- H 1
ET YPERSCHE-
LA REGION D'YPRES
21* Jaar, N' 21 14 September 1940
21 Année, N 21 14 Septembre 1940
BIJVOEGSEL
SUPPLÉMENT
WETENSCHAPPELIJK HOEKJE
MODERNE MACHINES IN DE
OUDHEID
De Verkoop van Verbruiksmelk
VRAGEN EN AANBIEDINGEN VAN
PERSONEEL plaatst men met succes in
onze KLEINE AANKONDIGINGEN
Naamdagen.
Maan.
Maanstanden.
Wij denken ons de vernuftige machine altijd
verbonden aan onzen eigen tijd. Dat is een groote
vergissing. Zoowel de sedert ruim duizend jaar
gestorven cultuur der Romeinen als de nog
oudere, nog veel meer vergane der Egyptenaren
hebben, zooals Spengler het 't duidelijkste heeft
beschreven, elk op haar beurt den tijd van de
techniek en de machine gehad. Machine komt
uit het Latijn en, stamt af van het Grieksehe
woord machinè of makhinè dat allereerst
list beteekent. De technische listen zijn
zeer oud. De Egyptenaren hielden er reeds aller
lei mechanische eigenaardigheden op na, meestal
geheim gehouden door de geleerde priesterkaste.
Bijvoorbeeld had men daar de tempeldeuren, die
vanzelfopengingen, wanneer ver vandaar in
het tempelgebouw de priester het heilig vuur
op het altaar aanstak. Door het vuur verbrandde
een draad, het verbreken van dien draad deed een
hamertje neervallen, en dan ging de zaak met be
hulp van katrol en gespannen veer haar gang...
De in den tempel vergaarde schare dacht aan
't werk van een godheid, een heilige Poes of de
Zonneschijf, maar het was het werk van de
machine het werk van een listigaard.
Het principe van het Lipsslot (Yaleslot e. d.)
is te danken aan het technische vernuft van de
oude Egyptenaren. Het principe, dat berust op
het wegdrukken van in gaatjes neergevallen
staafjes, door welke het openen van de deur ver
hinderd werd, is een Egyptische makhinè een
Egyptische listigheid geweestOok de automaat
was in de oudheid bekend. In vele tempelbinnen
hoven van hetzelfde Egypte kon de geloovige, die
met gewijd water een afwassching wilde verrich
ten, een of meer munten in een gleuf doen neer
vallen, waarop dan in verhouding van het aantal
munten, water uit een kraan vloeide. Hoewel
geen der antieke schrijvers erop zinspeelt, is het
bestaan van automaten, die snoeperijen en an
dere dingen produceerden, dus ook wel waar
schijnlijk.
De machineperiode der Egyptenaren had ge
lijkenis met die van de Romeinen en die van de
Romeinen heeft weer gelijkenis gehad met de
onze, temidden waarvan wij thans leven. Wist
u, dat de adjudant van een Romeinsch legeraan
voerder te Rome per taxi een bezoek kon brengen
aan een fabrikant van mitrailleuses
Uit het werk van Heron (1) vernemen we dat
men machinegeweren had, juister gezegd machi-
nebogen, waarmede 100 a 120 pijlen per minuut
konden worden afgeschoten. De boog werd in
snelle vaart door een zwengel telkens weer ge
spannen, en een nieuwe pijl viel uit een schuins
geplaatsten koker in de van boven van een spleet
voorziene schietbus. Er bestond waarschijnlijk
een fabriek, waar honderden slaven de onder
deden van de mitrailleuses vervaardigden.
De taxi's zaten volgens Vitruvius (architect en
constructeur, die door Julius Caesar werd mee
genomen ter construeering van oorlogsmachines)
aldus in elkaar. Bij elke omwenteling van een der
wagenwielen werd een tandrad een eindje verder
gedraaid, zoodat na een geheele omwenteling
ervan een balletje uit een reservoir in een bakje
viel. Aan het eind van den rit keken klient en
koetsier in het bakje, en de klient betaalde.
Om te sluiten willen we hier nog den «wekker»
noemen van den grooten wijsgeer Plato (5e eeuw
v. Chr.) In zijn tijd kende men reeds allerlei toe
passingen van de hydraulische kracht (kracht
der vloeistoffen), uurwerken kende men echter
nog niet. Plato zorgde nu, uit een naburig beekje
geregelden toevoer van een zelfde straaltje water
te hebben, en zoo kon hij door iederen avond op
't zelfde tijdstip het sluisje open te zetten, maken
dat een kom op een bepaald ochtenduur vol was.
Het bovenste deel van de kom liep in een ver-
tikale buis uit, die zich dus snel vulde. Het water
drukte dan aan het eind van die buis op een hef
boom en deze drukte op een blaasbalg met fluit-
mond. Een schel gefluit bij het bed van den phi-
losoof deed dezen ontwaken.
(I) Heron: Grieksehe wiskundige, te Alexandrië ge
boren, leefde ongeveer in de 2e eeuw voor Christus. Liet
vier werken van mechanica na en vond zelfs enkele
«makhinè's» uit o. a. de fontein van Heron.
In het Staatsblad van 6 September is een besluit ver
schenen, betreffende den verkoop van verbruiksmelk,
waarvan de tekst als volgt luidt
Artikel 1. De vergunningen voor den verkoop van
verbruiksmelk worden afgegeven door den Nationalen
Zuiveldienst.
De vergunning wordt vereischt zoowel voor den ver
koop der afgeroomde melk als voer den verkoop der
volle melk.
Art. 2. De gepasteuriseerde en gesteriliseerde volle
melk moet een vetgehalte van 3 t. h. hebben. De afge
roomde melk mag geen gehalte aan'vetstoffen bevatten
boven 0,2 t. h.
Het is verboden afgeroomde melk met volle melk te
mengen.
Art. 3. Het is verboden melk te verkoopen, voor
levering te vervoeren of te leveren aan een niet aange
nomen melkerij of aan een melkhandelaar, die geen
vergunning heeft.
Art. 4. Alwie verbruiksmelk vervoert of levert voor
rekening van een vergunninghouder moet voorzien zijn
van een getuigschrift, dat hem door dezen laatste "wordt
overgemaakt.
Art. 5. De vergunningen zijn in beginsel geldig
voor een jaar, en zulks, te rekenen van 1 September
tot 31 Augustus van het volgende jaar.
De vergunningen uitgereikt na 1 September, welke
ook de datum der uitreiking zij, verstrijken op 31
Augustus daaraanvolgende.
Art. 6. Alwie den handel van een vergunninghou
der, hetzij zonder bezwarende omstandigheden, hetzij
kosteloos,-overneemt, moet een nieuwe vergunning op
zijn naam erlangen.
Deze vergunning wordt afgegeven tegen overmaking
van de oude en mits betaling van een forfaitaire som
van 10 frank. Zij is geldig voor de rest van den loopen
den termijn.
Art. 7. Wanneer de melk verkocht wordt in een
magazijn of een of ander lokaal, wordt de vergunning
opgemaakt op den naam van den verantwoordelijken
uitbater. Bezit de uitbater meer dan een verkooplokaal,
dan moet er voor elk lokaal, op zijn naam, een vergun
ning opgemaakt worden.
Deze vergunning dekt het optreden van eiken per
soon, die in dat magazijn of lokaal melk verkoopt.
Art. 8. De aanvragen om vergunning worden in
gediend bij den Nationalen Zuiveldienst.
De uitreiking der vergunning is ondergeschikt aan de
voorafgaande betaling van de vastgestelde bijdrage,
vermeld in artikel 9 van dit besluit.
Art. 9. De vergunningen worden verleend aan de
aanvragers, die inzonderheid de hiernavolgende voor
waarden vervullen
TE VERVULLEN VOORWAARDEN
Bijzondere voorwaarden voor 1940
Houder zijn van een verkoopmachtiging, afgegeven
voor het dienstjaar 1939-1940.
Algemeene voorwaarden
De algemeene voorwaarden zijn
a) Voor den pachter-melkproducent, die verkoopt
buiten zijn bedrijf
1. Lid zijn van een erkende vereeniging tot bestrij
ding der besmettelijke veeziekten en enkel melk ver
koopen herkomstig van bij eene dier vereenigingen aan
gesloten bedrijven
2. Een gemiddelde dagelijksche verkoop doen van
ten minste
150 liter, in de gemeenten of agglomeraties van meer
dan 100.000 inwoners
120 liter, in de gemeenten of agglomeraties van meer
dan 20,000 tot 100,000 inwoners
100 liter, in de gemeenten of agglomeraties van 5,000
tot 20,000 inwoners
80 liters, in de gemeenten of agglomeraties van min
der dan 5,000 inwoners
3. Uitsluitend melk verkoopen, herkomstig van be
drijven die beschikken over een koelinstallatie en een
Tein en geschikt lokaal om de melk versch te houden
4. Indien de melk voortkomt van verschillende voort
brengers die melk vervoeren in kruiken, waarop de
naam en het adres dier voortbrengers vermeld staan
5. Alle noodige maatregelen nemen, zoowel ten op
zichte van zijn persoon als ten opzichte van het ge
bruikte materieel, om de melk te kunnen vervoeren
en leveren op genoegzame hygiënische wijze
6. De verkoop beperken tot het grondgebied, begre
pen in den kring of de wijk, die hem eventueel is toe
gewezen
7. Een bijdrage storten van 100 frank.
b) Voor den rondventer-kleinhandelaar
1. Uitsluitend-melk verkoopen, herkomstig van aan
genomen melkerijen.
Uitzondering mag gemaakt worden voor de kiemvrije
aseptische melk, voortgebracht in voorwaarden, welke
zullen bepaald worden
2. Alle noodige schikkingen treffen, zoowel ten op
zichte van zijn persoon als ten opzichte van het gebruikt
materiaal, om de melk te kunnen vervoeren en leveren
op genoegzame hygiënische wijze
3. Een gemiddelde dagelijksche verkoop doen over
eenstemmende met het onder bovenstaand a), 2. vast
gestelde cijfer
4. De verkoop beperken tot het grondgebied, begre
pen in de hem toegewezen streek of wijk
5. Een bijdrage storten van 100 frank
c) Voor den kleinhandelaar, verkoopende in een
melkinrichting
1. Beschikken over een goed verlicht lokaal, met
waschbare muren en ondoordringbaren vloer
2. Beschikken over een reine installatie waarin de
melk kan bewaard worden op een temperatuur van ten
hoogste 12° C.
3. Uitsluitend melk in flesschen verkoopen herkomstig
van aangenomen melkerijen.
Uitzondering mag gemaakt worden voor de aseptische
melk, voortgebracht in voorwaarden die zullen bepaald
worden
4. Een bijdrage storten van 100 frank.
dl Voor den kleinhandelaar, melk verkoopende in
magazijnen, welke niet bepaald zijn in bovenstaande
van 15 tot 21 September 1940.
Zondag 15 September: Eleuterius, Nicomedes.
Maandag 16 SeptemberCornelius, Cyprianus, Euphe-
mia, Lucia, Geminianus.
Dinsdag 17 September: Lambertus van Maastricht.
Woensdag 18 September: Jozef van Cupertino, Sophia,
Stephanie.
Donderdag 19 SeptemberJanuarius en Gezellen.
Vrijdag 20 September: Eustachius en Gezellen.
Zaterdag 21 September Mattheus.
15 September18' Zondag na Pinksteren. Feest der
VII Smgrten van Maria.
Woensdag, Vrijdag en ZaterdagQuatertemperdagen.
Opgang Ondergang
Zondag 15 September 7 u. 18 19 u. 58
Maandag 16 September 7 u. 19 19 u. 56
Dinsdag 17 September 7 u. 21 19 u. 54
Woensdag 18 September 7 u. 22 19 u. 51
Donderdag 19 September 7 u. 24 19 u. 49
Vrijdag 20 September 7 u. 26 19 u. 47
Zaterdag 21 September 7 u. 27 19 u. 44
Opgang
19 u. 22
19 u. 45
20 u. 09
20 u. 33
Ondergang
6 u. 01
7 u. 04
8 u. 05
9 u. 07
10 u. 09
11 u. 10
12 u. 10
Zondag 15 September
Maandag 16 September
Dinsdag 17 September
Woensdag 18 September
Donderdag 19 September 20 u. 58
Vrijdag 20 September 21 u. 27
Zaterdag 21 September 22 u. 00
Volle maan 16 September, te 16 u. 41.
Laatste kwartier 24 September, te 19 u. 17.
Nieuwe maan 1 October, te 14 u. 41.
Eerste kwartier 8 October, te 8 u. 18.
littera c
1. Uitsluitend gesteriliseerde melk, in flesschen. ver
koopen, herkomstig van aangenomen melkerijen.
2. Een bijdrage storten van 50 frank.
e) Voor den grossier
1. Dagelijks de overblijvende melk bij den kleinhan
delaar terugophalen en de noodige maatregelen treffen
om ze in zuivelprodukten om te werken
2. Beschikken over een koelinstallatie of een geschikt
lokaal, waarin de melk kan bewaard worden op een
temperatuur van ten hoogste 10° C.
3. De melk vervoeren in een rein materieel
4. De verkoop en de levering beperken tot het grond
gebied. begrepen in de hem toegewezen streek of wijk
5. Uitsluitend melk verkoopen herkomstig van aan
genomen melkerijen
6. Alle nuttige schikkingen treffen om de ontvangst,
de bewerking en het vervoer der melk op genoegzaam
hygiënische wijze te verzekeren, zoowel wat betreft het
personeel als wat betreft het gebruikte materieel
7. Een bijdrage storten van 500 frank.
f) Voor de melkerijen
1. Uitsluitend gepasteuriseerde of gesteriliseerde melk
verkoopen en over een geschikte installatie beschikken;
2. Beschikken over een installatie voor de vèrkoeling
op 5° C.
3. Alle nuttige schikkingen treffen om de ontvangst,
de bewerking en het vervoer der melk op genoegzaam
hygiënische wijze te verzekeren, zoowel wat betreft het
personeel als wat betreft het gebruikte materieel
4. Dagelijks de overblijvende melk bij de melkhande
laars terugophalen en over een installatie beschikken
voor de rationeele omwerking in zuivelprodukten
5. De verkoop en de levering beperken tot het grond
gebied in de haar eventueel toegewezen streek
6. Het toegewezen ophalingsgebied voor de vergaring
der melk eerbiedigen
7. Een bijdrage storten van 500 frank.
VERNIEUWING EN INTREKKING
DER VERGUNNING.
Art. 10. Indien het vergunningsbewijs wegens be
schadiging moet vernieuwd worden, zal een nieuwe ver
gunning worden afgegeven tegen overmaking van de
beschadigde en mits betaling van een forfaitaire som"
van 10 frank.
In geval van verlies der vergunning, zal een nieuwe
worden afgegeven mits betaling van de volledige be
lasting of van de helft der belasting, naargelang de
nieuwe vergunning wordt afgegeven in de eerste of in
de tweede helft van het verloopende dienstjaar.
Art. 11. Elke verkoop van volle melk moet geschie
den tegen overmaking, door den kooper, van het be
wijsstuk van het rantsoen (zegel of bevoorradingsmach
tiging).
De voortbrenger zal, tweemaal per maand, hetzij
aan de melkerij, hetzij aan den aangenomen tusschen-
persoon die hem zullen aangewezen worden, de rant
soenzegels en de bevoorradingsbons overmaken, welke
zijn klanten hem afgegeven hebben.
Deze rantsoentitels worden gezonden aan den Na
tionalen Zuiveldienst.
Art. 12. Ingeval een van de tot het bekomen eener
vergunning voorgeschreven voorwaarden zou ontbreken,
is de Nationale Zuiveldienst gemachtigd de tijdelijke
of definitieve intrekking der vergunning te bevelen.
VOORZIENE STRAFFEN
1. Geldboete van 700 tot 700,000 frank, met inbegrip
van de opdecimen
2. Gevangenzetting van 15 dagen tot 3 jaar
Bij herhaling worden die straffen verdubbeld
3. Verbeurdverklaring der waar
4. Sluiting der inrichting.
