bUVOEGJEL A
Bij den Dood van Paus Pius XI
19' Jaar, N' 47 18 Februari 1939
Levensloop van Paus Pius XI.
De Bedrijvigheid van Paus Pius XI.
Het Overlijden van Paus Pius XI.
De mogelijke opvolgers van Paus Pius XI
Het kiezen van een nieuwen Paus.
Hij werd geboren op 31 Mei 1857 te Desio, bij
Milaan, onder naam Achille Ratti. Zijn vader
was eigenaar van een zijde-spinnerij. Onder den
invloed van zijn oom, den priester Ratti, en van
zijn vrome moeder, leerde hij voor priester.
In 1879 werd hij te Rome tot priester gewijd. Drie
jaar later was hij leeraar aan het Seminarie te
Milaan. Te Milaan werd hij achtereenvolgens
van 1887 tot 1907 secretaris, conservator en pre
fect van de beroemde Ambrosius-Bibliotheek.
Als prefect der Ambrosiana kwam hij in betrek
king met al de vooraanstaande kerkelijke per
sonaliteiten, niet alleen van Milaan, maar ook van
Rome. In 1911 werd hij tegelijkertijd tot onder
prefect van de bibliotheek van het vatikaan aan
gesteld, en in October 1914 werd hij door paus
Benedictus als prefect volledig naar Rome ge
roepen.
In April 1918 werd hij door paus Benedictus als
diplomaat te Polen gebruikt. Hij werd in Juli
1919 tot nuntius te Warschau benoemd, en tege
lijkertijd verheven tot aartsbisschop van Le-
panto.
In Juni 1921 werd hij kardinaal van Milaan.
Hij opende aldaar de nieuwe katholieke Univer
siteit.
Op 6 Februari 1922 werd hij door het Conclaaf
der kardinalen tot den opvolger van Benedictus
XV. den paus, die op 2 Februari overleden was,
verkozen. Hij nam den naam van Paus Pius XI
aan.
Het pontificaat van Pius XI, die de 266" opvol
ger is van Petrus werd gekenschetst door de
leuze Pax Christi in regno ChristiHij heeft
namelijk steeds betracht overal den vrede te
dienen.
Bijzondere aandacht schonk paus Pius XI ook
aan de hervereeniging van de Roomsche en de
Grieksche kerk.
De betrekkingen tot het moderne Italië wist hij
werkelijk zeer te doen verbeteren, waarbij dient
gezegd te worden dat de Duce hem bij iedere ge
legenheid daarvoor tegemoet kwam. Na het af
sluiten van een concordaat volgde later op 7 Juni
1929 de feestelijke bekrachtiging van het verdrag
der Lateranen tusschen den Heiligen Stoel en
Italië. Daardoor kreeg de paus, die de gevange
ne der Italiaansche kroon in het Vaticaan ge
noemd werd sedert 1870, zijn volledige vrijheid
weder.
Wat later betrad de paus voor de eerste maal
de gebieden, die door het verdrag, buiten het va
ticaan, als souverein domein aan den H. Stoel
toegezegd werden. Korten tijd later volgde het
eerste bezoek van het Italiaansche Vorstenpaar
aan den paus.
In het pontificaat van Pius XI vallen verder als
voorname kerkelijke gebeurtenissen aan te stip
pen het afsluiten van concordaten met Letland,
Beieren, Polen, Litauen en Pruisen, waarop die
met het Duitsche Rijk onder Hitler en met de
Weensche regeering volgden.
Hij had af te rekenen met de kerkvervolging in
Rusland, in Spanje sedert de omwenteling van
1931 en in Mexico.
In zijn veelvuldige encyclieken trad paus Pius
XI steeds op tegen de wanordelijkheden van on
zen tijd, vóór de hulp aan de noodlijdende
menschheid, voor den vrede.
Hij schreef over het huwelijk en over vele an
dere vraagstukken en hij was het die nieuw le
ven inblies aan de godsdienstig-kerkelijke be
weging door de stichting van de «katholieke
actie». Even zeer streed hij voor de bekeering
der heidenen en hijzelf wijdde de eerst.e zes Chi-
neesche priesters tot bisschop.
Zeggen wij z.g. dat paus Pius XI, de man, die
terug vorstelijke macht schonk aan het hoofd der
katholieke kerk, ook steeds op de hoogte geble
ven is van den vooruitgang van de techniek, en
dat «het vaticaan, onder zijn pontificaat, uitgerust
is geworden met een telefonische centrale van 200
lijnen, met radio-ontvangsttoestellen en zenders
op korte golf, en met alles wat de moderne tijd
ons van dien aard gebracht heeft.
Tenslotte moeten we hier nog bij vermelden,
da; de laatste jaren van het pausschap van Pius
XI gekenmerkt werden door zijn strijd tegen het
racisme, en het neo-heidendom in Duitschland en
Oostenrijk.
Er was weliswaar een concordaat afgesloten
met het Derde Rijk, maar de strijd tusschen het
nationaal-socialisme en de kerk zou toch spoedig
na het aan het bewind komen van het nazisme
scherp ingezet worden.
Het was een climax tot op 11 Maart 1937 de
Paus de beroemde encycliek Mit brennender
Serge uitgaf, die het Rijk aan zijn plichten her
innerde. De strijd duurde nochtans steeds voort.
Tegelijkertijd moest Pius XI strijden tegen de
bolsjewistische vervolgingen van de kerk en het
ontbindende van de communistische leer.
Eindelijk was er den laatsten tijd nu nog het
antisemietisme in Italië bijgekomen, waarbij ook
de verhouding tusschen Duce en Pius XI te lijden
had.
De Heilige Vader is Vrijdagmorgen, 10 Februari
193.9, te 5 uur 31 zachtjes ingeslapen.
In zijne laatste oogenblikken werd Hij bijge
staan door zijn neef, dr Ratti, en door verscheide
ne hooge geestelijken.
Prof Aminto Milani, ofschoon zelf ziek, was in
het midden van den nacht naar het Vatikaan ge
komen.
Mgr Gonfalonieri, de geheime kamerheer van
den Paus, telefoneerde onmiddellijk het droevig
nieuws aan de geestelijke overheden.
De kardinaal-staatssecretaris Mgr Pacelli, kar
dinaal Caccia Dominioni, markies Serafini, gou
verneur van den Vatikaanschen Staat, begaven
zich hierop onmiddellijk naar de woonvertrek
ken van den Heiligen Vader.
Tot het laatste oogenblik heeft de Paus zijn
helderheid van geest behouden. Aan de beweging
van zijn lippen zag men, dat hij de gebeden volg
de, welke door de aanwezigen werden gezegd.
Alvorens te sterven heeft Pius XI enkele nau
welijks verstaanbare woorden uitgesproken. Het
schijnt dat hij gezegd heeft Vrede of Jezus».
Enkele sekonden voor het verscheiden maakte
de Paus met de hand nog een teeken van zege
ning.
Daarover lezen wij in het kath. dagblad Het
Handelsblad van Antwerpen
Indien de wenschen van den Paus verwezen
lijkt worden, zou kardinaal Eugenio Pacelli ver
kozen worden. Pius XI had hem meermaals een
bijzondere sympathie betoond. Zijn grondige ken
nis der internationale vraagstukken en zijn die
pe godsvrucht zijn universeel erkend. Zijn rei
zen in Zuid- en Noord Amerika, Frankrijk,
Duitschland en Hongarië hebben hem vele sym-
pathiën verzekerd.
Velen gelooven dat de meeste buitenlandsche
kardinalen zich zullen uitspreken in zijn voor
deel.
Maar het was zelden dat rechtstreeksche mede
werkers van een overleden Paus verkozen wor
den.
Kardinaal Ildefonso Schuster, aartsbisschop
van Milaan, werd vaak vernoemd als mogelijken
Paus-opvolger.
Sinds deze kardinaal positie heeft genomen te
gen het Duitsch racisme in een opschudding-ba
rende kanselrede te Milaan uitgesproken, zijn
zijn kansen op verkiezing gestegen.
Tegenover die kandidaturen met een zeker po
litieke beteekenis bevindt zich de kandidatuur
van kardinaal della Costa, aartsbisschop van Flo-
rentie, een geestelijke waarvan de godsvrucht
spreekwoordelijk is geworden. Verder worden
nog de namen vooruitgezet van Z. Em. Maurillo
Fossati, Aartsbisschop van Turijn, die met de
Koninklijke familie in betrekking is. Z. Em. Nas-
sali Rocca, aartsbisschop van Bologna, die van
edele afkomst is, kardinaal Alesio Ascellesi, aarts
bisschop van Napels.
Een kandidatuur die overwogen wordt is kar
dinaal Pietro Boetto, der Sociëteit Jesus die aarts
bisschop van Genua is. Hij is een der vooraan
staande personaliteiten van die orde en zijn aan
stelling zou groote gevolgen hebben voor het be
staan der kerk.
De overige kardinalen-aartsbisschoppen wor
den niet als papabili vermeld. Toch moeten zij
niet voor uitgesloten gehouden worden. Vaak zijn
er verrassingen geweest.
Kardinalen die den naam van Pius X, Benedic
tus XV en Pius XI namen, hadden weinig kans
verkozen te worden met die laatste conclaven.
In strijd met de gewoonte zou de Paus onder de
kardinalen der curie kunnen verkozen worden.
Zoo worden genoemd kardinaal Luigi Maglione,
kardinaal Frederico Tedeschini en kardinaal Raf-
faelo Rossi.
Bij de verkiezing van een nieuwen paus wordt
een bijzondere traditie gevolgd en worden er
verschillende formaliteiten vervuld.
De 35 Italiaansche kardinalen zijn reeds op het
Vatikaan te Rome bijeen en wachten nu op de
komst van de 27 overblijvende kardinalen uit het
buitenland. Aldus kan het nog een paar weken
aanloopen vooraleer den nieuwen paus zal ge
kend zijn. Immers deze wordt door de kardinalen
van de gansche wereld gekozen in het Conclaaf:
Wat wordt er door Conclaaf verstaan
Het is de opsluiting der kardinalen-pauskiezers,
in het daartoe aangewezen paleis, met het doel
een nieuwen paus te kiezen.
Waarom worden de kardinalen-pausverkiezers
opgesloten
Dit is een interessante geschiedenis.
In het jaar 1271 waren zeventien kardinalen te
Viterbo vereenigd voor de verkiezing van een op
volger van den overleden Paus Clemens IV.
Er werd geaarzeld, uitgesteld, verdaagd en wel
zoolang dat gedurende twee jaar de Pauselijke
troon onbezet bleef.
De bewoners van Viterbo besloten dan ook hun
toevlucht tot een list te nemen. Ze sloten de kar
dinalen op, in een paleis, zwerende dat zij hen
niet zouden vrijlaten, alvorens de nieuwe Paus
gekozen was. Erger nog, ziende dat de kardinalen
nog niet t'accoord geraakten, verminderden zij
hun rantsoen brood en andere levensmiddelen, en
bedreigden hen, het dak van het paleis af te bre
ken, om de kardinalen bloot te stellen aan de
guurheden van het weder. Tegenover dergelijke
bedreiging eindigden de kardinalen, met een
overeenkomst te sluiten. De nieuwe Paus die ge
kozen werd, was een aartsdiakenvan Luik, Gre-
gorius X.
Van dien tijd af bleef het gebruik der opslui
ting van de kardinalen-kiezers in voege niet om
dat er oneenigheid bleef heerschen, maar om hen
aan de invloeden van de buitenwereld te ont
trekken.
De volgende Pausen bekrachtigden dit gebruik.
