r
Is. VANNIEUWENHU.YZE
Ceen rantsoeneering der kolen
De Wederopbouw in West-Vlaanderen
Leeningen aan de Ceteisterden
WINTERHULP
Een praatje met cijfers
WINTERHULP IEPER
HANDBOOCSCHIETINGEN
G A S O I L te bekomen
TUCHTKAMER DER bJOTMJSSEN
Vlaamsche Kruis Tak leper
De wreede roofmoord te Gheluwe
HET YPERSCHE 16-5-1941
deren mensch voor hun rekening dien zij onge
lukkig zullen mak®. althfaiis oatetreden en ge
melijk ,-rt»
Daar wordt dan geplaagd en gesard. En omdat
er in ons eigen huis geen opgewekt lied weer
galmt, gaan we verbitterd naar buiten en
stooten bij den naaste de feestlamp omver
Zoo algemeen is het gemis aan levenslust.
Wij zoeken een verontschuldiging in de bekom,
meringen van eiken dag, in de teleurstellingen en
beswaren van ons leven.
Wie zou in zulke voorwaarden nog levenslust
van ons durven eischen
Laat ons niet overdrijven, want het is overtui
gend bewezen in vele voorbeelden, dat het gemis
aan reinen levenslust geenszins het gevolg is van
tegenspoed en smart. Maar wij willen ons niet
toeleggen op de verkrijging van dit kostelijke
goed des levens. Wij jagen de vreugde weg en
dat is een dwaasheid, want we kunnen niet bui
ten haar. Wij maken ons zelf het leven onver
draaglijk door onze onhandigheid en onze op-
loopendheid. Hij is wel ongelukkig, die aanstonds
denkt aan moedwil en kwade trouw. Sommigen
denken aan niets anders als zich te handhaven en
vergeten wat zoo noodig is in het leven wat
toegevend en inschikkelijk te zijn. Zij wijten het
aan den hoogmoed, de valschheid, de zelfzucht
van den naaste wat ze vóór alles in zich zelf
moesten aanwezig zien. Als men de noodige zacht
moedigheid niet bezit, wordt het leven een voort,
durende ergernis.
Er bestaat nog een andere fout, waardoor wij
ons berooven van het genot, dat wij zouden kun
nen smaken en deze fout is de trotschheid, waar
door wij veel meer meenen te zijn dan onze me-
demenschen. Al doet een mensch zich ook boven
mate te goed aan zijn onvergelijkelijke positie,
indien hij geen ander vindt, die in dat voorrecht
met hem deelen wil, moet -feij zich ongelukkig
gevoelen. Want alleen de zedelijkheid mag de
drijfveer zijn, die ons van de menschen verwij
dert. Zachtmoedigheid en nederigheid zullen ons
dus vele gevaren doen ontwijken. Door haar zul
len wij onze opgeruimde stemming blijven be
houden, den booze ontwapenen en den droeve
troosten door onze onverstoorbare vreugd. Ga uw
weg met blijdschap en ge zult voor anderen een
begeerlijk gezelschap zijn. Blijmoedigheid is het
kenmerk van de deugd en het bewijs van een rijk
en vriendelijk hart.
Een der beste woordvoerders van den kristelij-
ken godsdienst zegt Verblijdt u te allen tijde.
Het is wel onmogelijk zich krachtiger uit te
drukken.
Kunt gij dat niet Dan wordt het tijd, dat gij
het gaat leeren.
In ons moet heerschen een blijmoedige stem
ming onder al het droevige, dat er te aanschou
wen valt. De grondtoon van ons leven moet boven
alles gehoord wordendie toon is blijdschap en
geen geklaag, geen ontevredenheid. De doorgaan
de gezindheid van ons hart moet zijn opgeruimd
heid, die door niets én door niemand kan verdre
ven worden. Die moet er zijn, al zijn de tegen
kantingen nog zoo zwaar en talrijk. Iemand, die
weet dat hij nooit in vergelijk treedt met iets
wat niet geoorloofd is en zoodoende de stem van
zijn geweten volgt, die streeft naar al wat goed
en edel is, zoo iemand kan altijd blijde zijn.
Wij zijn niét sterk genoeg eh daar ligt de reden,
waarom het gebouw van ons leven door storm
en regenvlagen wordt ondermijnd en dan staan
we daar moedeloos, radeloos en krachteloos.
Verblijdt u te allen tijd Ziedaar het ideaal,
dat wij moeten benaderen.
Wij stemmen volmondig in met de wpprden van
den dichter
Levenslust is 't ware leven.
Is het liefelijkste goed
Dat de lachende aard kan geven
Van haar weelde en overvloed
Levenslust is vroolijk strijden.
Hopend en geduldig lijden rrr, -
Is een kinderlijk verblijden,
Dat den hemel tegenlacht.
Sinds eenigen tüd doet het gerucht de ronde dat wel
dra de ko'.en zouden gerantsoeneerd worden. De voor
zitter der Beroepsorganisatie van Lulksche kolenhan
delaars heeft nochtans in een Interview medegedeeld.dat
er geen redenen bestaan om een rantsoeneertng van,
evenmin als een tekort aan kolen te vreezen. Hij heeft
eveneens verklaard dat men wat de kolen betreft geen
zomerprtjzen zou rekenen, maar dat men evenmin voor
een stijging der prijzen dient te vreezen.
Het stelsel der leeningen tegen zeer lagen in
trest voor den wederopbouw van private wonin
gen wordt door de geteisterden zeer gewaardeerd.
Op 30 April waren 1.227 aanvragen ingediend
voor een totaal bedrag van 31.517.556,35 fr.
Het Kredietorganisme heeft tot op heden reeds
voor 1.022 gevallen voorschotten toegestaan ten
bedrage van 18.717.070 Fr. en 10.316.793 Fr. uitbe
taald.
Kredietaanvragen voor wederopbouw van nij
verheidsinstellingen kwamen toe voor een be
drag van 56,122,380,41 fr. Voor 34 behandelde ge
vallen werd reeds een bedrag van 43.324.000 fr.
toegestaan en 31.003.000 Fr. uitbetaald.
Geteisteixle landbouwers ten getale van 75 ver
zochten om een voorschot om hun veestapel of
landbouwmateriaal te herstellen voor een totaal
bedrag van 2.409.892 Fr. Voor 45 gevallen werd
goedkeurend geantwoord en een bedrag van
634.800 Fr. uitbetaald.
Het besluit van 18 November 1940 waarbij
zwaar geteisterden gemachtigd worden leenin
gen aan te vragen voor den aankoop van onmis
baar mobilair, heeft als gevolg dat het Commissa
riaat 159 gevallen ter behandeling kreeg gaande
over een bedrag van 6.127.877,05 Fr.
EENIG FEIT IN DE KINO-ANNALEN.
Jood Suss werd te Berlijn vertoond in 86
zalen tegelijkertijd. Te Hamburg werd de
band van Harlan Veit afgerold tegelijker
tijd in 14 Kinos. Te Stettin in 6, te Muen-
chen in 22, te Keulen in 16 en te Weenen
in 36 zalen. Nooit had een film van welken
oorsprong ook een soortgelijk succes.
(Het Algemeen Nieuws).
Het is altijd goed de menschen af en toe enkele cij
fers onder de oogen te leggen, vooral wanneer het gaat
om werken als Winterhulp. Ten behoeve van velen die
graag en vegl spreken over het werk van W. H. geven
wij dezen keer enkele getallen die betrekking hebben
op de voorbije maanden.
Tot nog tóe werd driemaal door het Winterhulp-Too-
neel gespeeld. Dit bracht bruto de volgende sommen op:
De Wonderdokter 8.131,85 Fr.
Gala-Avond 6.722.00 Fr.
De Goud boer 5.004,80 Fr.
De Schuttersgilde Willem Teil gaf een prijs-
schteting die een overschot gaf van 753.50 fr.
De voetbalmatch C. S. Y. White Star gaf een boni
van 543.20 fr.
De collecte van verleden Zondag 11 Mei leverde
2049 fr. 25.
Al deze posten samen, plus de betalingen voor de
schoolsoep gedurende de maanden Februari en Maart
(hetzij 6.897,50 fr. en 4847.10 fr.) vormen een totaal be
drag van 34.949,20 fr.
Maar alleen voor de maanden Februari en Maart
kosten de 55.680 liter schoolsoep een bedrag van 44.776
frank. De cijfers voor de maanden April en Mei geven
we later. Waaruit men kan besluiten dat met al de
feesten, de Collecten en de betalingen voor de school
soep Winterhiilp leper er niet komt, zoo het niet door
toelagen van elders wordt gesteund.
Is het dan te veel gevraagd, dat ledereen iets zou
doen om in. deze, voor velen zoo harde tijden, wat troost
te brengen bij vele noodlijdenden en ondervoeden Dat
iedereen zijn plicht begrijpe moet het parool zijn, nu
meer dan ooit
BEDANKING.
Langs dezen weg bedankt het Centraal Comité Win
terhulp leper de bestuurders van de belde scholen (St-
Vincentius College en Rijksmiddelbare School) voor de
hulp die ze verleend hebben voor de collecte van ver
leden Zondag. Ook naar de studenten gaat onze dank.
Dat er niet meer bloempjes konden worden verkocht
ls niet de schuld van het Comité. Het was In de onmo
gelijkheid er meer te ontvangen.
EEN OPROEP
Ten einde hare inrichting nog vollediger uit te wer
ken. moet de afdeelirtg propaganda beschikken over een
schaaf flinke, ijvervolle medewerkers, die eenige opoffe
ring van een deeltje van hun vrijen tijd willen doen
ten bate van Winterhulp. Het werk dat gevraagd wordt
is een zeer ernstig werk, dat hun echter niet al te veel
tijd zal vragen. Wie iets in dien zin voor W. H. wil doen
kan zich, zoohaast mogelijk aanmelden op het secre
tariaat van W. H., ofwel schriftelijk aan den leider der
Propaganda-afdeéling, Secretariaat.
VERKOOP VAN W. H.-SLUITZEGELS.
Van deze week af zullen in alle boeken- en dagbla
denwinkels van de stad sluitzegels van Winterhulp
worden verkocht tegen den prijs van 2.50 fr. per blad.
We twijfelen er niet aan of iedereen, die nog briefwis
seling doet, zich een blad sluitzegels zal willen aan
schaffen
j STAANDE PERS
ZONDAG 18 MEI 1941
Om 2 1 uur WYTSCHAETE Oppervogel 60 fr.
Twee zijdvogels elk 30 fr.; Twee kallen, elk 20 fr.
Alle vijftal een primé van 15 fr.; Kleine vogels 10 fr.;
Inleg 13 fr. 50. Zooveel vogels als schutters, alles
zonder aftrek. In geval van slecht weder wordt op
het liggende spel geschoten.
MAANDAG 19 MEI 1941
Om 17 1 uur YPER-HOEKJE VRIENDENSCHIE-
TING voor de leden der drie Ypersche Handboogmaat
schappijen. Inleg 5 fr. 50 te verdeelen in vogels van
2 fr. 50 na aftrek van het pljlrapersgeld.
aart 4 fr. de liter, bij
West Kaai, 7, leper
Officieele verkooppost P. B.
VAN HET ARRONDISSEMENT YPER
DIENSTJAAR 1941 - 1942
Voorzitter Mr Ernest De Cock, Notaris, leper.
Syndic M' Victor Pieters, Notaris, te Reninge.
Verslaggever Mr Pierre Desimpel, Notaris, te
Waasten. 1
Secretaris M' Edgard Reynaert, Notaris, te Sta-
s den. c oos few
Penningmeester Mr André Camerlynck, Notaris,
te Passchendaele.
Leden Mr Julien Cassiers, Notaris, tePoperinghe,
en Mr Jean Naudts, Notaris, te Komen.
Op Zondag 18 Mei a. s., te 17 uur, in de Zittingszaal
van het STADHUIS Groote Markt te leper, heeft de
plechtige overhandiging plaats van het diploma E.HRO.
aan de geslaagde cursisten 1940-1941.
Tevens wordt een zeer belangrijke voordracht ge
houden over VOORBEHOEDENDE KINDERGENEES
KUNDE, door Prof. Dr C. Hooft, Bestuurder der Kliniek
voor Kinderziekten van de Gentsche Universiteit. Voor
al de moeders zullen deze les weten te benuttigen. Geen
enkel lid ontbrekë op de vergadering.
Namens het Bestuur,
Tak leper.
Hersamenstelling van het drama
Maandag voormiddag had te Gheluwe de hersamen
stelling plaats van de gruwelijke misdaad, die in den
nacht van 23 Februari 11. gepleegd werd in de herberg
De Roobaard en het leven kostte aan de' echtge-
nooten Hector Degrande en hun dochtertje.
De daders hadden, om de sporen hunner misdaad uit
te wisschen. de herberg en aanpalende schuur In brand
gestoken, doch dank zij een vest, die in de puinen der
afgebrande woning teruggevonden werd en waarin nog
een maalvergunning zat op naam van Vanderplancke
Robert, slaagde men er spoedig in de booswichten te
ontmaskeren en aan te houden.
Deze laatsten, de gènaamden Vanderplancke Robert.
Vandewalle Raphael en Lefever Marcel, wonende te St
Léger en Dottenijs, werden thans Maandag, onder goed
geleide, van uit de gevangenis van Kortrijk naar de
plaats hunner misdaad gebracht om er opnieuw onder-
hoord en geconfronteerd te worden.
Niettegenstaande deze confrontratie geheim gehouden
was. verdrongen zich toch talrijke nieuwsgierigen ter
plaats. Immers verscheidene gendarmen 'hadden reeds
vanaf 9 u. 's morgens post gevat bij de puinhoopen
der woning, zoodat de geburen er uit besloten dat er
iets ongewoons op til was en zulks spoedig algemeen be
kend werd.
Rond 10 u. werd de ordedienst rond de woning ver
sterkt en de daar verzamelde menigte op grooten af
stand achteruit gedreven.
Het was 10 u. 30 toen de drie misdadigers, geboeid
en door de gendarmen goed bewaakt, op den Koejen-
berg van de tram afstapten en naar de plaats hunner
wandaad geleid werden, terwijl de verontwaardigde me
nigte vijandige kreten uitte en hen allerhande scheld
woorden naar het hoofd slingerde. Op zeker ooeenblik
zelfs gelukte het aan Vandamme Antoinette en Dirinck
Albert, zuster en schoonbroeder der ongelukkige slacht
offers, tot bij de opgeleide booswichten te naderen en
hen aan te vallen, doch de gerechtsdienaars wisten da
delijk de verbolgen familieleden af te weren.
Vervolgens ging het parket van Yper. bestaande uit
de Heeren Devos de Molderghem, onderzoeksrechter,
Santenaire, procureur des Konings, en Deraeve, grif
fier. over tot de hersamenstelling der misdaad. Ieder
betichte werd afzonderlijk ondervraagd over het aan
deel door hem in den moord genomen en de wijze
waarop tewerk gegaan wérd. Eerst was het Lefever
Marcel die onder handen- genomen werd en nogal ge
willig de hem gestelde vragen heantwoordde. Vande
walle. die nadien aan de beurt kwam was echter meer
terughoudend en ging slechts tot bekentenissen over
alswanneer hem geen anderen uitweg meer overbleef.
Vanderplancke daarentegen nooede nog steeds te loo
chenen en zich met allerhande leugens uit den slag te
trekken, doch werd verscheidene malen op tegenstrij
digheden betrapt. Zoo verklaarde hij eerst nooit een
revolver bezeten 'te hebben, doch een uur 'ater békende
hij zulks toch en verstrekte toen nadere bijzonderheden
over het merk en het kaliber ervan, die volledig over
eenstemmen met deze van den te St Léger gevondgirre-
volver. Ook loochende hii kleederen van het slachtoffer
Degrande gestolen te hebben.
U1t de ondervraging, die omtrent vier uren duurde,
bleek ten slotte, volgens de verklaringen van Lefever
en Vandewalle. dat' het Vanderplancke ié die dé éëbt-
genoote Degrande met revohrerSrhoten doodde. Deze
bettehte ging echter voort met zulks ten stelligste te
ontkennen.
Sniits dezes loochenen lit kt het toph meer dan waar
schijnlijk dat het onderzoek door deze wedersamens,tel
ling een grooten stap vooruitgegaan is. Uit de ver
klaringen. door de drie nvsdsdigers ter plaats afgelegd,
zal het wellicht aan'het gerécht niet moeilijk méér'val
len bet aandeel van ieder der betichten te benalen en de
aanstichter en hoofdsehuMige te ontmaskeren, wat door
eenieder gewenscht wordt. v
Een der betichten slaagt erin te ontvluchten
Na afloop der wedersamenstelling van, de misdaad
ter plaats, werden de dre betichten naar Yper over
gebracht, ten einde er den volgenden dag nog verder
door den Heer Onde-zoeksrecbter orderhoord te wor
den. Lefever en Vandemlancke werdén in het polftie-
bureel ongesloten, terwiil Vandewalle naar de rijks
wachtkazerne overgebracht werd. 1
Toen men nu. den Dinsdag-morgen, dezg laatste'uit
zijn cel wilde halen, bleek deze ledig en stelde men met
ontzetting vast dat de kerel er In geslaagd, was te ont
spannen. Het parket dat dadelijk verwittigd werd,
stante enkele ooeenbllkken later ter plaats ai om de
nondige vaststellingen te doen.
Uit het onderzoek kon uitgemaakt worden dat Van
dewalle een ruit gebroken had en het is niet uitgeslo
ten dat hij alzoo in betrekking gekomen is met andere
oersonen die geholoen hebben om hem tebevrijden.
Daar on den koer der rijkswachtkazerne nog een aan
tal bMkken doozen, afkomstig van oorlogsbuit, opge
stapeld liggen, heeft Vandewal'e daarvan weten ge
bruik te maken om over den hooeen afsluitingsmuur te
klimmen en zoo het hazenoad te kiezen.
Daar men vermoedde dat de kerel naar Frankrijk ge
vlucht was. werd door de zorgen der Duttsche overheid
zijne persoonsbeschrijving naar Frankrijk overgemaakt
Terug aangehouden.
Dank zij de genomen maatregelen heeft de gevluchte
niet lang on vrije voeten ge'ooDen. Het vermoeden dat
de gevaarlijke kerel de wijk naar Frankrijk genomen
had, b'eek maar al te gegrond, want het is naar het
geen wij naderhand vernamen, daar, namelijk te Wat-
trelos, dat de booswicht ongemerkt en Woensdag laatst
terug in hechtenis kon genomen worden.
