., zoo zal eenieder begrijpen hoe die be
wijzen van wantrouwen, van hooger hand gege
ven, van aard waren de uitwijking van andere
bronnen van welstand voor gevolg te hebben
de suikerfabriek van Waasten vestigde zich te
Veurne de bleekerij Verschoore ging naar Kort-
rijkde velonijverheid, zóó bloeiend te Yper
vóór den oorlog, ontwikkelde zich elderseen
belangrijke diamantslijperij en tal van nijver
heden en bedrijven, zooals een chocoladefabriek,
leertouwerijen, klakkenfabriek, peperkoekfa-
briek, wasbleekerijen, zoutziederijen, zeepzie-
derijen, hofbouwmaatschappij, brouwerij, druk
kerijen, belangrijke handel in metalen, in granen
enz., werden hier niet meer in gang gezet. Het
is dan ook te begrijpen dat dit alles jaarlijks
een verlies van vele miljoenen beteekent aan
loonen voor de werkende klas, aan nering voor
den middenstand, aan profijt voor den landbouw
en dat de economische ontreddering die daaruit
gesproten is, gevoegd aan de reeds vóór den oor
log bestaande ongunstige economische uitrusting,
den pijnlijken toestand van heden voor natuur
lijk gevolg heeft gehad.
Deze ontreddering werd in het begin niet ge
voeld, want er was hier voor eenieder werk bij
den heropbouw en, ook in Noord-Frankrijk en in
de toen zóó bloeiende Noord-Fransche industrie
contingenteeren, de werkerskaarten en voor het
meerendeel der arbeiders de afdanking. Van daar
het vraagstuk der frontarbeiders.
Bij het bezoek van den Heer Minister Baltha
zar, heeft de Heer Burgemeester Vanderghote een
schets gegeven van dit pijnlijk vraagstuk te Ypei
en wij twijfelen niet of alle Yperlingen hebben
er kennis van genomen en zijn er door getroffen
geworden.
Ontroerd door den ernst van den toestand, be
noemde de regeering Van Zeeland een bijzonde
ren Commissaris, den Heer Ingenieur De Meyere,
van Kortrijk, die het vraagstuk grondig onder
zocht. Wat Yper en omstreken betreft, besloot
hij dat Yper als het centrum der streek moet aan
zien worden en dat, indien men de streek wilde
doen bestaan, men eerst Yper moest leefbaar
maken met in het hart dezer streek zelf de basis
te leggen van een industrieel midden met sterke
aantrekkingskracht, zoodanig dat de arbeids-
stroom erdoor omgekeerd worde.
Hij verklaarde zich als volgt voorstander van
het herstel der vaart Yper-Komen
Door het aanleggen van de vaart Komen-Yper
wordt deze laatste stad het samenvloeiïngspunt
van twee belangrijke waterwegen, het bekken
van de Schelde en het bekken van Henegou-
wen aan de haven van Nieuwpoort verbindende.
Niet alleen het belang van Yper en van de
grensarbeidersstreek ware door dezen water-
weg gediend; hij is van levensbelang voor West-
Vlaanderen, niet alleenlijk door het onmid-
dellijk werk dat jarenlang aan een talrijke, nu
beschikbare arbeidskracht zou geschonken wor-
den, maar ook en vooral omdat in de streek
welke de vaart doortrekt, onttrokken aan den
invloed van de Fransche nijverheid, ten allen
tijde een aanzienlijk overschot van arbeids-
krachten te vinden is deze streek bezit daar-
bij drie voorname centra Yper, Dixmude en
Nieuwpoort onder elkaar en met de centra
Meenen, Kortrijk, Roeselaere en Oostende door
uitstekende wegen en ijzerwegen verbonden.
Wij zijn ervan overtuigd dat gansch het eco-
nomisch leven van het Westelijk gedeelte van
West-Vlaander en in de 25 eerstvolgende jaren
op grondige wijze kan veranderd en verbeterd
worden door de systematische valorisatie van
het waternet van Nieuwpoort naar het Zuiden
Zoo sprak de Heer Commissaris De Meyere.
Op het XVI11 Internationaal Congres der scheep
vaart sprak de Heer Delmer, algemeen secretaris
van het Ministerie van Openbare Werken en
Vader van het Albertkanaal, zich ook uit ten
voordeele van dit herstel en, bij de opening van
den zittingstijd van den provincialen raad van
West-Vlaanderen op 1 Juli 11., verklaarde de Heer
Gouverneur Baels in zijne openingsrede zich als
een warme en overtuigde voorstander van het
herstel der vaart Yper-Komen. Voegen wij daar
bij dat op 30 Mei 1934, de Heer Minister Sap zich
aanhanger van het herstel verklaarde en dat, in
1936 de Heer Minister Hendrik De Man tien mil
joen' inschreef in de begrooting van openbare
werken en, met het doel dit werk uit te voeren,
een ingenieur te Yper benoemde.
Verders, de Heer Hector Vermeulen, in zijne
rede uitgesproken bij het bezoek van den Heer
Minister Balthazar, herinnert aan den geest die
steeds in Yper, ondanks alle tegenspoeden, onder
de bevolking, en als uitdrukking ervan op het
Ypersch stadhuis, heeft bestaan en hoe al onze
burgemeesters en gemeenteraadsleden, van wel
ke opinie zij ook waren, steeds vóór het herstel
der vaart Yper-Komen geijverd hebben en dat
het te hunner eer mag gezegd worden dat, indien
Yper in 1914 bij middel der vaart Yper-Komen
nog geen heropbloei had kunnen genieten, het
aan hen niet te wijten was maar aan de tekort
koming der techniek.
Deze herinneringen toonen hoezeer, in deze
periode van gemeentekiezing, dit vraagstuk op
den voorgrond der bezorgdheden van het Yper
sche kiezerskorps verdient te staan en wettigen
deze tusschenkomst der Ypersche Handels- en
Nijverheidskamer.
De leden der Handels- en Nijverheidskamer be
hooren tot de verscheidenste politieke schakeerin
gen, maar zij zijn het over een punt eens de ver
dediging van de belangen der Ypersche Handel
en Nijverheid, die tevens ook de belangen van
Yper zelf zijn en, het voorbeeld volgende van al
de Handelskamers die hier vroeger in Yper be
staan hebben, werkt het bestuur onverpoosd voor
het ideaal van zoovele geslachten Yperlingende
verbinding van Yper met de Leie te Komen. Het
is dan ook niet te verwonderen dat het bestuur
der Handelskamer zich bekommert om den geest
die onder onze gekozene gemeentebstuurders zal
heerschen, en dat het tot zijne medeburgers, tot
welke partij zij ook behooren, zegt Yperlingen,
de economische herwording van Yper is het voor
naamste vraagstuk dat zich thans voor het Yper
sche kiezerskorps stelt. Iedereen kent het middel
dat hier sedert eeuwen voorgesteld wordt en dat
zijne oplossing nabij is. En wie nog moge twijfe
len, overwege wat goede waterwegen van het
Kortrijksche en het Roeselaersche hebben ge
maakt. Daarom vraagt het bestuur der Handels
kamer van Yper met nadruk dat iedereen in zijne
partij bij de te kiezen candidaten zou aandringen
opdat deze zich zouden verplichten op het stad
huis de oude tradities voort te zetten en mede te
ijveren voor het volledig herstel der vaart Yper-
Komen. Door eensgezindheid zullen de Yperlin
gen aldus zorgen voor den heropbloei van Yper,
voor hun eigen welstand en vooral voor de toe
komst hunner kinderen.
HET BESTUUR
De Ondervoorzitter, De Voorzitter,
J. TAHON. H. VERMEULEN.
De Schrijver, De Penningmeester,
Ed. TOUSSAERT. D. VAN LEDE.
De Leden M. Bagein, H. De Haeck, C. Gantois,
Eug. Glissoux, Ern. Seys, Leon Vandevoorde,
Flor. Vandevoorde.
minste 1.000
Overdenkt dat het herstel der vaart Yper-Komen werk zal verschaffen aan ten
tot 1.500 arbeiders gedurende vier jaren.
Het zal voor velen onder U een bestaan zijn en U de gelegenheid bieden U te onttrekken aan
den cntmoedigenden en vernederenden werkloozensteun.
Tot welke partij gij ook behoort, vraagt aan de mannen in wien gij uw vertrouwen stelt om
U op het stadhuis te vertegenwoordigen, vraagt hen dat zij zich zouden verplichten te streven
voor het herstel der vaart Yper-Komen.
Gij zult aldus gezorgd hebben voor de toekomst van Yper, voor uw eigen welvaart en voor
het geluk van uw huisgezin.
tot welke partij gij ook behoort, dringt bij de candidaten uwer partij aan opdat zii zich zouden
verplichten te ijveren voor het herstel der vaart Yper-Komen
"'Sm V0°r "e t0el""nS' Y""- v»«r de uwe en voor die uwer
Binnengevaren
Zaterdag 17 September 1938, de Trouille (schipper
Pauwels) met 150 ton graan voor M. Vandeputte, leper:
de Eduard (schipper Timmerman) met 100 ton graan
voor M. Vandeputte. leperde Maria(schipper
Vangeenhove) met 100 ton graan voor MM. Blootaeker
en Vermeersch, leper.
Maandag 19. de Baksteen (schipper Vanderghote)
met 110 ton aarde voor de Briqueteries Yproises. leper;
de «Stad Diksmuide(schipper Steurt met 18 tori
beurtgoed voor verscheidenen.
Woensdag 21. de Mathilde (schipper Jacobs) met
100 ton graan voor M Vanhoudt. Boezinge.
Weggevaren
Vrijdag 16 September 1938. de Sidonie (schipper
Smolders) met 80 ton graan, verzonden door M.M.
Blootaeker en Vermeersch. leper.
Woensdag 21. de «Stad Diksmuide». (schipper Steur)
met 100 ton beurtgoed voor verscheidenen.
Donderdag 22. de «Maria», (schipper Vangeenhove)
met 75 ton graan, verzonden door MM. Blootaeker en
Vermeersch. leper.
A Me laatste nieuwe modellen van
tapisseerwerken
aan 2,50 Fr. de rol.
O
De s( hoonste en grootste keus der streek van
Placeeren van BALATUM enz.,
aan buitengewone prijzen.
3' unit ii prijzen voor Behangers en Schildert-
