HET yPERKHE
Een en ander
6UVOEG3EL AAN
Standpunten in zake Danzig
20 Jasr, N 20—12 Oogst 1939
n.
Vlaamsche films.
Belgische filmkunst.
DE DANZIGER GOUWLEIDER FORSTER
VERKLAART Danzig zal op beslissing
van Hitier naar het Duitsche Rijk terug-
keeren.
DE POOLSCHE MAARSCHALK SMIGLY
RIDZ VERKLAARTDanzig is sedert
eeuwen aan Polen verbonden en is de long
van onze economische organisatie. Wij zul
len er zoonoodig voor vechten.
MUSSOLINI VERKLAART: Danzig is
geen oorlog waard
DE DUITSCHE PERS SCHRIJFT: «Ons
geduld loopt ten eindewij moeten Dan
zig hebben.
DE ENGELSCHE PERS SCHRIJFT: «De
kwestie van Danzig verkeert nog in een ge
vaarlijke faze.
DE FRANSCHE PERS SCHRIJFT: «De
Duitsche overheden zijn reeds begonnen
met de psychologische voorbereiding van
het Duitsche volk, met het oog op het ul
tiem offensief.
WIJ HOPEN OP: BLIJVENDE VREDE!
De Danziger Gouwleider Forster zegde onder
meer
Ik weet niet, wanneer Danzig naar het Rijk
terug zal keeren, maar ik weet wel, dat dit te
eeniger tijd zal geschieden. Wij kunnen ons zelf
niet bevrijden, wij moeten de beslissing van den
Führer afwachten.
Wat wij echter wel kunnen, is ons zelf verdedi
gen. Hiertoe zijn wij thans gereed. Ook kunnen
wij voortgaan ons innerlijk voor te bereiden op
den terugkeer naar Duitschland.
Forster deed een aanval op de Engelsche heer
schappij ter zee en betoogde
De Duitschers bevoeren de zee lang vóór de
Engelschen dit deden. Wij zijn een volk van 80
millioen zielen en hebben dezelfde en zelfs nog
grooter rechten dan Engeland, ons deel van de
rijkdommen der wereld te verlangen. Engeland
domineert een kwart van de wereld, doch met
welk recht Het heeft Indië, Zuid-Afrika en an
dere bezittingen niet ten geschenke gekregen. De
Engelschen hebben deze landen veroverd door
brute kracht. Thans zeggen zij, dat wij geen recht
hebben op maritieme macht, doch de Führer
eischt dezelfde rechten op de wereldrijkdommen
als ieder ander.
Op sarcastischen toon sprak Forster vervolgens
over den onlangs te Gdynia gevierden Poolschen
vlootdag, waaromtrent hij zegde
Danzig's zeetraditie gaat duizend jaren terug,
geen dertien jaren, zooals die der buren. Onze na
buren lijden aan zeeziekte. Hoe zeeziek ze zijn
zal de toekomst aantoonen.
Op 6 Augustus, ter gelegenheid van de 25' ver
jaring van de opmarsch der Poolsche legionnairs,
heeft Maarschalk Smigly Ridz verklaart
Het oorlogswerk van de legionnairs bracht Po
len groote dingen bij. Het leven der burgers is
nauw verbonden met het leven van het vader
land. Er kan geen privaat leven zijn als er geen
nationaal leven is.
Op het geweld is er slechts één antwoord
kracht en geweld. De kracht schuilt in den sol
daat en daarom moeten wij soldaten hebben, die
voor hun vaderland weten te sterven. Dat zijn de
beginselen van Pilsudski, geschreven in ons bloed.
Ons land leeft van deze beginselen, zooals het
leeft van zuivere lucht en deze beginselen zullen
wij nooit prijsgeven.
Wij stellen den vrede op prijs zooals andere lan
den, maar er is geen kracht, die ons kan dwingen
aan te nemen dat recht voor den eene nemen en
voor den andere geven beteekent.
Wij hebben geen aanvalsplannen, tegenover
niemand daaraan mag men niet twijfelen. Maar
wij wijzen elke rechtstreeksche of onrechtstreek-
sche poging af, die aan onze rechten, onze belan
gen of onze eer wil raken.
Ik heb den aangenamen plicht te bevestigen,
met een groote erkentelijkheid, dat onze vrien
den ons begrijpen, en hun houding als zoodanig
hebben bepaald.
Aangaande Danzig verklaarde de maarschalk
Danzig is sedert eeuwen aan Polen verbonden en
is de long van onze economische organisatie. Po
len bepaalt zijn houding zonder vijandschap wij
schuiven geen internationale verplichtingen van
ons af, want onze actie in Danzig is slechts een
antwoord aan onze tegenstanders.
UI.
Italië is afkeerig van een oorlog om Danzig.
Rome, 8 Aug.
De Italiaansche politieke middens blijven opti
mistisch wat een vreedzame oplossing van het
vraagstuk van Danzig aangaat.
Het artikel van 29 Juli in de «Relazioni Inter
nationale verschenen, en dat heet rechtstreeks
door Mussolini te zijn ingegeven, en waarin ver
klaard werd dat de kwestie van Danzig de moeite
niet waard was om een gewapend conflict te ont
ketenen, wordt algemeen aanschouwd als een be
vestiging dat er dit jaar geen oorlog zal komen.
Wat de vrees betreft die in zekere buitenland-
sche bladen tot uiting komt, als zouden zekere
Duitsche leiders een prestige-overwinning willen
behalen, waarmede zij zouden kunnen uitpakken,
hetzij op 27 Augustus te Tannenberg, hetzij op
den partijdag te Nuremberg, op 2 September, zou
men in Italië van oordeel zijn, dat het niet in het
belang is van de hoofdzakelijke belangen van de
as. Men is overtuigd dat de Duce, die reeds her
haaldelijk een rechtzinnige vredeswil heeft be
toond, de as niet zal laten meeslepen in een ge
wapend conflict, waarvan de uitslag op zijn minst
twijfelachtig zou zijn.
IV.
Het Duitsche Standpunt
Het Duitsche standpunt blijft steeds dat de
Danzigers het recht hebben te beslissen dat zij
tot Duitschland willen behooren. Op dit zelfbe
schikkingsrecht hebben de Duitschers zich be
roepen in Oostenrijk en in het Sudetengebied.
Het Duitsche Nieuwsbureau schrijft dat «het
geduld van Duitschland eens zal uitgeput zijn en
dat de Polen dan zullen kennis maken met het
Duitsche- leger dat hen voor altijd den lust zal
ontnemen Duitschland of Duitschers uit te da
gen
Bovendien wordt Engeland aansprakelijk ge
steld voor die onduldbare houding van Polen.
Immers, volgens de opvattingen van Duitschland
zou Polen het nooit hebben aangedurfd zich op
zulke uitdagende wijze aan te stellen.
Het manoeuver van de Duitsche pers is klaar.
Zij verwijt aan Polen dat het een hetze-cam
pagne voert tegen Duitschland, wijl de Duitsche
bladen zelf den haat tegen Polen door alle midde
len aanvuren en ook den haat tegen Engeland.
Zoo wordt zeker en vast geen vreedzame oplos
sing van het vraagstuk van Danzig voorbereid.
Het vraagstuk is ook een voorwerp geworden
van internationale rivaliteiten, waardoor de op
lossing nog moeilijker wordt gemaakt.
V.
De Engelsche Pers
De diplomatieke medewerker van «The Times»
bericht
Over 't algemeen is men te Londen van oordeel,
dat de kwestie van Danzig nog in een gevaarlijke
faze verkeert en op een of ander punt critiek kan
worden. Het volle effect van Danzig's antwoord,
dat niet gansch bevredigend is voor Polen, zal
slechts kunnen beoordeeld worden naar de onder
richtingen welke Hitier verstrekken zal aan
Forster, die, zooals men weet, naar Berchtes-
gaden is' gegaan.
De houding van de Britsche regeering kan niet
verkeerd uitgelegd worden. De terugkeer van
Strang te Londen wijst op het feit, dat de groote
moeilijkheden te Moscow overwonnen zijn en de
militaire besprekingen kunnen aanvatten.
Van haar kant schrijft News Chronicle De
toestand blijft ernstig door het feit van de mobi
lisatiemaatregelen in Europa. Duitschland heeft
het initiatief van dit gevaarlijk spel genomen
met zijn eischen op Danzig te steunen doar een
reusachtig samentrekken van troepen in de buurt
van de Poolsche grenzen. Polen heeft natuurlijk
de verplichting ingezien dezen maatregel te be
antwoorden door nieuwe manschappen onder de
wapens te roepen en alles bijeen, zijn thans tien
millioen man in Europa op oorlogsvoet gebracht.
Indien nu evenwel de mobilisatie van derge
lijke ontzaglijke legers het gevaar van oorlog ver
groot, wil dit nog niet zeggen dat de oorlog onver
mijdelijk is. Voor 't oogenblik wegen de gewapen
de krachten van Europa tegen elkaar op.
De dictaturen moeten weten dat zij niet in best
postuur zijn om een algemeenen oorlog te ontke
tenen. Hun economische moeilijkheden ter zijde
gelaten hebben Duitschland en Italië binnen-
landsche moeilijkheden.
Duitschland heeft Tcheco-Slowakije nog niet
verteerd en Italië heeft diepen wrok gewekt bij
het willen wegbrengen van zijn Duitsche bevol
king, uit Tyrol.
Alles zal in de komende moeilijke weken afhan
gen van de stevigheid en de krachtdadigheid van
de naties die het vredesfront uitmaken. Zoo zij
geene zwakheid toonen is het waarschijnlijk dat
de oorlog zal vermeden worden.
VI.
De Fransche Pers
Een Fransche lezing over de stemming te Berlijn.
De -Jour Echo de Parispubliceerde gister
volgend bericht van zijn Berlijnschen korres-
pondent
Men is verrast door den hatelijken toon waar
mede de Duitsche bladen zich uitdrukken. Met
een opvallende eensgezindheid vallen ze Polen
aan en bedreigen ze Warschau met algeheele
verplettering.
Ten slotte wordt bij de leidende persoonlijk
heden van 't Reich den indruk opgedaan, dat,
verre van af te zien van de Duitsche eischen op
de Vrijstad, deze, door de Duitsche overheden ge
heel behouden blijven en de psychologische voor
bereiding van het Duitsche volk reeds begonnen
is, met het oog op het ultiem offensief, ten einde
de Duitsche rechten op Danzig te laten zegevie
ren.
BESLUIT
Er is nog steeds hevige tegenstelling. Maar alle
hoop op Vrede is nog niet uitgesloten.
Men weet dat Jan Vanderheyden twee films tegelij
kertijd op het getouw heeftEen engel van een man
en Met den helm geboren». Op een paar na, zijn alle
opnamen voor beide prenten thans voltooid. Nu gaat
men zich bezighouden met de registratie van de mu
ziek, die erbij past en werk is van Renaat Veremans
en Rudolf Perak.
«Een Engel van een man zal reeds in September te
Antwerpen worden vertoond. Kort daarna zal ook Met
den Helm geborenworden voorgesteld. Binnen een
veertiental dagen vangt Jan Vanderheyden met de
voorbereiding van een vakantiefilm aan Naar nieuwe
levensvreugd naar een motief van Lode De Bruyne.
In September vangen ook de opnamen aan van een
nieuwe groote film Janssens tegen Peeters die nog
dit jaar zal verschijnen.
België zal officieel deelnemen aan de twee groote
internationale filmkunst-tentoonstellingen, welke dit
jaar worden- gehouden, de eene in Italië, de andere in
Frankrijk.
Bedoeld zijnde VIIe Internationale Filmkunstten
toonstelling te Venetië en het Internationaal Filmfesti
val dat door de Fransche regeering dit jaar voor de
eerste maal te Cannes wordt ingericht.
De VIIe Internationale Filmkunsttentoonstelling te
Venetië duurt van 8 tot 31 Augustus.
België zal er vertegenwoordigd zijn door twee films
van André Cauvin Congo, Terre d'Eaux Vives een
groote prent gewijd aan onze kolonie en het Lam
Gods» een korte film gewijd aan het meesterwerk der
van Eyck's.
Het Internationaal Filmfestival te Cannes wordt ge
houden van 1 tot 20 September. De Belgische inzending
bestaat uit Afrikaansche Toover de groote reportage
van Armand Denis in Belgisch-Kongo Memling» een
korte prent van André Cauvinen Het Staal» een
korte dokumentaire film van Charles Dekeukelaire.
