2
WINTERHULP
Volks- en Schoolsoep
Ukrainische Bisschoppen danken
den Führer
Nieuwe verordening betreffende
de Joden
IEPERSCH KRONIEKSKE
Nieuwe regeling voor de aflevering der
machtigingen en kleederkaarten
Wegenisbelasting
De vaststelling der maximumprijzen
van margarine
Bevel van de Kommandantur
HET YPERSCHE 12 -9 -1941
maar zijn schuld ridderlijk te bekennen.
Eisch van uw kind net en voltooid werk. Wie
eerbied heeft voor zijn werk heeft ook eerbied
voor zichzelf en eene taak, die volbracht is, ver
hoogt het gevoel van eigenwaarde.
Ontwikkel het schaamtegevoel in uw kinderen.
Predik vooral door het voorbeeld geen dubbel
zinnigheden, geen grof- of platheden. Vermijden
wij te spreken over alles wat laf, gemeen, ba
naal of slecht is. Of is er geen grens meer tus-
schen mensch en dier
Geloof nooit bij voorbaat aan de overtreding,
wel aan de onschuld.
Geloof aan de onschuld van den schuldige
werkt beschamend en zet aan om den goeden
dunk in de toekomst te veWienen.
Wie zijn eigenwaarde wenscht te behouden,
blijve in de eerste plaats financieel onafhanke
lijk van alle menschen. Hoevelen moesten den
rug krommen voor iemand, die beneden hem
staat, maar in wiens macht hij geraakt is door
zijn talrijke behoeften. Men moest de kinderen
van jongsaf leeren nooit iets te koopen, dat zij
niet nog iets overhoudende onmiddellijk
betalen kunnen.
Prent uwe kinderen in, dat zij de betrekking,
waarin zij zich ooit zullen geplaatst vinden, tot
in de kleinigheden toe onberispelijk vervullen.
Wie de wet vervult is vrij.
Gij, mannen, die hoogen rang bekleedt op het
gebied van den geest, weest voor de zwakken
een steun. Drukt de menschen niet neder onder
het gewicht uwer grootheid. Een enkel aanmoe
digend woord van u kan in een geheel menschen-
leven een licht doen opgaan en het vergezicht der
hoop ontsluiten. Weest hartelijk gij zult er des
te grooter om zijn. Zoodoende alleen zult gij er
velen brengen tot de hoogste van alle wijsheid,
die heetZELFKENNIS.
De personen, die hun tien maanden-voorraad
in aardappelen rechtstreeks bij den producent
zullen opdoen, en die gedurende de periode van
1 October 1941 tot 1 Juli 1942 van de Volks- of
Schoolsoep wenschen te genieten, worden ver
zocht één strook van hun kaart uit te wisselen
tegen 1 Aardappelkaart met deelzegels.
Deze wisseling geschiedt in de bureelen van
de Ravitailleering, Boterstraat, vóór 27 Septem
ber.
De uitgewisselde kaarten moeten vóór 5 Octo
ber op het secretariaat van Winterhulp, St Ja-
cobsstraat, 16, ingebracht worden.
De Ukrainische Bisschoppen, namelijk de Aarts
bisschop van Wolhynien en Krzemenitz, de
Aartsbisschop van Ostrog, de Bisschop van Lem-
berg en deze van Wladimir in Wolhynië, hebben
aan den Führer een schrijven gericht waarin
zij, namens de Kerkvereeniging van Ukrainië en
haar geloovigen den schepper van het groot Duit.
sche Rijk, Adolf Hitler, en zijn zegerijke Weer
macht bedanken en begroeten als den verlosser
eener wereld zonder God van de Bolsjevisten.
In het laatste nummer van het Verordeningsblad van
den Militairen Bevelhebber is een verordening versche
nen. waarbij den Joden ieder oponthoud buiten hun
woning tusschen 20 uur 's avonds en 7 uur 's morgens
wordt verboden. Bedoelde verordening bevat daaren
boven de bepaling, dat Joden zich voortaan in geen
nndere steden dan Brussel,.Antwerpen, Luik en Char
leroi mogen gaan vestige*.
o
OUDE RECHTSPLEGING IN VLAANDEREN.
In de oude geschriften lezen we dat «Den 14 Augusty
1578 voor het stadthuys (van Gent) gebracht wierdt
eene groote muyte (kooi voor vogelen) om die zig zou
den droneke drinken op de wachten, daerinne te stellene
ter correctie
Den 8 Augusti 1584 was verboden binnen Gendt met
eene trompette achter de stadt, dat men geene waefels,
boeckwijkoecken, daermen, noch hutsepot van honden
die den hondenslaegher daeghelyckx sloech, niet meer
en souden moghen ter marckt brengen ofte vercoopen
op den kauter, die alsdoen de marckt was
Om dit verbod te verstaan, moet men opmerken dat
er in acht maanden tijds, te Gent weinig of geen le
vensmiddelen binnen gekomen waren. Het is te begrij
pen dat men den verkoop van darmen en hutsepot van
honden verbood, maar waarom men geen wafels noch
boekweit mocht verkoopen is moeilijk uit te maken.
Een van de schoonste teksten die we in de oude
gerechtsliteratuur vinden is deze
Lieven en Hanneken Braem filii Joos, interdictie
ghedaen voortaen niet meer in 't begynhof St. Lyzabeth
(binnen Ghendt) te frequenteren, spelen, bellen, wer-
pene. noch eenighe der ander petulantie ofte vuylig-
heden te bedrijven, stocxkens in de sloten aldaer niet
meer te steken, noch de begynen te irriterene of te
quellene, op correctie van schepenen ende openbaer-
lijck ghegeesselt te werden. Actum den 17 Mey 1539
HET LOT BESLIST.
Maar het volgende zal den modernen mensch wel
doen glimlachen, vooral onze advokaten en rechters
«Den here Prudhommeau voerderde vorderde)
van de vrouw Bruune, de teruggaeve eener goude pis-
toel (stuk geld) die hij haer te wisselen hadde gege
ven om daermet, veertien stuyvers, die hij vertierdt
hadt. te betaelen. Deze loochende niet het stuk geldts
te hebben ontfanghen, rnaer hield staen hetzelfde te
hebben weedergegheven.Waerop, en nadat beyde par
tyen respectievelick verScheyde eedten hadden ontlo
ken, ziende dat de preuve der aengehaelde feyten, on-
mogelyk iets was, zoe (=zoo) hebben wij geordon
neerd. dat op staenden voet, het lot, daer oover zou be
slissen. Diensvolghens hebben wij ons van officieweghe,
voorzien van twee strooytjes ofte stockxkens ende aen
elke van partyen bevolen, een van dieze te trecken
ende omme te konnen weten, wie dat er van beyde de
voorkansse hadde, soo hebben wy een stuck geldts op-
gesmyt ende door een onser bedienden voor den eys-
scher, daar van, den eenen of den anderen kant doen
peynzen. dewelcke het hoofdt gepeinst hebbende, en
in tegendeel het kruys zich hebbende vertoond, hebbe
wy de ghedaegde, de eerste laeten trecken een der
voorseyde strooytjes, die wy, met den voorsten vingher
en den duym soodaenig hebbe gesloten, dat er niet als
de opperste toppen van uytstaken met verclaring aan
beyde parteyen dat wie van hun het lankste aentrof,
het prosses zoude hebben gewonnen. Daer dus vrouwe
Bruune getroffene hadde dat lanckste WY, de oer-
deeling diere saecke aan de godelike voorsienigheit
overlaetende. hebben de ghedaegde ghestelt buyten
prosses ende costen.
Alsoe gedaen door ons Petrus Saturnus Hanlyer,
raetshere des coninckx, presidensreyter ordinaris ci
viel crimineel ossesseur voor Z. M. by het Conincklijke
Gerecht van Melle, den 24 Septembris 1644
VOOR WIE HET NIET WEET.
Nu het uurwerk van den beiaard in orde is en men
om het half uur een bepaald aantal slagen kan hooren,
zijn er menschen die vragen waarom op het half uur
voor hetzelfde aantal slagen gegeven wordt als op het
uur. Men kan bij voorbeeld niet weten, zeggen de
menschen, wanneer het half tien of tien is.
Nu, men kan dit wel weten' Fijne opmerkers en mu
zikale ooren zullen reeds opgemerkt hebben dat op
het half uur de slagen veel lichter zijn dan op het uur.
Dit is dus een onderscheid dat toelaat op het gehoor
het juiste uur te kennen. Maar het heeft ook zijn lo
gische verrechtvaardiging. Men zegt immers in goed
vlaamsch half negen, half tien enz... Daarom wor
den negen of tien slagen gegeven wanneer het, vol
gens onze gewestspraak, acht en half, negen en half
is. De slagen zijn ook maar half zoo zwaar. Wat eigen
lijk wel niet heel juist is maar dit is toch het gedacht
om half negen hoorbaar te maken.
Het ware dus verkeerd om op half negen of acht en
half acht lichte slagen te geven, zooals sommige
menschen zouden willen.
Redeneeren wij op een andere manier, we komen
tot hetzelfde resultaat
Het uur begint na twaalf uur. Twaalf en halfis
dus het eerste half-uur. Daarom één lichte slag en
natuurlijk geen 'twaalf.
BLIJFT HET ZWEMBAD OPEN
Normaal moet het zwembad sluiten op 15 September.
Maar het begin van September heeft bewezen dat hij
soms nog mooie dagen in zijn mandje heeft. Komen
er nog
In elk geval meenen wij dat echte sportlui het zich
niet zoo erg aantrekken als de zon achter haar gor
dijnen blijft. Men gaat immers niet zwemmen voor de
zon, want die vindt men overal, men gaat naar het
zwembad voor het water De temperatuur van het
water is ten andere naar ons beste weten nog niet
beneden de 18 graden gedaald. Men kan vaststellen
dat, niettegenstaande de zon thuisblijft en niettegen
staande koude, er gansch den dag door nog echte
sportliefhebbers te vinden zijn die zich in 't frissche
watertje komen vermeien. Het is hun vurigste harte-
wensch dat het zwembad nog wat zou open blijven en
reeds zien ze mistroostig op tegen de saaie winter
dagen wanneer het zwempak in een hoek zal moeten
blijven.
A propos, was er niet eens spraak van een overdekt
zwembad in te richten Waar blijven deze mooie
voorstellen Het ware een schoonen vooruitgang voor
leper.
DE STADSBIBLIOTHEEK.
Nog een van die zaken die een schat zijn in onze stad.
En hoeveel menschen doen eenvoudig alsof ze niet
bestaatIedereen is liefhebber van iets van visschen,
van radio en electriciteit, van geschiedenis, aardrijks
kunde, enz... Over dat alles en nog duizend andere
dingen kan men iets vinden in de bibliotheek en hoe
veel interessante werken over hetzelfde onderwerp
dan nog.
Maar de menschen schijnen het te vergeten. Boven
dien, wie leest niet gaarne boeken Elk heeft natuur
lijk zijn genre en elk kan er de soort boeken vinden die
hij begeert.
Maar als eenvoudig bewijs' hoe ver het met onze boe-
kenliefhebberij staat, willen we één feitje vernoemen.
Er is een volledige verzameling van de werken van
Guido Gezelle in de stadsbibliotheek, van Guido Ge-
zelle, een van de grootste Vlaamsche dichters. Hewel
van de meeste van die werken zijn de bladen nog niet
eens los gemaakt
Laat ons boeken lezen, vooral nu de winter nadert
en we veel thuis zullen moeten blijven. Het zal veel
beter zijn dan te zitten zeuren over oorlog en bevoor
rading, zaken waaraan we toch niets kunnen veran
deren. De vriendelijke en zorgzame bibliothecaris, de
heer Antony, zal ons wel den weg wijzen in dit dool
hof waarin hij zoo thuis is en we zullen er onze beste
vrienden vinden. Fernand De Bruyn.
In het Staatsblad van 7 September is een besluit
verschenen, waarbij zekere bepalingen der besluiten
van 23 December 1940, 3 Mei 1941 en 5 Mei 1941, hou
dende regeling van het verbruik van textielproducten,
en van het besluit van 5 Mei 1941, nopens de herbevoor
rading in textielproducten, worden gewijzigd en aan
gevuld.
TEXTIELPRODUCTEN
VOOR NIJVERHEIDSDOELEINDEN.
Textielproducten voor nijverheidsdoeleinden zullen
in de toekomst slechts afgeleverd worden op voorleg
ging van een machtiging tot bevoorrading, afgeleverd
door de Textielcentrale, Wetstraat, 70, te Brussel. Wat
dient verstaan door de woorden voor nijverheidsdoel
einden is in twee bijlagen opgesomd.
Worden evenwel uitgesloten de naaigarens ten be
hoeve van kleermakers, waarvoor het Hoofd van het
Ministerie van Economische Zaken een bijzondere re
geling zal treffen.
NAAIGAREN.
De volgende regeling geldt voortaan voor naaigaren
voor niet-professioneele doeleinden
Elke aankoopbon voor naaigaren van de kleederkaart
geeft recht op 183 meter (200 yards) naaigaren, gemer-
ceriseerd of niet, ofwel op 90 meter zijden of kunst
zijden naaigaren.
Wat de herbevoorrading betreft
De aflevering van naai- of stopgaren door de gros
siers of fabrikanten geschiedt niet in ruil voor punten-
checks, maar tegen afgifte door de kleinhandelaren of
grossiers van machtigingen tot bevoorrading A, afge
leverd in ruil voor de ontvangen en op borderellen ge
plakte aankoopbons.
De machtigingen tot bevoorrading A zullen worden
opgemaakt in aantal meter naaigaren, gemerceriseerd.
of niet, of in aantal meter zijden of kunstzijden naai
garen
jBij de aflevering der machtigingen tot bevoorrading
wordt er geen vermindering toegepast op de hoeveel
heden aankoopbons aan den gemeentedienst afgegeven.
AFLEVERING DER MACHTIGINGEN.
De machtigingen tot bevoorrading worden voortaan
afgeleverd
a) door de gemeentediensten voor de bevoorrading
en de rantsoeneering in zekere bijzondere gevallen,
vastgesteld bij de uitvoeringsbesluiten van het Hoofd
van het Ministerie van Economische Zakenb) door
den Dienst voor de verdeeling en de voorraden van het
Ministerie van Economische Zaken, in alle andere ge
vallen.
KLEEDERKAARTEN
Voor zoover geen bijzondere schikkingen werden ge
troffen, wordt de kleederkaart afgeleverd door den ge
meentedienst voor de bevoorrading en de rantsoenee
ring, die de rantsoeneeringskaart heeft afgegeven.
Het afleveren der kleederkaart aan zuigelingen, aan
zekere arbeiders die in den vreemde werken, aan de
militaire krijgsgevangenen en aan sommige kinderen,
wordt op een bijzondere wijze geregeld.
1. Zuigelingen.
De afgifte der zuigelingenkaart zal geschieden door
bemiddeling van den Dienst voor de bevoorrading en
de rantsoeneering van de woonplaats der moeder, die
op het bekomen der kaart aanspraak mag maken.
Bij de afgifte der zuigelingenkaart zullen de recht
hebbende moeders hun rantsoeneeringskaart moeten
voorleggen tegelijkertijd met het geneeskundig getuig
schrift of het geboorteuittreksel waarvan spraak in ar
tikel 10 van het besluit van 3 Mei 1941, houdende rege
ling van het verbruik van textielproducten. De gemeen
tedienst zal op de rantsoeneeringskaart een stempel
aanbrengen met de vermelding Zuigelingenkaart ont
vangen
2. Werklieden in den vreemde.
De Belgische werklieden die in den vreemde wer
ken en op bepaalde tijdstippen in België terugkeeren,
ontvangen een kleederkaart. Deze kaart wordt afgele
verd door den gemeentedienst voor de bevoorrading en
de rantsoeneering van de gemeente waar de belang
hebbende de laatste maal een rantsoeneeringskaart
heeft bekomen; de kleederkaart wordt afgegeven aan
den betrokkene zelf ofwel aan den persoon dien hij
schriftelijk zal hebben aangeduid om ze in zijn plaats
af te halen, De aflevering der kaart moet op de rant
soeneeringskaart worden vermeld ofwel, wanneer zij
niet voorhanden is, op de individueele steekkaart van
den rechthebbende.
3. Militairen krijgsgevangen in Duitschland ef uit
krijgsgevangenschap terugkeerend.
Voor elk geldigheidstijdperk der kleederkaart kan
een kleederkaart van dertig punten door den Dienst
voor de bevoorrading en de rantsoeneering der ge
meente. waar de krijgsgevangene de laatste maal woon
achtig was, worden afgeleverd ten behoeve der krijgs
gevangen Belgische militairen. Deze kaart wordt aan de
familie van den betrokkene afgegeven. De aflevering
er van moet op de individueele steekkaart die te dezer
gelegenheid wordt opgemaakt, worden vermeld.
De uit krijgsgevangenschap weerkeerende militai-
rep bekomen een kleederkaart met een aantal punten
in verhouding tot het aantal maanden nog te loopen tot
het einde van den geldigheidsduur der van kracht zijn
de kleederkaart.
4. Kinderen geboren tusschen den 1 September 1940
en den 31 December 1940.
Deze kinderen bekomen een kleederkaart wanneer
zij den ouderdom van één jaar bereiken. Ondertusschen
kan hun een zuigelingenkaart F worden afgeleverd,
met zooveel maal 12 punten als er nog volle maanden
moeten verloopen tot op het oogenblik dat de kinderen
den ouderdom van één jaar bereiken.
Onlangs werd medegedeeld dat de wegenisbelasting
het volgende jaar door de gemeenten niet geïnd zal
worden. Zulks beteekent echter, helaas, niet dat de
belastingen zullen verminderen. De wegenisbelasting zal
slechts vervangen worden door een andere. Het aan
tal opcentiemen op de grondbelasting zal namelijk ver
hoogd worden ten behoeve der gemeenten. Tot dusver
was het normaal maximum bedrag dezer opcentiemen
160van af volgend jaar zullen ze tot 260 mogen opge
voerd worden. Het gaat hier slechts om een technische
wijziging, een soort eenmaking ten einde geen twee
soorten van belastingen meer te hebben.
Het Staatsblad van 7 September 1941 publiceert een
besluit houdende vaststelling der maximumprijzen, van
margarine luidende als volgt
Het is eenieder verboden margarine aan te bieden,
te koopen of te verkoopen tegen hoogere prijzen dan
deze vastgesteld bij onderhavig besluit. Gezien het ver
werken van nieuwe grondstoffen in de fabricage zijn de
maximumprijzen van margarine als volgt vastgesteld
prijs aan fabrikant te betalenlevering franko kooper,
factuurtaks niet inbegrepen10.40 fr. het kilo, prijs
voor verbruiker te betalen12.40 fr. het kilo.
Alle overige verkoopsvoorwaarden in voege op 10
Mei 1940 moeten behouden blijven.
Ter wijziging van het bevel van de Kom
mandantur van 16 Augustus 1941, wordt
voor het grondgebied van Yper bevolen
wat volgt met onmiddellijke uitwerking.
I) Voor de ingezetenen van Stad DIE
DEN OUDERDOM VAN EEN EN TWIN
TIG JAAR NIET TEN VOLLE BEREIKT
HEBBEN blijft het politieuur van kracht
met den aanvang van de duisternis, met
dien verstande dat als aanvang van de
duisternis moet aanzien worden den in de
dagbladen als aanvangstijd der verduiste
ring aangegeven stond. In geval die stond
vóór 19.00 ure valt, het politieuur met 19.00
ure aanvang neemt.
II) Voor de personen die meer dan 21
jaar zijn, treedt het algemeen politieuur in
voege, t. t z.
a) dat alle openbare lokalen, gasthuizen
en herbergen ten laatste te 23.00 ure moe
ten gesloten zijn en
b) dat het verboden is aan alwie niet
drager is van eene nachttoelating zich na
23.30 ure op de straat te bevinden.
Yper, 11.9.1941.
VOLLMER,
Hauptmann u. Kreiskommandaht.
