België en de Yzerstreek
-FOOTBALL-
T Afd. - C. S. YPER
Gheelster Moorslede
20 jaar, N 38 16 December 1939
20 Année, N 38 16 Décembre 1939
- Weekblad -
voor het Arrondissement Yper
Journal hebdomaaaire
de 1'Arrondissement d'Ypres
Zondag 17 December 1939
ABöNNENTEN
eet——am1 ,iww i iKWUftucaBBWOT— JB ■CT—B——m
HET
YPERSCHE
Beheer. Opstel en Aankondigingen 34, Boterstraat, 34, YPER.
Abonnement 21 fr. 00 per jaar Buitenland 32 fr.
Men kan inschrijven in alle Belgische postkantoren.
Tel. 500
40 ct. het nummer.
Naamlooze artikels geweigerd
Redaction Administration et Publicité 34, rue au Beurre, YPRES.
Abonnement21 fr. 00 par an Étranger 32 fr.
On peut s'abonner dans tous les bureaux de poste Beiges.
40 ct. Ie numéro.
Tél. 500
Les articles non signés sont refuses
vtmewMwm
Iedereen weet welke gewichtige rol de Yzer
gedurende den wereldoorlog 1914-1918 gespeeld
heeft. Het is op haar boorden dat de Duitsche
legers, in hun opmarsch naar Duinkerke, Kales
en de Fransche kust, tegengehouden werden het
is daar dat ons klein maar heldhaftig leger, be
schermd door het overstroomde Yzergebied, vier
jaren lang moedig heeft stand gehouden tegen een
veel talrijker en sterkeren vijand het is dank
aan de Yzer, die het tooneel werd van zooveel
wapenfeiten en wier naam in gouden letters op
zooveel onzer regimentsvlaggen prijkt, dat een
klein hoekje van ons land van vreemde bezetting
gespaard bleef en dat ons duurbaar België zijne
zelfstandigheid behield.
Doch die roemrijke Yzerstreek, waar ons land
van den ondergang en de algeheele overheer-
sching gered werd, heeft haar zelfopoffering duur
betaald en, wat erger is, werd later ervoor ook
nog met ondankbaarheid beloond.
Van Yper tot Nieuwpoort werden de steden en
dorpen, tijdens die vierjarige belegering, volledig
platgeschoten en uitgebrand. de bevolking werd
op de vlucht gedreven en moest elders een onder
komen zoeken. Niets werd gespaard, heerlijke
kerken, merkwaardige historische praalgebou-
wen, bloeiende nijverheidsinstellingen, gestichten
en huizen werden met den grond effen gemaakt,
vruchtbare akkers werden totaal omwoeld, alles
werd verwoest en verdelgd en wel op zulke wijze
dat velen het herstel ervan als onmogelijk aan
zagen en dat zelfs voorgesteld werd gansch de
streek te bebosschen als zijnde het eenige wat
hier in het vroegere oorlogsgebied nog kon ge
daan worden.
Dank aan de wilskracht der bevolking, aan haar
gehechtheid aan den vadergrond werd van dit
noodlottig ontwerp afgezien en besloot men de
hier aangerichte schade te herstellen. Een na een
keerden meest al de bewoners naar hun streek
terug en leidden hier jaren lang een moeizaam
en ontberingsvol leven in noodwoningen en ba
rakken, moedig werkende en strijdende om hun
vroeger bestaan te herwinnen, om hun handel of
onderneming, die vóór den oorlog een zekeren
bloei kende, te trachten weer op te helpen. Ook
de huizen en gebouwen rezen als paddestoelen
weer uit hun puinen op, de landerijen werden
vereffend en bebouwd, en na enkele jaren mocht
men zich hier in een uitslag verheugen die men
gewoon is het Mirakel der Vlaanders te noe
men en waarvoor de vreemdelingen hun bewon
dering niet konden verduiken.
Ja zeker, hier werd met het herstel der ver
woeste streken in korten tijd een reusachtige taak
tot een goed einde gebracht. Wij zijn de eersten
K. B. V. B. YPERSCH STADIUM 1939-1940
om 14 uur
TEGEN
INGANG 3 FRANK.
Tribune1 Fr. opleg Zitplaatsen2 Fr. opleg.
om zulks te erkennen, alhoewel wij erbij moeten
zeggen dat de Belgische regeering, met zoo te
handelen, niets anders dan haar plicht heeft ge
daan tegenover de streek die alles voor het heil
van het land opofferde en die verdiende niet al
leen volledig hersteld en heropgebouwd te wor
den, maar die daarbij nog, als vergelding voor
haar lijden en ontberingen, als belooning voor
haar moedig gedrag, niet alleen moest terug krij
gen wat zij vroeger bezat, maar iets meer nog, iets
dat ook tot haar economische heropleving had
kunnen bijdragen, zooals dit ten andere na den
oorlog zoo mild gedaan werd voor andere steden
en streken die door den oorlog niet verwoest wer
den.
Helaas, deze elementaire plicht van dankbaar
heid werd, tot schande van onze opeenvolgende
regeeringen, tot teleurstelling en ook rechtmatige
verbittering onzer bevolking die, betrouwend op
de" plechtig gegeven koninklijke belofte van vol
ledig en algeheel herstel, was teruggekeerd en
zich moedig aan het werk had gezet, jammerlijk
over het hoofd gezien en moest onze geteisterde
streek zich tot hiertoe schier steeds tevreden stel
len met nooit gehouden beloften, terwijl elders
voor honderden millioenen nieuwe werken uit
gevoerd werden. Wat meer is, er werd hier, in
onze mooi heropgebouwde streek, niet alleen niets
gedaan om haar leven en bloei onder economisch
oogpunt te bevorderen, maar ze werd daarbij nog
laffelijk beroofd van het weinige dat ze vóór den
oorlog bezat en dat haar eenigen welstand ver
zekerde.
Zoo werd het Koninklijk Gesticht van Meessen,
wiens eigendommen hier in de streek gelegen
zijn, naar Lede overgeplaatst waar het thans zijn
door onze streek opgebrachte inkomsten ver
bruikt en uitgeeftde Weldadigheidsschool van
Yper, gesticht ingevolge een legaat van wijlen
M Godtschalck, werd niet meer heropgericht
de rijschool van Yper, de beroemdste van het land
en waar al de beste officieren van ons leger hun
opleiding kregen, werd naar Brasschaet overge
bracht ons bataljon voetvolk, de smedenschool,
het militair hospitaal en alle andere inrichtingen
die van het leger afhangen en die hier zekeren
bloei van handel en nering brachten, het gevang,
enz. dit alles werd ons na den oorlog niet meer
teruggegeven.
Het verlies, door Yper geleden tengevolge van
de berooving dezer inkomstbronnen, cijfert zich
op ruim honderd duizend frank per dag.
Andere werken, die tot de heropleving en den
welstand onzer streek hadden moeten bijdragen,
werden laattijdig, on-volledig of zelfs nog in 't ge
heel niet hersteld. Zoo hebben we de vaart Yper-
Yzer die slechts in 1933 voor de scheepvaart her
opend werd en waarvan de nog niet voltooide ver-
beteringswerken weldra zullen moeten stilgelegd
worden, aangezien er daarvoor naar het schijnt
in de aanstaande rijksbegrooting niet het minste
krediet meer voorzien is. Zoo hebben we ook, zon
der daarbij nog te spreken van de statie wier
heropbouw alhoewel sedert lang besloten maar
niet aangevangen wordt, de vaart Yper-Komen
die zich nog steeds in haar naoorlogschen toestand
van verwoestin" bevindt.
Is het dan te erwonderen dat, tengevolge dezer
jammerlijke verwaarloozing, dezer betreurens
waardige 'skenning onzer rechten en grootste
belange 1 van nijverheidsinstellingen hier in
de stre ».ict ~r ?er terugkwamen, zooals de sui-
kerfabi iek an Waasten die naar Yper moest j
WWWIWglWWIN pi|gjg|U
De post is op ronde voor 't innen der
kwijtschriften voor 1940. Daar de bode zich
enkel eenmaal ten huize aanbiedt, verzoe
ken wij hplppfd onze frnuwf» ieders het geld
gereed te leggen en de thuis blijvende fa
milieleden te verwittigen.
De prijs bliift dezelfde als in 1939, 't zij
21 frank.
Nieuwe abonnés storten 21 fr. op post
rekening 46.173 van Dumortier, Yper of
vragen een abonnement op hun postbureel
of aan den briefdrager.
HMNMWt
komen doch, bij gebrek aan het tijdig herstel der
vaart Yper-Yzer, zich te Veurne ging vestigen
de bleekerij Verschoore die zich naar Kortrijk
verplaatste, alwaar ook een groot deel van onzen
vroeger zoo bloeienden rijwielhandel herop
richtte Verwekt het dan eenige verbazing dat
de meerderheid onzer arbeiders zich verplicht
ziet elders een broodwinning te gaan zoeken dat
velen hier niet meer terugkeerden dat tal van
oude Ypersche adellijke families en grooteige
naars in grecterc steden zijn blijven wonen dat
zooals de door ons vroeger reeds meêgedeelde
statistieken het bewijzen, van de arrondissemen
ten van West-Vlaanderen, Yper het eenige is
waarvan de bevolking sedert den oorlog vermin
derde, wat een ontegensprekelijk bewijs is dat
het aan den algemeenen vooruitgang van het land
geen deel heeft genomen
Neen, nietwaar, deze pijnlijke toestand waarin
Yper en geheel de verwoeste streek zich bevin
den, zal niemand meer verwonderen en we mo
gen dus wel zeggen dat, behalve het herstel onzer
huizen en gebouwen, er schier niets gedaan werd
voor de economische heropbeuring onzer streek.
Integendeel, de weinige inkomstbronnen, die ze
bezat, werden haar ontnomen zoodat we thans,
meer nog dan overal elders, de nadeelige gevol
gen van de heerschende crisis en van de zoo pijn
lijke werkloosheid ondervinden.
De lessen van den wereldoorlog 1914-1918 heb
ben de regeering aangezet de militaire verdedi
ging van het land schier uitsluitend aan de Oost
grens te concentreeren en hier alle legerbezetting
weg te nemen. Doch indien het grootste gevaar
voor ons land werkelijk aan de oostergrens ligt,
dan is het des te onbegrijpelijker hoe de regee
ring er nooit heeft willen in toestemmen hier in
onze streek, die volgens haar eigen oordeel zoo
veilig is dat zij niet eens moet beschermd worden
en die in alle geval het verst is afgelegen van het
punt waar het meeste gevaar dreigt, een deel der
inrichtingen en fabrieken over te brengen die
voor dè nationale verdediging werken en, om deze
verplaatsing mogelijk en vruchtbaar te maken,
onmiddellijk de bestaande waterwegen in orde
te stellen, ten einde hier een toestand te scheppen
gunstig aan de stichting en de ontwikkeling dezer
nijverheden.
Maar er is nog meer. De gebeurtenissen van
deze laatste tijden hebben aangetoond in welk
groot gevaar ons land gebeurlijk zou kunnen ver-
keeren door de schuld van de regeering die steeds
weigert of ten minste uitstelt de zoo onder veler
lei oogpunten nuttige en ook noodige verbinding
Leie-Yzer, door het herstel der vaart Yper-Ko
men, te doen.
Allen herinneren zich nog de bange en onzekere
dagen die wij in 't begin van verleden maand
beleefden. Er hongen, in de eerste dagen van
November, dreigende onweerswolken boven onze
hoofden de internationale toestand was uiterst