Kuhlmaphos 38°/,
GARAGE TYTGAT
Smeerdienst
MARFAK
Station de graissage
MARFAK
Laat uw auto smeren in den nieuw
geïnstaileerden
van de
Faifes graisscr votre voiture a la
nouvelle
du
Maarschalk Frenchlaan
Y P E R
Agentschap «PEUGEOT»
en Vrachtwagens VOLVO
Boulevard Maréchal French YPRES
Agence «PEUGEOT»
et Camions «VOLVO»
zou wanhopen aan een eerlijke toekomst voor mijn
volk, indien in deze omstandigheden, wij niet zouden
besloten zijn de kwestie op te lossen op de een of an
dere wijze. Indien thans om deze reden, het lot opnieuw
onze twee volken verplicht den strijd aan te binden,
dan zou er nochtans een verschil bestaan in de beweeg
reden. Mijnheer Daladier, dan zal ik met mijn volk
strijden voor het herstellen van een onrechtvaardig
heid. en de anderen voor het behoud van deze onrecht
vaardigheid.» i
III. REACTIES
Polen, Engeland. Frankrijk willen echter geenszins
weten van de teruggave van Danzig en van den Cor
ridor Thans toegeven verklaren die landen zou
niet den vrede verzekeren. Men heeft sedert verleden
jaar geleerd beweren di£ landen dat elke toege
ving aan Duitschland leidt tot nieuwe eischen.
De Timeshet gezaghebbende Britsche blad,
schrijft, dat de Britsche regeering zich rekenschap geeft
dat geen enkele onderhandeling nog mogelijk is onder
de huidige Duitsche drukking. Men moest ten minste
thans overgaan tot de afkondiging van een rusttijd, op
dat de onderhandelingen een kans tot welslagen zouden
bieden, maar in alle geval zou de Britsche waarborg
een rechtvaardige onderhandeling blijven gelden.
Thans terugdeinzen schrijft de Daily Telegraph
and Morning Postzou de capitulatie voorbereiden voor
lederen nieuwen eisch, die de dictators in de toekomst
zouden stellen. Hun wil mag niet langer een wet zijn
De vernietiging van Polen zou het einde inluiden van
al de kleine Oost-Europeesche staten.
Van deze standpunten uit hebben dan ook zoowel de
Engelsche als de Fransche en de Poolsche regeering
officieel aan Duitschland laten weten dat ieder geweld
om Danzig bij Duitschland in te lijven op een militair
verzet zal stuiten, en het sein zal wezen tot een bloe-
digen oorlog.
Het blijkt dat op Berlijn de uiterste pressie wordt
uitgeoefend door talrijke volkeren, en dat Hitler van
niemand aanmoediging krijgt, zelfs niet van Italië.
Maar of het feit, dat hij ten slote zal moeten inzien al
leen te staan, hem voor de daad, die de breuk zou be-
teekenen. zal weerhouden, daarover zijn de meeningen
in twee kampen verdeeld.
Vooropgesteld moet echter worden dat niet gewan
hoopt wordt en men aarzelt in het geheel niet ronduit
te zeggen, dat de Italiaansche pogingen tot moderatie
tot het uiterste zullen worden voortgezet.
Verder is men overtuigd, dat Roosevelt ook nog niet
zijn laatste woord gezegd heeft, en er gaan ernstige
geruchten omtrent een nieuwen stap tot vredesbehoud
\van Roosevelt, ditmaal versterkt door den steun van
alle Noord- en Zuid-Amerikaansche staten.
IV. INCIDENTEN
Het spijtige is echter dat er thans regelmatig kleine
incidenten voorvallen die de onderhandelingen in de
war kunnen sturen, die de onderhandelingen zelfs op
een gegeven moment kunnen stopzetten, zelfs kunnen
plaatsen voor het voldongen feit dat het oorlogsvuur is
losgebrand.
Inderdaad zoowel van Duitsche als van Poolsche zijde
wordt er almaardoor gewezen op incidenten die zich
aan de Poolsch-Duitsche grens voordoen.
Op verschillende grensposten zouden reeds schoten
gelost zijn. Duitsche soldaten hebben de grens over
schreden en zijn teruggedreven. Te Katowice zijn ont
ploffingen voorgekomen in de statie, het gebouw van den
Volksbund. de binnenplaats van een Duitsche school en
een Duitsche drukkerij. De Polen schrijven dit echter
toe aan Duitsche uitdagingen, de Duitschers spreken
van Poolsche terreurdaden.
Te Danzig worden Polen aangehouden, en de Duit
schers zetten er het verkeer stop. Een bom zou 's nachts
ontploft zijn in de bewaarzaal van de Poolsche statie
van Farnoz op de lijn Krakau-Lwow.
Nog tientallen andere incidenten verschenen in de
dagbladpers
V. VREDESSTEMMEN
Door verscheidene vooraanstaande politieke personen,
zelfs door zijn Heiligheid den Paus, en door andere
hooggeplaatste personaliteiten werden pogingen aan
gewend om aen Vrede te behouden, om den vrede meer
dan ooit te bestendigen, en dit door de huidige geschil
len in der minne te laten regelen.
Koning Leopold III deed een oproep in naam van de
Oslolanden. Koningin Wilhelmina der Nederlanden gaf
een radiorede. President Roosevelt heeft aan den Ko
ning van Italië getelegrafeerd om hem te vragen een
formuul te willen onderwerpen voor een vredelievende
oplossing van de huidige crisis. Koning Victor-Emma
nuel heeft den ambassadeur der Vereenigde Staten ver
zocht President Roosevelt hartelijk te bedanken om zijn
boodschap, en beloofde ze aan de Italiaansche regee
ring over te maken.
President Roosevelt heeft ook een vredesoproep aan
Rijkskanselier Hitier en aan den Poolschen President
Moscicki gericht, waarin aan beide Staatshoofden ge
smeekt werd er mede in te stemmen bij gemeenschap-
jpelijk overleg, zich te onthouden van iedere daad van
"werkelijke vijandschap gedurende een redelijke en
vastgestelde periode, en dat zij er eveneens zouden in
toestemmen, in gemeenschappelijk overleg, de geschil
len, die zijn opgerezen tusschen hen. te beslechten vol-
gens één der drie volgende methoden
1 Door rechtstreeksche onderhandelingen;
2. Door het onderwerpen van de geschillen aan een
onpartijdig scheidsgerecht, waarin de twee partijen
vertrouwen kunnen stellen
3. Instemming met het oplossen van deze geschil
len door middel van een verzoeningsproceduur, door als
verzoenend of matigend element een burger van de
Amerikaansche republieken te kiezen, die allen vrij
zijn van iedere betrekking met of iedere deelname in
de politieke aangelegenheden in Europa.
Polen heeft president Roosevelt een instemmend ant
woord gestuurd. Rijkskanselier Hitier heeft er echter
nog niet op geantwoord. Daarop heeft Roosevelt een
tweede boodschap aan Hitier gestuurd, waarin het ant
woord van Polen werd medegedeeld, en waarin ook
onderlijnd werd Ontelbare menschenlevens kunnen
nog gered worden en men kan nog de hoop aanwak
keren dat de natiën van de moderne wereld de basis
kunnen leggen voor vreedzame regeling, aanvaard door
de Poolsche regeering en waarvan de gansche wereld
smeekt, dat zij ook door Duitschland zouden worden
aanvaard.
De brief van Daladier aan Hitler, en van Hitier aan
Daladier kunnen eveneens in het kader van vredespo
gingen gerangschikt worden. Minister-President Dala
dier schreef o. m. aan Rijkskanselier HitierGeen
enkel Franschman wenscht vuriger dan ik, om niet al
leen den vrede, maar ook een eerlijke samenwerking te
zien tot stand komen, zoowel in hun eigen belang, als
in het belang van Europa en van de wereld.
Bij al die pogingen om den vrede te behouden, om
den oorlog te voorkomen dient nog een nieuw bemidde
lingsvoorstel gevoegd te worden van onzen Koning
Leopold en van Koningin Wilhelmina der Nederlanden,
die hun tusschenkomst aangeboden hebben met het oog
op het zoeken naar een oplossing aan de huidige crisis.
Dit aanbod werd gericht tot de regeeringen van Frank
rijk, Engeland, Duitschland, Italië en Polen.
Voegt daarbij de ontelbare besprekingen der diplo
matieke korpsen, de telefonische boodschappen tusschen
Hitler en Mussolini, de verplaatsingen van hooge En
gelsche ambtenaren per vliegtuig naar Berlijn, het uit
wisselen van diplomatieke brieven en gedachten.
Werkelijk, dan moet ingezien worden dat de deur
nog niet dicht is, dat er nog vrede kan gevonden wor
den
VI. ZOO ER OORLOG KOMT?...
In de veronderstelling de zeer treurige veronder
stelling, die echter kans heeft op werkelijkheid dat
alle vredespogingen mislukken, dat het wapengeweld
het wint op de rede. hoe zullen de kampen dan tegen
over elkaar staan
Engeland, Frankrijk en Polen zullen tegenover eene
gebeurlijke gewelddaad van Duitschland solidair blij
ven. Dat heeft M. Chamberlain verklaard, dat heeft
M. Daladier verklaard. Ook de Indische prinsen zul
len Engeland terzijde staan.
Op de sluitingszitting van den XXI1" Zittijd van de
wereld zionistische inrichting verklaarde de voorzitter,
Dr. Chaim Weizmann. dat voor geval van oorlog de Jo
den Engeland zouden steunen, niettegenstaande hun
grieven ten opzichte van dit land gevoerd.
De Melbourne Herald schrijftKomt het tot een
oorlog dan zal Australië aan de zijde van Engeland
staan, en het maximum van inspanning en offers bren
gen.
Ook in de bevoegde kringen van Portugal wordt an
dermaal de trouw van Portugal aan het verbond met
Engeland bevestigdPortugal geeft de voorkeur
zegt men aan den eerbied voor het gegeven woord
boven de gemakzuchtige neutraliteit, aan de rede van
den heer Salazar van den 22 Mei, boven bet dubbelzin
nig stilzwijgen.
Uit Saratoga Springs wordt gemeld, dat kolonel Ce-
dric Fauntaroy, die indertijd het Kosciusco-eskadrilje»
heeft gevormd, met een groep Amerikaansche vliegers,
die in 1920 met het Poolsche leger tegen de Sovjets
streden, opnieuw zijn diensten aan de Poolsche regee
ring heeft aangeboden. Dat beteekent dat de Ameri
kaansche kolonie zijn hulp aan Polen aanbood.
Het feit dat de Turksche zending te Londen is aan
gekomen. wordt te Londen beschouwd als het bewijs,
dat de Turksche regeering voort besloten is haar volle
medewerking aan de Fransche en de Britsche regee
ringen te verleenen, indien een gewapend geschil uit
breekt.
De Poolsche middens te Londen bevestigen dat de
Sovjet gezant te Warschau de Poolsche regeering ver
wittigd heeft, dat het Duitsch-Russisch akkoord het le
veren van grondstoffen en oorlogsmateriaal door Rus
land aan Polen niet in den weg zal staan.
En Spanje Spanje wenscht neutraal te blijven om
twee redens. Eerstens generaal Franco beweert dat hij
zijn soldaten noodig heeft voor den heropbouw van zijn
land. Tweedens in Spanje wordt beweerd dat Spanje in
geen geval aan de zijde van Duitschland kan strijden,
nu het een akkoord met Rusland afsloot, daar Rusland
of beter het land der Communisten precies de grootste
vijand van Spanje blijft.
En Italië?... Geruchten doen de ronde dat Italië zich
eveneens neutraal zou houden. Deze bevestiging werd
door de volgende beschouwingen ingegeven 1. Ita-
is gewaarborgd
watervrij
Phosphoorzuur
volkomen
De beste Phosphorische meststof oplosbaar in WATEK
I Te verkrijgen bij de bijzonderste handelaars van 't land.
Inlicht. Et. KUHLMANN, 2, Loxumstraat, Brussel
lië is thans de rem van Duitschlands voortvarendheid
het tracht Duitschland te bewegen tot onderhandelen,
omdat het niet geneigd is te strijden 2. Italië zou
finantieel in de onmogelijkheid verkeeren te strijden
3. Italië is misnoegd over de afsluiting van het
Duitsch-Russisch niet-aanvalspakt, daar daardoor de
as stuk is 4. Italië drukt er thans geenszins op dat het
aan de zijde van Duitschland zal strijden, wat het vroe
ger wel deed 5. Italië schijnt thans aan te leunen
bij Frankrijk en Engeland6. Italië zou in toom ge
houden worden door het Vatikaan. dat niet gesteld is
op communisme. 7. Er wordt veel te veel telefonisch
onderhandeld tusschen Italië en Duitschland zonder dat
Duitschland zich publiek beroept op den steun van zijn
vriend Italië.
En Rusland Over Rusland is niemand zeker Men
denkt dat Rusland slechts één enkel doel heeftoorlog
in Europa aanwakkeren, om dan zijn eigen commu-
nistischen slag te kunnen slaan.
Japan Japan heeft zich van de as losgemaakt. Ja
pan wil thans een eigen politiek voeren, los van Duitsch
land, dat een verbond sloot met den vijand Rusland.
Over Roemenië, Zuid-Slavië en Hongarije is weinig
geweten. Men denkt dat Roemenië nu opeens weer min
der sympathiek staat tegenover Duitschland. nu het
bemerkt dat de kansen van Duitschland zeer klein zijn
tegenover die van Engeland en bondgenooten.
Inderdaad, thans komt het voor alsof Duitschland den
strijd alleen zou moeten wagen tegen verscheidene ster
ke landen, en dat een oorlogsverklaring of een oorlogs
daad vanwege Duitschland tegenover Polen het einde
van Duitschland zou beteekenen.
VII. HOE ZOU ER GEVOCHTEN WORDEN
Hoe zou er gevochten worden
Veronderstellen we even, dat Duitschland het oor
logsgeweld inzet om aldus met wapengeweld zijn
eischen ingewilligd te krijgen. Wat zal er dan gebeuren?
De strijd zou dan natuurlijk het eerst losbranden
langsheen de Duitsch-Poolsche grens Duitschland heeft
langs daar kans op een overwinningOp een spoedige?
Misschien Maar misschien ook nietDoch Duitschland
zou dan oogenblikkelijk zijn Siegfriedlinie moeten be
zetten. Zouden Frankrijk en Engeland dan Duitschland
aanvallen Wezen we niet te voorbarig met ons ant
woord. Immers Duitschland zou zich versterkt houden
in zijn Siegfriedlinie, en Frankrijk zou er als tegen een
granietmuur zware verliezen kunnen lijden. Tenware
dat er appel gedaan worde op een enormen luchtoor
log
En België En Nederland
Zouden die landen hun neutraliteit kunnen bewaren?
Denkelijk wel.
Doch hoe moeten Engeland en Frankrijk Polen hel
pen 1
Dit blijven ernstige militaire problemen, die niet ge
makkelijk op te lossen zijn door de leeker..
Een zaak staat echter vastaan weersxanten zouden
zware verliezen geleden wordenaan weerskanten zou
den honderdduizenden dooden vallen, zouden milliarden
stuk geschoten worden, zouden millioenen menschen
levens verminkt worden, zou de burger-bevolking ellen
de en miserie lijden.
Ook dat staat vasthet zou een gruwelijken oorlog
worden die verscheidene jaren zou kunnen duren, en
die geen oplossing zo.u brengen
HUIDIGE TOESTAND
Gelukkig is het nog niet zoover Gelukkig is men nog
steeds aan het onderhandelen, en blijft de deur tot het
wellukken dier onderhandelingen open.
Maar intusschen is men zoowat in alle landen tot de
plaatselijke mobilisatie der troepen overgegaan, die
aan elk land iederen dag millioenen kost. De vreemde
lingen zijn in grooten getale terug naar hun land ver
trokken. De nationale schatten zijn in veiligheid ge
bracht. Politieke personaliteiten en schepen zijn terug
geroepen. Grensgebieden en hoofdsteden werden ten
deele ontruimd. Vaarwaters werden versperd. De gren
zen worden militair bewaakt. De scheepspremiën te
gen oorlogsrisico zijn minstens verdubbeld. Talrijke
feesten, sportwedstrijden, examens, enzoovoort werden
afgelast of uitgesteld. De 25' herdenking van Tannen-
berg ging niet door. Generaal von Brauchitsch. zag van
zijii aangekondigde rede af. Te Berlijn werden reeds de
voedingskaarten uitgedeeld. De menschen koopen zich
een reserve levensmiddelen. Kelders en zolders worden
in orde gebracht. De geldverhandelingen en het gan
sche economische en industrieele leven werd in de war
gestuurd. De diplomatieke bedrijvigheid neemt nooit
gekende bedrijvigheid
IX. VERWACHTINGEN
Hoe zijn de verwachtingen
Wordt het vrede
Wordt het oorlog
Wie kan daarop antwoorden
Wij niet!
Immers één der twee kampen moet ten deele toe
geven om den vrede te bewaren ofwel moet Hitier
van zijn nrunimumeischen afzien, ofwel moet Polen
Duitschland's minimum eischen inwilligen!
Maar de twee kampen staan nu onverbiddelijk te
genover elkaar keikoppig
Van dat standpunt uit gezien moet het slechtste ver
wacht worden
Doch we mogen ook geenszins vergeten dat geen en
kel der twee kampen uiteindelijk den oorlog begeert,
en dat het er aldus nu in de hooge diplomatie op aan
komt moreele suksessen te boeken. De eene diploma
tieke partij tracht op de andere zetten te winnen
Het gaat er nu dus nog voor elkaar te toetsen, elkaar te
meten, de overtuiging te krijgen in hoever de eene par
tij de andere kan overhalen...
Wanneer deze lijnen verschijnen is de beslissing
misschien reeds gevallen de beslissing dat onderhan
deling voorkeur verdient op geweld, of de beslissing
dat er geen gronden zijn om te onderhandelen en de
wapens zullen beslissen Spectator.
Leest en verspreidt HET YPERSCHE
