Edg. M ISSI AEN
Naamdagen.
Zon.
Maan.
Maanstanden.
ZAKENKABINET
Oude Houtmarktstraat, 6, Yper
BIJ HET NIEUWE TITELVIGNET
A. DE ALCHEMIE
Het hoofdmotief onzer nieuwe titelvignet stelt
een hoekje voor van een alchemistenlaborato
rium. De oude alchemist zit in een donker hok,
omringd door eigenaardig vreemde apparaten, ge
raamten en opgevulde dieren die op den muur
geheimzinnige schaduwen teekenen. Wat zoekt
hij De sleutels van rijkdom, leven en geluk. De
n steen der wijzen de wonderbare steen die al
leen door zijn aanraking de onedele metalen in
goud moet veranderende levenselixirdie
het lange leven schenken zal en de «spiritus
mundi die het absoluut geluk moet verschaffen.
Zenuwachtig mengt hij in zijn mortier de onmo
gelijkste zaken en wij halen de schouders op en
glimlachen met de kinderachtigheden dier zoo
genaamde beoefenaars der wetenschap. Doch laat
Uw oordeel niet te vlug vallen, want de alchemie
mogen we niet zoo maar doodverven als iets
kleingeestigs. Zij steunt op philosophische grond
slagen en het zoeken om goud te maken was een
natuurlijk gevolg van de kennis der transmuta
tie der stof. Men leerde dat de mogelijkheid be
stond gelijk welke stof te doen overgaan in een
andere, om vandaar tot aan de gedachte te ko
men een stof te doen overgaan in goud was maar
een stap. Natuurlijk hebben deze opzoekingen
vooral op het einde der alchemieperiode veel
charlatanisme gekend dat met wetenschap niets
had te maken. En al dat mengen en roeren, koken
en distilleeren, verbinden en ontbinden leidde
tenslotte tot een diepere studie der materie en
haar eigenschappen en veel merkwaardigs werd
gevonden en ontdekt. Immers uit de onaanzien
lijkste ertsen met leelijk uiterlijk werden door
verhitting met koolstof, kostbare en fraaie meta
len gemaakt. Onder de metalen is er vooral één
bekend, dat een groote rol heeft gespeeld het
electrum. Het bestond uit een alliage van 60
goud en 40 zilver. Men leerde nu daaruit, zoo
wel het goud als het zilver te scheiden, wat het
geloof bevestigde, dat men hier met een metaal te
doen had, hetwelk men tot goud of tot zilver ma
ken kon. Ook vele procédés werden door de al
chemisten uitgevonden, nl. het vergulden en ver
zilveren en het kunstmatig maken van edelge
steenten o. a. robijnen.
Waarom heeft de, alchemie een minder goeden
klank Voor den alchemist was het welslagen
van de bewerkingen zonder de goedgunstige me
dewerking en de hulp van bovenaardsche krach
ten niet mogelijk. Ziehier, volgens een document
van den tijd, de kwaliteiten die een alchemist
■soest bezitten wilde hij gelukken.
1°) Hij moet zwijgzaam en bescheiden zijn en
aan niemand het resultaat van zijn waarnemin
gen mededeelen, zooniet zal hij voor een heksen
meester gehouden worden.
2") Hij moet ver van de menschen wonen, in
een particulier huis, waarin hij drie plaatsen uit
sluitend kan bestemmen aan de sublimaties (1),
de oplossingen en de distillaties.
3°) Hij moet den juisten dag en het juiste uur
kiezen voor zijn werk (invloed van de sterren).
4°) Hij moet geduldig en volhardend zijn tot
het einde
5°) Hij moet fortuin bezitten teneinde het noo
dde te kunnen koopen voor de proefnemingen.
6") Hij moet tenslotte allen omgang met prin
sen en groote heeren mijden, want indien gij
niet vindt dan zult ge hun toorn aan den lijve
ondervinden en indien ge wel vindt, dan zullen ze
in eeuwige gevangenschap houden om alleen
▼oor hun profijt te werken.
Algemeen geloefde men dat er een voorwerp
Bestond, een soort algemeene katalysator (2),
zou een modem scheikundige dat kunnen noe-
rtien dat de omzetting van onedel metaal in edel
metaal mogeliik maakte, enkel door aanraking.
Dit voorwerp kreeg den naam van steen der
(1) Sublimeereneen vaste stof doen vervluoht;gen
en teeen een koud voorwero tn kristallen doen afzetten.
(2) Kataivsa'or Een stof die ln een chemische reac
tie geen actfef deel schijnt te nemen, maar de ontwik
keling van de omzetting ofwel in de hand werkt en
versne't, ofwel vertraagt. Na de reactie vindt men den
katalysator onveranderd terug. Voor een bepaalde
»eact:e bestaat een bepaalde katalysator, een univer-
«eele katalysator zooals hier bedoeld is echter nog niet
gevonden en bestaat waarschijnlijk ook niet.
IIET YPERSCHE 21-3-1941
wijzen
Hoe kon men. dezen kostbaren steen bekomen
Ja, dat was het groote geheim, het groote vraag-
teeken. Het geschiedde door het philosophisch
huwelijkDe verloofden waren de philoso
phische zwavel d en het philosophisch kwik
Het philosophisch zoutmoest deze twee in
den huwelijksband vereenigen. Doch met prin
ciepen proeven nemen is een onmogelijke taak,
de alchemisten moesten deze immaterieele za
ken concretiseeren. Goud stelde de philoso
phische zwavel voor, zilver het philosophisch
kwiken kwik het philosophisch zoutHet
goud en zilver moesten eerst gereinigd worden
van alle smet. Deze bewerking geschiedde in
het bad dat elk huwelijk voorafging. Daarop
volgde het huwelijk of Groot Werk dat gece
lebreerd werd in het philosophisch eid.w.z.
in een gesloten ballon, gewarmd in een fornuis
genaamd Athanor Na uren en uren koken en
het navolgen van bijzondere geheime zorgen be
kwam men een poeder of een steen die de ge
heimzinnige kracht bezat andere metalen om te
zptton in oniid (Vervolgt).
van den 23 tot den 29 Maart 1941
Zondag 23 MaartLee tare, Victorianus.
Maandag 24 Maart Simon.
Dinsdag 25 Maart O. L. V. Boodschap.
Woensdag 26 Maart Ludger, Emmanuel.
Donderdag 27 Maart Joannes Damascenus, Ruper-
tus.
Vrijdag 28 Maart Gontran, Dorothea.
Zaterdag 29 Maart Eustacius, Jonas.
Opgang
Ondergang
Zondag 23 Maart
7
u.
40
19 u.
59
Maandag 24 Maart
7
u.
38
20 u.
01
Dinsdag 25 Maart
7
u.
36
20 u.
03
Woensdag 26 Maart
7
u.
33
20 u.
04
Donderdag 27 Maart
7
u.
31
20 u.
06
Vrijdag 28 Maart
7
u.
29
20 u.
08
Zaterdag 29 Maart
7
u.
27
20 u.
09
Opgang
Ondergang
Zondag 23 Maart
5
u.
36
15 u.
36
Maandag 24 Maart
6
u.
08
16 u.
40
Dinsdag 25 Maart
6
u.
36
17 u.
45
Woensdag 26 Maart
7
u.
01
18 u.
49
Donderdag 27 Maart
7
u.
25
19 u.
51
Vrijdag 28 Maart
7
u
49
20 u.
54
Zaterdag 29 Maart
8
u.
14
21 u.
56
Nieuwe maan 27 Maart, te 22 u. 14.
Eerste kwartier 5 April, te 2 u. 12.
Volle maan 11 April, te 23 u. 15.
Laatste kwartier 18 April, te 15 u. 3.
(op 100 meters van de Groote Markt Albert I)
SPREEKURENDinsdag, Donderdag
en Zaterdag voormiddag, van 8 tot 11 uren
Raadpleging en alle zaken Briefwisseling
Schatting en opmaken van oorlogsschade
Huren en verhuren Aankoop en verkoop, enz.
Verzekeringen op het leven, Tegen brand, Onge
vallen, Burgerlijke verantwoordelijkheid, enz...
nore - Ouverturen.
In zijn 38 pianosonaten kan men de geheele ont
wikkeling van den componist beleven. Bekendst
zijn de Sonate pathétique de Sonate opus
26 met de Marcia Funèbre de Mond-
scheinsonate
De moeilijkste en machtigste is de Grosze
Sonate für das Hammerklavier
Talrijke strijkkwartetten. Beethovens hoofd
werk is de negen symphonieënde eerste sym-
phonie kostte hem 7 jaren arbeid (1791-1798); de
tweede is vroolijk met hier en daar iets bekom
merd over de opkomende doofheid de derde is
de «Sinfonia Eroica» met de bekende treurmarsch,
de vierde staat geheel apart in Beethoven's
oeuvre. Nergens heeft hij zooveel fijne komische
effecten gegeven als hier de vijfde is een der
beroemdste muziekbladzijden volgens Schindler
moet de componist over de eerste maten gezegd
hebben Zoo klopt het noodlot aan de deur
Bekker typeerde de vier deelen alsStrijd,
Hoop, Twijfel, Overwinning»; de zesde of «Pas
torale ontving van den auteur het motto Meer
uitdrukking van het gevoel, dan schildering
de zevende werd door Wagner De apotheose
van den dansgenoemdde achtste vertoont
groote verwantschap met de vorige. Bekker be
schouwde haar als «lachende philosophicten
slotte de negende, de koorsymphonie. behoort tot
het grootst wat in de kunst verwezenlijkt werd.
9
RÖNTGEN
Deze Duitsche natuurkundige, geboren op 27
Maart 1845 te Lennep, werd achtereenvolgens
hoogleeraar te Hohenheim. te Staatsburg, te
Giessen, te Würzburg en te München. Hij maakte
bijzondere studie van de soortelijke warmte, de
kristallophysiek en de electriciteithij ontdekte
in 1895 de naar hem genoemde stralen, door hem-
zelven X-stralen geheeten. In 1901 bekwam hij
den Nobelprijs. Hij overleed in 1923. In ons we
tenschappelijk hoekje vertellen we wel eens iets
meer over deze wonderbare stralen.
LUDWIG VON BEETHOVEN
Zijn leven.
Beethoven stamt af uit een muzikale vlaamsche
familie. Hij werd op 16 December 1770 te Bonn
geboren en reeds op 4 jarigen leeftijd bleek zijn
ongewone muzikaliteit. Hij kreeg een gebrekkig
muzikaal onderwijs van zijn vader en trad reeds
toen hij zeven jaar was op als pianist. Op 10-ja-
rigen ouderdom leerde hij veel van den musicus
Pfeifer, doch het meest heeft hij te danken aan
zijn leeraar Neefe die hem werken van Bach,
Haydn en Mozart liet studeeren. De jongen was
elf jaar tóen hij zijn eerste composities schreef.
In 1787 werd hij in staat gesteld te Weenen bij
Mozart les te nemen, doch dit onderwijs duurde
kort, daar Ludwig naar Bonn terug moest, waar
zijn moeder op sterven lag. In 1792 reisde hij voor
de tweede maal naar Weenen, op kosten van den
Keurvorst, waarvan hij hoforganist was, om bij
Haydn in de leer te gaan (Mozart was gestor
ven). Twee jaar later ging Haydn naar Engeland
en zoo nam Ludwig verder les bij Albrechtsber-
ger en Salieri.
Door de aanbevelingsbrieven van graaf Wald-
stein verkeerde Beethoven in Weenen met ver
schillende adellijke families en woonde zelfs een
tijd bij een vorst in. Vrienden waren voor hem
onontbeerlijk, al had hij door zijn opvliegend ka.
rakter vaag oneenigheid met hen. In 1795 debu
teerde hij te Weenen (waar hij zijn verdere leven
zou wonen)) als pianist. Kort daarop kwamen
zijn eerste composities uitde kritiek was streng
doch Beethoven liet zich hierdoor niet afschrik
ken hij achtte den tijd gekomen zelfstandig ver
der te werken.
Ludwig maakt nu ook tal van liefdesavonturen
door en het blijkt dat deze vrouwen hem tot tal
van werken inspireerden. In dezen tijd deed hij
groote concertreizen en toonde zijn groot talent
in het fantaseeren. In 1796 bemerkte Ludwig de
eerste symptomen van doofheid, die hij langen
tijd geheim kon houden eerst in 1808 eindigde
hij zijn pianistische loopbaan en in 1819 kon hij
zoo goed als niets meer hooren. Conversatie was
toen alleen nog schriftelijk mogelijk en tal van
boekjes met gesprekken zijn bewaard gebleven.
In 1800 gaf hij les aan een zeventienjarig be-
tooverendmeisje, Giuletta Giucciardi hij
dacht eraan haar te huwen, doch de ouders van
het meisje weigerden hun toestemming. De
Mondscheinsonate werd aan haar opgedragen.
Tien jaar later overwoog Beethoven nogmaals te
trouwen doch Therese Malfatti wees hem af.
Voor jou, arme Beethoven, bestaat er geen ge
luk, dat van buiten af komtje moet je alles in
jezelf scheppen, slechts in de ideëele wereld vind
je vrienden schreef hem een vriend.
Beethoven leerde tijdens een kuur in Teplitz
Goethe persoonlijk kennen, de dichter schreef
over hemEen geconcentreerder, energieker
en inniaer kunstenaar heb ik nog niet gezien.
In 1815 werd hij voogd over zijn neef Karlhet
wangedrag van dien jongen heeft Beethoven veel
verdriet gedaan. Een pogine tot zelfmoord van
Karl en een zware ongeneeslijke leverziekte wa
ren de voornaamste feiten uit de laatste periode
van zijn leven. Vlak voor zijn dcod maakte hij
kennis met Schubert. Tijdens een onweer op den
26 Maart 1827 sloot hij voor de laatste maal zijn
oogen.
Zijn werken.
Wij zullen ons vergenoegen zijn voornaamste
i werken od te sommen, daar reeds een korte stu
die van zijn grrotsch werk een paar bijdragen in
beslag zou nemen.
Fidelio, zijn eenige opera, de omwerking van
het mislukte Leonore
Missa Solemnis met het motto Uit het hart
moge het weer tot de harten gaan Het is een
hoogtepunt in de geheele Europeesche Mislitera-
tuur.
Ouverture Coriolan, Ouverture Egrnont en Leo-
(Zie vervolg onderaan vorige kolom)
