6
Herwaardeering van den Goudvoorraad
van de Nederlandsche Bank
Leest en verspreidt HET YPERSCHE
Ministerie van Landbouw
Gemeentelijke opcentiemen in
West - Vlaanderen
VRAAGT
CRISTAL-CHAUDFONTAINE
ECONOMISCHE TIJDINGEN
o
Zooals dit nog niet lang geleden met de Bank
van Engeland is gebeurd, werd thans ook op
23 Januari jl. door de Nederlandsche regeering
een wetsontwerp ingediend om tot een voorloo-
pige herwaardeering van den goudvoorraad van
de Nederlandsche Bank over te gaan.
Net gelijk destijds voor de Bank van Engeland,
liggen de preliminaria van deze herwaardeering
in het feit dat Nederland in September 1936, den
gouden standaard losliet, evenals Engeland in
September 1931 had gedaan, doch niettemin den
ouden aankoopprijs van goud hetzij fl. 1647.50 per
kg. fijn handhaafde, zoodat de depreciatie van den
gulden in 't geheel geen aanpassing vond in de
boekhouding van de circulatiebank.
Men zal zich herinneren dat eveneens in de
Bank van Engeland gedurende jaren lang deze
aanpassing niet werd gedaan en zelfs tot vóór
1 Maart 1939 het goud op basis van 85 sh. per oz.
wérd gewaardeerd en eerst op bovengenoemden
datum op de toen reëele basis van ongeveer 148 s.
per oz. werd herschat. De gronden waarop zulks
in Engeland werd gedaan waren toen minder
doorzichtig dan de Nederlandsche en leken geheel
onder inspiratie te zijn van de bezorgdheid om
door herwaardeering, de belangrijkheid van de
toen reeds volop aan gang zijnde goudverliezen,
zoo goed mogelijk af te schermen voor de oogen
van het publiek en zoo mogelijk een gunstige psy
chologische uitwerking te bereiken door een mas
sale in gedevalueerde ponden herschatte vermeer
dering van het goudbezit ten toon te spreiden.
De Nederlandsche autoriteiten nemen bij deze
verrichting een zuiverder stelling in die dan ook
algemeen wordt goedgekeurd, behoudens zekere
critiek die we verder zullen mededeelen.
Eigenlijk was de gulden sedert het loslaten iir
September 1936 tot op heden met 22 gedeva
lueerd het nieuwe wetsontwerp echter rekent
slechts met een devaluatie van 18 Daardoor
zou de tot dusver in de balansen van de Neder
landsche Bank geldende goudprijs van fl. 1647.50
per kg. fijn op fl. 2009 gebracht worden.
De handhaving van dezen ouden prijs had het
bezwaar dat het Wissel-Egalisatiefonds hetwelk
het wisselcontróle-organisme is bij elke zwe
vende munt bij verkoop van goud aan de
Ned. Bank, steeds fl. 1647.50 per kg. fijn ontving,
terwijl het bij aankoop op de open markt fl. 2100
had te betalen. Daardoor kreeg het Egalisatie
fonds verliezen welke gefinancierd werden door
uitgifte van schatkistpapier waarop rente moest
worden betaald. Voortaan zal het goud aan de
Bank worden verkocht tegen den reëelen prijs
waardoor genoemd renteverlies zal kunnen ver
meden worden.
Op het bedrag van den goudvoorraad per
2 Jan. 1940 ruim fl. 1.013 millioen zal deze her
waardeering door depreciatie van het betaalmid
del met 18 een boekwinst geven van 221 mil
lioen gulden.
Dit verschil draagt natuurlijk voor de Ned.
Bank een zuiver fictief karakter, wegens eigen
lijke onderwaardeering van het goud tegen den
vroegeren prijs van fl. 1647.50 per kg. fijn goud.
Wat gebeurt er met de winst groot fl. 221 mil
lioen op den goudvoorraad van de Ned. Bank
In de Memorie van Toelichting van het wetsont
werp. worden twee belanghebbenden genoemd,
nl. de Nederlandsche Bank voor fl. 29.8 millioen en
het Leeningsfonds voor fl. 116.5 millioen waaruit
▼olgt dat een derde gebeneficieerde nl. het Egali
satiefonds met circa fl. 75 millioen wordt bedacht.
Het aandeel der Nederlandsche Bank
Eerstgenoemde bedrag van fl. 29.8 millioen is
bestemd om het vroegere verlies van de Ned.
Bank op haar pondenbezit dateerend van Sep
tember 1931 (Engelsche devaluatie) te delgen. Dit
verlies was reeds door jaarlijksche aflossing uit
winsten en reserves tot fl. 7.6 millioen terugge
bracht geboekt onder het hoofd Staat der Neder
landen welke vordering thans uit de weekstaten
der Ned. Bank zal verdwijnen. Het restant van
deze fl. 29.8 millioen (hetzij fl. 29.8-7.6 millioen)
zal voor fl. 15.7 millioen het reservefonds der cir
culatiebank versterken, dat dan tot fl. 20 millioen
zal stijggn, tot hetzelfde peil als het thans uit
staande kapitaal van de bank dan blijft nog een
bedrag over van fl. 6.5 millioen dat naar de bij
zondere reserve gaat.
Het aandeel van het Leeningsfonds
Dit leen in astonds zou fl. 116.5 millioen ontvan
gen. De instelling van dit Leeningsfonds werd
door Minister De Geer aangekondigd, met het
doel hiermede de uitzonderlijke uitgaven in ver
band met de oorlogsomstandigheden te finan
cieren.
Het aandeel van het Wisselegalisatiefonds
De overige fl. 75 millioen komen aan dit fonds
ten goede wegens de verliezen die het leed ten
gevolge van zijn goudverkoopen aan de Nederl.
Bank tegen den fictieven prijs van fl. 1647.50 pér
kg. fijn, zooals hierboven werd vermeld
Het Egalisatiefdnds werd op 29 Sept. 1936 in
gesteld ten einde eventueele scherpe schommelin
gen van de wisselkoersen tengevolge van de de
preciatie van de munt. tegen te gaan.
Daar dit fonds heel wat meer goud aan de Ne
derlandsche Bank verkocht dan van haar over
nam. blijkt het fonds per saldo een boekverlies te
hebben geleden van zoowat fl. 75. dat thans ge
delgd wordt.
BesluitMet deze herwaardeering van den
goudvoorraad der Ned. Bank, zal dus officieel de
reëele depreciatie van den gulden met 18 wor
den bekrachtigd als devaluatie dus als wette
lijk erkend feit wat voor sommige regeerings- en
monetaire kringen die nog geloofden aan een te-
ruekeeé tot de oude goudpariteit, nog niet zoo
vaststond.
Onder invloed van het uitbreken van den oor
log. kon nog bezwaarlijk gehoopt worden op een
herstel van den vroegeren gulden ook zegt de
Memorie van Toelichting dat een terugkeer tot
de oude pariteit en een belangrijke verminde-
ring van de huidige depreciatie niet langer ge-
acht kon worden op het terrein der redelijke
verwachtingen te liggen, dat op een herstel van
den gouden standaard en een definitieve stabi-
lisatie van de nationale geldeenheden binnen
betrekkelijk korten tijd niet valt te rekenen
Uit dezen laatsten regel blijkt dus tevens dat
de gulden, hoewel hij wettelijk met 18 zal ge
devalueerd zijn, vooralsnog zooals te voren niet
gestabiliseerd wordt en een zwevende munt blijft.
Er is dus heelemaal niets veranderd in de posi
tie van de Nederlandsche munt, evenmin als er
iets veranderd is in de waarde van de goudreser
ves van de Nederlandsche Bankalleen de bere
kening van den goudvoorraad is veranderd omdat
hij thans gemeten wordt met een maat, i. c. de
gulden die 18 kleiner is, zoodat de goudvoor
raad in oude guldens gemeten van voor Septem
ber 1936, nog steeds fl. 1013 millioen waard is,
maar in den thans gedeprecieerden gulden fl. 1231
millioen waard wordt.
Waarom de regeering juist nu tot deze herwaar
deering wenschte over te gaan, terwijl Engeland
en Zwitserland dit reeds heel wat vroeger hebben
gedaan, zal wel toe te schrijven zijn aan de be
zorgdheid van de regeering om deze reserve uit
de devaluatie-winst, eerst in noodtijden aan te
spreken waartoe deze verrichting dari ook zoolang
mogelijk werd uitgesteld.
Niemand kan thans een oogenblik twijfelen aan
het geschikte tijdstip om de groote helft van deze
herwaardeeringswinst, hetzij fl. 116 4 in een Lee
ningsfonds, onder te brengen tot financiering der
mobil isatiekosten.
Invloed op de Wisselmarkt
De invloed van de bekrachtiging van de deva
luatie van den gulden tot 18 beteekent dat de
gulden niet meer tot zijn oude pariteit kan terug-
keeren de weg naar revaluatie is bepaald afge
sloten, maar vermits de gulden zwevend blijft,
kan hij slechts meer zoo het noodig mocht blij
ken omlaag zweven te meer dat men er zich
nu 'rekenschap van geeft dat het verlaten van
den gouden standaard in 1936, volgens welinge
lichte kringen in Nederland, wel degelijk een
daad was van welbewuste regeeringspolitiek.
Vermits in dit licht de gulden niet meer om
hoog kan en anderzijds ook niet gestabiliseerd
werd, trad in de laatste week van Januari, na het
indienen van het wetsontwerp, dan ook een be
paald zwakke tendenz in op de Nederlandsche
munt.
Met de devaluatie van 18 waarmede de auto
riteiten zich tevreden stellen tegenover een feite
lijke devaluatie van 22 houdt men een slag om
den arm van 4 tegenover verdere eventueele
noodzakelijkheid tot devaluatie. Dit kon natuur-
liik het vertrouwen in den gulden niet versterken.
Evenzeer dragen de Nederlandsche staatsleenin-
gen de sporen van een zeer matig vertrouwen.
In zoover wij dan ook sommige Nederlandsche
beschouwingen hebben gelezen in verband met
dit ontwerp tot herwaardeering van den goud
voorraad en tot bekrachtiging van de vroeger in
getreden devaluatie, zal wel niemand hier in Bel
gië de fout begaan, die op zoo'n ruime schaal,
vaak met noodlottig gevolg, werd bedreven, na de
devaluatie op 5 Mei 1938, van de Fransche valuta:
toen namelijk vluchtten velen uit hun eigen Bel
gische munt in het Fransche betaalmiddel, in de
ongegrond gebleken meening dat een gedevalu
eerde munt in haar nieuwe stelling sterker was
hetzelfde experiment zal ongetwijfeld niemand
thans willen herhalen met de Nederlandsche
munt.
Iedereen zal wel inzien dat de monetaire onvei
ligheid der anderen, thans de beste grondvest is
van de eigen monetaire veiligheid.
L
AANGETEEKEND. Brussel, den 15-2-1940
Aan den Heer Burgemeester der Gemeente
Yper. V
Heer Burgemeester,
In uitvoering van het Ministerieel Besluit van
9-2-1940 betreffende de aardappelziekte (zwarte
kanker), heb ik de eer uwe aandacht te vestigen
op de maatregelen te treffen in 1940, ten opzichte
van de door deze ziekte besmet verklaarde plaat
sen.
Luidens de bepalingen van art. 3 van bovenge
meld besluit is het verbouwen van aardappelen in
1940 verboden op de besmet verklaarde plaatsén,
evenals op de perceelen, welke zich binnen een
straal van 500 m. van deze plaatsen bevinden.
Op deze laatste perceelen, zal de aardappel
nochtans mogen geteeld worden, mits schriftelijke
toelating van het hoofd van den Dienst voor Plan
tenziekten, 11, Parklaan te Gent.
Deze toelating zal enkel Verleend worden voor
de hiernavermelde variëteiten, welke bekend
zijn als bestand tegen de aardappelwratziefcte
VROEGEAal, Alberta, Belle de Fontenay
(Marjolaine), Frühbote, Belle de juillet (Juli
Julinieren, Juliperle) Viola.
HALF-VROEGE Direktor Johannssen, Dun
bar Yeoman, Edelragis, Flava (Gouden bollen)
Frühgold.
HALF-LATE Ackersegen, Bevelander, Erd-
gold, Goldwahrung, Konsuragis, Ovalgelbe. Re
cord, Tref As, Voran.
LATEAlpha, Furore, Popular, Robijn, Rósa
(Ossetongen, Plates de Florenville, Becs). Vite-
lotte (Cornes de gatte).
Deze variëteiten zullen, na het derde jaar dat
volgt op de vaststelling van de aardappelwrat-
ziekte, zonder de bijzondere toelating van het
Hoofd van den Dienst voor Plantenziekten, mo
gen geteeld worden op de besmette perceelen,
alsook binnen den omtrek van 500 m. van deze
perceelen.
Geen andere variëteit zal op deze plaatsen mo
gen geteeld worden.
Ik verzoek U, zonder uitstel, deze beschikkin
gen ter kennis van de belanghebbenden te bren
gen door middel van aanplakbrieven, mededeelin-
gen aan de lokale pers, berichten, en op alle an
dere doeltreffende wijze.
Ik verzoek U te willen opmerken,dat al de aan
vragen van uw Gemeente aan het Hoofd van de»
Dienst voor Plantenziekten moeten overgemaakt
worden door tusschenkomst van uw gemeentebe
stuur, hetwelk de aanvragen behoorlijk moet aan
vullen
Ik reken stellig op uw volledige medewerking.
Heer Burgemeester, opdat deze maatregelen
nauwkeurig zouden toegepast worden.
Overeenkomstig voormeld besluit, dient proces
verbaal opgemaakt ten laste van de personen, die
in tegenspraak met de bestaande beschikkingen,
binnen de verboden zone aardappelen zouden ver
bouwen, of buiten hun uitbating mest, aal, beer
en gier, zouden vervoeren zonder vooraf de
schriftelijke toelating van den Dienst voor Plan
tenziekten bekomen te hebben.
Hoogachtend,
Voor den Minister
De Directeur-Generaal,
(get.) Van Orshoven
Voor gelijkvormig afschrift afgeleverd aan «Hel
Ypersche
Yper, den 16 Februari 1940.
De Burgemeester, J. Vanderghote.
Het Staatsblad van 14" dezer vermeldt dat het
Ministerie van Binnenlandsche Zaken de door de
gemeenteraden van hiernavermelde gemeenten
getroffen beslissingen, tot het heffen van opcen
tiemen op de hoofdsom der cedulaire belastingen,
goedkeurt voor 1940
Beselare, Bossuyt, Bissegem, Dentergem, Knok-
ke, Langemark, Merkem, Nieuwkapelle, Heestert,
Houtem-bij-Veurne, Hulste, Moeren, Oeren, Pas-
schendale, Pervyse, Ramskapelle.Ruiselede.Rum-
beke, Schuifferskapelle, St Denijs, St Ryckers,
Veldegem, Vichte, Waardamme, Woumen en
Wulpen.
Wordt toegelaten de speciale heffing op de loe-
nen, wedden en pensioenen te
Beselare, Bissegem, Bossuyt-, Knokke, Lange
mark, Hulste, Passchendale, Ruiselede. Rumbeké,
Schuifferskapelle, St Denijs, Veldegem en Waar4
damme.
het volmaakt tafelwatèr
Depot BROUWERIJ J. Cr C. DONCK
8. Lombaardstraat. YPER. - 1 Tel 256
U V v.\ -Ac-n
