POLITIEKE UITZICHTEN Modenhuis «denise» BINNENLAND DE INTERNATIONALE TOESTAND Hel1 Duitsch-Russische Politieke Pakt MEVROUWEN, MEJUFFERS, Voor uwe HOEDEN, wendt U tot het Boterstraat, 25 YPER door SPECTATOR DE VREDESOPROEP VAN Z. M. KONING LEOPOLD. De ministers van buitenlandsche zaken van de ver schillende staten die van de Oslo-groep deelmaken. zijn Brussel in conferentie samengekomen om een recss gemeenschappelijke vraagstukken te bespreken met betrek op den gespannen internationalen toestand. Tijdens het diner dat Woensdag avond ten Paleize aan de afvaardigingen werd aangeboden, heeft Z. M. Koning Leopold de hiernavolgende merkwaardige rede gehouden, die door de radio werd uitgezonden en in alle kringen een diepen indruk heeft gemaakt. Mocht zij het gehoor vinden dat alle vredelievende menschen ervan verwachten De verklaring, waarvan ik voorlezing ga doen, wordt afgelegd in hel Paleis te Brussel, in tegenwoordigheid van de ministers van Buitenlandsche Zaken en uit naam der staatshoofden van de Oslo-groep. De wereld beleeft een tijdperk van zoodanige span ning, dat elke normale samenwerking onder de staten onmogelijk dreigt te worden. Groote mogendheden tref fen maatregelen die bijna gelijk staan met de mobili satie hunner gewapende macht. Moeten de kleine mogendheden niet vreezen het slachtoffer te worden van een eventueel copflict, waar in zij, tegen hun eigen wil in, zouden worden mede- gesleept, niettegenstaande hun politiek van onbetwist bare onafhankelijkheid en hun vasten wil onzijdig te blijven? Zijn ze er niet aan blootgesteld het voorwerp te worden van buiten hen om getroffen schikkingen Zelfs zonder dat er vijandelijkheden geopend wor den, wordt de wereld door een economische ineenstor ting bedreigd. Alom heerschen wantrouwen en argwaan. Onder onze oogen vormen zich de strijdkampen, stel len de legers zich op. wordt een afschuwelijke strijd in Europa voorbereid. Gaat ons werelddeel zelfmoord plegen door zich te storten in een ontzettenden oorlog, waarin er noch overwinnaar, noch overwonnene zou zijn, maar waarin alle geestelijke en stoffelijke waarden, door de beschaving van eeuwen geschapen, zouden ten onder gaan De oorlogspsychose dringt alle huizen binnen en al hoewel de openbare meening er zich zeer goed van be wust is, welk een ondenkbare ramp een volkenstrijd voor de gansche menschheid zou beteekenen, laat zij zich meer en meer over aan de gedachte, dat wij er onvermijdelijk in medegesleurd zullen worden. Het is van belang tegen een zoo noodlottige gelatenheid op te komen. Er is geen volk wij leggen hier sterk den nadruk op dat zijn kinderen den dood wil inzenden om aan andere natiën het recht op het bestaan te ontnemen, dat het voor zichzelf opeischt. Stellig zijn de belangen van alle staten niet alle dezelfde. Maar zijn er wel belangen die niet op vrede lievende wijze tot overeenstemming kunnen gebracht worden En dat kan dan oneindig veel beter vóór d*i na een oorlog. Dat het geweten der wereld wakker worde. Het ergste kan nog vermeden worden. Maar de tijd dringt. De evolutie der gebeurtenissen kan weldra elk recht- streeksch contact nog moeilijker maken. Dat men zich niet vergisse. Wij weten dat het recht om te kunnen leven op een hechten grondslag moet steunen en den vrede dien wij wenschen is de vrede welke berust op den eerbied van alle staten. Een duur zame vrede kan niet gevestigd zijn op de macht, maar enkel op een zedelijke orde. Gebiedt niet de wijsheid op dit oogenblik een eind te stellen aan den strijd met woorden, aan ophitsingen en bedreigingen, ten einde te besluiten om over de gestelde vraagstukken te beraadslagen Wij vormen plechtig den wensch, dat de mannen, waarvan de loop der ge beurtenissen afhangt, bereid zullen zijn hun geschillen en eischen te onderwerpen aan een onderhandeling, ingezet in een geest van broederlijke samenwerking. Het is uit deze overwegingen dat ik, in naam van Z. M. den Koning van Denemarken, den President der Finsche Republiek, H. K. H. de Groothertogin van Luxemburg, H. M. de Koningin der Nederlanden, Z. M. den Koning van Noorwegen, Z. M. den Koning van Zwe den en in mijn eigen naam, ieder onzer in overeenstem ming handelend met zijn regeering, dezen oproep doe. Wij drukken de hoop uit, dat andere staatshoofden hun steun bij den onzen zullen voegen, bezield door de zelfde zorg voor den vrede en de veiligheid van hun volkeren. Straks zullen honderden millioenen menschen van harte met ons zijn om den wedloop naar den oorlog te stuiten. Mogen diegenen, in wier handen het lot der wereld berust, deze gevoelens beantwoorden en den door hen menigmaal uitgedrukten wensch verwezenlijken, de moeilijkheden die hen scheiden op vredelievende wijze te regelen. En dat de ramp, die de menschheid bedreigt, verme den worde. OORLOGS-PSYCHOSE DE LONDENSCHE ZA KENWERELD OORDEELT DAT DUITSCHLAND NIET OP EEN OORLOG AANSTUURT DE OFFICIEELE MEDEDEELING WAARIN HET PAKT BESTAAT INTERNATIONALE PERSSTEMMEN GEVOLGEN We leven opnieuw in oorlogsvrees. In alle Euro- peesche landen worden andermaal militaire maatrege len getroffen, die erop wijzen dat de Internationale Po litieke Atmosfeer zeer gespannen is. In ons land zijn tot nadere orders al de verloven bij het leger, voor officieren, onderofficieren en soldaten geschorst. Ook in Nederland zijn alle kleine verloven ingetrokken, en werden een aantal vliegtuigbestuurders van de Neder- landsche luchtvaartmaatschappij onder de wapens ge roepen. In Frankrijk werden specialisten en techniekers opgeroepen, en uit Parijs werd gemeld dat een bij komstig contingent van reservesoldaten werd binnen geroepen. In Engeland werden zekere leden van het personeel van vloot, leger, luchtmacht en diensten voor luchtbescherming en burgerlijke verdediging opgeroe pen. In Gibraltar zijn de oorlogsvoorbereidingen vol tooid in de jongste uren zijn alle fortificaties, lucht afweer- en zoeklichtbatterijen bemand. In ons land. in alle Europeesche landen wordt ge jaagd naar Radio geluisterd, de kranten worden in veel grooter getale gekocht en gelezen. In de winkels, op straat wordt over niets anders meer gesproken dan over een aanstaanden oorlog. Vrouwen loopen reeds met tranen in de oogen Vacantiedagen worden plots afgebroken eenieder wil thuis zijn. Inderdaad er is een internationale spanning. Dit moet toegegeven worden. Maar de dagbladpers maakt de gemoederen van haar lezers kapotze gooit alle berichten door mekaar, zoodat de gewone lezer er niet wijs uit geraakt, niet precies weet waarover het gaat, wat er gebeurt, hoe het buitenland de huidige zaken bekijkt en commenteert. Laten we vooraf zeggen dat we reeds enkele weken geleden in onze wekelijksche bijdrage verteld hebben dat menschen uit Eupen-Malmedy wisten dat er onder handelingen aan den gang waren tusschen Duitschland en Rusland. Als die gewone menschen dat wisten, dan kunnen wij niet aannemen dat de Engelsche diplo matieke kringen daarover niets zouden geweten hebben. Daarom gelooven we dat er thans aan nuttelooze pa- niekzaaiing gedaan wordt door de demokratische pers. Inderdaad, wij kunnen nu toch in ieder dagblad vol gend bericht lezen, dat wij noteerden onder meer in «DE GAZET VAN ANTWERPEN», in «HET HAN DELSBLAD VAN ANTWERPEN», in tal andere bla den, en waaruit overduidelijk blijkt dat Duitschland geenszins op oorlog zou aansturen Hier volgt dat be richt: In Cityknngen betoont men een zekere hoop op een vreedzame oplossing van de internationale spanning. Als hoopgevende teekenen beschouwt men volgende feiten 1- Geen buitenlandsche ambassades of gezant schappen hebben tot nog toe hun staatsburgers den raad gegeven Engeland te verlaten 2. De Amerikaansche beurs is na eenige aarzeling zeer vast geworden, met stijgende slotkoersen 3. De Duitsche paketbooten en vrachtschepen, die tijdens de Septemberkrisis teruggeroepen werden naar Duitsche of onzijdigehavens, bevinden zich thans in volle zee of vertrekken nog uit de Duitsche havens. Meer dan 500.000 ton zijn op weg Totdaar het bericht Wij voegen er nog een andere bedenking bij Waarom moet er nu opeens een vrees voor oorlog geuit worden, nu Duitschland tenslotte niets anders ge daan heeft dan wat Engeland en Frankrijk hebben wil len doen. Zouden we integendeel niet moeten verheugd zijn dat twee vroegere vijandige landen, met tegen strijdige ideologie, nu opeens een akkoord teekenen dat zij met elkaar niet zullen oorlogen?... Steeds heb ben wij het in alle bladen moeten lezenDe Fascis ten en de Communisten zijn de grootste vijanden. Zij willen elkaar verpletteren, en daardoor zullen de vre delievende landen in een oorlog medegesleept worden Nu hebben die twee landen de handen in elkaar ge legd, en gezegd Wij willen op broederlijken voet met mekaar leven! We zullen elkaar ekonomisch helpen, we zullen elkaar niet aanvallen! We zullen er voor zor gen dat we niet de oorzaak worden dat in onzè landen het oorlogsgeweld alles vernielt Maar we willen de berichten en de gebeurtenissen niet vooruit loopenWe willen in korte trekken een precies en zeer onpartijdig overzicht geven. Wat is er nu feitelijk gebeurd Het officieele Duitsche Persbureel D. N. B. maakte in den nacht van Maandag op Dinsdag uit Berlijn offi cieel het volgende bericht wereldkundig De Duitsche .regeering en de Sovjet-Russische regeering zijn over eengekomen, een niet-aanvalspakt met elkaar te slui ten. De Duitsche minister van Buitenlandsche Zaken, de heer Joachim von Ribbentrop, zal Woensdag, den 23 Augustus, te Moskou aankomen om de onderhande lingen af te sluiten. Onmiddellijk hebben toen de Engelsche, Fransche, Amerikaansche en ook de Poolsche bladen erop gewe zen dat dit bericht een enorme verrassing was voor de gansche wereld, dat zooiets NOOIT kon verwacht wor den. Maar tevens werd erop gezinspeeld dat dit be richt nooit in werkelijkheid zou omgezet worden, dat het alleen moest dienen om Duitschland een sterker wapen in de hand te geven, om aldus voldoening te krijgen inzake het Danzig-probleem. Doch het aangekondigde akkoord werd wel degelijk onderteekend te Moskou, door de Duitsche en Rus sische afgevaardigden. Waarin bestaat dat akkoord 1- Duitschland en Rusland verbinden zich weder zijds de eene de ander niet aan te vallen. 2. De contracteerende partijen nemen de verbin tenis. neutraal te blijven indien een der partijen door een derde mogendheid aangevallen wordt. 3. De contracteerende partijen mogen niet aan sluiten bij een derde mogendheid die een der twee contracteerende partijen zou aanvallen. 4. Ingeval de twee contracteerende partijen een onderling geschil hebben, dan zullen ze dit geschil in vriendschap beslechten, ofwel door arbitratie. 5. Het akkoord is geldig voor tien jaar. Hoe staat de Internationale Pers daartegenover Over het akkoord zelf werd nog niets gepubliceerd, op het moment dat we dit schrijven, namelijk op Don derdagmiddag, maar over het feit dat Rusland en Duitschland een niet-aanvalspakt zouden onderteekend hebben werd integendeel veel commentaar gegeven. We resumeeren, en rangschikken DUITSCHLAND Te Berlijn koestert men het groot ste optimisme, alhoewel het den man uit de straat eerst met verstomming heeft geslagen. Immers niemand ver wachtte dat het zoo heel vlug zou afgesloten worden. Een officieuse Duitsche nota deelt mede dat de poli tieke kringen te Berlijn met genoegen de ontwikkeling van de Duitsch-Russische betrekkingen en voornamelijk de aankondiging van het sluiten van een niet-aanvals pakt tusschen Rusland en Duitschland volgen en ver nemen De Duitsche bladen wijzen op de belangrijkheid van het pact. dat zij voorstellen als de beteekenis heb bende, van een historischen ommekeer, een terugkeer tot de oude Duitsche-Russjsche politiek en als het be gin van een volledige samenwerking tusschen beide landen en de voorbode van een gansch nieuwe orde. De Führer heeft den Britschen gezant duidelijk gemaakV dat de verbintenissen, die de Britsche regeering aan gegaan heeft, niet voor gevolg kunnen hebben. Duitsch land van zijn nationale levensrechten te doen afzien. Generaal von Brauchitsch, de opperste legerleider van het Reich, zal een radiotoespraak tot het leggrjipuden, nu Zaterdagavond, om 19.30 u. RUSLAND In Rusland herinnert men er thans aan dat reeds in 1934, juist nadat Hitier aan het bewind was gekomen. Rusland aan Duitschland de sluiting van een gelijkaardig pakt voorstelde, en dat alleen de weigering van Duitschland om op dit voorstel in te gaan, het ontwerp deed mislukken. In de Sovjetkringen te Moskou doet men verder opmerken dat vraagstukken en problemen^ als daar zijn dat van Danzig en die van de Duitsche aanspraken op den korridor of op andere grondgebieden niets te maken hebben met de sluiting van het Duitsch-Russisch niet-aanvalspakt. Volgens Havas verklaren Sovjet-kringen te Londen, geen en kele reden te zien, waarom de driezijdige besprekingen te Moskou (dus met Engeland en Frankrijk) zouden onderbroken worden. ITALIË Men is hier geneigd aan te nemen dat nu een oorlog ingevolge het Danzig-vraagstuk vermeden zal worden, daar de Westersche mogendheden, naar men algemeen aanneemt, op de hulp van de Sovjet- Regeering. in geval van een gewapend konflikt gere kend hadden. Thans, zeggen de Romeinsche middens, is dit nieuw feit eene werkelijkheid geworden, van aard om de vraagstukken die Europa verdeelen op heel nieuwe wegen te brengen. Kortom men verheugt zich om de gebeurtenis die naar men meent den vrede waarborgt en de verwezenlijking van de eischen van de as vergemakkelijkt Ook Italië denkt nu weldra vol doening inzake zijn eischen te verkrijgen. DANZIGFrank, Duitsch minister van Rechtswezen verklaarde aldaar Dezen die ongerust zijn over den vrede, moeten zich in de eerste plaats richten tot de makers van het Verdrag van Versailles. Thans is Danzig de vrijheid nabij. De wereld kan ervan over tuigd zijn, dat de ketens van Danzig spoedig zullen val len, Danzig is niet verlaten. De Duitsch-Russische ak koorden werden in heel Duitschland met voldoening ontvangen. Terwijl de andere mogendheden sedert maanden besprekingen voeren, geeft het Reich een nieuw bewijs van zijn liefde voor den vrede. Doch in dien de wereld ons geen vrede geeft, dan zal zij kenni^ moeten maken met de Duitsche macht, versterkt door de macht van onzen fleren Italiaanschen bondgenoot. SPANJE De Madrileensche pers beschouwt het pact als een triomf voor de As en een bedreiging voor Po len De belangen van Rusland en Duitschland zijn niet tegengesteld en kunnen, ten koste van Polen en zelfs van Engeland samengaan. Men meent dat alles de neutraliteit van Rusland laat voorzien. Polen heeft zich door de demokratische landen laten verleiden en heeft een levensbelang gemaakt van een hoogst twijfelachtige zaak. Men hoopt evenwel dat Polen een formuul zal vinden die 't land toelaat in vrede te leven met de geburen. IN BOHEMEN-MORAVIEHet nieuws werd met groote verslagenheid vernomen. Er bestond nog zooiets van een geheime hoop van de Tsjechen op Rusland. JAPAN: Te Tokio verwekte het nieuws sensatie. Er wordt gevreesd voor het anti-komintern-paktf. Het agentschap Domei'schrijft o. m. Hoewel verklaard wordt dat het Duitsch-Russisch akkoord geen tegen stelling is van het anti-Kominern-pakt, moeten wij deze beslissing betreuren; zij was zeker onverwacht, gezien de vriendschappelijke betrekkingen tusschen het Reich en Japan. De Europeesche politiek van Japan, die op 5 Juni werd vastgelegd, zal dienen aangepast te worden aan den nieuwen toestand POLENTe Warschau was men verrast. Men had er echter steeds weinig op Rusland als rechtstreeksche hulp betrouwd. Men is er van meening dat Rusland zich uit Europa wil trekken, teneinde de handen vrij te hebben in het Verre-Oosten. De officieuse Gazeta Polska raadt de burgerbevolking aan maatregelen te nemen, en de noodige levensvoorraden voor twee we ken op te slaan. Verder wordt gemeld dat Polen zijn standpunt inzake Danzig niet zal wijzigen, en liever in oorlog treedt dan toe te geven. AMERIKA Sommigen zijn van meening dat het een stoutmoedige afpersingsmaatregel zou kunnen zijn. ten opzichte van de Westersche mogendheden, met het doel iederen weerstand van Warschau, Londen en Parijs te breken. Hooggeplaatste regeeringshoofden zijn de mee ning toegedaan dat het pakt het evenwicht in de we reld zou kunnen verbreken ten gunste van de as Ook hier meent men dat het probleem Danzig nu voor Duitschland aanmerkelijk vergemakkelijkt is. Men denkt verder dat Engeland en Frankrijk zonder Rus land moeilijk hun belofte tegenover Polen kunnen hou den. ENGELAND Men sijhrijft dat men alhier niets over een dergelijk pakt kon vermoeden. Het is als een bom gevallen in de Engelsche diplomatieke kringen. Offi cieel wordt gemeld dat het Engelsche kabinet, in drin gende bijeenroeping. besloten heeft dat alle niet-aan- valspakten tusschen Duitschland en Rusland op geene wijze de verplichtingen van Engeland jegens Polen aantast. Alle hoop wordt thans gericht op een nog nau wer samengaan van Engeland met Frankrijk en de Ver- eenigde Staten FRANKRIJK Door sommige bladen wordt erop ge wezen dat dit pakt reeds een tijd kon worden voorzien. De publiciteit die de Duitsche pers aan dat pakt be steedt, toont dat het Reich aan deze gebeurtenis vooral een psychologisch belang hecht, en dit tracht in te schakelen in de overtroevingsmaneuvers van den laat- sten tijd. Welke zullen nu de praktische gevolgen zijn van dit pakt Dit is nu nog moeilijk te voorzien, daar allerlei wendingen kunnen gebeuren. Doch dat ééne staat vast er zal aan Duitschland voldoening moeten gegeven worden, zoo men een wereldoorlog wil voorkomen. Im mers Duitschland zal thans krachtiger dan ooit te vo ren voor zijn eischen optreden. Hopen we dat er tenslotte een minnelijke schikking kan getroffen worden. Spectator. Prachtige modellen Verzorgd werk.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersch nieuws (1929-1971) | 1939 | | pagina 4