21 Jaar, N 6 4 Mei 1940
Weekblad
voor het Arrondissement Yper
Journal hebdomadaire
de I'Arrondissement dTpres
De Vaart Yper-Komen
en haar belang voor de Haven van Nieuwpoort
Belangrijk Bericht aan de Ceteisterden
Mb r,.W*#P9K/T3M
HET
YPERSCHE
LA REGION
D'YPRES
Beneer. Üpstei en Aankondigingen 34, Boterstraat. 34, YPER.
Abonnement 21 fr. 00 per jaar Buitenland 32 fr.
Men kan inschrijven in alle Belgische postkantoren.
Tel. 500
40 ct. het nummer.
NSamlooze artikels geweigerd
Rédaction. Administration et Publicité 34, rue au Beurre, YFRES.
Abonnement21 fr. 00 par an Étranger 32 fr.
On peut s'abonner dans tous les bureaux de poste Beiges.
40 ct. Ie numéro.
Les articles non signés sont refuses
Tél. 500
In den strijd dien wij hier reeds jaren lang
voeren voor het herstel onzer vaart Yper-Komen
hebben wij, telkens er gesproken werd van de
haven van Nieuwpoort, er op gewezen dat een
der oorzaken en wel de voornaamste waar
om die haven niet bloeit, te zoeken is in het feit
dat deze haven met haar natuurlijk hinterland
niet verbonden is. En benevens de vele andere
argumenten, die wij ten voordeele van het her
stel der hier bestaande vaart Yper-Komen ge
bruikten, werd steeds met nadruk herhaald dat
deze verbinding Yzer-Leie het eenige middel is,
niet alleen om Yper en gansch de streek een
nieuw tijdperk van bloei en welvaart te verze
keren, maar ook om aan de haven van Nieuw
poort, die de eenige Belgische natuurlijke ha
ven is, een grootere scheepvaartbeweging te be
zorgen.
Dit gemeenschappelijk belang tusschen de
vaart Yper-Komen en de haven van Nieuwpoort
wordt echter niet alleen hier te Yper begrepen,
■och uitsluitend door ons verdedigd, maar ook te
Nieuwpoort zelf is men er ten volle van bewust
en overtuigd. Zulks is reeds meermaals geble
ken in de vele vergaderingen, bijeenkomsten en
besfoeken die belegd en ingericht werden, uit
de herhaalde stappen die Nieuwpoort en Yper
gezamenlijk bij hoogerhand aanwendden en voor
al uit de hartelijke betrekkingen die tusschen de
Handelskamers van beide steden heerschen.
Dit wederzijdsch begrijpen van beider recht
matige verlangens en verzuchtingen, deze vriend
schappelijke samenwerking tot ondersteuning en
verdediging van beider zoo nauw verbonden be
langen, vormen ongetwijfeld een groote aanmoe
diging om, spijts de vele moeilijkheden, in den
aangebonden strijd te volharden, doch zijn vooral
een waarborg van den goeden uitslag die vroeg
of laat de aanhoudende pogingen van Yper en
Nieuwpoort moet bekronen.
Daar wij, bij den aanvang der vijandelijkheden
in sommige onzer buurlanden uitgebroken, voor
zagen dat ons land, alhoewel zelf niet in den oor
log betrokken, toch onrustige en moeilijke tij
den zou doormaken, verklaarden wij hier in dit
blad ons voorloopig te zullen onthouden van alle
heftige polemiek of perscampagne aangaande het
•ns toekomend recht op herstel der vaart Yper-
Komen, ten einde hierdoor de taak onzer regeer
ders nog niet lastiger te maken noch de geesten
■iet te verbitteren, doch wij voegden er onmid
dellijk aan toe dat wij geen duimbreed afwijken
van onze vroegere zienswijze in die zaak en dat
wij ons recht volledig staande hielden voor la
ter. wanneer wij opnieuw het geluk zouden heb
bes normale rustige tijden te beleven.
Wij meenen aan deze gedragslijn geen afbreuk
#edaan te hebben wanneer wij, enkelen tijd ge
leden, toen men algemeen erge verwikkelingen in
den internationalen toestand en een nieuwe over
rompeling van ons land vreesde, de aandacht
vestigden op de groote rol die de vaart Yper-
Komen gebeurlijk zou kunnen geroepen worden
te vervullen bij een gedeeltelijke bezetting van
o*s land.
In nu ook nog denken wij aan onze vrijwillig
aangenomen houding getrouw te blijven, zoo wij
hier even opnieuw de kwestie der vaart Yper-
Komen aanraken naar aanleiding van een merk
waardige bijdrage van de hand van Dr Karei
■ngelbeen, verschenen in de nummers van Maart
April 1940 van het maandblad Lichtbaken
orgaan van den Vlaamschen scheepvaartbond.
Het is zelfs goed, meenen wij, de kwestie toch
nog eens van tijd tot tijd aan te halen, omdat
men anders, door een te lang stilzwijgen, zou
kunnen gaan denken dat wij ze totaal vergeten
zijn, dat wij ervan afzien en omdat alzoo ook het
belang, dat wij vroeger ervoor in andere mid
dens hebben opgewekt, stilaan zou verminderen
en misschien zelfs geheel verdwijnen.
Welnu, dit mag niet en wanneer wij ons, zoo
als altijd, beperken bij een objectieve uiteenzet
ting en beredeneerde verdediging van hetgeen
ons, ten bate van het welzijn onzer streek, zoo
nauw aan 't herte ligt, dan zal niemand ons dit ten
euvel kunnen duiden wanneer wij op matige
wijze dien geest van de noodzakelijkheid van
het herstel der vaart Yper-Komen trachten te
onderhouden.
Bedoelde bijdrage van Dr Karei Engelbeen is
voor ons dan tot dit doel een welkomene gele
genheid en wij bedanken hem er hartelijk voor.
Dr Karei Engelbeen is voor ons geen onbeken
de. Wij hadden reeds de gelegenheid hem te hoo-
ren en toe te juichen in een voordracht die hij
hier voor onze Handelskamer over Nieuwpoort,
zijne geboortestad, en haar haven kwam geven.
Wij weten dus dat hij een even vurig en harts
tochtelijk verdediger is der belangen van de ha
ven van Nieuwpoort, als hier de Heer H. Ver
meulen, voorzitter der Handelskamer van Yper,
voor het herstel der vaart Yper-Komen.
Het is echter niet mogelijk hier, tengevolge
van plaatsgebrek, zijn zeer interessante studie
in haar geheel over te drukken en wij moeten er
ons noodzakelijker wijze bij beperken er enkel
een korte schets en slechts eenige aanhalingen
van te geven. Wij laten hem dus aan het woord.
De oorlog in Europa, die tot nog toe het
scherpst op zee gevoerd werd, heeft de scheep
vaartbeweging in onze havens sterk doen achter
uitgaan. Voor de kleine haven van Nieuwpoort
vooral is de toestand allererbarmelijkst gewor
den. Sedert begin September legden slechts vier
koopvaardijschepen aan de verlaten kaai aan,
en er zijn voorloopig geen vooruitzichten op ver
betering
De haven van Nieuwpoort is sedert vele jaren
een probleem, en het is een probleem waaraan
het Vlaamsche volk zich dient te interesseeren,
omdat er Vlaamsche belangen mee gemoeid zijn.
waarvoor nooit mild begrijpen en tegemoetko
ming getoond werd. Wij meenen daarom de aan
dacht hierop te moeten vestigen, niet uit eng-
geestig particularisme, daarvoor ligt ons het
algemeen belang van ons volk te nauw aan het
hart maar wel omdat hier nog een bron van
economische volksdracht onontgonnen ligt, die
den Zuid-Westhoek van ons land brood en arbeid
kan bezorgen, waar sedert jaren een deel van de
bevolking zich genoodzaakt ziet uit te wijken
naar het nijverige Wallonië, of werk te zoeken
in Noord-Frankrijk, of aan te schuiven in lange
rijen aan de dopbureelen.
In diezelfde belangen zijn verbonden de drie
kleine martelaarssteden Nieuwpoort, Diksmui-
de en Yper, die allen met den grond gelijk ge
maakt werden tijdens den wereldoorlog, maar die
niettegenstaande den heropbouw nooit de le
venskracht weervonden van vóór 1914, omdat die
heropbouw nooit volledig is geweest in de ge
kwetste levensorganen.
Na een korte historische schets van de haven
Dezer dagen werd ons opnieuw gemeld dat het
Ministerie van Financiën voortgaat met aan som
mige geteisterden verwittigingen te sturen vol
gens dewelke zij, ten einde alle verdere rechts
vervolgingen te vermijden, verzocht worden een
zekere som terug te betalen die hen, naar nu be
weerd wordt, vroeger te veel als interesten uit
betaald werd.
Daarom oordeelen wij het nuttig hier nogmaals
den raad te herhalen die door de Federatie der
Geteisterden reeds zoo dikwijls gegeven werd en
alle belanghebbenden dringend te vermanen aan
de tot hen gerichte vraag tot terugbetaling geen
gevolg te geven, maar zich, met de in hun bezit
nog zijnde papieren, te wenden bij den Heer
Leon Vandevoorde, Bestuurder der Coöperatieve
voor Oorlogsschade, Elverdinghestraat, Yper, die
hen alle gewenschte inlichtingen zal verschaffen
en het noodige doen om hunne zaak te vereffe
nen.
Het ordewoord weze dus Geen ontvangen in
teresten terugbetalen.
De Voorzitter van de Federatie der Geteisterden
van het Arrondissement Yper
Arth. BUTAYE, adv.
van Nieuwpoort gegeven te hebben na gewezen
te hebben op het feit dat de concurrentiestrijd
onder onze kusthavens mogelijks wel niet
vreemd is aan het feit dat er voor Nieuwpoort
zoo weinig gedaan wordtna herinnerd te heb
ben aan de overeenkomst van 1913 tusschen de
stad en den Staat, overeenkomst waarvan de uit
voering door den oorlog 1914-18 onmogelijk ge
maakt werd en waarvan sedertdien bepaald af
gezien werd en na ook gewag gemaakt te heb
ben van een geheim akkoord dat zou bestaan
hebben tusschen de haven van Duinkerke en ds
haven van Antwerpen, volgens hetwelk de ha
ven van Nieuwpoort niet bloeien mocht, haalt Dr
Karei Engelbeen nog een reeks andere bezwaren
aan die den vooruitgang der haven van Nieuw
poort belemmeren.
Vooreerst het gebrek aan diepgang, De haven
geul, die tijdens de oorlogsjaren, tengevolge van
het ophouden der wateren in de Yzervlakte, vol
ledig verzandde, werd sedert nooit maar gedeel
telijk gebaggerd, zoodat zelfs middelmatige vis-
schersbootjes bij laag water noch in noch uit
kunnen varen. Vervolgens beschikt de haven
over onvoldoende aanlegplaatsen, de technische
uitrusting van de haven is zeer schraal, en daar
bij stuiten alle initiatieven om de haven te ver
beteren of uit te breiden op de moeilijkheid dat
alle werken zouden moeten gebeuren op het
grondgebied van Oostduinkerke of Lombartzijde.
Het grondgebied van Nieuwpoort ligt omzeggens
nog heelemaal besloten binnen de grenzen van
de middeleeuwsche wallen en beslaat slechts een
oppervlakte van 196 ha., terwijl de gemeente
Oostduinkerke alleen een oppervlakte van 2.224
ha. bezit.
En een laatste bezwaar is nog het feit dat
Nieuwpoort niet verbonden is door kanalen, al
thans niet rechtstreeks, met zijn natuurlijk hin
terland. Een dergelijke verbinding is, volgens
Dr Karei Engelbeen. het conditio sine qua non
voor het leven van de haven van Nieuwpoort.
Het is algemeen bekend, dat in laatste instan
tie niet zoozeer de natuurlijke geschiktheid, maar
wel het hinterland het belang en den bloei van
een haven bepalen, Antwerpen, onze trots, is een
wereldhaven dank zij haar ruim en zeer bedrij
vig hinterland, dat omvat het ongeëvenaarde
