Yper en haar Waterstelsel
- KATTEFEEST 1948 -
WERELDGEBEURE
ONAFHANKELIJK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
]e JAARGANG Nr 10
PRIJS 2 Fr.
ZATERDAG 14 FEBRUARI 1948
VOOR HET ARRONDISSEMENT YPER
bistucb en redactiem. boteestraat, yper VERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDAGS
Het fortuin van Yper
De Oplossing
ZONDAG 22 FEBRUARI
ZONDAG 7 MAART
Grote koers voor Juniors.
BIJZONDERE TREINREGELING
HET YPERSCH NIEUWS
Tel. 500
Postcheckrek.461.73 (L. DUMORTIER)
ABONNEMENTSPRIJS
EEN JAAR 100 FR.
(Vervolg)
En wat is eigenlijk de waarde van
dit ganse vermogen, waarvan door
zekere Yperlingen met zoveel mis
prijzen gesproken wordt.
Nemen wij eerst Dikkebusch-vij-
ver
1) Oppervlakte van de stadseigen-
dom, ongeveer 52 hectaren aan
100.000 fr. per Ha. 5.200.000 fr.
2) U'itdelvingen van
Dikkebusch-vijver (te
genwoordige schatting) 14.500.000 fr.
3) Afleidingskanaal
van de Rattesteert en
sluis voor de Kemmel-
beek 1.000.000 fr.
4) Dijken voor de
Kemmelbeek 300.000 fr.
5) Brug over de
Kemmelbeek100.000 fr.
6) Borstwering en ta
ludbekleding 700.000 fr.
7) Vau'bantoren (Re
doute) en sluizen 500.000 fr.
Maakt te zamen22.300.000 fr.
Twee en twintig rriillioen drie hon
derd duizend franken.
Zillebeke is de helft zo groot als
Dikkebusch. Laat ons daarom
22.300.000 fr.
11.150.000 fr.
2
aannemen.
De filters, pompstation en water
leiding schatten wij volgens cijfers
die wij nog bezitten van tijdens de
herbouw.
1) De twee filters 8.200.000 fr.
2) De pompstations 525.000 fr.
3) De pompen 840.000 fr.
4) De waterkastelen. 2.675.000fr.
5) De waterleidingen 19.000.000 fr.
31.240.000 fr.
22.300.000 11.150.000 31.240.000
64.690.000. Vier en zestig millioen
zes honderd en negentig duizend
franken.
Rekent men daarbij nog de waarde
(als grond en als delfwerk) van onze
vestingen, dan bekomt men een som
die de honderd millioen benadert en
dan vormt men zich een gedachte
van het prachtig erfdeel, door zovele
geslachten Yperlingen verzameld, en
door dik en door dun bewaard en
verbeterd.
Het tegenwoordig opkomende ge
slacht, getrouwheid bewijzende aan
de geest die hier een traditie is, moet
zich voor plicht stellen dit vermogen
aan de moderne noodzakelijkheden
aan te passen ten einde het later in
een perfekte en voor Yper waardige
toestand te kunnen overzetten.
Neen. het waterstelsel van Yper is
niet versleten en het ós zelfs onge
oorloofd, om niet meer te zeggen, dit
t» beweren. De gebouwen zijn nieuw,
de verscheidene 'bakken en filters zijn
in normale toestand. Alleenlijk zójn
er vele draaiende kruisen versleten
en vooral te Dikkebusch. en dit om de
eenvoudige reden dat de filter van
D.kkebusch eerst gebouwd werd et
dat men van de ondervinding opge
daan bij het in gang zetten van
deze filter baat genomen heeft om
Zillebeke met zekere verbeteringen
te bouwen, die béWezen van groot
nut te zijn en die nu te Dikkebusch
zouden dierlen toegepast te worden.
Maar laat ons van nabij de zaak
van de filters van Dikkebusch be
schouwen. Dikkebusch is in werking
sedert 1926 of bijna 22 jaar. De water
molentjes draaien er zonder ophouden
sedert al die tijd aan vijf toeren per
minuut (gewoonlijk, maar sneller in
dien het noodzakelijk blijkt).
5 toeren per minuut maken 300 toe
fen per uur of 300 x 24 7.200 toe
fen per dag, 't zij
?-200 x 365 2.628.000 toeren per
War of sedert 1926 57.816.000 toeren.
W"-j kennen, en met ons voorzeker
vele Yperlingen. mekanieken die veel
minder gedraaid hebben en sinds
lang versleten zijn. Men neme ook
in acht dat die molentjes draaien in
een altijd vochtige lucht die de sleet
bespoedigt.
Gedurende de oorlog werden, naar
men zegt, verscheidene schattingen
gedaan van de kosten van herstel en
aanpassing. Volgens dezelfde geruch
ten, beliepen deze rond de 600.000 fr.
Deze som omvatte de vervanging der
buizen door roest aangetast, hetgeen
wegens de dampe lucht verstaanbaar
is, en verder de vernieuwing der
molentjes. Dat men gedurende de
oorlog geaarzeld heeft deze verbete
ringen uit te voeren, dat is begrijpe
lijk, maar dat men sedert de bevrij
ding gedurende drie jaar de toe
stand nog heeft laten verergeren, dat
kan niemand aannemen. Kwade ton
gen zulien zeggen dat de nalatigheid
gewild werd, om dan eens te kunnen
zeggen dat de filters versleten zijn.
Wij weigeren dit te geloven.
In het Parlement, in de dagbladen
wordt steeds gesproken- van de we-
deruitrusting van onze nijverheid.
Hewel, geachte lezers, is het gehele
watervraagstuk van Yper niet ook
eenvoudiglijk een wederuitrustings-
pröbleem
Wij schatten thans het in orde
brengen der filters aan, laat ons zeg
gen2.000.000 fr.
Het ontslipken van
een gedeelte van Dik
kebusch-vijver 4.000.000 fr.
Het maken der kom
tussen de vijver en de
weg Dikkebusch - Vier-
straete 4.000.000 fr.
Te zamen 10.000.000 fr.
Op deze som kan het stadsbestuur
60 bekomen van de Staat en 12 1/2
van de Provincie, 't zij te zamen
72 1/2 of 7.250.000 fr. De aanpas
sing van Dikkebusch-vijver zou dus
aan de stad kosten 10.000.000 fr.
7.250.000 fr. 2.750.000 frank.
Wanneer men deze som in verge
lijking brengt met de 65 millioen der
waarde van ons watervermogen, dan
komt men nog maar tot 4 die door
ons stadsbestuur dienen verteerd te
worden om de tradities te volgen
van zijn voorgangers en. wat van het
meeste belang is, zijn meesterschap
te behouden. En waartoe kan de te
genwoordige boni der stadskas beter
dienen, dan om dit kostbaar vermo
gen te bezorgen en 'in waarde te
brengen.
Ja, het is wel het woord meester
schap dat thans in bespreking is.
Sedert haar bestaan is Yper steeds
van haar waterstelsel meester geble
ven het is tevens een van de wei
nige overblijfselen van haar groot
verleden en wij moeten met klem
zeggen het stuit ons tegen de borst
wanneer wij thans de verslagen van
onze gemeenteraadszittingen lezen.
Ja. het stadsbestuur van Yper stelt
zich thans voor twee oplossingen
1) De eerste, de gemakkelijkste
zich verpanden aan een maatschappij
en zijn meesterschap voor dit gemak
voor altijd verliezen.
2) De tweede, de moeilijkede
tradities van Yper volgen en met
moed zijn taak van wederuitrusting
van het waterstelsel aanvangen en
zijn meesterschap bewaren, zich al
dus waardig tonende van Yper's
groot verleden en vroegere grote
schepenen.
Weze het ons toegelaten te doen
opmerken dat bij het nemen van het
besluit, de gemeenteraad, de ernst
van de toestand begrijpend, zich zou
dienen boven alle partijgeest te zet
ten en het ganse waterprobleem aan
een grondig onderzoek zou moeten
ondèrwerpen.
Wij herinneren ons, en met ons
ook vele Yperlingen, dat destijds alle
verslagen en belangrijke stukken pu
bliek bekend gemaakt werden én in
de pers én door de inwoners bespro
ken. De openbare mening werd aldus
getoetst en de besluiten konden ge
nomen in overeenstemming hierme
de. Nu daarentegen bekomen de ge
meenteraadsleden zelfs geen afschrift
van het verslag en van de bijgevoeg
de stukken en zijn verplicht de
ze ten stadhuize te gaan raadplegen.
En tegenover deze wijze van hande
len, stelt men zich de vraag Welke
partij heeft bij de laatste kiezing de
verpanding van ons waterstelsel op
haar programma gesteld en aan de
goedkeuring der kiezers onderwor
pen Welke partij heeft van de Yper
lingen mandaat gekregen deze mis
stap te begaan Geen enkele bezit
een dergelijk mandaat en daarom
stellen wij de vraag met welk recht
veroorlooft zich dan onze tegenwoor
dige gemeenteraad deze misstap te
bespreken
Wij zijn akkoord met de Heer Bur
gemeester om te zeggen dat er vele
misbruiken bestaan. Maar bij het on
derzoeken van het waterprobleem
zou het stadsbestuur ook deze zijde
van het vraagstuk kuünen oplossen,
door het vermenigvuldigen der wa
termeters. Immers ware het een gro
te onzin, moest de stad zich aan een
maatschappij verbinden, van het
water te leveren zonder watermeters.
En vermits er in dit geval water
meters zouden van doen zijn, waar
om dan de moed niet hebben ze met
ons bestaande stelsel in te voeren
Dat er veel waterverlies is, dat
weet ook eenieder. Maar men moet
zich de toestand herinneren waarin
Yper zich bevond na de oorlog 1914-
18, en weten hoe vele obusputten
slecht opgevuld werden, hetgeen
maakt dat de ondergrond in vele
plaatsen mist aan een regelmatige
drukvastheid en de buizen der water
leiding aldus onderworpen zijn aan een
reden van breuk die men in gewone
steden niet aantreft. Men kan nog
verder doen opmerken dat de onder
grond van Yper vol is met puinen
van oude rioleringen, van oude fon-
deringen, enz., en dat zal dan doen
begrijpen dat dit waterverlies een tol
is die wij moeten betalen wegens
onze hoedanigheid van martelaar-
stad. Maar wanneer de stad zou ver
bonden zijn aan een maatschappij,
dan zou er gelijk nu nog waterver
lies bestaan en het zou gelijk thans
weieens gebeuren dat 's morgens de
watertorens ledig gelopen zijn. Wie
zou dan dit verlies bekostigen Nu
met enige uren meer te pompen kan
de schade hersteld worden, maar dan
zou de stad zich misschien verplicht
zien het water duurder te verkopen.
Wanneer de stad zou verbonden
zijn aan een maatschappij, dan zou
de prijs van het water hoger worden
en zou dan, zcrals het gaat voor gas
en electriciteit. nu en dan wat rijzen
en onze burgemeester, wanneer hij
in de gemeenteraad zou ondervraagd
worden, zou slechts kunnen antwoor
den Wat wil je, 't is de maatschap
pij Het ware honderd maal beter
en eenvoudiger indien de stad bij
haar stelsel blijft, watermeters
plaatst, en buiten alle partijgeest een
waterprijs vaststelt die de stad toe
laat de dringende werken van het
uitrustingsprobleem uit te voeren tot
groter bloei van Yper. tot meerdere
welstand der Yperlingen en mis
schien wel ook. gelijk weleer, fierheid
om hun eigen goede waterstelsel.
1947 met zijn lange Zomer en grote
droogte heeft ons stadsbestuur veel
last gegeven, maar het heeft ook zijn
goede kant gehad het heeft te Yper
het watervraagstuk op het voorplan
geschoven, het heeft mij gedwongen
de verdediging te nemen van ons
eeuwenoud en thans verwaarloosd en
miskend waterstelsel, een plicht die
ik met een innige voldoening vervuld
heb, hopend dat het zekere ogen zal
doen open gaan en ons waterstelsel
opnieuw in eer zal brengen.
De 1 Februari 1948.
H. VERMEULEN-MEYNNE.
Om 14 uur Het Kattefeest
Vorming van de stoet aan de Rijselpoort.
OptochtRijselstraat Neermarkt Boterstraat Tempel
straat Statiestraat R. Colaertplaats G. de Stuersstraat
Boterstraat Grote Markt Belfort.
Om 16 uurWerpen van uit de Belforttoren van katten met
premielinten.
Na het feest uitbetaling der Premies op het Stadhuis.
Met de medewerking van de Harmonie Ypriana.
De kattekoersof koers der Drie BelfortstedenGent -
Brugge - Yper.
Omstreeks 16 u. aankomst te Yper, Statiestraat.
De Foor Kattefeestduurt van Zondag 22 Februari tot Zon
dag 7 Maart.
De Secretaris, De Burgemeester en Schepenen,
A. VERSAILLES. J. VANDERGHOTE.
TER GELEGENHEID VAN KATTEFEEST
Lijn 63.
Kortemark Poelkapelle
Yper
(2) 10.10
10.54
(2) 12.00
12.44
(2) 1418
14.38
<2) 14.08
14.52
(2) 16.41
17.25
Yper Langemark Staden
Kortemark
17.28
1812 (2)
17.46
1830 (2)
1919 '934
(2)
20.31 21.50
(2)
Lijn 64.
Roeselare
Yper
(2) 940
10.12
(2) 13.41
14.19
(2) 14.10
14.42
(2) 17.00
17.32
Yper
Roeselare
(2) 1740
18.14
(2) 18.13
18.47
(2) 20.15
2049
Al deze treinen zijn Omnibustreinen
stopplaatsen.
Lijn 69.
Abeele
Poperinge
Yper
(2) 10.28
10.57
(2)
11.05
11.19
(1) 13.12
1335
13.52
(2)
14.00
14.15
(1)
15.15
1529
(2)
16.42
16.56
Yper
Poperinge
Abeele
(1) 17.36
17.53
1821
(1) 18.33
1849
(1) 19.20
19.37
(2) 19.59
20.14
20.24
(1) 20.40
20.55
(1) 22.22
22.37
Lijn 69.
Kortrijk
Meenen Komen
Yper
(2) 9.15
10.12
(2) 9.30
10.26
(1) 11.10
12 16
(1) 1330
14.42
(1) 1624
1730
Yper
Komen Meenen
Kortrijk
(1) 17.53
18.58
(1) 19.27
20.35
met stilstand in al de tussenstations en
(1) Stoomtrein. (2) Motorrijtuig.
Woensdag, 11 Februari 1948.
NOG GEEN OORLOGSGEVAAR
UIT RUSLAND.
Indien we het vooraanstaande Ame
rikaanse blad The World Reportmo
gen geloven, dan zou het nog verschei
dene jaren duren, alvorens Sovjet-Rus
land in staat zal zijn een aanvalsoorlog
te ondernemen. De toestand van de ver
voermiddelen en van de landbouw, als
mede het gebrek aan specialisten, zouden
de zwakheid van Rusland vormen. Pas in
1960 zal het Russische potentieel overeen
komen met datgene wat de Verenigde
Staten in 1915 reeds hadden bereikt. Mo
menteel zou het Russisch Potentieel op
25 van dat der Verenigde Staten moe
ten beschouwd worden Weliswaar worden
in Rusland bijna alle bebouwbare gron
den uitgebaat, maar hun opbrengst is niet
voldoende om de behoeften te dekken.
Het gebrek aan landbouwmachines en de
onvoldoende veestapel oefenen een zeer
nadelige invloed uit. Ook in zake bewa
pening zou Rusland steeds volgens het
Amerikaanse blad zeer ten achter staan
bij de Verenigde Staten
Toch wordt toegegeven dat de kracht
van Rusland vooral ligt: 1) in zijn aard
rijkskundige ligging, die bijna onoverwin
nelijk is; 2) in de voortdurende toene
ming van de bevolking, die in 1960 waar
schijnlijk 225 millioen zielen zal bedra
gen 3) in zijn uitgebreide hulpbronnen,
die haar ongeveer 55 van de wereld
productie aan petroleum zullen verze
keren.
KREMLIN ZOEKT ANDERE
DAN MILITAIRE WEGEN.
Het zeer degelijke Amsterdamse Else-
viers Weekbladwijst er echter in zijn
jongste hoofdartikel op dat een groot
scheepse ekonomische Russische kracht-
ontplooiing meer voor de hand ligt dan
een militaire escapade. In 1938 heeft men
de kracht der Russische wapens onder
schat Op het ogenblik onderschat men
de ekonomische. Het Kremlin heeft nooit
alleen in militaire termen gedacht. In
tegendeel. de bolsjewistische politiek is
altijd sterk ekonomisch geïnspireerd ge
weest Zij heeft het eerste boerenverzet
met militair, maar door de N.E P-periode
ekonomisch neergeslagen Op het ogenblik
overweegt zij ten aanzien van West-Euro
pa in de eerste plaats een ekonomisch of
fensief. Er zijn twee tekenen, die daar on
miskenbaar op duiden. De grootscheepse
Russische geldzuivering is kennelijk de
voorbereiding voor een ekonomisch of
fensief. Evenzo de aard van de integratie
van de bezette Oost-Europese gebieden.
In Oost-Europa wordt de verwesterde
minderheid geterroriseerd, maar de boe
renbevolking gecajoleerd, omdat men in
Moskou zeer wel inziet dat men de Oost-
Europese landen nooit met geweld kan
blijven beheersen, maar zeer gemakkelijk,
wanneer de agrarische problemen van
Oost-Europa zouden kunnen worden op
gelost. Verder schrijft datzelfde blad
De aard van de Russische bedreiging
wordt verdoezeld door de aktiviteit van
de Kommunistische partijen in West-
Europa zelf. omdat het Kremlin op een
bijkaart speelt op verzwakking, versnip
pering en extrimisatie van West-Europa
DE STELLING VAN
DE BENELUXLANDEN.
Bekijken wij onze beschavingstoestand
eens zeer nuchterDan realiseren wij ons
de situatie als volgtMomenteel be
vindt de West-Europese kustbeschaving
zich op het uiterste randje van een enorm
continent Alleen op een smalle strook
van het Euro-Aziatische vasteland kan
men nog leven op de wijze, zoals de Eu
ropese mens zich dit tot ideaal heeft ge
steld. Aldus is het een absolute noodza
kelijkheid. dat de mensen, die op die
smalle rand wonen, de handen in elkaar
slaan, om zich ekonomisch in stand te
kunnen houden en om hun kuituur in
leven te houden.
Dit hebben de kleine landen BElgië. NE-
derland en Luxemburg goed ingezien,
en er dan ook konsekwent naar gehan
deld, door samen een eerste West-Euro
pese kustkern te vormen, een gemeen
schappelijk BLOK dat naar de opeenvol
ging der eerste letters der namen dier
landen, zich BENELUX heet
Dit is natuurlijk geen nieuw gegeven,
doch het is goed het weer eens duidelijk
in herinnering te brengen, voor vele on
zer gewone lezers.
(Vervolg 2e bladz