Leon GRILLET Naamdagen Zon Maan Maanstanden TREKKINGEN De aanvragen voor Militaire pensioenen 1940 moeten vóór einde Juni inge diend worden. Schadeloosstelling voor de door de mili tairen verloren voorwerpen tijdens den Veldtocht 1940. N SEUWE STAATSLEENINC Uitgifte van 3 Schatkistcertificaten 19, Meenenstraat, Yper Tel. 144. )r Kalender der Vlamingen Voordrachten over Tabakteelt HET YPERSCHE 26 - 6 - 1942 AARDBEVINGEN (Vervolg) WAAR KOMEN AARDBEVINGEN HET MEEST VOOR? Aardbevingen zijn niet gelijkmatig over het aard oppervlak verdeeld Zij komen het talrijkst voor in die streken, waar in de jongste geologische tijdperken de meeste en grootste tectcnische veranderingen plaats grepen, vooral langs de z. g. breukbanden van de ge bergten. In Europa geldt dat voor de Alpen, de Karpaten, Griekenland. Italië, de Pyreneeën, de Serra Nevada, Lissabon en omgeving. In Rusland echter heeft nog nooit een aardbeving plaats gehad. In Azië ligt dat gebied in de hoogvlakte die zich dwars door dit werelddeel uitstrekt, van den Kauka- sus tot het Himalaya gebergtede Syrische laag vlakte, Japan en Insulinde. In Afrika geldt het voor het Atlasgebergte, en de gebieden rond het Tanganikameer. In Amerika, de Westkust van Kalit'ornië. Centraal en Zuid-Amerika Australië heeft er weinig last van. In de vulkanische streken bestaat er een tradi- Uoneele schrik voor aardbeving In het departement van Arèche in Frankrijk, namelijk in de nabijheid van den uitgedoofden vulkaan Chenavari, tusschen Rochmaure en Le Teil. beleefden wij persoonlijk twee sterke aardbevingen. In een straal van 40 kilo meter waren tal van oude huizen gescheurd of inge stort In verscheidene plaatsen in de omgeving ont stonden reusachtige scheuren in den grond en alle bronnen hadden plots een solfersmaak gekregen. De taeele bevolking was miet paniek bevangen en de troepen werden van Lyon geroepen om de ordediens ten te handhaven, want de inwoners durfden niet meer in hun huizen te slapen. Inderdaad de schokken waren weliswaar zeer kort van duur. doch zij kwa men geregeld terug gedurende verscheidene dagen Wfj hebben persoonlijk heele dorpen in het veld zien kampeeren onder de groote tenten van de Fran- scbe genie-troepenschreef een reporter van De Dagin het blad van 12 Juni 1938 7 WAT IS EEN SEISMOGRAAF? «Weetlust». het bekende vulgarisatieblad van we tenschap en natuurliefhebberij, waarover we het reeds dikwijls hadden in deze kroniek, vertelt hierover in zijn Octobernummer van 1939 Hoe worden de aardbevingen eigenlijk geregis treerd In de aardbevingsstations zijn de seismogra- fen opgesteld, die iedere trilling van den bodem no- teeren. De grondvorm van het meetingsinstrument is een lange slinger, waarvan het uiteinde bij de onre gelmatige bewegingen van de aardkorst in langzame doch volkomen regelmatige slingering komt. Ln de groote seismografische instituten wordt met twee slingers ge werkt. die zoowel in Oost - West als in Zuid - Noord richting kunnen bewegen. Deze constructie maakt het mogelijk, de richting te bepalen, vanwaar de aardbe ving kwam. Daar de slingers verbonden zijn met een registratie-apparaat wordt iedere waargenomen bewe ging in beeld gebracht, terwijl door middel van een uur werk om de minuut een tijdteeken op den band van het registratie-apparaat wordt vastgelegd. Daardoor kan men op den minuut af het begin van een aardbeving vaststellen. Door een zoo zwaar moge lijke slingermassa bereikt men. dat ook de kleinste be zembewegingen nog zichtbaar worden. De band waar op door een fijne naald de waargenomen bewegingen worden weergegeven, loopt over een trommel, die door een uurwerk iedere minuut zestig millimeter voorwaarts wordt bewogen- Bevindt de aardbodem zich in rust. dan graveert de naald slechts rechte lijnen op den band Beeft de aarde ergens ter wereld, dan wordt de slinger massa aangestooten en de naald geeft de bodembewe ging in de bekende, karakteristieke curven weer. Uit deze curven kan men dan den afstand van den aard- bevingsaard en zijn richting vaststellen Maar niet slechts het aflezen en het registreeren van een aardbeving behoort tot de taak van een aardbe vingsstation Zij hebben meer te doen, dan zich slechts met de eigenlijke aardbevingsgebieden bezig te houden De resultaten van het geologisch onderzoek, waartoe natuurlijk ook alle bodembewegingen van natuurlijken en kunstmatigen oorsprong in het eigen land worden geobserveerd, interesseeren de groote industrieën en dc verkeersondernemingen, vooral ook de mijnbouwmaat- schappijen. Het werk der geologen kan dergelijke be drijven dikwijls enorme schade besparen. In de bovenstaande uiteenzetting is er sprake van een slinger. Waarom juist een slinger Wel het doel van een seismograaf is trillingen opteekenen van de aard schors, doch dit moet geschieden door een voorwerp dat zelf niet meeschommeltZoo'n voorwerp vinden we in den slinger. Er blijft echter een zekere fout die te wij ten is aan het feit dat het ophangpunt van den slinger beweegt, hieraan zou grootendeels te voorkomen zijn door den slinger zoo lang mogelijk te maken, doch er bestaan eenvoudiger oplossingen en de eenvoudigste is wel de horinzontale slinger. Dit klinkt wel wat vreemd doch denk even aan openslaande deuren en ramen, dit zijn tenslotte horizontale slingers en wel zeer gevoelige aan aardbevingen. Er bestaan nog eigenaar diger slingers, namelijk slingers die op hun kop staan, hierover zullen we echter niet uitwijden De bodem kan ook op en neer gaan (vooral in het epicentrum). De hierboven aangehaalde slingers blijven bierbij allen in rust. Men heeft er dan andere moeten bouwen, die speciaal gevoelig zijn aan verticale trillin gen en daartoe hangt men een zwaar gewicht aan spi- rzalveeren wippen is ook slingeren (Vervolgt) van 28 Juni tot 4 Juli 1942 Zondag 28 Juni Ireneus Leo Maandag 29 JuniPetrus en Pauius. Dinsdag 39 Juni Antonius. Martiales, Adilia Woensdag 1 Juli Rumoldus Donderdag 2 Juli: Bezoeking van Maria Processus. Martinianus Vrijdag 3 Juli Hyacinthus. Anatole. Eulogius. Zaterdag 4 Juli Bertha Ulric. Lucia. Theodoor. Opgang Ondergang Zondag 28 Juni 5 u 31 22 u. 00 Maandag 29 Juni 5 u. 31 22 u 00 Dinsdag 30 Juni 5 u. 31 22 u 00 Woensdag 1 Juli 5 u. 33 21 u. 59 Donderdag 2 Juli 5 u 33 21 u. 59 Vrijdag 3 Juli 5 u 34 21 u 59 Zaterdag 4 Juli- 5 u. 35 21 u 58 Opgang Ondergang Zondag 28 Juni 21 u. 45 5 u. 41 Maandag 29 .Juni 22 u. 41 6 u 44 Dinsdag 30 Juni 23 u. 26 7 u 56 Woensdag 1 Juli 0 u 03 9 u. 13 Donderdag 2 Juli 0 u 34 10 u. 26 Vrijdag 3 Juli 1 u. 01 11 u. 39 Zaterdag 4 Juli 1 u. 26 12 u 51 Volle maan 28 Juni, te 14 u. 9 VERWOESTE GEWESTEN 1923. 1 lot van één miljoen fr. werd toegekend aan de reeks 356.791 nr. 4. L lot van 100.000 fr. werd toegekend aan de reeks 313893 nr. 1. 3 loten van 50.000 fr. werden toegekend aan de reeksen 54.424 nr. 4, 206608 nr. 1, 362032 nr. 5. De obligaties welke tot deze reeksen behooren en geen lot bekomen, zgn aflosbaar met 575 of 550 fr. al naar gelang zij al of niet werden omgewisseld overeenkomstig het Kon. Besluit van 11 Mei 1935. IiOTEN LEEMNG 1938. 105» Trekking van 18 Juni 1942. Het lot van 1 miljoen frank is toegekend aan serie 139.624. 45 loten van 25.000 fr. zijn toegekend aan de vol gende series: 101694 105486 114715 117584 119958 120871 122935 129450 139786 140383 142999 156053 163262 167930 163599 175366 188104 197033 213559 229510 230623 243717 249809 260802 277268 295728 303330 303673 305710 308762 317212 322601 323215 323531 325329 328762 336232 337683 339442 341552 361266 369175 373745 375900 380754 De slachtoffers van den oorlog 1940 worden er aan herinnerd dat de pensioenaanvragen, op straf van verval, vóór het einde van de maand Juni, moeten werden ingediend. Zij dienen gericht tot het Ministerie van Financiën, Bestuur der militaire pensioenen, Galileelaan, 3, té Brussel, waar zij vóór 1 Juli 1942 moeten toekomen. Na verloop van dezen termijn, zullen de aanvragen niet meer ontvankelijk zjjn. Er dient opgemerkt dat de onwetendheid niet als een geldige reden wordt beschouwd om van het verval te worden ontheven. De betrokkenen hoeven dus onverwijld hun aan vraag in te zenden, anders verliezen zij hun recht op het bekomen van een pensioen. De Centrale van de oud-krijgsgevangenen, Gulden- Hoofdstraai., 1, te Brussel, deelt mede dat de noo- dige schikkingen getroffen werden tot het vaststellen dei waarde van de door de militairen verloren voor werpen tijdens den veldtocht 1940. De leden van de Centrale worden diensvolgens ver zocht formulier E, met de noodige gegevens, zoo spoedig mogelijk aan het secretariaat van de Cen trale over te maken. OP 5, 10 OF 15 JAAR. Deze obligaties, uitgegeven aan pari, zijn terug, betaalbaar Na 5 jaar, met een Premie van 10 frank op een kapitaal van 1000 fr. Na 10 jaar, met een Premie van 70 frank op een kapitaal van 1000 fr. Na 15 jaar, met een Premie van 150 frank op een kapitaal van 1000 fr. De inschrijvingen mogen ook naamloos geschie den. Voor verdere inlichtingen, wendt U in volle vertrouwen, tot den Heer Wisselagent - Correspondent bij de Beurs van Brussel 9 WOLFGANG AMABEUS MOZART (Vervolg) In 1772 begonnen de moeilijkheden te komen Dra jaar daarvoor was hij door aartsbisschop Sigismund be noemd tot concertmeester van diens orkest: weliswaar ontving Wolfgang geen salaris, maar daartegenover mocht hij ook vrij reizen en trekken. Diens opvolger aartsbisschop Hieronymus, gaf Wolfgang een salaris van 150 gulden, dat later verhoogd werd tot 450 gulden, een voor dien tijd ruime belooning hij verzette zich er echter tegen, dat de beide Mozart's telkens concert reizen maakten. Dit ging de kunstenaar niet en het kwam tot een conflict, waarop Mozart zijn ontslag vroeg en opnieuw op rondreis trók. Ditmaal vergezelde zijn onervaren moeder hem, terwijl Leopold thuis bleef en vandaar uit zijn familie per brief raad trachtte te ge ven. Te Mannheim werd hij verliefd op een jonge zan geres Aloysia Weber, doch de toekomstplannen van zijn zoon stonden vader Leopold absoluut niet aan. Diplo matisch bracht de oude Mozart Wolfgang van zijn trouw plannen af Ook in Parijs ging het hem slecht treurige ervaringen met de hoogere kringen Leopold spoorde zijn zoon tevergeefs aan tot het vleien van invloedrijke perso nen maakten, dat hij er weinig leerlingen kreeg Zoo kon Wolfgang hier niet veel anders doen dan compo- neeren. Toen hij 22 jaar was verloor hij zijn moeder en uit brieven uit dezen.tijd aan zijn vader blijkt hoeveel hij van zijn ouders heeft gehouden Wolfgang keerde hu op aanraden van zijn vader terug naar Salzburg, waar hem opnieuw een plaats als organist en concertmeester werd aangeboden door Hieronymus. Daar vernam hij ook dat zijn eerste liefde. Aloysia. in den echt was ge treden en haar Wolfgang heel en al vergeten was. Opnieuw geraakte Mozart in ongemak met den aarts bisschop. zoodat hij voor de tweede maal met dezen verbrak. Mozart was nu een vrij man. doch al spoedig bleek dat de naaste toekomst niet zoo onbezorgd zou zijn, als hij zich die gedacht had het muziekseizoen was met het aanbreken van den zomer voorbij en de •hooge prijs, die hij voor zijn lessen vroeg, was oorzaak dat hij slechts één leerling had. Zoo zette hij zich dan weer aan het werk en componeerde De Ontvoering" uit den Serail De opvoering hiervan werd een suc ces. In Weenen ontmoette Mozart weer de familie We ber, (de familie van zijn eerste liefde) Mevrouw We ber verhuurde kamers en Mozart was maar al te blij. bij oude bekenden onder dak te komen. Een nieuwe liefd ontstond ditmaal met Constanze Weber Reeds tijdens hun verloving was de verhouding tusschen Wolf gang en Constanze niet geheel harmonisch het meisje schijnt in haar omgang met andere mannen toen reeds wat vrij te zijn geweest Zeer tegen den zin van zijn vader, die voor hem wat anders gedroomd had. dan een huwelijk met een eenvoudig meisje, huwde Wolfgang Constanze Aanvankelijk leek het. alsof de omstandigheden in zijn eerste huwelijksjaren verbeterdenhet hof en het publiek waren opgetogen over zijn openbaar optreden en met een beter geldelijk beleid had hij rond kunnen komen Want Constanze bleek niet de vrouw te zijn. waaraan hij steun zou hebben De zorgeloosheid, die haar in geld- en huishoudelijke zaken kenmerkte, is. zoo werd geschreven, de oorzaak geweest van Mozart's latere bittere armoede Dat neemt echter niet weg dat Mozart, tot zijn dood. zijn vrouw innig heeft lief gehad. In 1787 stierf zijn vader, Wolfgang's verhouding met zijn schoonmoeder, in den beginne niet bijster goed. verbeterde langzamerhand Grooten steun had hij ech ter aan zijn vriendschap met Haydn Haydn's werk maakte op Mozart grooten indruk en zijn symphonieën en kwartetten schreef hij naar het model van dien meester, die hem smaak deed krijgen in dit soort kom posities. Mozart's zes prachtige kwartetten zijn dan ook aan Haydn opgedragen. ('t Vervolgt). Op 27 Juni 1934 overleed de letterkundige en folkio- rist Isidoor Teirlinck. In 1911 overleed Frans Gittens, geboren te Antwerpen Deze verdienstelijke tooneel- schrijver is de auteur van het door ons volk destijds zoo gegeerde stuk Jane Shore Pieter Pauwel Rubens werd op 28 Juni 1577 geboren. In 1853 wordt te Overijssche de Justus Lipsius-gedenk- steen onthuld. De schrijver Tony Bergman zag op 29 Juni 1835 net levenslicht. Wij danken hem het prettig en hartelijk boek, genre Camera Obscura Ernest Staes Op dien dag werd in 1517 de arts en plantkundige Rembcrt Dodoens geboren. Zijn Cruydtboeck werd in zijn tijd als pharmaeopee gebruikt De schilder Jozef Janssens de Varelbeke gaf op denzelfden dag van het jaar 1930 den geest. Hij schilderde o. a «De Zeven Smarten van Mariavoor de kathedraal van Antwerpen. In 1810 werd te leper de plantkundige Lod- Van Houtte geboren en in 1931 overleed te Berlijn Pol de Mont. Christophe Plantin overleed te Antwerpen op 1 Juli 1589. De schrijver Rob. Foncke wordt in 1889 te Meche- len geboren. Ten einde de talrijke tabakplanters uit onze streek vertrouwd te maken met de moderne teeltwijze der ta bak en ze aan te zetten te streven naar het verbeteren der kwaliteit van de door hen gekweekte tabak, zullen er in verscheidene steden en gemeenten van West- Vlaanderen over dit onderwerp een aantal lessen ge geven worden, waarvan wij hieronder deze vermelden die het meest onze streek aanbelangen Dinsdag 30 Juni, te Wervik. om 7 uur Maandag 20 Juli, te leper, om 7 uur. Donderdag 23 Juli. te Geluwe, om 7 uur Maandag 27 Juli. te Passchendale, om 7 uur Donderdag 30 Juli, te Moorslede, om 7 uur Maandag 3 Augte Beselare. om 7 uur Donderdag 7 Aug te Komen, om 7 uur

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersch nieuws (1929-1971) | 1942 | | pagina 9