.RENAUUj
HILAIRE VAN EENAEME
OPEN SRIEF
Minister
AAN DE HEER SEHOGNE
van Openbare Werken
w<
E. DE 'PONTHIERE
Y P E R
De Nieuwe
IUVA QUATRE»
RENAULT R
WERELDBEROEMD
Elverdingestraat 76
I E P E R
j
LU IK «De woel ige Stede
Huis voor dinderartikelen
Mw Ch. STRUYVE-DUMON
- 35- Ri'selstraat - IEPER
Manteltjes - Kinderkleedjes - Voorschootjes
Barboteusen - Kinderkostuumpjes
Verven Nieuwwassen Droogkuisen
Rouw in 12 uren u"
HET VPERSCH NIEUWS» BH 4
NAAMDAGEN
Zond
ndag
S£
DecemberTroadis Cesaris.
DecemberThomas
30 DecemberDavid. Roger.
Meiante.
at 31 December; Silvester. Co-
1
uariOdilon
Vrt.<dag 2 JanuariMacaire Narcis,
Steven. Adelhert
Zaterdag 3 JanuariGenoveva. Veva.
Viva. Vyveken. Bertilia
BIZONDERE DAGEN.
Zondag 28 Dec.Alderkinderen als de
eerste overal de laatste en de laatste de
eerste zijn Men betrapt de lange slapers
Maandag 29 Dec.Heilige Thomas van
Kantelberg vereerd te Diksmuide en te
Veurnc Te Kortrijk en te Diksmuide be
waart men zi.n geheugen en zijn reli-
quiende Vlaamse taal zelf is met de
glans van zijn edel bloed als doorslagen.
Dinsdag 30 Dec.: Gisteren en vandaag
wordt St Davids minne gedronken onder
het voik Zesde nacht na de geboorte van
Jezussommige bijgelovige mensen slapen
deze nacht op vliendertakken. om te dro
men wat er zal gebeuren in wiedmaand.
nameli de zesde maand, als de vlien-
ders bloeien.
YV oensdag 31 Dec.Mesdag voor de
meulenaars en Dersers. Nieuwjaarsavond
Men bakt in Vlaanderen koeken met twee
hoofden die men heet vallaerdsx of
vollaerds x.
Donderdag 1 JanuariOude geboorte
dag van O. L. Vr. Eerste dag van het
nieuwe jaar. sedert 1575. Dag waarop men
aan familie oversten en vrienden en be
kenden een gelukkig nieuwjaar wenst.
MAANSTANDEN.
Volle Maan 27 Dec. te 21 u. 27 m.
VOLKSE WEERKUNDE.
Opdat het jaar goed weze. moet het
weer in de maand Januari droog, koud
en winderig zijn. In België zijn er tal
rijke spreuken in gebruik, die deze me
ning uitdrukken
Januari zonder regen,
I- voor de boerenstand een zegen
Knapt Januari niet van kou.
Ziet men in oogstmaand rouw.
Wast het gras wel in Januar'.
Voelt men het 't ganse jaar.
Mooie nieuwjaarsdag.
Warme Augustusmaand
Als het op Nieuwjaarsdag regent.
Komen de karren bevuild van de akkers
terug.
I- het met Nieuwjaar mooi en helder.
Dan betekent dit een vruchtbaar jaar.
MEDICALE CORSETTEN.
BREUKBANDEN.
ORTHOPEDISCHE TOESTELLEN
in leder en duraluminiuni.
KUNSTLEDEMATEN.
LUXE CORSETTEN en
BUSTEHOUDERS OP MAAT.
3, De Montstr. (Paterstr.)
H1RDENKDAGEN.'
28 December
1878De eerste dienst voor de uitgave
van een Beknopt Vlaams Kamer
verslag wordt door Vader Julius
Hoste en O. Perrier ingericht.
29 December
18: Gwijde van Dampierre wordt graaf
van Vlaanderen Hij bestuurde
Vlaanderen reeds sedert verschei
dene jaren, doch het was eerst op
29 Dec. 1278 dat zijn 76-jarige moe
der hem plechtig in het bezit van
zijn erfdeel stelde. Gwijde van
Dampierre droeg dezelfde naam als
zijn grootvader Gwijde heer van
Bourbon, zoon van de heilige Lo-
dewijk. De Dampierre's behoorden
tot de doorluchtigste adel van Cham
pagne.
1810: Napoleon beveelt dat de Vlaamse
bladen nog enkel mogen verschij
nen. met de Franse vertaling ne
vens de Vlaamse tekst.
1881 Inhuldiging van de St Gotthard-
tunnel in Zwitserland hij heeft een
lengte van 3197 meter.
3# December
1567Margareta van Parma verlaat Brus
sel. Zij trok langs Duitsland naar
Italië, tot grote spijt van de Ne
derlanders. welke zij met veel
zachtmoedigheid sedert 1550 had
bestuurd.
31 December
1805Afschaffing van de Republikeinse
almanak: hij duurde van 24 Nov.
1793 tot 31 Dec 1805.
1832In de Kamers stelt Alex. Gende-
bien het afbreken voor van de
Leeuwop het Waterlooveld.
Doch uit vrees voor Engeland wordt
dit voorstel verworpen.
1 Januari
1811 Geboorte te Kortrijk van Hippo-
liet J. Van Peene. dichter van de
Vlaamse Leeuw x. Hij overleed te
Gent 19 Februari 1864.
2 Januari
918Dood van Boudewijn de Kale
tweede graaf van Vlaanderen
1892 Overlijden van Emile de Laveleye.
Vlaamsgezinde Hoogleraar te Luik
3 Januari
1865: Dood van de Antwerpse kunstschil
der Jozef Lies Geboren 14 Juni 1821
De Handel- en Nijverheidskamer van Yper. heeft aan de Heer Minister van
Openbare Werken, volgend schrijven gericht
VERVOLG I
Waarde Heer Minister.
Dit een verslag voorgedragen op de stu
dievergadering van het comité voor het be
vaarbaar maken van de vaart Ieper-Komen.
vergadering die gehouden werd te Diksmui
de lichten we het volgende
Het noodzakelijk peil van de Llzer
wordt regelmatig onder het normale ge-
bracht terwille van de drooglegging van
xde duizenden hectaren wei- en zaailand,
x gelegen stroomopwaarts van de Handzame
x vaart, en welke meer malen 's jaars on-
x der water staan. Deze wateraftapping is
x noodzakelijk, doch heeft voor onmiddel-
x lijk gevolg dat veelal het normale peil
x niet meer kan worden bereikt gedurende
x de Zomermaanden hetgeen de scheepvaart
lam legt. Het aldus tot 0.30 k 0,40 cm. ge-
x drukte peil geeft aanleiding dat alle be-
x vrachting komende van Nleuwpoort gro-
x tendeels aldaar dient gelost, het saldo der
x bevrachting dient ter bestemming gelost
x van uit het midden der vaart ten einde
x nog diepgang genoeg te hebben voor het
x aanleggen. Dit Is zeer nadelig voor de be-
vrachters en handelaars. Benevens deze
x periodieke aftapping van de Llzer, wordt
er nog zeer veel water verspild door het
x versassen der schepen te Nleuwpoort. Al-
x dus verliest de IJzerstroom zeer veel van
xzijn hoedanigheid van waterweg. De
x scheepvaart met bestemming voor leper
x wordt om bovengemelde reden dan ook
x bijna onmogelijk tenzij met halve of der-
x de vracht. De vaart Ieper-Boezlnge on-
x dervlndt dezelfde moeilijkheden daar de
x hoger vaart dient gespezen uit de Ieperlee
x door middel van pompstations. Aldus wordt
x de Ijzer alsmede de Ieperlee op de belde
x uiteinden, van het nodige water be-
x roofd hetgeen voor gevolg heeft dat soms
x dagen naeen de scheepvaart volledig lam
x wordt gelegd.
x Het tot stand komen van de vaart
x Ieper-Komen (die een noodzakelijkheid ls)
x zou niet enkel ten goede komen van het
x Zuidelijk gedeelte van onze gouw. doch
x door die verbinding zouden terzelfdertljd
x alle waterspljzing van de Ieperlee en de
x Ijzer verzekerd zijn. aangezien de Lele
x over genoegzaam water beschikt, om In
x alle noodwendigheid te voorzien. Daar
x de spijzing van de Llzer langs de vaart
van Plasschendale bijna niet mogelijk ls.
x blijven gans onze noorderlijke waterwe-
x gen afhankelijk van het doorvoeren van
x het project der vaart Ieper-Komen.
Hieruit blijkt en staalt onze stelling eens
te meer dat enkel het bevaarbaar maken
van de vaart Ieper-Komen voldoening kan
schenken. Hogervermeld studie comité staat
niet alleen om deze stelling te verdedigen.
Toen op 30 Mei 1934 de Heer Minister Sap
een verhoor verleende aan een afvaardiging
uit het Ieperse. afvaardiging geleld door
Heer Senator Mullle, verklaarde de Heer
Minister van Openbare Werken
De rechtvaardigheid van de vraag, het
x nut van de vaart zelf en de grote diensten
x die zij als regelaarster der vaarten van
x het IJzerbekken geroepen ls te bewijzen,
x wordt door de Regering volkomen erkend
en aangenomen, x
Verder
Het departement stelt er groot belang
x ln en houdt er ten zeerste aan dit werk
x uit te voeren, (bevaarbaar maken van
x de vaartDe aanbesteding ervan zal ln
x blok uitgegeven worden, en zo de wer-
x ken bv. in Maart aanvangen zal de aan-
x nemer deze reeds ln September van het
volgend Jaar moeten geëindigd hebben,
x zodat de vaart reeds tegen het einde van
x het Jaar 1940 zal kunnen gebruikt wor-
x den.x
We schrijven einde 1947. De oorlog 1940-
1944 heeft belet dat de beloofde werken
uitgevoerd werden. Maar nu de Regering
een tienjarig plan uitwerkt voor wat be
treft het uitvoeren van Openbare Werken
ln België, rekenen we op D. Heer Minister,
opdat de verbinding ven het Lele- met het
IJzerbekken ln de eerste Jaren werkelijk
heid zou worden door de vaart Ieper-Komen
bevaarbaar te maken.
Om het nut en de noodwendigheid van
de gevraagde waterweg aan te tonen, doen
we nog een beroep op de Heer De Meyere.
Ingenieur te Kortrijk en later commissaris
voor Wederopbouw ln Westvlaanderen. die
ln 1936 ln opdracht van de Regering Van
Zeeland, een onderzoek moest doen ln onze
gewesten om de oorzaken op te sporen van
de toen heersende crisis en de middelen om
daaraan te verhelpen op te zoeken, tn zijn
werslag het volgende neerpende
x Niet alleen het belang van leper en
x van de grensarbeiders ware door deze
x waterweg gediend vaart Ieper-Komen
x hij is van levensbelang voor Westvlaan-
x deren, niet alleenlijk door het onmiddel-
x lijk werk dat Jaren lang aan een talrijke
x arbeidskracht zou geschonken worden,
x maar ook en vooral omdat ln de streek
x welke de vaart doortrekt, onttrokken aan
x de invloed van de Franse Nijverheid, ten
x allen tijde een aanzienlijk overschot van
x arbeidskrachten te vinden is. Wij zijn
x ervan overtuigd, zo gaat hij verder, dat
x gans het economisch leven van het wes-
telijk gedeelte van Westvlaanderen. in de
x 25 eerst volgende jaren op grondige wijze
x kan veranderd worden, door de systemati-
x sche valorisatie van het waternet van
x Nleuwpoort naar het Zuiden. Als transiet-
x kanaal zal de vaart van Komen naar
leper een zeer belangrijke rol te vervul-
x len hebben. Op zijn oevers zullen even-
x eens fabrieken zich komen vestigen, b. v.
suikerfabrieken, want de grond ls er ult-
x stekend voor het kweken van sulkerbie-
x ten. i
Het is dan ook met verbijstering dat we
kennis genomen hebben van het antwoord
van Dw departement, op een parlemen
taire vraag, i vraag 541 betreffende de vaart
Ieper-Komen. waar in het antwoord be
weerd wordt
De kosten voor het herbouwen van het
i kanaal van leper naar Komen zouden zo
hoog belopen, dat de uitgave niet ln ver-
x houding zou staan tot het verkeer dat
x op dit kanaal kan worden verhoopt, x
We bewijzen hter hoger dat het kanaal
Ieper-Komen een noodzakelijkheid ls en
dit aan de hand van bekwame technici, en
daar komt Uw departement met drogre
denen voor de dag zoals het verkeer zal
niet renderend zijn, een groot aantal slui
zen zouden nodig zijn op een te kleine
afstand, daar waar bevoegde technici be
weren van 2 tot 3 sluizen, het weze ons
toegelaten. Heer Minister, een vraag te
stellen, ls er al iemand van de diensten
van üw departement, belast met de studie
van de verbinding van het Lele- met het
IJzerbekken. ter plaats geweest om de toe
stand te onderzoeken We twijfelen er
sterk aan. want ze schrijven over de vaart
Ieper-Komen. zoals blinden over kleuren.
Wil Uw wens werkelijkheid worden. Heer
Minister, wat betreft het vestigen van
nieuwe nijverheden ln de streek van leper,
dan ls de enige goede oplossing de vaart
Ieper-Komen bevaarbaar maken.
Op Zaterdag 3 Mei 194^ werd een ver
gadering gehouden op het stadhuis te leper,
waar tal van Senatoren, Volksvertegen
woordigers. Bestendige Afgevaardigden. Pro
vinciale Raadsleden. Burgemeesters, han
delaars en nljveraars tegenwoordig waren,
om de zaak van de vaart Ieper-Komen te
onderzoeken en te bespreken. Een aan
wezig Industrieel verklaarde onder meer
op deze vergadering Graag had lk een
paar fabrieken gebouwd hier ln de streek,
maar bij gebrek aan een doelmatige water
weg. ben ik verplicht geweest deze fabrie
ken op te richten de ene te Eekloo de andere
te Mariakerke bij Gent. belde plaatsen ge
legen langs waterwegen maar waar arbeids
krachten te kort zijn terwijl deze hier ge
noegzaam te vinden zijn.
In zelfde vergadering werd nog een an
der aspect van de zaak belicht, namelijk
het belang van de waterweg Ieper-Komen,
voor de handelaars en nljverheldslnstellln-
gen reeds ln de streek gevestigd.
Van het kanaal van de Ijzer kan er
weinig gebruik gemaakt worden om de re
denen hoger opgesomd, het vervoer van
goederen per spoor kost veel duurder dan
het vervoer te water, vandaar de benadeligde
positie van de handelaars uit onze streek.
Nochtans die. handelaars betalen ook be
lastingen. dragen hun deel bij tot de eco
nomische welvaart van het land. maar dit
dan ten koste van offers die veel hoger en
zwaarder om dragen zijn dan hun bevoor-
dellgde collega's uit meer begunstigde ge
westen. Bewijzen kunnen we met de vleet
aanhalen om dit te staven, een enkel zal
volstaan om aan te tonen, dat juist door
het gebrek aan goede waterwegen onze
handelaars sterk beuadellgd zijn.
In 1937 werd hier te leper voor het be
vloeren van schoollokalen, werken aan Dik-
kebusch vijver, aan de zwemkom en aan
de vestingen. 4 500.000 kgr betonwerken
uitgevoerd. Al de materialen werden af
geleverd door handelaars uit Roeselare die
de bestellingen konden bemachtigen, dank
hun verbinding met de Lele.
Gans de bevolking van het westelijk ge
deelte van Westvlaanderen wordt benade-
ligd door het ontbreken van de waterweg
die het Lele met het IJzerbekken zou ver
binden. De huishoudelijke uitgaven wor
den er door beïnvloed, het transport der
kolen b. v. kost per ton 50 fr. duurder per
spoor dan per schip, 't zelfde kan bewezen
worden, voor hetgeen betreft granen, vet
ten. veevoeders, hout. Ijzer, kruideniers
waren en zo meer.
Dit alles Ingezien ls het piet begrijpe
lijk dat Iemand te vlnden'kou zijn. om te
beweren, dat een wegverbinding zou vol
staan of voldoende zijn om het Leie- met
het IJzerbekken te verbinden.
Het bevaarbaar maken van de vaart
Ieper-Komen, ls dus wenselijk van uit het
plaatselijk, gewestelijk en provinciaal oog
punt. ook van het Nationaal standpunt be
schouwd ls dit een noodzakelijkheid. Dit
willen we bewijzen. Heer Minister, maar
doen vooraf een vaststelling.
De Staat heeft te zorgen voor de wel
stand en de welvaart van al de gewesten,
van gans de bevolking van het land. zo
nodig dienen alle offers gebracht om dit
te verwezenlijken. (Vervolgt.)
Het zuinig Rijtuig der haastige Personen
Het snelle Rijtuig der spaarzame Personen
Verbruik 7 liters Prijs 69 900 fr.Onmiddellijk
verkrijgbaar. Lichte vrachtwagen. 300 kgr. 70.500
fr Lichte vrachtwagen, 1000 kgr.113 700 fr.le
veringstermijn onmiddellijk.
Binnenkort de ONKLOPBABE 4 H. P., 4 deuren
4- plaatsen90 kim. per uurzeer lage prij9ver
wacht met ongeduld door duizenden
OFFICIEEL AGENTSCHAP «RENAULT»:
H R. leper 951. Tei. 100
WERKHUIS VOOR HERSTELLING
.ALLE WISSELSTUKKEN.
(191
In het Oosten van België op 100 Km.
van Brussel en op 225 Km. van Iepei ligt
een der schoonste, een der aantrekkeii. k-
ste een der gemoedelijkste steden van
ons land, ingesloten tussen hoogten en
doorlopen van Maas en haar bijrivier de
OurtheLuik. die een zeer zware tol be
taalde voor zijn vrijheid zowel in 1945
als in 1914.
Hier is werkelijk voor elck wat wils
de bezoekers van één dag zowel als
die van meerdere dagen zullen er altijd
iets vinden om er hun tijd op aangename
en vooral leerrijke wijze door te brengen.
Het is niet onze bedoeling hier een
h.ist.:v op te maken van de talrijke be
zienswaardigheden. noch een wegwijzer
uit te stippelen voor een dergelijk bezoek,
maar alleen een praatje te houden over
.at Luik ons in zijn verscheidenheid
aanbiedt.
Het kunstwerk is wel het oude Prins-
bisschoppelijk Paleis, dat uit de 16e eeuw
dagtekent en gebouwd werd op bevel van
Bisschop Erard de la Marckhet is thans
Gerechtshof, maar een deel er van bergt
Rijksarchief en is Provinciaal Hof.
Het bevat twee prachtige binnenkoeren,
waarvan de eerste vooral een heerlijk
architectonisch geheel vormt met haar
zuilengaanderij ook de tweede, biedt een
stemmig intiem hoekje aan. Luik is fier
op dit monument, om zijn indrukwekken
de grootsheid, maar niet minder is het
fier op zijn Peron, een fontein met beel
den van de Luikenaar Jean Delcour. het
aat vlak voor het Stadhuis en het sym
bool van de Luikse Vrijheden.
Eeuwen lang hebben de Luikenaars een
rol gespeeld en wat voor een belang
rijke - in de geschiedenis van onze na
tie Is het dan te verwonderen dat in de
ia ln te musea van de woelige stede deze
geschiedenis op zo'n treffende wijze wordt
üïllustreerd Iedereen vindt er zijn ga
ding de liefhebber van mooi schilder
werk en bèeldhouwwerk gaat naar het
Museum van Schone Kunsten, een der
rijkste van het land. Terloops vermelden
wij dat in zaal VI-VII een mooie Bos-
suet x hangt. die. zoals men misschien weet
een lepers schilder uit het begin der 19e
eeuw was Wie houdt van historische wa-
rens ga naar het Wapen-museum, waar.
de schoonste collectie kleine vuurwapens
te zien is Luik en omgeving zijn immers,
sedert de vroegste tijden af. het belang-
ri :ste centrum voor de wapenindustrie
geweest. Houdt ge van folklore, in het
bijzonder van de Waalse Folklore, richt
dan uw stappen naar het Museum van
het Waalse Volksleven, waar ge een vol
ledig overzicht krijgt van alle bedrijvig
heden en gewoonten op dit gebied. Meer
in het bijzonder is de echte oudneiaKUrAi
vertegenwoordigd in het prachtig., r
tius-museum. in het Curtius-huis een -
drukwekkende woning gebouwd \r"
begin van de 17e eeuw door de sc'nstqa?
wapenhandelaar Jean Curtius of D. c',"
De decoratieve kunsten zijn verzameld
het Musée d'Ansembourg, in het Hui. J!
de componist Grétry is het GréU
Museum. Werkelijk er is voor iedere Hm
hebber iets.
En dan spraken we nog niet van de tal
rijke kerkenDe mooiste is voorzeke- n,
St Jacobskerkzij staat op de plaats
een vroegere Romaanse kerk en i, l!
laatgotische stijl opgetrokken. Eigenaar.
dig is het noordelijk portaal in R ;naj/
sance-stijl, bekroond met een prachtigs
Kroning van O L. Vr.in Maasiandj
beeldhouwwerk uit de 14e eeuw. Voet
daarbij nog een rijke stoffering in Rer
sance en heerlijke glasramen uit de !f,-:
eeuw, een beroemd orgel gebouwd door
André Séverin in de 17e eeuw, en ge zu'
met mij akkoord gaan dat zij werkelijfc
het bezichtigen waard is.
Voor sommigekunstminnaars zal de
St Pauluskathedraal niet minder interes
sant zijn, met haar rijke schat en haar
diocesaan museum. Verder nog de B;:-
tholomeuskerk, en de St Martinnsker):
op een der omliggende hoogten. Van op de
toren heeft men een der heerlijkste zier.-
ten op de stad.
Nu we toch spreken van panorama's:
wie een algemene blik op de bedrijvig,
stad en haar industrieel ommeland wil
werpen, schrijde langs een der smaiie
straatjes de rue Pierreuse of de Ru,
Montagne Ste Walburge naar de hoogte
van de Citadel, in het noorden van o,
stad, of neme de Montagne de Bueren
met haar 402 trappen. Daar in
ljet park van de citadel wacht hem een
onvergetelijk schouwspel. Ook in het
zuiden der stad is iets dergelijks: dt
hoogte van Cointe, met een park, een ob
servatorium en de nieuwe kerk van Coin
te. 's Avonds, als de lichten der stad wor-
den aangestoken is de aanblik er wer
kelijk indrukwekkend.
Ga naar Luik. de stad van zoveel be
roemdheden de violist Eug. Isaye, de we
reldberoemde componist César Franc!
de uitvinder Zénobe Gramme, de beeld
houwer Jean Delcour. Paul Janson Car
ton de Wiart, de schrijver van het epoi
La Cité Ardentevan Grétry, van d,
schilder Lairesse. en nog zoveel anderen
En dan hebben we nog niet gerept over
het feit dat Luik de toegangspoort is to;
de Ardennen, maar dat is voor een vol
gende gelegenheid...
VIATOR
Portaal der St Jacobskerk te Euik.
oor het KLEDEN van LTW KLEINTJES. GEEN ZORGEN MEER
WENDT U TOT HET --
o
Haa A%ni»L I
