WCTCN/CHAPPELÜk
GROOTE FiGUREN
;,VEEK.
Tengevolge van plaatsgebrek verschui
ven wij het vervolg van ons mengelwerk
tot a. s. week.
Naamdagen.
Maan. Opgang Ondergang
Maanstanden.
Leening der Verwoeste Gewesten 1922
NIEUWE STAATSLEENING
Uitgifte van
Vijfjarige Scbatkistcertificaten
3.50 n^tto.
LFON ""''LET
WA:
HET YPERSCHE 16 -5 -1941
ROBERT KOCH (Slot)
E. DE CHOLERA
In het jaar 1883 waaide de Aziatische cholera
nog eens naar Europa over. In Afrika werd vooral
Egypte geteisterd. Duitschland en Frankrijk be
sloten onmiddellijk een expeditie naar Alexan-
drië te zenden. Een wedstrijd ontstond nu tus-
schen Pasteur en Koch, om de choleramicrobe te
vangen. Koch, Gaffky, Fischer en Treskow vorm
den de Duitsche groep, Roux en Thuillier, Pas
teur's beste leerlingen, de Fransche. Pasteur kon
persoonlijk de reis niet ondernemen daar hij den
strijd had aangevangen tegen de razernij, strijd
dien hij glorierijk zou winnen.
De beide zendingen werkten in hetzelfde hos
pitaal, gingen met elkaar om en wisselden van
gedachten.
Toen de arbeid succes beloofde op te leveren
verdween de epidemie even geheimzinnig als ze
gekomen was. De jonge Thuillier dacht de bacil
ontdekt te hebben (hij had zich echter vergist),
toen hij als slachtoffer van de.vreeselijke ziekte
viel. Toen Koch later een krans op het graf van
den jongen geleerde legde, sprak hij Het is
een eenvoudige krans, maar een lauwerkrans,
zooals men dien geeft aan de dapperen, de over
winnaars.
Koch verliet Egypte en reisde naar Indië, het
hart van het choleragebied. We zullen al zijn
verdere proefnemingen niet verhalen, doch alleen
melden dat de meester er hier in slaagde te be
wijzen dat de cholera veroorzaakt werd door een
kommavormige bacil en dat hij ook de middelen
aangaf om hem te overwinnen.
Als triomfator kon Koch na 9 maanden onder
zoekingen de terugreis aanvaarden. Maandenlang
had hij in het grootste levensgevaar verkeerd,
doch zonder zich daarom te bekommeren.
Na zijn terugkeer bracht hij het eerst verslag
uit bij zijn keizer en ontving de Orde van de
Ster
Dank zij Koch's volhardend en moedig onder
zoek, vreest de beschaafde wereld niet langer de
verwoestende aanvallen van de choleramieroben
en hun uitroeiing wacht slechts op hygiënische
toestanden in Voor-Indië.
F. DE 20 LAATSTE JAREN
Ondanks zijn ontzaglijke drukke werkzaamhe
den, die de meest verschillende onderwerpen
betroffen, heeft Koch nooit opgehouden zich met
het probleem der tuberculose bezig te houden.
Zoo kondigde hij (op verzoek van de regeering)
in 1890 aan dat hij een geneesmiddel tegen de
tuberculose ontdekt had. Helaas heeft de door
hem tuberculine gedoopte stof niet aan de alge-
meene verwachtingen voldaan. Hij wist zelf wel
dat zijn middel ver van volmaakt was en hij
trachtte het steeds te verbeteren. In de veeartse
nijkunde bewees het groote diensten.
In 1905 werd hem als meest op den voorgrond
tredenden onderzoeker van den tegenwoordigen
tijd de Nobelprijs verleend.
In 1907 werd de 25e verjaring der ontdekking
van den tuberculbacil, de Kochbacilzooals hij
»u genoemd wordt, gevierd door de stichting te
zijner eere van de Robert-Koch-stichting ter
bestrijding der tuberculose Hijzelf bevond zich
op dit oogenblik in Afrika op zoek naar den ver
wekker der slaapziekte.
Reizen was een zijner jeugddroomen en dit
heeft hij in de 20 laatste jaren van zijn leven ge
noeg kunnen doen. Naar alle kanten wordt hij
geroepen om een helpende hand bij onderzoekin
gen uit te steken. Afstanden bestaan voor hem
niet, Frankrijk of Enseland. Bombav. N;euw Gui.
nea, Italië, Kaapstad of Duitsch Oost Afrika. In-
•tusschen was de kloof tusschen hem en zijn
vrouw te groot geworden en een scheiding volgde.
Heel zijn leven heeft hij echter voor haar gezorgd.
Hij trad een tweede maal in het huwelijk en zijn
nieuwe gemalin werd en bleef steeds een goede
begeleidster.
Verder verrichtte Koch baanbrekend werk op
het gebied der malariabestrijding en niet het
minst met zijn belangrijke Droeven met een van
de wonderbaarste geneesmiddelen, nl. de kinine.
Hij was het die ook kinine voorschreef om de
aiekte te voorkomen, dus ook aan gezonden. De
kininelooze behandeling van de zwartwaterkoorts
was Koch's laatste groot succes bij de oplossing
van het probleem der malaria.
Ook bij de slaapziekte gelukte het Koch een
belangrijke ontdekking te doen en deed hij een
stap naar een betere bewoonbaarheid van Afrika.
In de voornaamste periode van Koch's werkzaam
heid vallen ook nog zijn studiën over de Afri-
kaansche febris recurrens en de Texas, en
kustkoorts met belangrijke positieve resultaten.
Op zijn zestigsten verjaardag wordt hij officieel
gevierd. Zijn leerlingen, waaronder de beste van
de wetenschap Esmarch, Gaffky, Gartner, Kito-
sato (Japan), Pfeiffer, Wasserman, Kirchner,
Weisser, Löffler en Ehrlich juichten hem toe. De
Robert-Koch-medaille wordt hem toegereikt met
het opschrift
Uit de wereld van het kleine hebt Gij Uw
grootheid geschapen en de wereld veroverd, die
U dankbaar den krans der onsterfelijkheid over
handigt
Op 27 Mei 1910, op 66 jarigen ouderdom, wordt
hij door zijn grooten tegenstander, den dood,
overwonnen. Zijn asch rust in een bronzen urn,
in het mausoleum van het Instituut voor Infectie
ziekten. Hij was de grootste figuur uit een he
roïsch tijdvak
Lectuur Bacteriën jagers door Paul de Kruil', uit
gegeven bij Leopold, Den Haag.
Dienaren der Menschheid (Leven van Koch) door
Hellmuth Unger, uitgegeven bij de Wereldbibliotheek.
Amsterdam.
van 18 tot 24 Mei 1941
Zondag 18 Mei Venantius, Honcré, Quinibert, Erie.
Maandag 19 Mei Petrus Celestinus, Pascal, Puden-
tiana.
Dinsdag 20 Mei Bernardinus, Yves.
Woensdag 21 Mei Valentius, Hospicius, Juliette.
Donderdag 22 Mei O. H. Hemelvaart, Emilius, Julia,
Vincent.
Vrijdag 23 Didier, Guibertus, Joannes Baptista.
Zaterdag 24 Mei Irma.
Zon. Opgang Ondergang
Zondag 18 Mei 5 u. 50 21 u. 28
Maandag 19 Mei 5 u. 49 21 u. 30
Dinsdag 20 Mei 5 u. 47 21 u. 31
Woensdag 21 Mei 5 u. 46 21 u. 32
Donderdag 22 Mei 5 u. 45 21 u. 34
Vrijdag 23 Mei 5 u. 44 21 u. 35
Zaterdag 24 Mei 5 u. 43 21 u. 36
Zondag 18 Mei 2 u. 45 13 u. 28
Maandag 19 Mei 3 u. 12 14 u. 32
Dinsdag 20 Mei 3 u. 36 15 u. 36
Woensdag 21 Mei 4 u. 00 16 u. 38
Donderdag 22 Mei 4 u. 23 17 u. 40
Vrijdag 23 Mei 4 u. 48 18 u. 42
Zaterdag 24 Mei 5 u. 14 19 u. 42
Laatste kwartier 18 Mei, te 3 u. 17.
Nieuwe maan 26 Mei, te 7 u. 18.
Eerste kwartier 2 Juni, te 23 u. 56.
Volle maan 9 Juni, te 14 u. 34.
Trekking van 10 Mei 1941
Een lot van 250.000 fr. is gewonnen door serie
65790 Nr 4.
Een lot van 100.000 fr. door serie 67104 Nr 16
Voorts zijn 276 series uitkee. baar zonder lo! 'i zi;
elk Nr aan 312 fr. 50 of aan 300 fr. volgens dat ze a' dan
niet werden omgezet, krachtens het Koninklijk Besluit
van 11 Mei 1935.
Uitgifteprijs990 fr. p<r obligatie van 1000 fr.
Deze leening is uitgegeven in titels van 1000 5000
10.000 en 25.000 fr. aan den prijs van 990 fr. voor een
obligatie van 1000 frank.
De interesten, vrij van alle huidige of toekomstige
zakelijke belastingen, ziin betaalbaar op 15 Mei en 15
November van ieder jaar
De obligaties zijn terugbetaalbaar a pari na 5 jaar,
op 15 Mei 1946.
o
De inschrijvingen zijn k"«'e'oos aangenomen bij
Wisselagent - Correspondent bjj de Bank van Brussel.
19, Meenenstraat, T" ^PER Telef. 144
De inschrijvingen moper ook naamloos geschieden.
RICHARD WAGNER
Richard Wagner was de zoon van een politie
ambtenaar en werd den 22 Mei 1813 te Leipzig
geboren. Hij verloor vlug zijn vader, zijn moeder
hertrouwde met een tooneelspeler, Geyer, een
mislukt genie deze stierf acht jaar later.
De jonge Richard studeerde vooral letterkunde
en schreef zelfs treurspelen, doch toen hij voor
het eerst Beethoven's muziek hoorde werd in hem
den componist wakker. Terwijl hij zijn verdere
studies voortzette, studeerde hij viool, piano en
contrapunt en schreef zijn eerste composities
op ongeveer 18 jarigen ouderdom. Doch van de
werken vóór 1838 ontstaan is niets van blijvend
belang gebleken.
Toen begon Wagner's zwervend leven. Hij werd
koorrepetitor, daarna kapelmeester, verloofde
zich en huwde de actrice Minna Planer. Dit hu
welijk zal echter nooit gelukkig wezen.
In 1837 werd hij dirigent van de opera te Riga,
echter moest hij kort daarop de stad verlaten om
aan zijn talrijke schuldenaren te ontkomen. Per
zeilschip ging de reis naar Londen, met Parijs als
einddoel. De woelige zee en de verhalen der be
manning inspireerden hem tot De vliegende
Hollander Te Parijs kende hij een slechten
tijd, doch zijn omgang aldaar met Liszt. Berlioz
en Meyerbeer was van groote beteekenis. Toch
voltooide hij toen Rienzi Plotseling kwam de
wending. Rienzi en «De vliegende Hollan
der werden te Dresden opgevoerd en het suc
ces bezorgde hem het ambt van Koninklijk Sak
sisch hofkapelmeester. Hier maakte" hij Tann-
hauseraf, ontwierp Lohengrinen «De
Meesterzangers Weinigen verstonden in die
jaren de kunst van het genie en zelfs werden de
critiek en het publiek hem vijandig.
Zijn deelnemen aan den mislukten opstand van
Mei 1849 noodzaakte hem te vluchten; zijn zwerf
tocht eindigde te Zurich, waar hij tien jaar als
balling vertoefde. Hij maakte er kennis met de
familie Wesendonck en vele van zijn geschriften
ontstonden hier, ook werd aan de vier deelen van
den Ring der Niebelungen gewrocht. Hij
werkte er met lust en overgave; gesteund door de
bewondering en het begrijpen van de zeer mooie
Mathilde Wesendonck. Tusschen Wagner en
Mathilde groeide een ideale liefde, die eindigde
met verzaking, daar geen van beiden vrij was.
Deze tragedie heeft Wagner tot Tristan en
Isolde geïnspireerd, het muziekdrama dat het
diepste menschelijke zieleleed schildert.
Toen volgden weer jaren van zwerven, moei
lijkheden en ellende. Te Venetië, Luzern en Pa
rijs verbleef hij, bekwam in 1860 amnistie en
werd in 1864 door koning Lodewijk II naar Mün-
chen geroepen. Kort daarop werd onder leiding
van zijn jongen leerling Hans von Bülow «Tris
tan in dezelfde stad opgevoerd. Tengevolge van
intriges moest Wagner enkele maanden later de
stad verlaten. Hij vestigde zich bij Luzern.
Cosima von Bülow, een dochter van Liszt, verliet
haar man om met Wagner te trouwen. Met Cosi
ma vond hij eindelijk de rust; zij is steeds zijn
steun en helpster geweest, haar groote, alles be-
beerschende liefde voor Wagner en zijn werk,
'~"uben baar tot een bijna heroïsche figuur ge
maakt. Wagner eindigde hier de Ring (Rijn-
rrn-v}). de Walkuren, Siegfried en de Godendeem-
s+ering) en voltooide ook De Meesterzangers
Reeds verscheidene jaren had Wagner het plan
ODgevat, een monumentaal Festspielhaus te
stichten. Hij had nu echter bewonderaars gekre
gen en er had zich een Wagner Vereeniging
gesticht die 900.000 mark bijeenbracht. In 1872
kon Wagner den eersten steen leggen van het
grootsche gebouw te Bayreuth. In deze stad ves
tigde hij zich.
Wagner's laatste werk Parsifal werd gecom
poneerd in 1876-82 en in Palermo opgevoerd. De
voorbereidingen van dit werk hadden zooveel van
den componist gevergd, dat hij, sinds jaren aan
hartvergrooting leidend, rust zocht te Venetië
enkele weken later stierf hij aan hartverlamming
(13 Februari 1883). Zijn stoffelijk overschot werd
naar Bayreuth overgebracht.
Tegen de oorspronkelijke bedoeling in is het
Festspielhaus uitsluitend voor Wagner's werken
gereserveerd. Cosima nam er eerst de leiding van
en overwon alle moeilijkheden. Zij overleed in
1930. Haar en Wagner's zoon Siegfried volgde
haar op, doch overleefde zijn moeder slechts en
kele maanden. Zijn vrouw zette de Bayreuth
tradities voort.
