4
Onze Aardrijkskundige Rubriek
Voor onze Kunstschilders
HARMONIE YPRIANA
Kinderfeest
Weet ge 't al
t M I L LIO E N
Leest onze
KLEINE AANKONDIGINGEN
BUREEL- EN ZAKAGENDAS
voor 1940
Ten bureele dezer, Boterstraat, 34
Het Liefdadigheidsbal
der Oud-Gedienden van het Rijnleger
(Vervolg)
XIII. HET KANAAL VAN PANAMA
Tusxchen den Atlantischen Oceaan en den Groo-
ten of Stillen Oceaan bestonden tot voor
een vijf en twintigtal jaar als eenige verbindin
gen de spoorlijnen welke dwars door Amerika
liepen, de zoogenaamde Pacific-lijnen, terwijl
over het water de booten den langen omweg langs
het zuiden van Zuid-Amerika moesten doen. Dit
had nadeelige gevolgen voor de scheepvaart en de
economie, vooral van die der Vereenigde Staten,
zoodat men, aangemoedigd door het groote suc
ces van het Kanaal van Suez, er ging aan denken,
ook de twee oceanen te verbinden en wel daar
waai" de breedte van het vaste land het kleinst
was.
Twee mogelijkheden deden zich voor het door
graven van de landengte in Nicaragua, waar zich
het Nicaragua-meer bevindt, dat alleen echter
bij hooge waterstanden afstroomt op de rivier
San Juan. Deze mondt uit in de Mosquito-golf,
een onderdeel van de Caribische zee. Hier trachtte
men dus een verbinding te krijgen tusschen de
twee oceanen, maar sedert de opening van het
Panama - kanaal zijn de werkzaamheden, ten
minste voorloopig gestaakt.
De tweede mogelijkheid was de doorgraving
van de landengte van Panama, in de republiek
Panama. Deze werd ook uitgevoerd. Het Panama
kanaal werd ontworpen door den bouwer van
het kanaal van Suez. Ferdinand de Lesseps, die
daarvoor de Panama-Maatschappij stichtte. Door
hooge werkloonen en slecht beheer ging deze
maatschappij in 1889 ten grondeeen nieuwe
werd opgericht, doch ook deze ging te niet. In
1903 werd daarop alles overgenomen door de
U. S. A., die bovendien van de Republiek Panama
een strook grond kocht aan weerszijden van het
kanaal, ter breedte van 8 km.
De werken werden aangevangen in 1904 en
waren geëindigd in 1914. Het kanaal vangt aan
te Colon, in de Limon-Baai (Groote Oceaan).
Voorbij Gatoem ligt een groote dam, die van het
dal van de Rio Chagres een kunstmatig meer
heeft gemaakt. Daarna breekt het kanaal door de
waterscheiding tusschen de twee oceanen, in de
buurt van Culebra. De groote oever-afschuivin
gen in de omgeving hier van hebben velen aan
de toekomst van het kanaal doen wanhopen. Ten
slotte mondt het uit te Balboa, op 4 km. van de
stad Panama, aan de Caribische zee (Atlantische
Oceaan).
Het kanaal is een sluizenkanaal, heeft een
lengte van 81,6 km., een diepte van 12.50 m., een
breedte tusschen 90 en 300 m. en een verkeersca
paciteit van 48 schepen per dag. In 1915 werd het
voor de scheepvaart geopend de doorvaart duurt
7 tot 8 uren.
Het verkeer op het kanaal van Panama heeft
sedert zijn openstelling steeds toegenomenin
1922, zeven jaar na de opening, bedroeg het 11
miljoen Registerton, in 1931 reeds 25 miljoen ton;
sedert enkele jaren is er een vermindering vast
te stellen, die verklaard wordt door de wereld
crisis. Het aantal schepen bedroeg in 19315529,
in 1933, 4494 in 1935 5200.
De opening van het Panama-kanaal heeft bui
tengewoon belangrijke gevolgen gehad. Voor
eerst is de inmenging van de Vereenigde Staten
in de zaken van de Centraal-Amerikaansche re
publieken groot geworden. De westkust van
gansch Amerika kwam ineens veel dichter bij
Europa te liggen. Vooral echter voor N. Amerika
was de opening .van beteekenis1) de westkust
en de oostkust van de U. S. A. konden nu veel
gemakkelijker en vooral goedkooper in betrek
king met elkaar komen, 2) de handelsbetrekkin
gen met het Oosten en met Australië namen on
middellijk een grootere vlucht, 3) van militaire
beteekenis was dat de twee vloten van den
Atlantischen Oceaan en die van den Grooten
Oceaan op korten tijd malkander konden ter
hulp snellen. Daarom verzekerde de Unie zich een
breede strook lands aan weerszijden van het ka
naal. Ook kreeg de Unie in 1900 het eiland Por-
torico in de Groote Antillen in haar bezit (vroe
ger was dit eiland Spaansch); ook de Mulatten-
republiek San Domingo (een deel van Haïti)
kwam onder controle der Unie, beide met het oog
op de belangen van het Panama-kanaal.
Mercator
De Vereeniging zonder winstbejag «Voor onze West-
vlaamsche Kunstonder voorzitterschap van Zijne
Exc. den Heer Gouverneur Baels, brengt ter herinne
ring van de Westvlaamsche kunstschilders en beeld
houwers dat, in geval zij wenschen te genieten van de
voordeelen van de werking der vereeniging d. i. in
eerste instantie een aanneming van werken voor de
tentoonstelling, in tweede instantie een permanent in
dienen van werken, wat aanleiding moet geven tot een
uitgebreide propaganda voor verkoop, zij zich schrifte- j
lijk moeten aanmelden bij de Vereeniging tegen 6 De- j
cember aanstaande, met opgave van de werken welke j
zii tegen gemelden datum zullen bestellen in het Pro-
vinciaal Hof, Groote Markt. Brugge. Als kosten hebben i
zij dus niet anders dan het bestellen en het eventueel
terughalen der werken. I
O
Er mag al voorvallen wat er wil, maar Ypriana
kan niet meer bestaan zonder zijn kinderfeest.
Geheel het jaar door zijn de kinderen er mede
bekommerd en vragen zich afZullen wij we
derom ons feest hebben
En alle jare. met evenveel iever, slaat het co-
miteit hand aan 't werk en tracht dat die brave
lievelingen eenige aangename stonden overbren
gen.
1939 zal mogen geboekt worden in de annalen
en dit dan nog in gouden letters, want nog nooit
hebben die knappers zich zoo goed verzet.
Gezongen, geklonken, gelachen, geschreeuwd
en allen om ter meest.
M. Pic en Clp mag fier zijn over zijn succes. Het
spel eindigde met een waren triomf.
Guignols ofte Marionnetten kwamen op het
voorplan en gaven natuurlijk hun gewoonlijk
spelMarquise, geldkofïer, de knecht, de gen
darme en de muis. Of de kinderen hartelijk kun
nen lachen, dat moet ge bijwonen om u er een
gedacht van te kunnen maken. En van den groot
sten tot den kleinsten ze zijn allen democratisch,
want ze deden niet mede met de Marquise of met
den gendarme, maar wel met den knecht, die de
poets aan zijne Marquise bakte.
M. Pic heeft zich overtroffen met zijne nieuwe
inrichting die hij voor de eerste maal aan het
publiek voorstelde, ik wil spreken van zijn ma
rionnetten Jass orkest, 't Was effenaf prachtig,
zeer goed uitgevonden. Zoo een nieuwigheid moet
overal bijzonderen bijval genieten.
Pic had zijn rusttijd, maar die werd gebruikt
om de hoeden uit te deelen. Zwaar, lastig werk,
want dit is eveneens, voor onze kinderen, een
bijzondere aantrekkelijkheid. Het bestuur, goed
bijgestaan door bedienstige juffers, bereikte toch
zijn doel, tot iedereens voldoening. De knechten
kregen elk een roode politiemuts met witten
kwispel. Of ze fier warenZe zaten bijna aan
't Albertkanaal
De meisjes hadden elk een hoofddeksel zooals
een InfirmièreHunne vreugde, hunne fier
heid beschrijven is mij totaal onmogelijk. Op het
gelaat van die lieve meisjes las men hun tevre
denheid en uit die mooie oogjes straalde reeds
een blijk van opoffering. Ja, zoo klein, zoo jong
en toch zit er in die kleine hoofden voorzeker
reeds een wil, later hun plicht te vervullen voor
hun broertjes...
God gave dat het maar tot droomen blijve,
maar zie 't was toch aangenaam en ook zeer in
drukwekkend die lieve meisjes zoo te zien. Welk
een prachtig oogenblik
En Pic kwam terug met zijn levende poppen.
Niets kan dit overtreffen. Het is eenig in zijn
genre. En hij heeft er een handje van de kinde
ren, groote en kleine, mede te slepen.
En zoo eindigde dat prachtig kinderfeest tot
voldoening van die belovende jeugd en zelfs ook
van de groote personen die daar eenige zeer aan
gename uurtjes hebben overgebracht.
Mocht het kinderfeest van Ypriana in 1940
wederom in vollen vrede gevierd worden.
Een die 't geerne zag.
Dat de Heeren Ghisquière E. en Van Egroo G.,
schrijver en toondichter van het onvergetelijk
«OORLOGSMARRAINTJE», op Woensdagen 6 en
13 December a. s., telkens om 8 uur 's avonds- in
den Stadsschouwburg voor het voetlicht brengen,
Revue-operette in 4 bedrijven
met dans en balletten
uitgevoerd door dezelfde spelers, ten voordeele
der YPERSCHE SOLIDARITEIT
Prijzen der plaatsen8 fr. 6 fr. 4 frank.
Halve prijs voor militairen met verlof.
Kaarten te bekomen In 't Klein Stadhuis
Groote Markt en In den Slachter Boomgaard
straat, Telefoon 38, 's Zondags van 11 tot 12 ure,
in den Schouwburg.
De liefhebbers die een behoorlijke plaats wen
schen, zullen zich moeten haasten.
Gezien de belangrijkheid van deze dolkluchtige
revue zal de vertooning stipt om 8 u. beginnen,
wel verstaan geen Ypersche uur.
Wilt ge 3 uur schaterlachen en uw huidige
kommernissen tijdelijk vergeten, komt zien naar
dit tooneelwerk, dat voor het «Oorlogsmarraintje»
niet moet onderdoen.
Verleden Zaterdag gaf de Bond der Oud-Gedienden
van het Rijnleger, sectie leper, een luisterlijk bal met
gratis tombola, waarvan de opbrengst ten goede zal ko
men aan het pakket voor zijne gemobiliseerde leden.
Dit bal, dat onder alle opzichten als goed gelukt mag
aanzien worden, ging gepaard met de officieuse inhul
diging van het vaandel, dat deze pas gestichte maat
schappij, dank aan den ijver van het Bestuur en in-
zonder van haar voorzitter, zich reeds heeft aange
schaft.
De H.H. Desmedt en Melsens, uit Brussel, vertegen
woordigden het hoofdbestuur op dit intiem maar zeer
gewaardeerd feest.
Tot groot genoegen van de plaatselijke sectie, hadden
de Nationale Invalidenbond. de Vuurkruisers, Les
Poilus de France». The British Legion» en de Ver
broedering van de Rijkswacht den oproep, welke tot
hen op het laatste oogenblik gericht was geweest, be
antwoord. Een afvaardiging met vaandel woonde de
plechtigheid bij Een schoon gebaar, dat door de tal
rijke opgekomenen zeer geprezen werd.
Te acht uur deden de feestvierenden, gevolgd van
de verschillende afvaardigingen, hunne intrede in de
ruime en wel opgesmukte feestzaal van het Victoria
Palace.
Namens de plaatselijke afdeeling sprak de heer
voorzitter Staelens de volgende rede uit:
Aan de Heeren Afgevaardigden van ons
Bondsbestuur van Brussel,
Waarde leden en Achtbare toehoorders,
Het zijn niet de droeve gebeurtenissen en omstan
digheden dezer laatste dagen die ons hebben aangezet
het feest van dezen avond in te richten, doch het is
veeleer een edeler gevoel, een gevoel van menschlie-
vendheid, om in een geest van samenhoorigheid en
broederlijkheid, de gezinnen te kunnen .steunen van de
leden die uit onze rangen geroepen zijn om terug het
vaderland te dienen.
Het is tien jaar geleden dat het Belgisch vaandel
de bezette Rijnstreek verliet.
Het vaderland had ons den vereerenden plicht opge
legd er over te waken, dat de vredesvoorwaarden wer
den toegepast door de sanctie van de bezetting van het
Rijngebied.
Welnu, het is met een diepe ontroering dat ik er
aan denk. want wij hebben dien vrede betaald met het
leven van 600 der onzen, smadelijk vermoord in het
bezette Rijnland.
De internationale politiek heeft in 1929 de bezet
ting opgeheven en wij zijn dan naar onze kantoren,
naar onze werkhuizen, naar onze hoeven teruggekeerd.
Doch, wie samen het gevaar heeft gekend is ook vriend
gebleven voor al zijn dagen en DAAROM vormen wi.i,
Oud-Gedienden van het Bezettingsleger, een Bond van
genegene en onbaatzuchtige leden, wiens broederlijke
gevoelens te allen tijde tot uiting komen.
Daarom ook maken wij van deze gelegenheid ge
bruik om dezen gezelligen ontspanningsavond een twee
zijdig uitzicht te bezorgen
Het eerste als liefdadigheidsfeest, omdat het hoofd
doel ervan is, de totale opbrengst van dit feest voor de
gezinnen onzer gemobiliseerde leden te besteden.
Het tweede uitzicht nu, als vaderlandslievend feest,
omdat wij thans aan onze Ypersche bevolking met
fierheid en erkentelijkheid mogen konde maken, dat
wij vandaag, voor den eersten keer, ons schoon en zin
nebeeldig vaandel in ons midden hebben mogen be
groeten.
Een woordje dank nog aan de Heeren Desmedt en
Melsens. die zich, evenals in Februari laatstleden, de
moeite hebben getroost de verre verplaatsing naar onze
stede te ondernemen, om ons alzoo blijk te geven van
hunne diepe genegenheid en oprechte broederlijkheid.
Dit getuigt ook dat wij in de toekomst en te allen tijde
op ons Middenbestuur mogen rekenen en daarom zeggen
wij hen hartelijk dank vanwege gansch onze afdeeling
leper.
Ook breng ik gaarne hulde aan de medewerkers
van dit welgelukt feestje, namelijk onze ieverige bonds
leden. voor hunnen verkoop van kaarten, voor het in
brengen van hunne tombolaprijzen en voor hunne pro
paganda in het algemeen.
Dezelfde dankbetuigingen gaan naar de leden en
de muzikanten van «Ypres Swimming Orchestra die
zich onbaatzuchtig en welwillend ten dienste hebben
willen stellen om dit feestje met muziek op te luiste
ren.
En ten slotte ook onzen besten dank aan u allen,
voor uwe zoo talrijke opkomst, en ik wensch u uit ter
harte een gezelligen en plezierigen avond.
Nadien werd nog door de Heeren Depuvdt Victor,
vaandrig, en Van Spèybroeck Leon, secretaris, beurte
lings in 't fransch en in 't engelsch een lartelijk dank
woord gericht aan de talrijk opgekomen leden van de
(Poilus de France» en van het «British Legion».
Op hun beurt namen dan de verschillende genoodig-
den het woord
De heer Desmedt. namens let hoofdbestuur, be
dankte in 't bijzonder den voorzitter Staelens Michel,
die noch tijd, noch geld, noch maeite heeft gespaard om
deh bond te doen leven en bloeien. Hij bedankte ook de
Bestuursleden en inzonder den secretaris, heer Van
Speybroeck, alsmede al de andere leden, allen nede
rige jongens bezield met gevoelens van lucht en p'icht-
besef. Aan den heer Voorzitter overhandigde de heer
Melsens, als blijk van dank en erkentelijkheid, een
praqhtige herinneringsmedaïlle met als zinnebeeld
«Wilskracht», waarna het muziek het nationaal lied
aanhief.
Nadien nam de heer Cossart, namens Les Poilus de
Francehet woord. In een boeiende rede schetste hij
de naastenliefde van het Belgische volk. dat zich immer
heeft verdedigd voor het behouden van het Recht. Na
deze rede werd de «Marseillaise gespeeld.
De Engelsche afgevaardigden bedankten op hun beurt
de opkomende maatschappij, aan wier zijde zij steeds
zullen staan. Het Engelsch nationaal lied God save
the King werd daarop uitgevoerd.
Een heildronk vereenigde de genoodigden met de
j plaatselijke leden ten titel van verbroedering, waarna
I er volop werd gefeest.
Voorwaar een gezellig en uiterst aangenaam feestje,
i waarvan de aanwezigen de beste herinneringen zullen
bewaren.
