Leon GRILLET
Voor hef bestrijden der ziekten van
frtiitboomen gebruikt FORMACTINE
en SOUFRACTINE, omdat ze doelma
tigst werken.
ALIDOR VANDEPUTTE
Kaai, Yper Tel. 243.
Naamdagen
Maanstanden
NIEUWE JïTAATSLEENING
Uitgifte van 3 2 Schatkistcertificaten
19, Meenenstraat, Yper Tel. 144.
TREKKINGEN
Gemeentekrediet 1938
Lotenleening 1938
Verwoeste Gewesten 1922
Kalender der Vlamingen
AARDBEVINGEN (vervolg).
Zoekt men naar den haard van zoo'n beving, dan
vindt men dien meestal op 20 a 30 kilometer diepte,
maar ook wel veel dieper. Hoe dieper de haard
gelegen hoe verder men in 't algemeen de trillingen
zal waarnemen. Nederlandsch-Indië houdt voorzeker
Met wereldrecord van de diepste aardbeving. Die had
plaats in 1934 op niet minder dan 700 km. onder de
Toekang Besi Eilanden.
Het is begrijpelijk dat de tectonische bevingen zich
het verst en over een groote oppervlakte doen ge
voelen. De aardbeving van San Frahcisco op 18 April
1906 werd door personen waargenomen in een gebied
dat 1.000.000 km2 bedroeg. B(j dié van Valparaiso op
1« Augustus 1906 was dit oppervlak 4.000.000 km2.
Ter vergelijking diene dat het oppervlak van ons land
•ngeveer 30.500 km2 en dat van Europeesch Rusland
S.000.000 km2 bedraagt.
d) Naast de gewone aardbevingen komen ook zoo
als we reeds hooger zagen zeebevingen voor. Daarbij
traden dikwijls magnetische storingen op. Zeebevin
gen die in de kuststreek plaats hebben kunnen een
vloedgolf veroorzaken. Deze kan zich met een snel
heid van 400 tot 700 km. per uur verplaatsen. Komt
hg ergens op een kust terecht, dan kunnen zij gewel
dige verwoestingen aanrichten. De aardbeving van
Lissabon in 1755 veroorzaakte een verschrikkelijke
zeebeving, waarbij talrijke schepen op de kust gesla
gen werden.
3. HOE PLANTEN ZICH DE TRILLINGEN
VOORT?
De plaats in de aarde waar de trilling ontstaat
heet «aardbevingshaard» of hypocentrum. De plaats
loodrecht boven het hypocentrum heet epicentrum
(daarom niet altijd het gevaarlijkste punt). Dit laat
ste punt wordt het eerst getroffen. De trilling is hier
vertikaal. De trillingen planten zich van uit het hy
pocentrum voort in alle richtingen. Hoe verder wij
er ons van verwijderen hoe meer de trilling horizon
taal wordt. De trilling wordt door den mensch ge
voeld tot op ongeveer 500 km. Ze plant zich het verst
voort in vasten grond.
Buiten de horizontale en de vertikale trillingen
bestaan er ook nog golfvormige trillingen; deze zijn
de meest geduchte.
De lijnen die de plaatsen verbinden waar de aard-
heving gelijktijdig is waargenomen noemt men ho-
■eiften.
Dr. H. P. Berlage schrijft over deze trillingen ver
der het volgende;
«Vanuit den haard der beving, gaan verschillende
asorten trillingen uit. De eerste melding brengen ons
de longitudinale trillingen langs de korste route
dwars door het binnenste der aarde heen. (een trilling
ia de richting van de voortplanting, zooals van het
geluid in de lucht). De tweede melding geschiedt door
transversale trlilingen, die denzelfden weg gevolgd
hebben, maar er langer over doen, om de eenvoudige
reden, dat ze langzamer loopen (een trilling loodrecht
•p de richting van voortplanting, zooals de golven
langs een gespannen koord). Als derde verschijnen
eindelijk golven, die zich langs het aardoppervlak
bewogen hebben, als ware dit een waterspiegel. Maar
■sen make zich omtrent deze golven geen verkeerde
voorstelling. Ter plaatse van de beving kunnen ze
wel eens kort en hoog zijn, maar verder vandaan
gaan ze over in golven van tientallen kilometers leng
te en bijvoorbeeld lmm of duizendste mm hoog. Zulke
golven trekken zich dan ook van een niet te omvang
rijken berg even weinig aan als de rimpels in een
waterplas van een notedopje.»
De bedoelde golven planten zich snel voort. De
Meiheid hangt af van de sterkte van den schok en
van de samenstelling der aardlagen. Zoo heeft men
gevonden dat zij varieert tusschen 800 en 1200 km
per uur.
Een beving duurt meestal slechts enkele seconden.
Ia Japan (1923) bestond de aardbeving uit 3 schok
ken van ongeveer één seconde en half, toch waren er
290.000 slachtoffers.
Het omgekeerde kan echter ook plaats hebben nl.
dat de schokken zich zeer geregeld herhalen. Zoo
registreerde men bij de groote aardbeving in Calabrië
m Italië van 1870 tot 1873 niet minder dan 50.000
alooten; men spreekt van een «aardbevingszwerm».
fee aardbeving van Vogtland (Z.O.-Duitschland)
telde 1020 schokken van 13 Februari tot 18 Mei 1903
waarvan 104 op 5 Maart.
(vervolgt)
1) Besproei met FORMACTINE zoodra de hoo
rnen ontbladerd zijn en zorg dat alles goed over
gaan- is van het onderdeel van den stam tot het
uiteinde der takken.
2) Besproei met SOUFRACTINE veertien da
gen vóór de bloeien opengaan.
3) Besproei met SOUFRACTINE een wéék na
den bloei der knoppen.
Deze producten zijn te verkrijgen bij
Handelaar in Granen en Veevoeders
HET YPERSCHE 42 - 6 - 1942
van 14 tot 20 Juni 1942
Zondag 14 Juni: Basilius.
Maandag 15 Juni; Landelinus, Vitus, Modestus,
Aleydis.
Dinsdag 16 Juni: Lutgardis.
Woensdag 17 Juni: Adolf, Alena, Supplicius.
Donderdag 18 Juni; Ephrem, Marcus, Augustinus,
Marcellianus.
Vrijdag 19 Juni: Gervasius, Protasius, Juliana de
Falconieri.
Zaterdag 20 Juni: Silverius, Florentina.
Zon
Opgang
Ondergang
Zondag 14 Juni
5
u.
28
21
u.
57
Maandag 15 Juni
5
u.
28
21
u.
57
Dinsdag 16 Juni
5
u.
28
21
u.
58
Woensdag 17 Juni
5
u.
28
21
u.
38
Donderdag 18 Juni
5
u.
28
21
u.
58
Vrijdag 19 Juni
5
u.
28
21
u.
59
Zaterdag 20 Juni
5
u.
28
21
u.
59
Maan
Opgang
Ondergang
Zondag 14 Juni
6
u.
21
22
u.
05
Maandag 15 Juni
7
u.
07
22
u.
50
Dinsdag 16 Juni
7
u.
59
23
u.
32
Woensdag 17 Juni
8
u.
54
0
u.
08
Donderdag 18 Juni
9
u.
55
0
u.
40
Vrijdag 19 Juni
10
u.
59
1
u.
07
Zaterdag 20 Juni
12
u.
06
1
tl.
33
Eerste kwartier: 21 Juni, te 22 u. 44.
Volle maan: 28 Juni, te 14 u. 9
Laatste kwartier: 5 Juli, te 10 u. 58.
Nieuwe maan: 13 Juli, te 14 u. 3.
OP 5, 10 OF 15 JAAR.
Deze obligaties, uitgegeven aan pari, zijn terug,
betaalbaar
Na 5 jaar, met een Premie van 10 frank
op een kapitaal van 1000 fr.
Na 10 jaar, met een Premie van 70 frank
op een kapitaal van 1000 fr.
Na 15 jaar, met een Premie van 150 frank
op een kapitaal van 1000 fr.
De inschrijvingen mogen ook naamloos geschie
den.
Voor verdere inlichtingen, wendt U in volle
vertrouwen, tot den Heer
Wisselagent Correspondent
bij de Beurs van Brussel
43« Trekking van 4 Juni 1942
Series 157765, 217178, 262526, terugbetaalbaar met
500.000 frank.
104460 110273 111570 118598 125080 126579
134192 148154 162527 171337 175956 192317
198116 203395 217613 232598 236436 241488
252124 256155 257400 283957 297108 302310
312643 313961 316323 317880 332211 337662
terugbetaalbaar met 10.000 frank.
o
Trekking van 5 Juni 1942
1 lot van 500.000 fr. aan reeks 140934.
30 loten van 25,000 fr. aan volgende reeksen:
279031 111096 271626 268287 250633 172222
183362 256894 198576 294688 133373 279726
105812 173555 184015 132844 257299 109813
138845 166658 104853 157504 161371 110435
259697 170233 168201 295141 129160 126954
O
Trekking ven 10 Juei 1942
Een loi van 1.000.000 wordt toegekend aan de reeks
005224 Nr 18
Een lot van 100 090 fr. wordt toegekend aan de reeks
192.83 Nr 14.
De obllgatiën, welke in die reeksen voorkomen, en die niet
zjje uitgekomen, zijn terugbetaalbaar met 312 fr. 50 oi met
300 fr. volgens dat zij al dan niet werden omgezet.
Hebt gij iets te verkoopen of te verhuren
Verlangt gij iets te koopen of te huren?
meldt het in onze KLEINE AANKONDIGINGEN
gij zult er profijt bij vinden.
Neemt inlichtingen bij degenen die reeds in
onze rubriek «KLEINE AANKONDIGINGEN»
adverteerden, zij zullen u hunne voldoening uit
drukken.
9
WOLFGANG AMADEI S MOZART.
Op de muren onzer stad en ook gansch het land
door hebben we de laatste weken talrijke plakbrie
ven gezien versierd met een welbekend silhouet,
waaronder den naam van een groot kunstenaar ver
meld staat. Honderd vijftig jaar is het geleden dat
een der grootste muzikale genieën zijn levenseind
zeg en in de eeuwigheid trad. Een onvergetelijke
herdenking, een indrukwekkende hulde werd aan
den toondichter op het eind van vorig jaar door heel
de wereld gebracht en gansch het jaar 1942 staat
verder in het teeken van deze herdenking.
Wolfgang Amadeus Mozart is op 27 Januari 1756
te Salzburg geboren en stierf te Weenen den 5 De
cember 1791, nauwelijks 35 jaar oud. Daartusschen
ligt een leven van roem doch meer nog van tragiek.
Elk leven heeft zijn tragiek, doch dit van genieën
grijpt ons sterker aan dan dat van den gewonen
mt-n en Mozart is een der grootsten onder hen. De
tiagiek van Mozart's leven neemt soms den vorm
aan van een onverbiddelijk fatum, van een onwrik
bare macht die een tol eischt voor het bovenmen-
schelijke dat hij brj zijn geboorte meekreeg.
Wolfgang's grootvader was een boekbinder, die
zich uit zeer bekrompen omstandigheden had opge
werkt. Mozart's vader, Leopold, was muzikaal aan
gelegd, maar het was toch niet zijn voornemen ge
weest om van de muziek zijn beroep te maken, daar
hij de rechten studeerde. Toch heeft de liefde tot de
muziek bij Leopold ten slotte gezegevierd, daar hjj
later hofcomponist werd te Salzburg. Hij is een be
gaafd en zeer vruchtbaar toondichter geweest, die
werken van blijvende waarde heeft geleverd. Verder
was hij een uitstekend muziekpedagoog, die een
vioolmethode schreef, welke lang de beste ge
kende leerschool was en meerdere vertalingen en
uitgaven beleefde. Ook als leeraar was Leopold zeer
gezocht en als zoodanig heeft hg de studies zijner
begaafde kinderen, Wolfgang en Manner 1 geleid.
Veel heeft Wolfgang aan zijn vader te danken
gehad, en al zijn er ook redenen tot verwijten, dit
stemt zacht: Leopold wenschte dat zijn zoon het
beter had dan hijzelf. Ook de moeder van Wolfgang
was een goed mensch, zij had een genoeglijken kijk
op het leven en vond plezier in een wat te grove en
ruwe grappigheid, wat haar zoon van haar erfde.
Toen Wolfgang drie jaar was, bleek reeds zijn
groote muzikaliteit, hij probeerde reeds op de piano
welke tonen goed bij elkaar pasten. Kort daarop begon
Leopold hem spelenderwijs te leeren, kleine stukjes
op de piano voor te dragen, waarbij al gauw zijn
verbazingwekkend geheugen bleek. Hij verbaasde
eenieder, door zijn ongelooflijke vorderingen, en door
de gemakkelijkheid van zijn spel. Niets scheen den
kleinen Wolfgang moeite te kosten, moeilijkheden,
zoo technische als theoretische, schenen voor hem
niet te bestaan, hij was een echt wonderkind.
Toen hij vijf jaar oud was klinkt het niet onge
looflijk? ging hij met zijn vader en zijn vijf jaar
oudere zuster, die ook flink in de muziek onderlegd
was op reis naar Miinchen en naar Weenen, waar
hij door zijn pianospel zoozeer de bewondering wekte,
dat men hem aan het hof de kleine toovenaar
noemde. Tijdens zijn verblijf in Weenen was den
kleinen Wolfgang Mozart een viool, een prachtin-
strument, ten geschenke gegeven, waarop hij buiten
weten van zijn vader ijverig studeerde. Hij had zulke
snelle vorderingen gemaakt, dat hij, toen zij in Salz
burg, hun geboorteplaats, weer terug waren, aan zijn
vader de toelating vroeg de tweede viool in een
kwartet te mogen spelen. Na lang pramen kreeg hjj
vader's toestemming en zijn mooi spel bracht ieder,
en niet het minst zijn vader, in bewonderende ver
bazing. (Vervolgt).
De stichter van de orde van Scheut, Theofiel Ver
biest, die de held is van Verschaeve's prachtig drama,
werd op 12 Juni 1823 geboren te Antwerpen. Hij
overleed in China in 1868. Zijn stoffelijk overschot
werd enkele jaren geleden, plechtig naar ons land
overgebracht.
Ernest Van der Hallen werd op dezen dag in 1898
te Lier geboren. Hij is een der voornaamste redac
teurs van Boekengids Ook de uitbouw van Lec-
tuur-Repertorium is ten deele aan zijn medewer
king te danken. Hij schreef o.a. Kristiaan De
wind waait Brieven aan een jongen vriend
René De Clercq, geboortig van Deerlijk, leeraar
o.a. aan het atheneum te Gent, overleed dien dag in
1932 te St. Maartensdijk (Nederland). Deze dichter
van huiselijke poëzie en liederen voor het volk,
schreef o.m. Toortsen Uit de Diepten De
zware kroon De Noodhoorn en den roman
Harmen Riels
De priester-dichter Jan Henunenecker ontviel ons
op 13 Juni 1932. Hij had een zeer waardeerbaar en
persoonlijk accent. Zijn prosodie herinnert aan die
van Verhaeren.
De letterkundige Lode Dielens werd denzelfden
dag geboren te Antwerpen in 1901. Zijn roman Het
duister Bloed Moeder waarom leven wij waar
mede h(j den staatsprijs won en Nu begint het
Leven zijn goed bekend.
De eerste Vlaamsche grootnfc'veraar Lieven Boa-
wens, die uit Engeland de mechanische katoenfabri-
catie te Gent invoerde, werd op 14 Juni 1769 geboren.
Op 15 Juni 1865 zag Paul Gilson te Brussel het
daglicht. Hö schreef orkostwerken, opera's o.a.
Prinses Zonneschijn koorwerken, enz. Hij ontviel
ons voor een paar weken.
Constance Teichman, die later de engel der lief
dadigheid van Antwerpen zou worden, werd den
16 Juni 1824 geboren. Zij steunde verschillende van
onze kunstenaars, waaronder Peter Beroit.
Volgens sommige zou op dezen dag ln het jaar
1464 de groote schilder Rogier Van der Weyden
overleden zijn.