WGTGN/CHAPPEÜj
Alb. De Hollander
Enkele raadselvraagstukjes
WINTERHULP
Winterhulp en zijn Tooneel
MUZIEKHUIS
Statiestraat, 4, leper - Tel. 580
AKKORDEONS
Enorme keus van Phonoplaten
phonoplaten aan 7 fr. het kilo.
Leest en verspreidt HET YPERSCHE
HET YPERSCHE 12 -12-1941
1. DE WATERLELIE.
Een waterlelie, die iederen dag in omvang verdub
belt, bedekt in een maand tijd een geheelen vijver.
In hoeveel dagen bedekken twee waterlelies dien
vijver
Antwoordde tweede dag is de eerste waterlelie in
omvang verdubbeld. Van dat moment af verloopt alles
alsof er twee waterlelies zijn. Twee waterlelies bedek
ken dus de oppervlakte van den vijver in 1 maand
min een dag.
2. DE GRAANKORRELS OP HET SCHAAKBORD.
Eén Arabisch dichter, Al-Sephadi, vertelt dat Sessa,
nadat hij het schaakspel had uitgevonden ter ver
strooiing van zijn meester, Koning der Perzen, voor
Zijne Majesteit geleid werd en als belooning voor zijn
goede diensten een gunst mocht vragen, die hem zou
worden toegestaan. Sessa, die rekenkundige was, vroeg
dat hem gegeven zou worden een graankorrel op het
eerste vakje van het schaakbord, twee graantjes op het
tweede, vier op het derde, acht op het vierde, zestien
op het vijfde, enz. tot aan het laatste vak (er zijn er
64). De vorst toonde zich aanvankelijk ontevreden over
wat hij als een, voor zijn vrijgevigheid onwaardige, be
scheiden gunst beschouwde, en hij was uiterst verbaasd,
toen hem tenslotte bleek, dat het hem onmogelijk was
de gunst in te willigen.
(Uit de Ozanam, verschenen in 1692).
De som van het aantal graankorrels is inderdaad
1 2 4 8 16 32
18 446 744 073 709 551 615.
Stellen we het aantal graankorrels in een kubieke
meter op twintig millioen, dan komt dit fantastisch
aantal korrels overeen met ongeveer één billioen kub.
meters graan.
Zou men de geheele aarde met graan bezaaien, dan
zou de oogst van één jaar niet deze hoeveelheid op
leveren.
3. EEN LASTIG TE VERDEELEN ERFENIS.
Een Arabier laat bij zijn dood een testament na,
waarin bepaald is dat zijn fortuin verdeeld moet wor
den onder zijn drie neven, en wel zoo, dat de oudste de
helft krijgt de middelste een derde en de jongste een
negende deel. Het lot wil echter dat dit fortuin bestaat
uit 17 kameelen. En hoe kan men nu 17 kameelen in
tweeën, in drieën of in negenen verdeelen
(Oorspronkelijk Arabisch vraagstuk).
Oplossing. De drie neven zouden waarschijnlijk
tot in het oneindige over deze moeilijkheid getwist heb
ben wanneer ze niet op het goede idee gekomen waren
de wijze van het dorp, een oud en ervaren man te gaan
raadplegen. Deze bedacht een oplossing die hen alle
drie volkomen bevredigde.
Hij sprak deze wijze woorden:
Jullie hebt hier 17 kameelen. Welnu, haal uit mijn
tent een van mijn kameelen, en voeg die bij jullie
kudde. Er zijn er dus nu 18.
«Gij, de oudste, gij verlangt als uw rechtmatig deel de
helft. Neem dus 9 kameelen.» De oudste deed dat, en
toonde zich zeer voldaan, want wat hem toekwam was
minder dan 9.
Gij sprak de wijze man tot den middelste gij
maakt aanspraak op een derde. Neem dus 6 kameelen
De aangesprokene deed dat, en toonde zich zeer voldaan,
want wat hem toekwam was minder dan 6.
Gijsprak daarop de wijze tot den jongste, gij
moogt een negende hebben, neem dus 2 kameelen.De
jongste deed zulks, en toonde zich zeer voldaan, want
wat hem toekwam was minder dan 2.
Welnu zeide toen de wijze 9 plus 6 plus 2 is 17
mijn kameel blijft dus over, breng het dier dus weer in
mijn tent.
Dat geschiedde, en iedereen was zeer voldaande
drie neven hadden meer gekregen dan hun toekwam,
en de wijze had zijn kameel behouden.
VerklaringDe onregelmatigheid in deze oplossing is
slechts ©ogenschijnlijk en laat zich gemakkelijk ver
klaren. Wanneer men een bepaalde grootheid wil ver
deelen door middel van breuken, moet de som van die
breuken steeds gelijk zijn aan 1. In het testament werd
nu bepaald, dat de nalatenschap verdeeld moest wor
den in 1/2, 1/3 en 1/9.
Welnu
1/2 1/3 1/9 9/18 6/18 2/18 17/18
De oom had een slechte verdeeling gemaakttoen
de wijze van het dorp 1/18 aan de nalatenschap toe
voegde, d.w.z. in natura 1 kameel, wist hij zeer wel,
dat de 3 neven te zamen slechts 17/18 van dat nieuwe
totaal zouden krijgen, en dat zijn kameel hem gelaten
zou worden.
Wie meer soortgelijke vraagstukjes wil oplossen
schaffe zich 2x2 5 (Merkwaardige uitkomsten van
cijfer- en getallencombinaties) aan, door A. P. Van
Leeuwen. Uitgave Becht - Amsterdam.
mogelijkheid gegeven, met kennis van zaken, den toe
stand te beoordeelen.
Graag zou ik binnen korten termijn uwe meening en
beslissing aangaande dit vraagstuk kennen. Ik vraag
u dezen brief aan de vooraanstaande elementen uit uwen
kring te onderwerpen en mij uw en hun antwoord vóór
20 dezer te laten geworden.
Ontvang, geachte Heer, de uitdrukking mijner gevoe-
4ens van hoogachting.
J. H. Boone, Propagandaleider.
Wij hebben aan dezen brief weinig of niets toe te
voegen. Zijn inhoud is 'helder. Zoo er in Winterhulp-
tooneel geen eenheid bereikt wordt, is de inspanning
die enkelen zich getroosten verloren moeite. Wie dus
verantwoordelijkheid draagt moet hier den rechten weg
kiezen deze weg is de weg der eenheid, der aanslui
ting bij het Winterhulp-tooneel. Waar er nog sluimeren
de krachten zijn, moeten deze worden wakker geschud,
ten bate van Winterhulp dat alle levenskrachten zich
thans om haar moet geschaard zien.
EEN NAMIDDAGFEESTJE TEN VOORDEELE
VAN WINTERHULP
Zooals wij het in een vroegere kroniek reeds mede
deelden er was toen nog alleen kwestie van toelating
te krijgen gaat het namiddagfeestje, door de leerlin
gen van de H. Familie onzer stad ingericht, door op
Zondag 14 December te 4 uur namiddag, in de feestzaal
van voornoemd gesticht.
Niet alleen de ouders van de leerlingen worden tot
dit feestje uitgenoodigd, maar alle belangstellenden en
vooral zij, die Winterhulp willen gedenken. Bij Winter
hulp-feesten bereikt men steeds een dubbel doelhet
genot dat men beleeft op het feestje én den, steun dien
men Winterhulp verleent. Daarom zal ook dit feestje
druk worden bijgewoond
HET SPECIAAL KERSTNUMMER VAN
WINTERHULP
Wij hebben vroeger reeds gewezen op het degelijke
tijdschrift dat de leiding van Winterhulpmaande
lijks uitgeeft. De eerste jaargang van dittijdschrift,
dat den titel draagt van WINTERHULP, loopt nu ten
einde. Het is een buitengewoon interessante collectie
geworden, en wie ze in zijn bezit heeft, zal ze stellig be
waren en zelfs later nog aangename oogenblikken bele
ven aan de lectuur er van. Voor de belangstellenden weze
hier nog eens vermeld dat het postchecknummer van
het tijdschrift is999.08 Winterhulp Brussel. Het is nu
de tijd om een abonnement te nemen.
Benevens dit maandblad heeft de redactie echter voor
wat anders nog gezorgd: voor een extra-kerstnummer
Dit nummer verschijnt buiten de gewone reeks van
het officieel tijdschrift en is een prachtig boekdeel van
24 bij 32 cm. Het is daarbij gedrukt op uitstekend papier
en bevat een zeer uitgebreid aantal reproducties in
kleuren en in zwarte druk.
Wat ons, Ieperlingen, vooral moet verheugen, is het
feit dat één der kleurplaten een kunstwerk is dat be
rust In onze stad en van een Ieperschen schilderWij
bedoelen het prachtige luik van Melchior Broederlam,
schilder van de hertogen van Burgondië, wiens prachtig
werk steeds in de kapel van de Belle te zien was. Alleen
om hiervan een reproductie te bezitten, koopen alle
Ieperlingen het kerstnummer van Winterhulp
Maar dat is niet alles. De inhoud zal voor de platen
niet moeten onderdoen. Oordeel zelf
1. Gelegenheidsartikel door Ir. P. Heymans. voorzitter.
2. De Kerstboom van Jantjeverhaal door Theo
Bogaerts
3. Hendrik Conscience en het Vlaamsche Tooneel-
gebeuren door Lode Monteyne;
4. Het Hart moet in dienst der Hersenen staan
door Prof. C. Heymans
5. Kotter's Kerstvertelseldoor Stijn Streuvels
6. De Houtsnijder Antoon Herckenrath door Karei
Horemans
7. De schoonste Herinnering uit mijn Tooneelloop-
baan door Joris Diels
8. Kerstgebed 1941 een gedicht door Marcel Coole;
9. Peter Bencit leerde zijn volk zingendoor Dr
A. Corbet
10. «De goede Helpers een kerstverhaal door Felix
Timmermans
11. Hadewijch door Prof. Van Mierlo. S. J.
12. Vlaamsche Kerstliederen door dom J. Kreps
13. Zóó dansen wij, in Vlaanderendoor Ir. E.
Wauters
14. Het mystieke Landschap bij Memlingdoor
Prof. Dr J. Muls
15. De zingende Torens van Vlaanderen door Gas
ten Mauquoi
16. Het Kerstfeest in de Folklore door Pol Heyns.
Wie zal er nu zulk een opsomming nog durven zeg
gen, dat dit Kerstnummer niet eenig in zijn soort zijn
zal En de prijs hoor ik vragen, die zal zeker zoo hoog
gesteld zijn, dat we 't niet koopen kunnen Neen
Wie zonder dralen want de voorraad is beperkt
door de papierschaarschte het bedrag zijnde 15 fr.
stort op postrekening nr 999.08 van Winterhulp. Brus
sel, krijgt het extrakerstnummer met de post thuis.
Kan nu nog iemand aarzelen
Deze week werd door de Propagandaleiding den vol
genden brief aan de leiders der verscheidene tooneel-
groepen van de stad gestuurd.
leper, den 8 December 1941.
Geachte Heer,
Verleden week werden alle tooneelvereenigingen te
leper uitgenoodigd een afgevaardigde te sturen naar
de vergadering van Winterhulp-tooneel welke op Za
terdag 6 dezer, te 20 uur, in 't Klein Stadhuis door
ging.
Tot mijn spijt heb ik vastgesteld dat niet alle maat
schappijen daar vertegenwoordigd waren.
Dienvolgens heb ik het besluit getroffen mij recht
streeks tot de verantwoordelijke leiders te wenden. Ons
standpunt, en het uwe, dienen eens voor goed bepaald.
Ziehier het onze
Winterhulp werd door privaat initiatief tot het leven
geroepen met een wel bepaald doel de ellende be
strijden waar die ook aangetroffen wordt. Haar hoort
het beste wapen gegeven de samenwerking van het
gansche volk.
Winterhulp is, in wezen, een SOLIDARITEITS werk.
Zoolang dit door de algeheelheid onzer medeburgers
niet begrepen wordt, is haar bestaansreden, is haar
actie, is haar doel utopisch. In onze handen, in de uwe
en in de mijne, ligt ten slotte de keus ons volk uit zijn
nood te helpen of het aan zijn droevig lot over te laten.
Een rechtgeaard mensch zal geen oogenblik twijfelen.
Winterhulp-tooneel is een onderdeel van de afdeeling
Propaganda, een der belangrijkste departementen der
geheele organisatie.
Buiten het algemeen doelwit van alle tooneelvereeni
gingen (verzet en opleiding), rust een gewichtige taak
op onze schouders. Wij hebben de schakel te smeden
tusschen het Publiek en het Werk.
De maatschappelijke rol van Winterhulp in acht ne
mende, heet ik die taak een streng verplichte zending,
waar geen enkele tooneelliefhebber zich aan mag ont
trekken.
In onze gelederen is er voor u en de leden van uw
tooneelkring plaats. Ik noodig u uit haar in te nemen.
Een beweegreden, mij door andere bedenkingen inge
geven, ligt in het feit dat de activiteit van uw maat
schappij stopgezet is. Waarom dan onze rangen niet
vervoegen
Deze oproep tot eenheid is een konsekwent gevolg
van de gedragslijn die ik tot de mijne gemaakt heb
sedert ik tot de functie van Propagandaleider Winter
hulp-leper geroepen werd de algeheele Iepersche be
volking deelachtig maken aan de Winterhulp-actie.
Ons mag het tot geen verwijt aangerekend worden
indien ooit, uit reden van de vrijwillige ontstentenis
van sommige tooneelgroepen, een overwegende meer
derheid zou ontstaan, door elementen gevormd, komen
de uit een wel bepaalde gedaehtenstrooming. In dit
geval zou de schuld van dit gemis aan evenwicht to
taal wegen op hen die hen medewerking stelselmatig
geweigerd hebben.
Het Iepersche publiek moet daaromtrent ingelicht
worden, opdat Winterhulp geen onverdiend verwijt
toegeslingerd worde. Daarom zal de tekst van dezen
brief, dien ik aan de leiders van de verschillende too-
neelkringen uit leper stuur, in de locale pers gepubli
ceerd worden. De openbare meening wordt aldus de
(Zie vervolg onderaan vorige kolom)
AMUNDSEN
Roald Amundsen, de beroemde poolreiziger, werd
geboren te Borje in Noorwegen op 16 Juli 1872. Hij was
de zoon van een scheepseigenaar en zeer vlug werd zijn
reislust opgewekt o. m. door den eersten belangrijken
Pooltocht van zijn landgenoot Nansen (1861-1930). Zijn
moeder bestemde hem echter voor de geneeskundige
studies, doch na haar dood, in 1893, verliet Roald de
universiteit om zijn reislust te kunnen bevredigen.
Na een stage aan boord van walvischbooten, legde hij
zijn examen af en nam als tweede luitenant van 1897
tot 1899 deel aan de Zuidpoolvaart met de Belgica
de expeditie van onzen landgenoot de Gerlache.
Terug in Noorwegen, kocht hij een klein yacht, de
Gjöadat jarenlang voor de haringvangst gediend
had en slechts 47 ton mat. Met dit lichte vaartuig slaag
de Amundsen er in, de Noord-Westelijke doorvaart te
passeeren. Op dezen tocht, die drie jaar duurde, be
reikte hij de magnetische Noordpool en deed daarbij
belangrijke aardmagnetische waarnemingen, ook trok
hij de aandacht der gansche wereld op zich.
Twee jaar later bereidde hij een nieuwen tocht naar
de Noordpool voor en kocht te dien einde het bekende
poolschip Framvan Nansen. Zijn doel was vanuit
de Beringstraat den drifttocht van zijn beroemden
voorganger te herhalen over de pool. Toen echter de
Amerikanen Cook en Peary in 1909 de Noordpool be
reikten, besloot Amundsen tot een Zuidpooltocht. Deze
onderneming werd geheim gehouden, in zeer snel tem
po trok Amundsen naar Baleinenbaai, in de Rosszee, en
vestigde zijn winterkwartier op de groote Barrière, in
een punt, door hem genoemd FramhjemDe tocht
naar de Zuidpool begon den 20 October 1911. In gezel
schap van zijn vier metgezellen, beschikkende over 4
sleden, 52 honden en voorraad voor 4 maand, trok
Amundsen over de Groote Barrière, beklom de gewel
dige bergen, ontdekte de keten van de koningen Maud,
stak de Duivelsijsberg over en plantte op 14 December
1911 de Noorsche vlag op het zuidelijk uiteinde der
aarde. Hij bereikte alzoo als eerste de Zuidpool.
Hij liet nu een nieuw poolschip bouwen, de Maud
voor een drifttocht in de Noordelijke IJszeedoor den
Wereldoorlog kon hij pas in 1918 vertrekken. Het schip
dreef 5 jaar ten Noorden van de Beringstraat, maar
ging niet over de pool. In 1921 ging Amundsen van het
schip. Met dezen tocht verrijkte hij onze metereolo-
gische, oceanographische en ethnographische kennis.
Toen rijpte bij Amundsen het plan om het Poolgebied
van uit de lucht te bestudeeren en de Pool te overvlie
gen. De Amerikaansche ingenieur Lincoln Ellsworth
zorgde voor de financiering. Zoo maakte hij na 1923
meerdere tochten.
In 1925 zou Amundsen trachten de Noordpool over te
vliegen. De Noorsche Staat steunde zijn expeditie en
rustte de Fram uit als begeleidingsschip.
De zending bestond uit 2 vliegbooten bemand met 21
koppen. Op 21 Mei vertrok het gezelschap uit de Ko
ningsbaai op Spitsbergen. De algemeene spanning was
zeer groot, want langen tijd verliep vooraleer men eenig
bericht van de expeditie vernam.
Eindelijk kwam op 18 Juli, dus bijna 2 maanden na
het vertrek, het bericht van den terugkeer op Spits
bergen. Wat was de oorzaak der vertraging geweest
Een der vliegtuigen was bij een noodlanding in het ijs
beklemd geraakt. De Pool werd echter niet bereikt,
slechts 87°14'.
Dank zij de vliegclub van Oslo en den reeds voormelden
magnaat Ellsworth werd een nieuwe expeditie inge
richt De Italiaansche kolonel Nobile bouwde het be
stuurbare luchtschip Norge en vloog van Rome over
Bordeaux, Pulham, Oslo en Leningrad naar Vadsö.
Op 11 Mei 1926 stapte Amundsen aan boord, doch het
geluk was niet met hem, want daags te voren slaagde de
Amerikaansche vlieger-officier Byrd er in de Pool te
overvliegen. Het kleine, 18.500 kubieke meter inhou
dende luchtschip, vloog op 12 Mei, dus slechts twee
dagen na Byrd, over de Noordpool en landde na een
tocht van ongeveer 71 uur in Alaska. Alhoewel de we
tenschappelijke resultaten niet te versmaden waren, had
deze tocht meer een technische en sportieve beteekenis.
Nobile werd na den tocht tot generaal verheven.
(Slot volgt)
en Mondharmonika's van allen aard.
Chromatische en diatonische.
Piano's en Snaarinstumenten.
Jazz-banden en Jazz-instrumenten.
RADIO'S, PICK - UPS en PHONO'S.
aller merken.
Alle muziekuitgaven
Klassieke en Moderne Muziek.
Herstellingen en akkoordzetten aller
instrumenten.
Overname en aankoop van onde
instrumenten.
AANKOOP VAN OUDE OF GEBROKEN
School voor het aanleeren van Akkordeon.
Vraagt voorwaarden en inlichtingen.
