DE KORTRIJKSCHE
ONDERLINGE
WINTERHULP - KRONIEK
Benoeming van een nieuwen
Gemeentesecretaris te Yper
Ontslag van Burgemeester
Kent U Philatel
IEPERSCH KRONIEKSKE
CONTROLEDIENSTEN
LET OP
Cij die roerende of onroerende
goederen bezit.
BRAND - LEVEN
- ONCEVALLEN -
Bijkantoor IEPER, Patersstraat, Nr 8.
HOOFD - OPZIENER
Omer ROBYN TEMPERMAN.
HET YPERSCHE 5-6-1942
men door de donkere partijen in 't duister te
s tettert-* Komt rtfrart tfltt "het best uit op wif
Gaat het niet onze gewaarwordingen anders
Weten we niet wat gezondheid waard is, wanneer
we door ziekte worden bezocht In tijd van oor-
lot; en omwenteling weten we best wat vrede
waard is.
Die kracht der tegenstelling doet krachtig en
juis; denkbeelden in ons oprijzen, die bij het be
oefenen der wetenschap, licht zullen verspreiden
op het voorwerp, dat we bestudeeren. De gekende
geschiedschrijver Gibbon zat te Rome op de puin.
hoopen van het Kapitool te mijmeren, toen plot
seling het gezang der monniken in den voormali-
gen tempel van Jupiter zijn aandacht trok. Be
geesterd door den aanblik der stad en onder den
indruk van den samenzang, rees het denkbeeld
in hem op der grootheid dezer eens wereldbe-
heerschende stad. Hij vergeleek hierbij het ver~
val. waarvan hij getuige was en dit deed hem be
sluiten tot zijl onsterfelijke beschrijving van
Rome's grootheid en val.
Het vermogen der aaneenschakeling maakt, dat
wij denken en redeneeren kunnen en dat wij onze
kennissen kunnen uitbreiden en ontwikkelen.
Dit is echter niet voldoendewe moeten ook
geregeld en juist redeneeren en den kring onzer
kennis op een gemakkelijke en doeltreffende ma
nier uitbreiden. Dat kunnen we slechts door ge
stadige oefening.
Wie vroegtijdig zijn beschouwing op schoone en
leerzame dingen zet, wie zich oefent om zich
denkbeelden te vormen van nuttige en wetens
waardige dingen, met terzijdestelling van alles,
wat onedel en onzedelijk is, zal weinig moeite
hebben om zijn kennis op een waardige manier te
vermeerderen.
Het groote en onmisbare hulpmiddel tot alles,
wat wetenschap heet, blijft het geheugen, dat op
aaneenschakeling hoofdzakelijk steunt. Willen
wij ons het geheugen ten nutte maken, dan hoe
ven wij slechts op te merken HOE voor onzen
geest de eene voorstelling zich aan de andere het
gemakkelijkst verbindt of laat verbinden. Wij
behoeven dan slechts dien schakel te volgen, om
te vinden, wat we willen weten.
Wij hebben deze wenken noodig geacht om de
methode te vestigen, die bij zelfstudie en bij alle
onderwijs onontbeerlijk is, wil men eenig resul
taat bij zijn arbeid verwachten.
WINTERHULP EN DE PLECHTIGE COMMUNIE
KANTJES.
Het was een aandoenlijk schouwspel bij het ontbijt
en het noenmaal de 103 aanwezigen smakelijk te zien
eten op het feestje dat door Winterhulpaan de
Plechtige Communiekanten en hun ouders werd aange
boden in de mooi versierde feestzaal van het Gesticht
der H. Familie in onze stad. Op de tafels prijkten sier
lijke bloemen en de pick-up liet gepaste muziek door
de zaal weerklinken.
De maaltijden zelf waren fijn verzorgd en het deed
de kinderen en ook de ouders genoegen dat alles zoo
schoon geschikt was en dat zij zoo fijntjes door de da-
men en juffrouwen werden gediend. Een bijzonderen
dank sturen wij hier tot allen die aan het welgelukken
er van hebben meegewerkt en niet het minst aan de
Eerwaarde Zusters van het gesticht. Ook de heeren
Mahieu en M Van Wassenhove, respectievelijk leiders
van de afdeelingen Bevoorrading en Bedeeling waren
op post en zorgden er voor dat alles in orde was. Pro
ficiat
WINTERHULP IN DE KINEMA'S.
Deze week, nl. van 5 tot 11 Juni wordt in alle kine
ma's van de stad een propaganda-film afgerold ten
voordeele van Winterhulp. Wij vestigen in het bijzon
der de aandacht van het filmvolgend publiek er op dat
deze rolprent hun de uitslagen van de werking van
Winte-hulp zal laten kennenzij zullen er misschien
een aanleiding in vinden om nog meer dan te voren dit
bij uitstek goede werk te ondersteunen.
BIJ besluit van den Heer secretaris-generaal van Blnnen-
Undsche Zaken en Volksgezondheid werd de Heer André
Versailles tot gemeentesecretaris van Yper benoemd in ver
vanging van den Heer Georges Versailles, die de ouderdomt-
grens bereikt heeft
Bij besluit van 29 Mei 1942 is ontslag uit zijn ambt
verleend aan Baron de Coninck de Merckem P.. burge
meester der gemeente Merkem. arrondissement Diks-
muide.
Zekerlijk neen Welaan dan, kom dan eens op onze e. k
vergadering die zal plaats hebben op Zondag 7 Jani, van
10 tot 12.30 u. Daar zult U postzegelverzamelaars aantreffen
met wi*n ge zult kunnen rullen en zeer nuttige inlichtingen
zullen U gegeven worden.
Om 11 uur zal Haar Arthur Botaye, advokaat, spreken
over Haa maat ik mija verzameling bijhonden
Phllatellsten op post dus en tot Zondag In ons lokaal
Café Centrum bij Ach. Laira-Debanf, Stuarsatraat,
to Yper.
Nieuwe leden worden steeds ingeschreven Alwle schrift
lij ke Inlichtingen wil bekomen, wende zich tot Heer M.
Teueur. 289, Nieuwstraat, Kemmel. (Zegel bijvoegen voor
*t antwoord a. s. b.)
Namens Philatel Rul'groep,
Sectie Yper - Poperinghe.
DE ARBEIDER.
Ik heb steeds veel belangstelling gehad voor den ar
beider Waarom is misschien niet gemakkelijk' uit te
leggen Vooreerst cyndat de arbeider een onmisbaar rad
is in de maatschappij evenals de boer, de handelaar en
de intellectueel Ik heb het hier inzonderheid over den
handarbeider Tweedens draagt hij met den boer een
der zwaarste -lasten in de maatschappij Zeker staat
hij in de waardetrappen lager dan den intellectueel,
maar het feit dat bij piet die verstandelijke begaafd
heden heeft, beteekent niet dat hij er iets kan aan ver
helpen. Dus mogen we hem zeker en vast niet misprij
zen Doch we moeten hem ook achten, omdat hij zich
met de krachten en talenten die bij bezit ten dienste
stelt der maatschappij Niet wie het meeste begaafd is
mag de verdienstelijkste genoemd worden, doch hij die
uit die begaafdheid het meeste nut trekt voor de ge
meenschap. Er kunnen groote geesten zijn die veel min
der onze achting waard zijn dan sommige eenvoudige
arbeiders, omdat ze zich slechts weinig inspanning ge
troosten om die begaafdheden ten dienste van hun volk
en de wereld te stellen. Bovendien is niet alles materieel
in den arbeid. Goede arbeid moet door een verstand
geleid worden. Met automaten kan niets -bekomen wor
den. want die kunnen maar steeds hetzelfde werk en
dan nog op een onvolmaakte manier verrichten Er zijn
natuurlijk nog soorten werklieden. De verscheidenheid
gaat van den fijnen ambachtsman tot den stiellooze, die
nauwelijks een spade kan hanteeren. Het is iedereen
voldoende b.ekend dat de eerste een wonderlijke vol
maaktheid kan bereikenschilders, steenkappers meu
belmakers enz wiens arbeid het domein van de kunst
bereikt.
ARBEIDER EN VOLK.
Een ander reden waarom ik zooveel belangstelling heb
voor den arbeider is dat hij het grootste gedeelte van
de massa vormt. In den arbeider zie en herken ik mijn
volk met zijn gaven en ook met zijn gebreken, zijn el
lenden, zijn verzuchtingen, zijn hoop, zijn vreugde, zijn
nelgingen, zijn opwellingen. Gansch het karakter van
mijn volk vind ik erin terug. Daarom hou ik van den
arbeider. Uit zijn handen is voor een groot deel ge
groeid wat schoon en groot is in ons landde rijzige
en slanke torens zooals de machtige logge reuzen uit
dit torenland. de prachtige kerken, stadhuizen, musea,
de breede blinkende rechte banen die ons land door
kruisen. de groote fabrieken waaruit steeds nieuwe pro
ducten uit de arbeidersbanden geboren worden, uit den
arbeid zijn ook de uitgestrekte lage boerderijen ge
groeid die zoo kenmerkend zijn voor ons land, ook door
den arbeid groeien de vele boomen bij ons en ligt het
rijke land bevrucht met het zaad.
Al dit schoone en nuttige is de belooning voor den
arbeid. Hij brengt zegen. De arbeid is door God gewild
Iedereen moet arbeiden of is ongelukkig. Het is een
natuurwet. Het brengt ons brood en welstand. Het maakt
ons sterk en bouwt ons volledig uit. Het geeft ons bo
vendien ons levensgeluk, de vreugde nuttig te zijn, mee
te tellen in de maatschappij en iets voort te brengen.
Wie zou het nog niet ondervonden hebben, dit blije ge
voel na de afgedane taak. vooral als we Iets voortge
bracht hebben, en zelfs niettegenstaande de vermoeienis
Want de mensch vindt zijn vreugde in het scheppen van
iets. Het Is een afstraling van den Schepper. Zonder
arbeid zou de wereld dood zijn.
WAARDEBEWUSTZIJN.
Zou de arbeider wel bewust zijn van zijn waarde
Eigenlijk philosofeert hij daar niet veel over. Hij werkt
om zijn familie te onderhouden en omdat het voor elk
rechtgeaard mensch een drang is. Toch Is het noodig dat
hij dit gevoel van eigenwaarde bezitte. Hij moet het
weten dat hij nuttig is Dit bewustzijn van zijn waarde
zal hem veel grooter makenhii zal meer het gevoel
hebben mensch te zijn, daardoor zal zijn levensgeluk
vergrooten, zijn verantwoordelijkheidsgevoel en zijn
broederlijkheid tegenover de anderen. De waarde van
zijn arbeid zal erdoor verbeteren en zijn opbrengst ver-
hoogen.
In den laatsten tijd werd er veel gedaan om daaraan
te verhelpen Dat is lofwaardig, dat is noodig. De tijd
dat de arbeider een slaaf was, Is lang voorbij. Hij is een
heer geworden. Vroeger moest hij voor hongerloonen 14
uur per dag werken. Sedertdien hebben hun leiders hun
onmisbaarheid en vandaar hun macht tegenover hun
vroegere uitbuiters aangetoond. Ze hebben zich weten
te vereenigen en hun rechten te etschen. Verstandige
bazen hebben die ook niet geweigerd. Sommige fabrie
ken zijn voorzien van prachtige eetzalen, badinstellin-
gen, enz. Ook de gezondheidsvoorwaarden in de werk
plaatsen zijn geweldig verbeterd. Lucht en licht komen
in overvloed binnen en de groote strijd tegen het stof
is aangebonden. Sommige fabrieken zijn voorzien van
speciale instellingen om het stof te verwijderen.
Maar toen is het plots ook misgeloopen. Sommige po
litiekers. die er het voordeel van inzagen die macht aan
hun kant te hebben, beloofden hemel en aarde en...
zorgden voor niets. Het werd de tijd van de demagogie.
De arbeiders moeten eendrachtig en onafhankelijk
staan in den dienst van de volksgemeenschap.
HOOGERE BELANGSTELLING.
Langen tijd heeft de arbeider geen hoogere zaken in
zijn belangstellingssfeer gehad dan een pint bier, wat
prietpraat op den hoek van de straat en... de eeuwige
sport.
Sport Is zeker goed voor den arbeider. De sport ont
spant hem. doet hem de zuivere luoht inademen en her
stelt de lichamelijke misvormingen die hij bij het uit
oefenen van zijn ambacht heeft opgedaan.
Doch het zou treurig zijn moest dat zijn hoogste be-
langstellingspunt zijn. En wat nog verkeerder zou zijn.
ware indien deze sportbelangstelling maar bestond in
het volgen in de dagbladen van de wedstrijden of het
passieve toezien zonder zelf te oefenen, zooals dit ove
rigens dikwijls gebeurt.
Nochtans hebben veel arbeiders ook belangstelling
voor allerlei kunstuitingen en we gelöoven dat de mu
ziek wel op de eerste plaats staat. Hoe veel muziekver-
eenigingen, fanfares zijn er niet. in steden en dorpen
waarvan meestal arbeiders lid zijn. Het is een aange
naam tijdverdrijf Kunst adelt. De kunst adelt ook den
arbeider. Ze verfijnt hem waar hij door den omgang met
grove werktuigen dikwijls ruw geworden is.
Ook het tooneel Is hem stilaan belangstelling gaan in
boezemen. In den laatsten tijd werden veel tooneelvoor-
stellingen de arbeiders ten beste gegeven. Het ware ook
wenschelijk dat ze zelf aan tooneel gingen doen. Ze
zouden erdoor met hun eigen cultuur ln aan-aking ge
bracht worden. Ze zouden hun eigen taal behoorlijk
leeren spreken. Waarom zou dit den intellectueel gere
serveerd blijven Ze zouden in kennis gebracht worden
met onze groote schrijvers en dichters. Of hebben die
hun werk maar geschreven voor een kleine groep men-
schen, de zoogezegde aristocratie
ARBEIDER EN INTELLECTUEEL.
Hoe schoon zou het zijn moesten vele onzer arbeiders
kunnen deelmaken van deze aristocratie, de ware, niet
de aristocratie van het geld, maar in zijn ethimologische
beteekenis d. w. z. de beste van het volk. Hoe schoon
ware het moesten vele arbeiders kunnen meespreken
over Vondel, Coster, Bilderdijk, Douwes Dekker en
zooveel andereHoe zou ons volk met reuzenschreden
vooruit gaanHoe zou er met lof over de Vlamingen
gesp-oken worden
Doch spijtig genoeg is er steeds te groote diepte ge
weest tusschen de arbeiders en die welke hun die cul
tuur moeten mededeelen. De schuld ligt veeleer bij de
intellectueelen die nooit iets gedaan hebben om dezen
afgrond te overbruggen, om ermede te beginnen, om
onze arbeiders over deze schoonheden te spreken Geea
wonder dan dat die welke de dragers rijn vdn die cul
tuur steeds als vreemden in eigen land beschouwd wer
den. Steeds voelden de arbeiders zich verstooten van
deze cultuur, die nochtans de hunne is, en ze warem
zeker niet mis in hun gevoelens, want ze werden erva*
verstooten juist door die welke het hun hadden moeten
mede deelen.
Zeker, niet allen zijn ervoor vatbaar We weten zeer
goed dat er velen spiotten wanneer men hen inzonder
heid over letterkunde spreekt. Maar eens dat men zal
gepoogd hebben hun er wat meer van te doen bégrij-
pen, zal een niet gering percentage nader treden, Dat
weten we even goed dat veel onzer arbeiders vatbaaf
zijn voor hcogere zaken.
DE VEREDELING VAN DEN ARBEIDER.
Waarom zouden onze arbeiders niet evengoed als ge
lijk wie eens pogen hun taal op een behoorlijke manier
te spreken Buiteng woon zou dat wel eenigszins kun
nen lijken, omdat het spijtig genoeg weinig gedaan werd.
maar ganseh normaal zou het zijn Spot zou er wel rond
hen ontstaan, doch welke man die het werkelijk is
vreest sp>ot En misschien zou de taal nooit juist ge
sproken worden. Doch de uitspraak zou al heel fijner
klinken. Wanneer de arbeider dan in een. bijzonder^
gelegenheid komt. waar hij zich deftig moét gedragen,
zou hij er niet onhandig en onwetend staan. Ook wan
neer hij tegenover zijn patroon staat, zou hij er al veel
waardiger zijn Hij zou er staan als een waardevol ar
beider. niet alleen door zichzelf, maar ook door zijn
uiterlijk voorkomen.
Op het gebied van de wellevendheid zou tevens een
gelijklooplende verbetering moeten geschieden We schre
ven reeds vroeger dat sommige arbeiders ook hoffelijk
kunnen zijn. Een bewijs dat een totale verbetering niet
uitgesloten is. Niettegenstaande het hooger geschrevene
is er nog zeer veel te doen. Tusschen ouders gezegd
is het niet algemeen bekend dat we op dit gebied een
eindje achter staan bij zekere andere volkeren Het is
een schaduwzijde van de Vlamingen. Maar deze be
merking mag ons niet passief daartegenover laten. Wan
neer dan onze arbeiders op dit gebied een vooruitgang
maken, zal dit gansch het volk ten goede komen. Dan
zullen de Vlamingen benevens voor al de andere gaven
die ze bezitten, nog voor deze geloofd en gegeerd wor
den. Wie schrijft eens een boekje over De Wellevend
heid voor den Arbeider
Actief aan deze verandering medewerken kunnen we
spijtig genoeg niet, omdat we weinig met de arbeiders
te maken hebben. Doch aan die weike het wel kunnen,
zeggen weziedaar een programma. En een programma
dat een revolutie insluit.
WAT OMLAAG TREKT.
We kwamen ertoe het voorgaande te schrijven door.
in onze belangstelling voor de arbeiders, te bemerken
dat een bepiaalde soort prulleromanetjes veel aan hen
verkocht de laatste in de soort. Een vluchtig doorblade
ren van een verzameling ervan, die ons toevallig onder
de hand kwam. zegde ons genoeg. Ze zijn niet alleen op
literair gebied volledig waardeloos, maar bovendien nog
vuil. Oniet te veel hoor! De gulden middenweg is altijd
goed om zaakjes te drijven Bijna elk opischrift van die
serie bevat het woord liefdeof vergissingof
hartNatuurlijk gaat het niet om die mooie liefde die
we allen genoeg kunnen onderscheiden van die... welke
juist geen liefde is. De inhoud riekt... vies. Gewoonlijk
bevatten ze maar een zin of twee drie. die eigenlijk niet
proper zijn, de rest is schuins bedoeld. (Anders zou de
reactie wel te hevig zijn). Ëen vervolgverhaal vindt
men er ook al in (Dan krijgen ze geregelde klanten)
en dat munt nog uit door de vuiligheid. Eigenaardig dat
er nog geen t Raadgevingen voor verliefdenin staan.
Het titelblad is van dezeifde soort als de inhoud Meest
al verdacht. Teekeningen van omhelzingen (dat is nog
zoo erg niet, maar welke omhelzingen) en natuurlijk
vrouwen in weinig kleedende kleedijen. Kortom, alles
er op berekend om gulden zaakjes te doen. Natuurlijk
is de verkoopprijs spiotgoedkoop (objectief beschouwd,
eigenlijk zijn ze dien prijs nog niet waard).
En dat lezen onze arbeiders gretig Hoe droevig Ter
wijl de uitstekende boeken van onze beste schrijvers in
populaire uitgave waarschijnlijk nog geen tiende van
die belangstelling krijgen onder de arbeiders. Nochtans
is de verkoopprijs maar 8 frank- dat is nog geen zes
maal zoo veel. Ze zijn nochtans wel zesmaal zoo dik d.
als ge nu van dikte wilt spreken.
Maar alles komt erop aan de echte waarden te kun
nen onderscheiden. Fernand DE BRUYN.
Het Bestuur der Controlediensten deelt de nieuwe
maatregelen mede getroffen door de Nationale Maat
schappij der Belgische Spioorwegen betreffende het ver
voer van handbagage.
Teneinde het reizigersverkeer door het opstapelen
van colli in de rijtuigen niet te hinderen, wordt nog
maals nadruk gelegd op art. 59 van de Reglements
bepalingen van reizigers en bagage ln het Belgisch bin-
nenverkeer.
Het is verboden handbagage in de rijtuigen mede te
nemen die o, m. wegens haar omvang hinderlijk kan
zijn voor de andere reizigers.
Zulke colli moeten als ingeschreven bagage worden
aangenomen en in den pakwagen der treinen worden
vervoerd.
Het is insgelijks verboden als handbagage in de rij
tuigen mede te nemen colli waarvan uiterlijk blükt dat
zij .goederen bevatten (aardappelen, b. v.) waarvan het
vervoer aan vergunning onderworpen is.
Voortaan zal de toegang tot de oerrons worden ont
zegd aan de reizigers die drager zijn van colli die aan
bovengemelde voorschriften niet voldoen.
De reizigers die op bedekte wijze hinderlijke colli in
de rijtuigen zullen hebben medegevoerd, staan bloot aan
de boeten door het Reglement voorzien
Het is U zeker bekend hoe de prijs van om het
even welke soort goederen gestegen is, zoowel
van gebouwen als andere soorten goed.
Hebt U dan ook eens aan uwe verzekering ge
dacht Is de dekking wel groot genoeg Zoo nie*
vraagt eens inlichtingen in vertrouwen bij de
VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJ N V.