Naamdagen.
Bijzondere dagen.
Zon.
Maan.
Maanstanden.
Herdenkingen.
Het bovenbrengen van den ondergrond
van 3 tot 9 December 1939
Zondag 3 December :Franciscus-Xaverius
Maandag 4 December Petrus Chrysologus. Barbara,
Hortensia.
Dinsdag 5 December: Sabbas, Crispina.
Woensdag 6 DecemberNicolaas, Leontina
Donderdag 7 DecemberAmbrosius, Eutropius.
Vrijdag 8 DecemberGodevaar.
Zaterdag 9 December Leocadia. Gorgonia
3 December1<' Zondag van den Advent.
4 December De mijnwerkers, de pompiers en de ar
tilleriemannen vieren hun patrones Sinte Barbara.
6 DecemberSint Niklaas, de groote kindervriend,
brengt voor de jeugd lekkernij en speelgoed mede.
8 December Onbevlekte Ontvangenis van de Heilige
Maagd Maria
Zondag 3 December
Maandag 4 December
Dinsdag 5 December
Woensdag 6 December
Donderdag 7 December
Vrijdag 8 December
Zaterdag 9 December
Opgang
Ondergang
Zondag 3 December
23
u.
31
11
u..
45
Maandag 4 December
12
u.
13
Dinsdag 5 December
0
u.
46
12
u.
40
Woensdag 6 December
2
U.
02
13
tl.
09
Donderdag 7 December
3
u.
18
13
u.
39
Vrijdag 8 December
4
u.
30
14
u.
15
Zaterdag 9 December
5-
u
40
14
u.
55
Laatste kwartier 3 December te 20 u. 40.
Nieuwe maan 10 December te 21 u. 45.
Eerste kwartier18 December te 21 u. 04
Volle maan26 December te 11 u. 28.
3 DECEMBER
1381. Overlijden van den grootsten Nederlandschen
mysticus Jan van Ruysbroeck, die in 1294 geboren werd
te Ruisbroek, in Brabant. Hij werd priester gewijd in
1317 en kapelaan benoemd aan St Goedele te Brussel,
waar hij onder andere de ketterin Bloemardine be
streed. Hij trok zich in 1343 met eeniga vrienden in een
kluis te Groenendaal terug en stichtte er een Augustij
nenklooster, waar hij als prior stierf. Zijn hoofdwerk
is Het sieraad der geestelijke bruiloftZijn werken
oefenden grooten invloed op het godsdienstig leven te
onzent en werden in verschillende talen overgezet.
1592. - Farnese Alexander, hertog van Parma, leverde
slag tegen den Franschen koning Hendrik IV, die met
de protestanten meêheulde Hij dwingt hem Rouaan te
ontzetten, doch wordt zelf, tijdens den laatsten veldslag,
doodelijk gewond en sterft.
1688. Lodewijk XIV verklaart Holland den oorlog.
1800. De Fransche generaal Jean Moreau verslaat
de Oostenrijkers te Hohenlinden.
1812. Geboorte te Antwerpen van den Vlaamschen
romanschrijver Hendrik Conscience, zoon van een Fran
schen oud marinesoldaat. Als ziekelijke knaap leerde
hij van zijn moeder, die hem oude Antwerpsche verha
len vertelde, de taal waarin hij later schrijven zou. Aan
vankelijk opgeleid tot onderwijzer, trad hij in 1830 als
vrijwilliger in dienst. In 1836 tot het burgerlijk leven te
ruggekeerd, sloot hij zich bij de Vlaamsche beweging
en besteedde al zijn krachten om van een Fransch
rijmelaar, die hij was, een Vlaamsch volksschrijver te
worden. Een tijd lang moest hij als vertaler bij het pro
vinciaal bestuur, later als helper in een bloemkweeke-
rij, zijn brood verdienen. In 1841 werd hij tot griffier der
kunstacademie te Antwerpen benoemd, maar moest om
reden van zijn vlaamschgezindheid ontslag nemen. In
1857 werd hij arrondissementscommissaris te Kortrijk,
in 1868 conservator der koninklijke musea te Brussel,
waar hij den 10 September 1883 stierf. Conscience
schreef meer dan 100 werken. Zijn eersteling Het
Wonderjaar» (1837) was de eerste Vlaamsche roman
in België geschreven. De leeuw van Vlaanderen het
meesterwerk der ontluikende Vlaamsche letterkunde,
is in alle Europeesche talen overgezet. Niet in het uit
beelden van het verleden, maar in zijn tafereelen uit
het leven van de plattelandsbevolking, gevoelig en
geïdealiseerd geschetst, ligt Conscience's kracht. Al is
zijn stijl soms opgeschroefd, al ontaardt het gevoel wel
eens tot naïveteit, en laat de zuiverheid van taal vaak te
wenschen over, hem blijft toch de groote .verdienste
zijn volk te hebben leeren lezen. Hij kreeg te Antwer
pen zijn standbeeld terwijl hij nog in leven was.
1851. Boudin wordt te Parijs, op de barricade van
St Marguerite, gedood als verdediger van de Republiek.
1865. Overlijden te Parijs van J. M. Quérard. Ge
boren in 1797. Schreef o. m Dictionnaire des Pseudo-
nymes
1937. Overlijden van den Belgischen oud-minister
Poullet.
4 DECEMBER
1402. Oprichting van den eersten schouwburg te
Parijs. Charles VI laat de Confrères de la Passion
toe zich te vestigen in het Hötel de la Trinité
1642. Overlijden van den Franschen staatsman
Armand-Jean du Plessis, hertog van Richelieu. Hij werd
in 1585 te Parijs geboren, in 1622 tot kardinaal be
noemd. en in 1624 was hij minister onder Lodewijk XIII.
Door de politieke macht der Hagenoten, wien hij in
1628 La Roebelle ontnam, en het verzet van den adel
te breken, bereidde hij het koninklijk absolutisme voor,
en door zijn deelneming sinds 1635 aan den Dertigjari
gen oorlog, het overwicht van Frankrijk in Europa.
Hij begunstigde kunsten en letteren en stichtte o. m. de
FranSche Academie in 1635. Hij overleed te Parijs in
1642. Zijn voornaamste diplomaat was de kapucijn
Père Joseph.
1679. Overlijden te Harwich van den Engelschen
wijsgeer en materialist Thomas Hobbes, de grondlegger
van het sensualisme. Geboren in 1588. Hij schreef o. m.
De menschelijke natuur
1808. De Franschen trekken Madrid binnen.
1832. Spijts de Belgen het Verdrag der 24 Artike
len hadden onderteekend, waardoor zij aan Holland een
deel van Luxemburg en van Limburg moesten afstaan,
alsook 8.400.000 gulden tot delging van de Hollandsche
schuld, toch weigerde Willem de citadel van Antwerpen
te ontzetten, ook toen hij daartoe bevel kreeg van
Frankrijk en Engeland. Doch toen kwamen Frankrijk
en Engeland gewapenderhand tusschen, en na 19 dagen
bestorming moesten de Hollanders zich overgeven Al
len, 5,000 man, werden in ballingschap naar Frankrijk
meêgevoerd. Eerst een jaar later, toen de Schelde voor
België heropend werd, kwamen zij vrij. De vrede tus
schen België en Holland werd eerst in 1839 voor goed
gesloten.
1882. Overlijden van den physioloog von Bischof.
die belangrijke werken leverde over de physiologie der
zoogdieren
1904. Overlijden te Antwerpen van Emmanuel Ros-
seels,- dichter en tooneelschrijver. Geboren op 11 Juli
1818.
1935. De Italiaansche schrijver Luigi Pirandello
offert zijn Nobelprijsmedaille aan den smeltkroes, ten
voordeele van de Italiaansche overweldiging van Abes-
sinië.
5 DECEMBER
1384. Te Doornijk heeft een onderhandeling plaats
tusschen Filip den Stoute met zijn gemalin en twaalf
Gentsche afgevaardigden. Filip wilde, om tot oprechte
overeenkomst te geraken, dat de Gentenaars, naar het
gebruik van dien tijd, den knieval deden en vergiffenis
vroegen. Maar de fiere Gentenaars wilden zich daartoe
niet vernederen. De hertog was daarover vertoornd en
men zou in ruzie scheiden, toen de hertogin van Bra
bant en Margareta van Male zich op de knieën wier
pen en barmhartigheid voor de Vlamingen afsmeekten.
Filip kon aan deze tranen niet weerstaan en hij schonk
den vrede aan de Gentenaren.
1789. Einde van den Boerenkrijg. Na een hardnek
kig strijden moesten de Boeren uit Hasselt vluchten. De
Franschen achtervolgden ze en schoten allen dood die
een blauwen kiel droegen. Ruim zeven honderd lijken
werden op den grond gevonden. Daarmede was de Boe
renkrijg uitgestreden en bleven de Franschen meester.
1815. Zegerijke terugkomst te Antwerpen van de
kunstschatten, welke tijdens de Fransche revolutie in
1794 naar Parijs ontvoerd werden.
1870. Overlijden van den Franschen romanschrijver
Vader Alexander Dumas. Hij werd in 1803 te Parijs ge
boren, alwaar hij ook stierf. Hij schreef o. a. het drama
Henri III et sa cour» (1829) en de historische romans
Les trois Mousquetaires Vingt ans après «Monte
Christo
1881. Overlijden te Londen van Thomas Carlyle,
Engelsch geschiedkundige, die in 1795 geboren werd.
De Fransche omwenteling is een van zijn hoofdwer
ken.
1910. Dood van Robert van Orleans, hertog van
Chartres.
1923. Overlijden te Parijs van den Franschen
schrijver Maurice Barrès, die in 1862 geboren werd. Zijn
voornaamste werken zijnLe jardin de Bénérice
Amori et dolori sacrum Colette Baudoche», Le
GrecoLa Colline inspirée«La grande pitié des
églises de France».
1936. Overlijden van den Italiaanschen schrijver
Luigi Pirandello, die in 1934 den Nobelprijs voor letter
kunde bekwam. Hij maakte vooral naam met zijn twee
bijzonderste tooneelstukken Zes personnages op zoek
naar een auteur en Henri IV
6 DECEMBER
1808. Geboorte te Heerlen (Limburg) van dichter
Jan-Michiel Dautzenberg. Overleden den 4 Februari
1869 te Elsene, waar hij o a. onderwijzer was. Hij legde
zich vooral toe op den kunstigen vorm, dien hij aan
verschillende talen ontleende Hij schreef twee dicht
bundels (1850 en 1869) en richtte het tijdschrift De
Toekomstop.
1850. Eerste voorstelling te Parijs van L'Enfant
prodigue van Eugène Scribe.
1874. Overlijden te Parijs van den Vlaamschen
kunstschilder Gustaaf Wappers, die den 23 Augustus
1803 te Antwerpen geboren werd. Hij was vriend van
Hendrik Conscience en conservator aan het museum
zijner geboortestad, schilderde romantische tafereelen
o. a.Het offer van den Leidschen burgemeester van
der Werf De Belgische Opstand
1882. Dood te Cannes van den Franschen socialist
Louis Blanc, geboren te Madrid in 1811. Bij de tweede
Fransche republiek in 1848 werd hij lid van het Voor-
loopig Bewind. Hij richtte de nationale werkplaatsen op.
1883. Brand van het paleis der Natie te Brussel.
1891. Dood van Alphan, bestuurder van de buiten
werken van Parijs.
1935. In Frankrijk verklaren de Croix du Feu
zich bereid hun strijdorganisaties te ontbinden.
7 DECEMBER
1708. Nadat de bondgenooten de legerbenden van
Lodewijk XIV te Oudenaarde verslagen hadden, liepen
zij naar Rijsel dat op 7 December 1709 door hen inge
nomen werd. Ook Gent en Brugge vielen in hun handen.
1815. De Fransche maarschalk Michel Ney, hertog
van Elchingen, prins van de Moskowa, geboren in 1769,
onderscheidde zich in den Russisch-Franschen oorlog,
en werd in den 611 Coalitieoorlog in 1813 bij Dennewitz
verslagen. In 1815 liep hij tot Napoleon over en streed
met hem in den 7n Coalitieoorlog bij Quatrebras en
Waterloo. Daarom werd hij op 7 December 1815 te Parijs
in den tuin van het Luxembourg gefusilleerd.
1883. In de Faculteit van Wijsbegeerte en Letteren
aan de Gentsche hoogeschool worden Vlaamsche nor
male afdeelingen ingericht.
8 DECEMBER
1792. Einde van de Fransche inpalming Dumou-
riez kon met alle gemak de roemrijke prinselijke stad
Luik innemen. Inderdaad, zij stond open voor hem
de prins-bisschop was naar Dusseldorf gevlucht, zoodat
het Fransche leger den 8n December zijn winterkwar
tier te Aken mocht opslaan.
Heropening, op papier, van de Scheldevaart. vol
gens decreet der Conventie van 25 November.
1830. Overlijden van Benjamin Constant, publicist
en romanschrijver. Geboren in 1767 te Lausanne.
1908. De Fransche Kamer stemt voor het hand
haven van de doodstraf.
1919. De afgevaardigden van den Elzas keeren in
de Fransche Kamer terug.
1935. De regeering Chapapietra in Spanje treedt af.
Ophefmakende rede van Mussolini bij de opening
der Kamer.
9 DECEMBER
1567. Afscheidsbrief van Margareta van Parma,
aan de staten, na haar negenjarig bestuur. Na de ge
welddaden der Beeldstormers, durfde de landvoogdes
niet langer in de Nederlanden blijven, en zij vernam
met groote vreugde dat haar broeder Filip II haar vraag
tot vertrekken inwilligde.
1642. Séguier vervangt Richelieu te Parijs als be
schermer der Fransche academie.
1832. Dood van M Jacquemont, geboren in 1801 te
Parijs. Reiziger gelast met een zending in Indië.
1873. Ter dood veroordeeling, wegens landverraad,
van den Franschen maarschalk Achille Bazaine. Hij
werd geboren te Versailles in 1811. In den Fransch-
Duitschen oorlog van 1870 moest hij te Metz capitulee-
ren en werd daarom ter dood veroordeeld. Zijne straf
wefd echter in 20 jaar vestingstraf omgezet. Hij wist te
ontsnappen, woonde eenigen tijd te Brussel, later in
Spanje waar hij in 1888 te Madrid overleed.
1884. In Frankrijk schaft een wet de 75 onafzet
bare senatoren af, en wijzigt het kiezerskorps voor den
Senaat.
1890. De Koningin-Weduwe Emma aanvaardt de
regeering namens hare minderjarige dochter. Koningin
Wilhelmina.
De bovenlaag van den grond de bouwlaag is
die laag, die jaarlijks omgeroerd en bemest wordt, en
waarin de landbouwgewassen en moeskruiden ver
bouwd worden.
Onder de bouwlaag bevindt zich de ondergrond, die
van dezelfde samenstelling als de bovenlaag, doch ook
van verschillenden aard kan wezen.
Wij weten dat de ondergrond den grootsten invloed
uitoefent op de bouwlaag, en soms gedeeltelijk boven
gehaald wordt, om de bouwlaag te verdikken.
In dit artikel stellen wij ons niet voor de kwestie der
verleeming limoneering van de zandgronden te
bespreken. Wij wenschen alleenlijk te onderzoeken hoe
de vruchtbaarheid der zandgronden, waarvan de on
dergrond gevormd is uit zandoer. kan verbeterd worden.
De zandgronden zijn de meest geschikte voor de
groententeeltde centrums van moeshovenierderij wor
den vrij algemeen in de zandgronden aangetroffen.
Toch laten vele van die zandgronden in vruchtbaarheid
te wenschen over, ja blijven voor de moeshovenierderij
ongeschikt, omdat zij te nat zijn. De ondoordringbaar
heid dier gronden spruit in menig geval voort uit de
aanwezigheid van zandoer, op eene diepte van 25-50
cm. tot 1 m.
Zandoer, schurft, rokke of tuf is eene versteende
grondlaag, eene bank of plaat, die niet alleenlijk in de
Kempen meest maar in alle zandgronden kan
aangetroffen worden. Zandoer is eene harde, donker-
bruingele laag, die gevormd wordt door fijne zandkor
rels, welke aan elkander kleven door middel van orga
nische bestanddeelen opgeloste humus en een
weinig ijzer.
De zandoer bestaat uit grijs of wit, verarmd zand,
loodzand genaamd, dat, hoe dieper het in den grond
zit, des te bruiner en donkerder van kleur wordt, en
soms zeer hard is. Deze laag draagt den naam van
koffielaaghet is de eigenlijke schurft, die op eene
laag van geel zand rust.
Het spreekt van zelf dat het water door deze met or
ganische bestanddeelen en ijzer als gecementeerde
grondlaag, niet kan doordringen gedurende den Win
ter blijft het op die banken staan en in den Zomer kan
het ondergrondsche water er niet doorheen opstijgen
tot aan de oppervlakte, die dientengevolge meer van
droogte lijdt dan andere gronden.
Die oerbanken zijn zeer schadelijk voor den groei
hoe meer oppervlakkig zij zitten, des te schadelijker zij
zijn. Niet alleenlijk veroorzaken zij de, verzuring van
de bouwlaag, maar beletten nog het doordringen van de
wortelen der houtgewassen. Zulks bestatigt men alras
hieraan, dat de kruin der boomen wegsterft.
Een eerste middel van gezondmaking bestaat in het
draineeren van dergelijke gronden.
Men zal korte buizen gebruiken, en ze niet te diep
leggen, 5 tot 8 m. In ijzerhoudende gronden verandert
immers het ijzer van natuur en brengt eene zekere
verstopping der buizen te weeg.
Verders kan men den grond diep omwerken en de
schurftlaag breken en minstens gedeeltelijk boven bren
gen wanneer zij niet te diep zitzit zij zeer diep, dan
is het noodzakelijk ze minstens gedeeltelijk boven te
werpen en diepe grachten te gteken, ten einde de af
watering te verzekeren en het indringen der lucht te
begunstigen.
Best is het de gansche laag schurft boven te brengen
en in hoopen te zetten. Wanneer de rokke aan de lucht
blootgesteld is, verbrokkelt zij en valt spoedig uiteen
zij verliest haren schadelijken invloed en dient tot
voedselzij bevat veel stikstof, koolstof, fosforzuur en
potasch. Wanneer die schurftbrokken in hoopen gezet
worden gemengd met kalk, wordt de verbrokkeling be
spoedigd en de vruchtbaarmakende waarde er door ver
hoogd.
Dit vergruisd zandoer kan vervolgens over het veld
of den akker uitgespreid worden, en staat met eene be
mesting gelijk. Werd de grond tevens gedraineerd, 't zij
met goede openlucht grachten, doch beter door buizen,
men zal voor zeer vele jaren geenen last meer hebben
met eene nieuwe vorming van schurftbanken.
Wanneer boomen geplant worden in dergelijke gron
den, is het volstrekt noodzakelijk de schurftlaag mins
tens te breken eens met hunne wortelen daardoor he
nen gedrongen, is de verdere vorming van het zandoer
tot eene zekere maat verhinderd, en wordt de vorming
van nieuwe banken tot eene zekere maat gedwarsboomd.
Het spreekt van zelf dat gronden met zandoerbanken
waarop boomen geplant worden, niet met buizen zullen
gedraineerd worden.
Tot verdere verklaring van het vraagstuk zeggen wij
nog, dat zuiver zand geene opgeloste organische be
standdeelen kan ophouden deze blijven hangen in de
koffielaag, omdat de zandkorrels daar uiterst fijn zijn
en het doorzijpelen van het water daar slechts uiterst
langzaam kan plaatsgrijpen, zoodat de cementeering
daar begunstigd wordt. De bovenlaag wordt maar altijd
voort gewasschen, en de bewerktuigde stoffen zakken
altijd dieper, dus verarmt de grond langs boven, en
verrijkt langs onder.
Bij gevolg, in tegenstelling met wat in andere gronden
waar is, blijkt het in zandoergronden geraadzaam bij
de omwerking den ondergrond boven te brengen en de
bouwlaag onder te werken, ten einde eerstgenoemde
laag aan den weldoenden invloed der lucht bloot te
stellen, waardoor de meststoffen er in aanwezig weder
om vrijkomen en door de planten zullen benuttigd wor
den.
Dit bovenbrengen der zandoer geschiedt het geraad-
zaamst vóór den Winter.
Opgang
7 u. 24
7 u. 25
7 u. 27
7 u. 28
7 u 29
7 u. 31
7 u. 32
Ondergang
15 u. 40
15 u 39
15 u. 39
15 u. 38
15 u. 38
15 u. 38
15 u. 37
