Leon GRILLET
Naamdagen
Zon
Maan
Maanstanden
TREKKINGEN
De aanvragen voor Militaire pensioenen
1940 moeten vóór einde Juni inge
diend worden.
Schadeloosstelling voor de door de mili
tairen verloren voorwerpen tijdens den
Veldtocht 1940.
N SEUWE STAATSLEENINC
Uitgifte van 3 Schatkistcertificaten
19, Meenenstraat, Yper Tel. 144.
)r
Kalender der Vlamingen
Voordrachten over Tabakteelt
HET YPERSCHE 26 - 6 - 1942
AARDBEVINGEN (Vervolg)
WAAR KOMEN AARDBEVINGEN HET MEEST
VOOR?
Aardbevingen zijn niet gelijkmatig over het aard
oppervlak verdeeld Zij komen het talrijkst voor in die
streken, waar in de jongste geologische tijdperken de
meeste en grootste tectcnische veranderingen plaats
grepen, vooral langs de z. g. breukbanden van de ge
bergten.
In Europa geldt dat voor de Alpen, de Karpaten,
Griekenland. Italië, de Pyreneeën, de Serra Nevada,
Lissabon en omgeving. In Rusland echter heeft nog
nooit een aardbeving plaats gehad.
In Azië ligt dat gebied in de hoogvlakte die zich
dwars door dit werelddeel uitstrekt, van den Kauka-
sus tot het Himalaya gebergtede Syrische laag
vlakte, Japan en Insulinde.
In Afrika geldt het voor het Atlasgebergte, en de
gebieden rond het Tanganikameer.
In Amerika, de Westkust van Kalit'ornië. Centraal
en Zuid-Amerika
Australië heeft er weinig last van.
In de vulkanische streken bestaat er een tradi-
Uoneele schrik voor aardbeving In het departement
van Arèche in Frankrijk, namelijk in de nabijheid
van den uitgedoofden vulkaan Chenavari, tusschen
Rochmaure en Le Teil. beleefden wij persoonlijk
twee sterke aardbevingen. In een straal van 40 kilo
meter waren tal van oude huizen gescheurd of inge
stort In verscheidene plaatsen in de omgeving ont
stonden reusachtige scheuren in den grond en alle
bronnen hadden plots een solfersmaak gekregen. De
taeele bevolking was miet paniek bevangen en de
troepen werden van Lyon geroepen om de ordediens
ten te handhaven, want de inwoners durfden niet
meer in hun huizen te slapen. Inderdaad de schokken
waren weliswaar zeer kort van duur. doch zij kwa
men geregeld terug gedurende verscheidene dagen
Wfj hebben persoonlijk heele dorpen in het veld
zien kampeeren onder de groote tenten van de Fran-
scbe genie-troepenschreef een reporter van De
Dagin het blad van 12 Juni 1938
7 WAT IS EEN SEISMOGRAAF?
«Weetlust». het bekende vulgarisatieblad van we
tenschap en natuurliefhebberij, waarover we het
reeds dikwijls hadden in deze kroniek, vertelt hierover
in zijn Octobernummer van 1939
Hoe worden de aardbevingen eigenlijk geregis
treerd In de aardbevingsstations zijn de seismogra-
fen opgesteld, die iedere trilling van den bodem no-
teeren. De grondvorm van het meetingsinstrument is
een lange slinger, waarvan het uiteinde bij de onre
gelmatige bewegingen van de aardkorst in langzame
doch volkomen regelmatige slingering komt. Ln de groote
seismografische instituten wordt met twee slingers ge
werkt. die zoowel in Oost - West als in Zuid - Noord
richting kunnen bewegen. Deze constructie maakt het
mogelijk, de richting te bepalen, vanwaar de aardbe
ving kwam. Daar de slingers verbonden zijn met een
registratie-apparaat wordt iedere waargenomen bewe
ging in beeld gebracht, terwijl door middel van een uur
werk om de minuut een tijdteeken op den band van het
registratie-apparaat wordt vastgelegd.
Daardoor kan men op den minuut af het begin van
een aardbeving vaststellen. Door een zoo zwaar moge
lijke slingermassa bereikt men. dat ook de kleinste be
zembewegingen nog zichtbaar worden. De band waar
op door een fijne naald de waargenomen bewegingen
worden weergegeven, loopt over een trommel, die door
een uurwerk iedere minuut zestig millimeter voorwaarts
wordt bewogen- Bevindt de aardbodem zich in rust. dan
graveert de naald slechts rechte lijnen op den band
Beeft de aarde ergens ter wereld, dan wordt de slinger
massa aangestooten en de naald geeft de bodembewe
ging in de bekende, karakteristieke curven weer. Uit
deze curven kan men dan den afstand van den aard-
bevingsaard en zijn richting vaststellen
Maar niet slechts het aflezen en het registreeren van
een aardbeving behoort tot de taak van een aardbe
vingsstation Zij hebben meer te doen, dan zich slechts
met de eigenlijke aardbevingsgebieden bezig te houden
De resultaten van het geologisch onderzoek, waartoe
natuurlijk ook alle bodembewegingen van natuurlijken
en kunstmatigen oorsprong in het eigen land worden
geobserveerd, interesseeren de groote industrieën en dc
verkeersondernemingen, vooral ook de mijnbouwmaat-
schappijen. Het werk der geologen kan dergelijke be
drijven dikwijls enorme schade besparen.
In de bovenstaande uiteenzetting is er sprake van een
slinger. Waarom juist een slinger Wel het doel van
een seismograaf is trillingen opteekenen van de aard
schors, doch dit moet geschieden door een voorwerp dat
zelf niet meeschommeltZoo'n voorwerp vinden we in
den slinger. Er blijft echter een zekere fout die te wij
ten is aan het feit dat het ophangpunt van den slinger
beweegt, hieraan zou grootendeels te voorkomen zijn
door den slinger zoo lang mogelijk te maken, doch er
bestaan eenvoudiger oplossingen en de eenvoudigste is
wel de horinzontale slinger. Dit klinkt wel wat
vreemd doch denk even aan openslaande deuren en
ramen, dit zijn tenslotte horizontale slingers en wel zeer
gevoelige aan aardbevingen. Er bestaan nog eigenaar
diger slingers, namelijk slingers die op hun kop staan,
hierover zullen we echter niet uitwijden
De bodem kan ook op en neer gaan (vooral in het
epicentrum). De hierboven aangehaalde slingers blijven
bierbij allen in rust. Men heeft er dan andere moeten
bouwen, die speciaal gevoelig zijn aan verticale trillin
gen en daartoe hangt men een zwaar gewicht aan spi-
rzalveeren wippen is ook slingeren (Vervolgt)
van 28 Juni tot 4 Juli 1942
Zondag 28 Juni Ireneus Leo
Maandag 29 JuniPetrus en Pauius.
Dinsdag 39 Juni Antonius. Martiales, Adilia
Woensdag 1 Juli Rumoldus
Donderdag 2 Juli: Bezoeking van Maria Processus.
Martinianus
Vrijdag 3 Juli Hyacinthus. Anatole. Eulogius.
Zaterdag 4 Juli Bertha Ulric. Lucia. Theodoor.
Opgang
Ondergang
Zondag 28 Juni
5 u 31
22 u. 00
Maandag 29 Juni
5 u. 31
22 u 00
Dinsdag 30 Juni
5 u. 31
22 u 00
Woensdag 1 Juli
5 u. 33
21 u. 59
Donderdag 2 Juli
5 u 33
21 u. 59
Vrijdag 3 Juli
5 u 34
21 u 59
Zaterdag 4 Juli-
5 u. 35
21 u 58
Opgang
Ondergang
Zondag 28 Juni
21 u. 45
5 u. 41
Maandag 29 .Juni
22 u. 41
6 u 44
Dinsdag 30 Juni
23 u. 26
7 u 56
Woensdag 1 Juli
0 u 03
9 u. 13
Donderdag 2 Juli
0 u 34
10 u. 26
Vrijdag 3 Juli
1 u. 01
11 u. 39
Zaterdag 4 Juli
1 u. 26
12 u 51
Volle maan 28 Juni, te 14 u. 9
VERWOESTE GEWESTEN 1923.
1 lot van één miljoen fr. werd toegekend aan de
reeks 356.791 nr. 4.
L lot van 100.000 fr. werd toegekend aan de reeks
313893 nr. 1.
3 loten van 50.000 fr. werden toegekend aan de
reeksen 54.424 nr. 4, 206608 nr. 1, 362032 nr. 5.
De obligaties welke tot deze reeksen behooren en
geen lot bekomen, zgn aflosbaar met 575 of 550 fr.
al naar gelang zij al of niet werden omgewisseld
overeenkomstig het Kon. Besluit van 11 Mei 1935.
IiOTEN LEEMNG 1938.
105» Trekking van 18 Juni 1942.
Het lot van 1 miljoen frank is toegekend aan serie
139.624.
45 loten van 25.000 fr. zijn toegekend aan de vol
gende series:
101694
105486
114715
117584
119958
120871
122935
129450
139786
140383
142999
156053
163262
167930
163599
175366
188104
197033
213559
229510
230623
243717
249809
260802
277268
295728
303330
303673
305710
308762
317212
322601
323215
323531
325329
328762
336232
337683
339442
341552
361266
369175
373745
375900
380754
De slachtoffers van den oorlog 1940 worden er aan
herinnerd dat de pensioenaanvragen, op straf van
verval, vóór het einde van de maand Juni, moeten
werden ingediend.
Zij dienen gericht tot het Ministerie van Financiën,
Bestuur der militaire pensioenen, Galileelaan, 3, té
Brussel, waar zij vóór 1 Juli 1942 moeten toekomen.
Na verloop van dezen termijn, zullen de aanvragen
niet meer ontvankelijk zjjn.
Er dient opgemerkt dat de onwetendheid niet als
een geldige reden wordt beschouwd om van het
verval te worden ontheven.
De betrokkenen hoeven dus onverwijld hun aan
vraag in te zenden, anders verliezen zij hun recht
op het bekomen van een pensioen.
De Centrale van de oud-krijgsgevangenen, Gulden-
Hoofdstraai., 1, te Brussel, deelt mede dat de noo-
dige schikkingen getroffen werden tot het vaststellen
dei waarde van de door de militairen verloren voor
werpen tijdens den veldtocht 1940.
De leden van de Centrale worden diensvolgens ver
zocht formulier E, met de noodige gegevens, zoo
spoedig mogelijk aan het secretariaat van de Cen
trale over te maken.
OP 5, 10 OF 15 JAAR.
Deze obligaties, uitgegeven aan pari, zijn terug,
betaalbaar
Na 5 jaar, met een Premie van 10 frank
op een kapitaal van 1000 fr.
Na 10 jaar, met een Premie van 70 frank
op een kapitaal van 1000 fr.
Na 15 jaar, met een Premie van 150 frank
op een kapitaal van 1000 fr.
De inschrijvingen mogen ook naamloos geschie
den.
Voor verdere inlichtingen, wendt U in volle
vertrouwen, tot den Heer
Wisselagent - Correspondent
bij de Beurs van Brussel
9
WOLFGANG AMABEUS MOZART
(Vervolg)
In 1772 begonnen de moeilijkheden te komen Dra
jaar daarvoor was hij door aartsbisschop Sigismund be
noemd tot concertmeester van diens orkest: weliswaar
ontving Wolfgang geen salaris, maar daartegenover
mocht hij ook vrij reizen en trekken. Diens opvolger
aartsbisschop Hieronymus, gaf Wolfgang een salaris van
150 gulden, dat later verhoogd werd tot 450 gulden, een
voor dien tijd ruime belooning hij verzette zich er
echter tegen, dat de beide Mozart's telkens concert
reizen maakten. Dit ging de kunstenaar niet en het
kwam tot een conflict, waarop Mozart zijn ontslag vroeg
en opnieuw op rondreis trók. Ditmaal vergezelde zijn
onervaren moeder hem, terwijl Leopold thuis bleef en
vandaar uit zijn familie per brief raad trachtte te ge
ven. Te Mannheim werd hij verliefd op een jonge zan
geres Aloysia Weber, doch de toekomstplannen van zijn
zoon stonden vader Leopold absoluut niet aan. Diplo
matisch bracht de oude Mozart Wolfgang van zijn trouw
plannen af
Ook in Parijs ging het hem slecht treurige ervaringen
met de hoogere kringen Leopold spoorde zijn zoon
tevergeefs aan tot het vleien van invloedrijke perso
nen maakten, dat hij er weinig leerlingen kreeg Zoo
kon Wolfgang hier niet veel anders doen dan compo-
neeren.
Toen hij 22 jaar was verloor hij zijn moeder en uit
brieven uit dezen.tijd aan zijn vader blijkt hoeveel hij
van zijn ouders heeft gehouden Wolfgang keerde hu
op aanraden van zijn vader terug naar Salzburg, waar
hem opnieuw een plaats als organist en concertmeester
werd aangeboden door Hieronymus. Daar vernam hij
ook dat zijn eerste liefde. Aloysia. in den echt was ge
treden en haar Wolfgang heel en al vergeten was.
Opnieuw geraakte Mozart in ongemak met den aarts
bisschop. zoodat hij voor de tweede maal met dezen
verbrak. Mozart was nu een vrij man. doch al spoedig
bleek dat de naaste toekomst niet zoo onbezorgd zou
zijn, als hij zich die gedacht had het muziekseizoen
was met het aanbreken van den zomer voorbij en de
•hooge prijs, die hij voor zijn lessen vroeg, was oorzaak
dat hij slechts één leerling had. Zoo zette hij zich dan
weer aan het werk en componeerde De Ontvoering"
uit den Serail De opvoering hiervan werd een suc
ces. In Weenen ontmoette Mozart weer de familie We
ber, (de familie van zijn eerste liefde) Mevrouw We
ber verhuurde kamers en Mozart was maar al te blij.
bij oude bekenden onder dak te komen. Een nieuwe
liefd ontstond ditmaal met Constanze Weber Reeds
tijdens hun verloving was de verhouding tusschen Wolf
gang en Constanze niet geheel harmonisch het meisje
schijnt in haar omgang met andere mannen toen reeds
wat vrij te zijn geweest Zeer tegen den zin van zijn
vader, die voor hem wat anders gedroomd had. dan een
huwelijk met een eenvoudig meisje, huwde Wolfgang
Constanze
Aanvankelijk leek het. alsof de omstandigheden in
zijn eerste huwelijksjaren verbeterdenhet hof en het
publiek waren opgetogen over zijn openbaar optreden
en met een beter geldelijk beleid had hij rond kunnen
komen Want Constanze bleek niet de vrouw te zijn.
waaraan hij steun zou hebben De zorgeloosheid, die
haar in geld- en huishoudelijke zaken kenmerkte, is.
zoo werd geschreven, de oorzaak geweest van Mozart's
latere bittere armoede Dat neemt echter niet weg dat
Mozart, tot zijn dood. zijn vrouw innig heeft lief gehad.
In 1787 stierf zijn vader, Wolfgang's verhouding met
zijn schoonmoeder, in den beginne niet bijster goed.
verbeterde langzamerhand Grooten steun had hij ech
ter aan zijn vriendschap met Haydn Haydn's werk
maakte op Mozart grooten indruk en zijn symphonieën
en kwartetten schreef hij naar het model van dien
meester, die hem smaak deed krijgen in dit soort kom
posities. Mozart's zes prachtige kwartetten zijn dan ook
aan Haydn opgedragen. ('t Vervolgt).
Op 27 Juni 1934 overleed de letterkundige en folkio-
rist Isidoor Teirlinck. In 1911 overleed Frans Gittens,
geboren te Antwerpen Deze verdienstelijke tooneel-
schrijver is de auteur van het door ons volk destijds
zoo gegeerde stuk Jane Shore
Pieter Pauwel Rubens werd op 28 Juni 1577 geboren.
In 1853 wordt te Overijssche de Justus Lipsius-gedenk-
steen onthuld.
De schrijver Tony Bergman zag op 29 Juni 1835 net
levenslicht. Wij danken hem het prettig en hartelijk
boek, genre Camera Obscura Ernest Staes Op
dien dag werd in 1517 de arts en plantkundige Rembcrt
Dodoens geboren. Zijn Cruydtboeck werd in zijn tijd
als pharmaeopee gebruikt De schilder Jozef Janssens
de Varelbeke gaf op denzelfden dag van het jaar 1930
den geest. Hij schilderde o. a «De Zeven Smarten van
Mariavoor de kathedraal van Antwerpen. In 1810
werd te leper de plantkundige Lod- Van Houtte geboren
en in 1931 overleed te Berlijn Pol de Mont.
Christophe Plantin overleed te Antwerpen op 1 Juli
1589. De schrijver Rob. Foncke wordt in 1889 te Meche-
len geboren.
Ten einde de talrijke tabakplanters uit onze streek
vertrouwd te maken met de moderne teeltwijze der ta
bak en ze aan te zetten te streven naar het verbeteren
der kwaliteit van de door hen gekweekte tabak, zullen
er in verscheidene steden en gemeenten van West-
Vlaanderen over dit onderwerp een aantal lessen ge
geven worden, waarvan wij hieronder deze vermelden
die het meest onze streek aanbelangen
Dinsdag 30 Juni, te Wervik. om 7 uur
Maandag 20 Juli, te leper, om 7 uur.
Donderdag 23 Juli. te Geluwe, om 7 uur
Maandag 27 Juli. te Passchendale, om 7 uur
Donderdag 30 Juli, te Moorslede, om 7 uur
Maandag 3 Augte Beselare. om 7 uur
Donderdag 7 Aug te Komen, om 7 uur