WCTCM/CHAPPELÜ
Leon GUILLET
Verlenging van den termijn voor het
indienen der aanvragen voor
oorlogsschade
Trekking van de Winterhulploterij
Groote Tombola Winterhulp
West - Vlaanderen
NIEUWE STAATSLEENINC
Uitgifte van 3| Schatkistcertificaten
19, Meenenstraat, Yper Tel. 144.
Kalender der Vlamingen
- m
Unie voor Hand- en Geestesarbeiders
van het Arrondissement leper
HET YPERSCHE 19 -6 -1942
AARDBEVINGEN (Vervolg)
4. DE STERKTEGRAAD.
De sterkte of intensiteit van een aardbeving wordt
meestal uitgedrukt door een getal van 1 tot 12 volgens
een schaal. Hier volgt een der meest gebruikte schalen,
deze van Sieberg de sterktegraad wordt hier in milli
meters per seconde uitgedrukt.
1. Onmerkbaar: slechts door instrumenten in de
onmiddellijke nabijheid van het epicentrum opgetee-
kend. 2,5 mm/sec.
2. Zeer licht: slechts door enkele zeer gevoelige
personen, vooral op de bovenste verdieping van hooge
huizen gevoeld. 2,5 tot 5 mm/sec
3. -r~ Licht: zelfs in dicht bevolkte streken slechts door
enkelen als lichte bodemtrillingen gevoeld. 5 tot
10 mm/ sec
4. Matigde meeste personen in huizen voelen de
bevingvan die zich buiten bevinden, merken slechts
enkelen haar op: rinkelen van glazen, ruiten, kraken
van balken, vloeren, deuren de meeste menschen sla
pen door. 10 tot 20 mm/sec.
5. Vrij sterk zelfs gedurende 't werk wordt de be
ving door de meeste menschen gevoeld op stoel of in
bed een gevoel of alles schommelt zooals op zee los
hangende voorwerpen slingeren, slingeruurwerken gaan
stilstaan, deuren en luiken slaan open of dicht, ruiten
barsten, slapenden worden wakker. 25 tot 50 mm/sec.
6 Sterk iedereen schrikt van de bevingboeken
vallen uit de rekken, klepels slaan tegen de klokken,
pleisterwerk barst en brokkelt af. 50 tot 100 mm/sec.
7. Zeer sterk scheuren van gemetselde murenaf
vallen van dakpannenschoorsteenen breken slecht
gebauwde huizen worden ernstig beschadigd 100 tot
25# Him/sec.
Vernielendmonumenten draaien op hun voet
stuk of vallen om kerktorens, fabriekschouwen worden
beschadigdEuropeesch metselwerk krijgt gapende
spleten in steile hellingen ontstaan bodemscheuren.
250 tot 500 mmsec.
9 Verwoestendsterke Europeesche huizen worden
onbewoonbaar of storten in speciaal op aardbevingen
gebouwde steenen huizen (zooals bv. in Japan) worden
ernstig beschadigd. 500 tot 1000 mm/$ec.
10 Vernietigendzelfs speciaal gebouwde huizen
storten inspoorrails worden Zwak gebogen gas- en
waterleidingen breken bodemscheuren aardstortingen.
1000 tot 2500 mm/sec.
11. Rampspoedig steenen gebouwen worden met
den grond gelijk gemaakt brugpeilers breken of knik
ken. indien uit i.izer vervaardigd de spoorrails worden
sterk gebogentalrijke aard- en bergstortingen.
2500 tot 5000 mm/sec.
12. Rampspoedig in den hoogsten graadgeen men-
schelijk bouwwerk kan stand houden rotsbodem wordt
gescheurd, vèrschoven er kunnen watervallen ontstaan;
rivieren kunnen van richting veranderen. Meer dan
5000 mm/sec.
De aardbeving die plaats vond in Juni 1938 was van
den 7" graad, dus zeer sterk.
5 KOMEN AARDBEVINGEN VEELVULDIG
VOOR
De aardbeving, zooals we er een meemaakten vier
jaar geleden, behoort tot den bijzonderen vorm der
groote en voelbare bewegingen. Deze vorm is voor veel
menschen de eenige bekende, doch het onderzoek met
instrumenten. seismografen genoemd, die. dienen om de
bodemtrilUngen aan te toonen en op te teekenen, heb
ben bewezen, dat de aardbodem eigenlijk nooit in rust
is.
Makroseismisch makros groot) noemt men de
schokken, die zonder instrumenten met de menschelijke
zintuigen kunnen werden waargenomen, terwijl mikro-
seismische (mikros klein) schokken uitsluitend door
middel van fijngevoelige instrumenten kunnen worden
geregistreerd.
Ben typisch voorbeeld van makroseismische schokken
zijn de schokken, welke optreden rondom het zooge
naamde epicentrum, d i. zooals we hcoger zagen het
punt. dat aan de aardoppervlakte loodrecht boven den
aardbevingshaard ligt. Mikroseismisch zijn de zwakke
trillingen, die als gevolg der aardbeving zich over ge
weldige afstanden kunnen uitstrekken.
Jaarlijks worden rond 10.000 aardbevingen opgetee-
kend. waarvan er meestal slechts één per honderd een
vernielende uitwerking heeft, doch die dan ook een
gemiddelde jaarlijksche schade veroorzaken van meer
dan 160 millioen frank en waarbij ongeveer 30000
menschen om het leven komen. Voor de jaren, waarin
een echte aardbevingsramp plaats vindt, zijn deze cij
fers uiteraard veel hooger. Zoo vernietigde de aard
beving van Messina in 1908 83 000 menschenlevens. de
Watastroof in Tokio van 1923 kostte meer dan 200.000
menschen het leven, terwijl de laatste groote aardbe
ving. deze van Anatolië in Turkije in Januari 1940. meer
dan 30 000 slachtoffers achter liet.
Volgens de statistieken hebben de gemiddelde aard
bevingen een sterkte van 150 billioen paardenkracht
•en getal om van te duizelen.
Als voorbeeld van het aantal aardbevingen dat per
j««r voorkomt, diene. dat in het jaar 1907 berichten
inkwamen van 4383 verschillende, door personen ge
voelde stooten. Er kwam geen enkele dag voor, waarop
geen aardschok werd gevoeld. Het aantal schokken per
dng bedroeg dus 12 a 13, of gemiddeld één om de 2 uur.
•e seismologische observatoria registreerden en cata-
1 ageerden daarbuiten nog 2500 aardbevingen die door
•iemand gevoeld werden.
Zelfs, in tegenstelling met wat velen zouden denken,
zijn aardbevingen niet uiterst zeldzaam in ons land
(Vervolgt).
De Commissaris-Generaal voor 's Lands Wederop
bouw deelt aan de belanghebbenden mede. dat eerlang
een besluit zal uitgevaardigd worden waarbij de ter
mijn, gesteld voor het indienen der aanvragen tot vast
stelling en schatting, thans bepaald op 30 Juni 1942. zal
verlengd worden. De aanvragen die betrekking hebben
op oorlogsschade voorgekomen vóór 1 Januari 1942, zul
len, op straf van verval moeten ingediend worden vóór
1 Januari 1943 Voor de schadegevallen die dagteekenen
na 31 December 1941 zullen de geteisterden beschikken
over een termijn van 1 jaar. te rekenen van den dag der
beschadiging.
De trekking van de 7«* snede der Loterij van Winter
hulp heeft Zaterdag namiddag plaats gevonden in den
zetel der Loterij, Gulden Vlieslaan te Brussel.
Ziehier de uitslagen
De biljetten waarvan het nummer eindigt op 4 win
nen 100 frank.
De biljetten waarvan het nummer eindigt op 21 win
nen 250 frank.
De biljetten waarvan de nummers eindigen op 585
en 334 winnen 1,000 frank.
De biljetten waarvan de nummers eindigen op 9.089
en 4.301 winnen 5000 frank
De biljetten waarvan de nummers eindigen op 1 849
winnen 10.000 frank.
Winnen 25 000 fr.. de biljetten eindigend op de num
mers 88.789. 45 278. 25.541, 62 967 96.200 en 21438.
Winnen 50.000 fr.. de biljetten eindigend op 77.426.
32.308, 35.723. 14.706
Winnen 100 000 fr.. de biljetten die de volgende num
mers dragen
199.811 220 971 158.270 279.338 143 673.
Het groot lot van een millioen fjank valt ten deel
aan het biljet met als nummer 218.279.
Het Provinciaal Bestuurscomiteit van Winterhulp
West-Vlaanderen richt, met medewerking der plaatse
lijke cómiteiten, een tombola in, waarvan de lotjes nu
verkocht worden en die voorzeker den besten uitslag
tegemoet gaat Geen wonder dan ook, want de uit te
loten prijzen bestaan uit een zeer lange en interessante
lijst kunstwerken van West-Vlaamsche kunstenaars
bronzen, plaasters, schilderijen, aquarellen, aardewerk,
enz., enz alle geschapen, door beroepskunstenaars uit
onze provincie, wier faam en kunnen reeds degelijk ge
vestigd is. Deze tombola beoogt een driedubbel doel
ten eerste gelden te verzamelen, welke de steunactie
van Winterhulp ten goede komen ten tweede verdien
stelijke, vooral jonge kunstenaars, in deze gure tijden
te helpen door het aankoopen van een werk ten derde
kunstvoorwerpen te verspreiden in het grootst moge
lijk aantal huisgezinnen, waar ze anders misschien nooit
zouden kunnen binnendringen. Reeds werden een
aantal kunstwerken aangekocht andere zullen volgen.
Over korten tijd zal de lijst bij elk plaatselijk comiteit
kunnen geraadpleegd worden. Daarbuiten zijn er veel
plaatselijke cómiteiten welke nog een afzonderlijke lijst
prijzen ter beschikking stellen voor de lotjes door hun
toedoen verkocht. En eindelijk zullen er een aantal loten
der Winterhulp-Loterij zijn.
Reeds hebben enkele der meest en gunstigst bekende
kunstenaars uit onze provincie voor deze Tombola een
werk gratis afgestaan. Deze kosteloos afgestane wer
ken zullen het voorwerp uitmaken eener afzonderlijke
trekking voor de omslagen der Tombola-briefjes. Men
heeft er dus belang bij een boekje van tien nummers te
koopen daar men op die wijze aan twee. gebeurlijk aan
drie trekkingen deelneemt. Wij doen hierbij een beroep
tot het hart van deze kunstenaars, mede te werken door
het afstaan van een hunner werken. Deze zullen in dank
aanvaard worden op den zetel van het Provinciaal Be
stuurlijk Comiteit voor Winterhulp West-Vlaanderen.
35, Vlamingstraat. Brugge.
En thans kunnen we slechts iedereen aanzetten zich
zoo spoedig mogelijk van briefjes te voorzien (1 frank
stuk, 10 fr. voor één boekje) aangezien de verkoop vlug
van de hand zal gaan. Niet iedereen zal een prijs win
nen. maar Iedereen heeft kans en in elk geval zal elke
kooper zich verdienstelijk gemaakt hebben op alge
meen sociaal en ook op cultureel gebied. Ook hopen
wij. dat er geen enkel feest, geen sportmeeting, enz.
zal voorbijgaan, of de inrichters zullen er voor zorgen,
dat er tombola-briefjes te krijgen zijn. Meer dan ooit
moeten wij schouder aan schouder staan en elkaar hel
pen en het moet nogmaals bewezen worden, dat "West-
Vlaanderen zijn kunstenaars eert en helpt.
OP 5, 10 OF 15 JAAR.
Deze obligaties, uitgegeven aan pari, zijn terug
betaalbaar
Na 5 jaar, met een Premie van 10 frank
op een kapitaal van 1000 fr.
Na 10 jaar, met een Premie van 70 frank
op een kapitaal van 1000 fr.
Na 15 jaar, met een Premie van 150 frank
op een kapitaal van 1000 fr.
De inschrijvingen mogen ook naamloos geschie
den.
Voor verdere inlichtingen, wendt U in volle
vertrouwen, tot den Heer
Wisselagent - Correspondent
bij de Beurs van Brussel
WOLFGANG AMADEUS MOZART (Vervolgt
Toen hij zes jaar oud was. bespeelde hij het orgel
in een kloosterkerk langs den Donau. De monniken kwa
men toegeloopen om zijn prachtig spel tc beluisteren
Toebereidselen werden nu gemaakt voor een nieuwe
reis. een grooten tocht over de voornaamste steden van
West-Europa. Tijdens die reis bezocht de familie Mozart
tot driemaal toe ons land In galakostuums, gekregen
van de keizerin Maria-Theresia, verschenen de twee
wonderkinderen voor prins Karei van Loreinen ten
paleize. te Brussel op 7 November 1763.
Van daar trok de Mozartiaansche familie naar Parijs
Door de bemiddeling van baron Grimm. werden zij in
de gelegenheid gesteld zich in de voornaamste salons
der hcoge aristocratie te laten hooren Toen was dit de
eenige weg naar den roem. Grimm bewerkte ook dat
Mozart te Versailles aan het hof werd voorgesteld en
deel mocht nemen aan een feestmaal, gezeten naast de
Fransche koningin Maria Leczinska. die met hem bab
belde in zijn moedertaal De kleine virtuoos genoot
echter meer liefkoozingen dan stoffelijke vergoedingen,
hetgeen Leopold Mozart aan zijn vrouw deed schrijven
Indien alle zoenen, die men onzen Wolfgang geeft
veranderden in gouden Louis, dan waren we gelukkig
Want helaas, de eigenaars van gasthoven en pensions
laten zich niet met zoenen tevreden stellen
Van Parijs trokken de Salzburgers naar Londen Daar
wekte hij even groote verbazing als bewondering Men
noemde hem daar de Haendel van het orgel. Terwijl hij
in die wereldstad, vertoefde, komponeerde het acht
jarig wonderkind een symfonie voor groot orkest, ter
wijl zijn vader ziek te bed lag.
Over België en Nederland ging de reis naar Italië
Daar vooral vond hij hooge waardeeringhij ontving
b. v van den Paus de Orde van de Gouden Spoor
In Rome noteerde hij het afwisselend vier- en zes
stemmig Misererevan Allegri. het glansstuk der
Sixtijnsche kapel, na één keer luisteren zonder één fout,
een meesterlijk staaltje van gehoor en geheugen.
In 1766 eindigde deze lange reis en kwam de familie
Mozart terug in haar geboortestad aan. De kleine Wolf
gang werd weer in zijn oude, vertrouwde wereld opge
nomen. Maar hij was niet heelemaal dezelfde meer.
Werd misschien niet gemerkt welke verwoesting het
gestel van het jongetje door deze drie jaren van rijden
en rotsen en voortdurende inspanning had ondergaan,
duidelijker taal spraken de vorderingen, die hij in-
tusschen had gemaakt en de ervaringen die hem hadden
verrijkt- Want met de talrijke geschenken die hij over
al had ontvangen, bracht hij tal van komposities mee.
waaronder menig volwassen toondichter graag zijn
naam had geplaatst.
Mozart's jeugd was dus schijnbaar wel gelukkig, doch
een echt kinderleven kende hij niet.
Toen in Weenen het weezenhuis werd ingehuldigd
was Mozart 12 jaar oud Te dier gelegenheid schreef hij
niet enkel een groot orchestraal werk. maar leidde, van
op een verhoog een volledig korps muzikanten
Op 19 Juni 1898, geboorte te Vlissingen van den dich
ter Aimé de Marest, auteur van «Wazenaar» en «Het
Brandglas
Op 20 Juni 1855, geboorte te leper van Alb. Nijssens,
hoogleeraar in de staatshuishoudkunde.
De dichter Nolet de Brauwere van Steeland overleed
op 21 Juni 1888. Hij is vooral bekend door zijn hoog
dravend epos in alexandrijnen AmbiorixVerder
schreef hij verzenbundels waaronder Ernst en Boert
De beeldhouwer Alexander Colin werd te Mechelen
op dezen dag in 1529 geboren. Hij vervaardigde 20
reliefs voor de graftombe van Maximiliaan I in de hof
kerk aldaar. Hij is de grootste genius die sedert
Michelangelo de wereldsche beeldhouwkunst beoefende
(Thorwaldsen).
21 Juni 1834 ziet de geboorte van den Antwerpschen
volksdichter Frans De Cort en denzelfden dag van het
jaar 1896 de geboorte van Lode Monteyne als kunst-
kritikus. vooral als tooneelkritikus verwierf hij groote
faam.
De Limburgsche archeoloog J. Abetz overleed op 22
Juni 1893.
In 1854 wordt te Antwerpen, kunstschilder Robert
Mols geboren en in 1939 overlijdt de letterkundige Dr
Theo De Ronde.
Albrecht Rodenbach overleed op 23 Juni 1880. Hij Is
het type van den jeugdigen strijder vol geloof, helder
ziend en krachtig, wiens figuur een zuiver en uiterst
gaaf symbool van de Vlaamsche lente is gebleven.
Jan Frans Will ems overleed te Eekloo in 1846 op
24 Juni. Hij leverde haast geen scheppend werk. maar
als gouddelver bewerkte hij het braakliggend terrein der
oude Vlaamsche literatuur. Zijn gezag heeft de Vlaam
sche herwording heel wat wetenschappelijk prestige
bijgezet.
Op 25 Juni 1824 geboorte te Zele van Em. Van Dries-
sche, begaafd novellen- en tooneelschrijver.
BELANGRIJK BERICHT
De personen die langs den weg van het Bureel der
Unie voor Hand- en Geestesarbeiders, de aanvraag tot
het bekomen der geboortepremie hebben ingediend en
thans van wege de Compensatiekas, waarbij him pa
troon was aangesloten op het tijdstip der geboorte, een
formulier ontvangen, worden vriendelijk verzocht, zich
opnieuw tot onze bureelen te wenden, waar de noodige
inlichtingen desaangaande zullen worden verstrekt, en
voor de verdere behandeling zal worden gezorgd, zoo
dat hen ten spoedigste voldoening zal worden ge
schonken-
De bureelen zijn toegankelijk voor het publiek
Te PoperingeMaandag, Woensdag en Vrijdag van
9 tot 12 u. en van 2 tot 6 uurden Dinsdag en Donder
dag van 2 i tot 6 uur. Zaterdags gesloten.
Te IEPER: eiken Dinsdag, Donderdag en Zaterdag,
van 9 tot 12 uur.
De Gewestelijke Leider, CLEMENT Jnlea.
