30° WARMTE
FRIG! DAI RE-IJSKAST
STEVENS Gebroeders
SPROKKELINGEN
De nieuwe
FRieiDAlPEJ
ruimer De ijskast van de kenner
UIT HET BINNENLAND
UIT HET BUITENLAND
koelkasten...
SINT OMAARS. HET OUDE «SITHIU»
HET YPERSCH NIEUWS Blz. 4 14-8-1948
De compensatievergoedingen voor de
staatsbedienden.
De compensatievergoedingen worden aan
de staatsbeambten, wier wedde lager is
dan 72.000 fr. "s jaars, verder uitbetaald,
ook voor de echtgenote en de kinderen
De kwestie de maxima at te schaffen en
de vergoedingen aan alle ambtenaren uit
te betalen ligt nog ter studie en zal eer
lang een oplossing krijgen.
Het probleem 15 Augustus-
Voor de privaatbedrijven schrijft de
wet tien betaalde feestdagen voor per
jaar Vermits 15 Augustus dit jaar op een
Zondag valt, zouden er dit jaar op die
manier slechts 9 zijn In sommige nijver
heidstakken hebben de afgevaardigden
van de arbeiders voorgesteld, een andere
verlofdag in de plaats te krijgen. In deze
gevallen zijn echter de paritaire commis
sies bevoegd, om een beslissing te treffen
Aflevering van paspoorten.
Van Maandag 16 Augustus af, zal het
afleveren van reistitels aan Belgen of
vreemdelingen niet meer geschieden op
de arrondissementscommissariaten. In de
geëmancipeerde gemeenten of gemeenten
van meer dan 5 000 inwoners, zullen de
paspoorten aan de Belgen, die er woon
achtig zijn worden afgeleverd door de
zorgen van het gemeentebestuur. Voor de
andere gemeenten blijven de paspoorten
afgeleverd door de paspoortendienst van
de provinciale besturen.
Oorzaken der ongevallen op het spoor.
De Belgische Spoorwegmaatschappij
vervoert elke maand bijna 20 millioen rei
zigers in de meest volledige veiligheid
Ongevallen waarvan men de schuld aan
de spoorwegen kan wijten, zijn uiterst
zeldzaam. De enkele zware ongevallen
die zich soms voordoen, zijn bijna steeds
aan de onvoorzichtigheid der reizigers te
wijten. Elke dag kan men in de stations
vaststellen hoe talrijke reizigers de por
tieren openen, lang voor de trein langs
het perron stilstaat, van de trein of op'
de trein springen als hij in volle vaart
is, of langs de verkeerde zijde uitstappen
De echtscheiding.
Er werd bij de Kamer een wetsvoorstel
ingediend betreffende de echtscheiding.
De bedoeling van de indieners is, de ge
lijkheid van man en vrouw te verzekeren
wal de rechtsgronden tot echtscheiding
betreft. Verder wensen de indieners de
echtscheiding bij onderlinge toestem
ming die wegens de hoge kosten en
langdurige formaliteiten de echtschei
ding van de rijken werd genoemd, bin
nen het bereik te stellen van de minder
gegoeden. Zij zijn van oordeel, dat de
toename van het aantal onregelmatige ge
zinnen bij de arbeidersstand geenszins
wijst op onzedelijkheid, maar enkel is
terug te brengen tot de langdurige en
dure rechtspleging voor de echtscheiding.
De werkloosheid.
Vergeleken bij Juli van het jaar 1947
is het aantal werklozen meer dan verdub
beld Tegenover ongeveer 60.000 volledige
werklozen in Juli 1948, waren er vorig
jaar slechts ongeveer 28.000. Het totale
cijfer voor cle werkloosheid bedraagt on
geveer 128.000 voor de maand Juli 1948.
tegenover slechts ongeveer 55.000 in Juli
1947.
Zwarte deviezenmarkt te Brussel.
Goudpond 762,50 760.00
Gouddollar 145.00 144,75
Napoleon 587.50 587,50
Zwitsers goudstuk 580.00 577.50
Dollar 51,25 50,50
Franse frank 13,65 13,50
Zwitserse frank 12,50 12,50
Pond 143,50 141.00
Gulden 10,10 9,00
Zoals men kan bemerken is er een al
gemene prijsvermindering waar te nemen,
wat het best bewijst dat onze Belgische
frank niet alleen stabiel is. maar zelfs
lichtjes in waarde stijgt.
Premies voor goedkope woningen.
De premie van de regering zal 20.000
fr. bedragen, verhoogd met 10 in de
gemeenten met meer dan 30-000 inwoners
en 20 in de agglomeraties Brussel Ant
werpen. Gent, Charleroi en Luik. Voor
ieder kind ten laste van minder' dan 18
jaar, zal andermaal de premie met 20
verhoogd worden. Om de premie ttf kun
nen genieten zal de woning aan bepaalde
vereisten moeten voldoen op het gebied
van gezondheid. Zij zal door een enkel
gezin moeten betrokken worden en niet
als herberg dienen. De aanvrager mag
geen eigenaar zijn van een ander huis en
moet er zich toe verbinden het gebouwde
huis gedurende ten minste twee jaar zelf
te bewonen zonder onderverhuring. Ver
der mag de oppervlakte van al de kamers
te zamen de 95 vierkante meter niet over
schrijden, terwijl de grond waarop het
wordt gebouwd niet groter zijn mag dan
300 vierkante meter, in sommige gemeen
ten zelfs minder.
Rustoord voor leden van verzetsgroepen.
Een rustoord voor gewezen leden van
verzetsgroeperingen en voor wezen van
personen in concentratiekampen overle
den, zal op 22 Augustus ingehuldigd wor
den te Bersillies-l'Abbaye. nabij Beau
mont (Henegouwen). Inlichtingen te be
komen in de Geneverbomenstraat 34 te
Brussel II.
Handelsbeurs te Torhout.
Van 22 tot 25 Augustus wordt te Tor
hout een handelsfoor ingericht.
De medaille der politieke gevangenen.
De politieke gevangenen, die tot op he
den hun medaille niet bekwamen, moeten
zich voor 5 November 1948 wenden tot
de voorzitter van de naastbij gelegen af
deling van de Nationale Federatie der
politieke gevangenen.
De frontstreeprente.
De houders van een frontstreeprente,
ouder dan 65 jaar, hoeven geen enkele
formaliteit te vervullen om de verdubbe
ling dezer rente te bekomen. De verho
ging van de rente wordt van ambtswege
verleend. De aandacht wordt er op ge
vestigd dat de verhoging van de rente
niet overdraagbaar is.
Het vierjaarlijks kunstsalon 1948.
De Koninklijke Vereniging voor Scho
ne Kunsten organiseert dit jaar, van 25
September tot 17 Óctober 1948, in het
Paleis van Schone Kunsten te Brussel,
het vierjaarlijkse salon 1948. De kunste
naars, die aan het salon wensen deel te
nemen, worden verzocht zich schriftelijk
voor 15 Augustus te wenden tot de heer
Pierre Paul Hamesse, Jef Lambeauxlaan
29, St Gillis te Brussel.
Congres van handelsreizigers.
Het tweede congres van handelsreizigers
zal te Luik gehouden worden van 9 tot
en met 12 September. Talrijke vraag
stukken betreffende de belangen, de rech
ten en de plichten van de handelsrei
zigers zullen er besproken worden. Na
dere inlichtingenKazernestr. 25, Brus
sel-Zuid. Telefoon1185 99.
Festival te Edinburg.
Het tweede Festival voor Muziek en
Dramatische Kunst van Edinburg vangt
op 22 Augustus a .s. aanhet zal een
wereldcentrum voor muziek en drama
zijn. Liefhebbers van muziek en drama
tische kunst uit alle werelddelen zijn
reeds bij duizenden op weg naar de
EN TOCH ALLES KOEL EN FRIS, DANK ZIJ DE
De ijskast die voldoening geeft
De ijskast met 5 jaar waarborg
Wij hebben een model voor:
HET HUISHOUDEN
DE WINKEL
DE HOEVE...
In voorraad bij de Firma
Vandenpeereboomplaats 7 leperstraat 5
IEPER POPERINGE
Tel. 249 Tel. 94
(784)
Schotse hoofdstad, om deze grote gebeur-
tenis bij te wonen.
I
Het begin of het einde.
Dit is de titel van een nieuwe film. die
thans gedraaid wordt over het ontstaan
en het wezen van de atoomenergie. De
titel is ontleend aan een spreekbeurt van
president Truman, die getuigde dat de
atoomenergie werkelijk als het begin of
hei einde van de huidige generatie kan
beschouwd worden.
Valse dollarbiljetten in Europa.
De Amerikaanse geheime dienst heeft
in een verslag meegedeeld, dat zij in 1947
de hand heeft weten te leggen op een
groot aantal valse dollarbiljetten tot een
totaalwaarde van 3 millioen dollar. Meer
dan twee derden hiervan was in Europa
gedrukt.
Presidentsverkiezing in Panama.
Domingo Diaz Arosena is officieel uit
geroepen tot president van de republiek
Panama. Hij werd gekozen met 78212
stemmen, terwijl zijn tegenstander, Ar-
nulfo Arias er 75 848 heeft behaald. Aro
sena 'treedt op 1 October in functie.
Onderzoek naar een meteoor.
Op 12 Februari 1947, is in het gebied
van Siberië, in de bergen ten Noorden
van Wladiwostok, een reusachtige meteoor
neergekomen. De Russische geleerden heb
ben thans verslagen gekregen over deze
gebeurtenis van bijna 300 personen, die
in de dorpen in dit gebied wonen. Deze
verklaarden eenparig, dat de staart van
de meteoor, die 4 tot 5 seconden zicht
baar was, helderder was dan het zon
licht. De val van de meteoor ging ge
paard met een snorrend gerucht, dat bin
nen een straal van 200 Km. gehoord werd.
Toen de meteoor de dampkring binnen
kwam steeg zijn temperatuur zodanig dat
hij uiteenspatte en als een regen van
scherven neerstortte. De expeditie heeft
257 van deze brokstukken, waarvan som
mige twee ton wegen, verzameld en heeft
meer dan 200 kraters gevonden, waar
van sommige een middellijn van 30 meter
hebben.
Toch een tunnel onder het kanaal.
Bij de Franse nationale vergadering
werd een voorstel ingediend om in sa
menwerking met Groot-Brittannië een
tunnel onder het kanaal te graven. Het
plan, waarvan de heer Paul Reynaud, de
huidige minister van Financiën, een der
ondertekenaars is, voorziet in werkzaam
heden, die zich over 5 jaar uitstrekken
en waarvan de kosten 200 millioen frank
per jaar voor elk land zouden bedragen.
Aardschok in Australië.
Een hevige aardschok, zoals te Adelaide
sedert 1902 niet meer was voorgekomen,
heeft de huizen van deze hoofdstad ge
durende twee minuten doen schudden.
Amerikaanse toeristen naar Europa.
Het Amerikaans departement van Han
del heeft bekend gemaakt, dat na uit
werking van een nieuw plan de Ameri
kaanse toeristen, zich met hun dollars
even gemakkelijk naar West-Europa zul
len kunnen begeven, als zij van de ene
Amerikaanse staat naar de andere gaan.
Studiebeurzen voor Canada-
Volgens een mededeling van de UNESCO
worden voor de kunstenaars, professors
en technici uit een vijftiental verwoeste
landen, 64 studiebeurzen beschikbaar ge
steld, ter waarde van 182.000 dollar. De
rechthebbenden op studiebeurzen zullen
van gratis reis en verblijf van 6 maand
genieten.
De groei van de luchtvaart.
Volgens de laatste officiële statistie
ken. bedroeg het aantal afgelegde vlieg-
mijlen van de drie Britse luchtvaart
maatschappijen gedurende de maand
April 25,7 t. h. meer dan in de overeen
stemmende maand van het vorige jaar.
Het passagiersverkeer nam met 39 t. h.
toe, het vrachtvervoer met 76.4 t. h. en
het postverkeer met 19.7 t. h.
De opvallende toename van de vrach
ten vervoerd door de British Overseas
Airways Corporation (100,5 t. h.) wordt
gedeeltelijk toegeschreven aan de inleg
ging van vrachtdiensten in de lijnen op
Australië en Zuid-Afrika.
TOffliSIlSGHEKROnttK-
Binnenlandse
Premielening 1938
TREKKING VAN 5 AUGUSTUS 1948
De uitslag van de 118e trekking van de
Binnenlandse Premielening 1948 luidt
250.000 fr. reeks 256 840.
20 loten van 25.000 fr.
102 768 114.928 115.564 115.710 117 803
132.295 156.443 166 055 169 499 186085
186 729 187.549 189 092 204.810 214.648
288.060 243 574 254.923 265 366 286 240
Laten wij vandaag de steven richten
naar het Westen en. over Poperinge,
Steenvoorde en Kassei de schone stad
van Artesië, St Omer, of zoals de Vla
mingen haar noemen. St Omaars, berei
ken.
O, het is geen wereldberoemde stad.
geen moderne luxestad van duizenden
inwoners, die het jachtige moderne leven
leiden. Neen. het is een oude stad van
ietwat meer dan 20.000 inwoners, maar
met zulk een sterke aantrekkingskracht,
met een waas van vroomheid op de ge
zichten van haar mensen en met een schat
van verweerde huizen en monumenten-
Daarom is ze ons lief, en wie haar be
zocht met tijd zal er altijd willen weer
keren.
St Omaars, het oude Sithiu, ligt slechts
op 50 Km. van leper en kan dus voor de
automobilist, het doel zijn van een zon-
daguitstap. Voor de fietser kan zij een
halte zijn op een twee- of driedaagse tocht
in het schone land van Frans-Vlaanderen
en Artesië.
De stad werd gesticht in de 7e eeuw,
toen er reeds een burcht bestond. St
Omaar, bisschop van Terwanen had de
heer van de plaats, Adroald, bekeerd, en
kreeg van hem uitgestrekte landerijen.
Op de hooggelegen plaats bouwde St Omaar
een klooster van Bènedictijnen, en op de
laaggelegen gronden, aan de oevers van de
Aa, ontstond eveneens een abdij, die de
naam kreeg van St Bertinus, een van de
medebroeders van St Omaar.
De oude plaats Sithiu "werd reeds in de
Xle eeuw St Omaars genoemd naar de
naam van haar klooster. In de volgende
eeuw kreeg zij belangrijke keuren, die
haar tot stad verhieven en van die tijd
af werd zij een belangrijk centrum in
Artesië. Maar zij lag aan de grens van
de Nederlanden, waartoe zij behoorde. En
daarom werd zij steeds het mikpunt van
de vorsten en koningen. In twee eeuwen
tijds veranderde zij zeven maal van mees
ter Ten slotte werd zij, ten tijde van Lo-
dewijk XIV, na de belegering door de
Hertog van Orléans, in 1677, definitief
bij Frankrijk ingelijfd. Die annexatie
werd bekrachtigd door het Verdrag van
Nijmegen.
Van de prachtige abdij van St Bertinus
blijft er, helaas, niet veel meer overEen
hoge toren van bijna 60 m. hoogte be
heerst nog de stad. Vroeger kon men de
toren beklimmen meer dan 300 trap
pen hoog maar sedert vele jaren reeds
is zulks niet meer mogelijk, om wille van
het grote gevaar dat er aan verbonden
is Enkele muren van de oude kerk blij
ven er nog bewaard.
Helemaal, aan de andere zijde van de
stad, in het hoge gedeelte, ligt de prach
tige O. L. Vrouwkerk, kathedrale kerk
van St Omaar, en een der merkwaardig
ste van heel het Noorden. Vier prachtige
portalen geven toegang tot de kerkbo
ven een er van rijst de 50 m. hoge toren
op100 m. lengte heeft het schipde
kerk is 60 m. breed en 23 m. hoog.
De kerk is een kruisvormige kathedraal,
met een deambulatorium, d. i. een koor-
ommegang verder heeft zij drie beuken
en om de kerk heen talrijke mooie ka
pellen. Het is niet mogelijk over de rijk
dommen van deze kathedraal uit te wei
den wij willen alleen wijzen op het or
gel en de heerlijke graftombe van St
Omaar, het mausoleum van Eustache de
Croy( dit alles in de hoofdbeuk. Dan zijn
er al de merkwaardige kapellen, elk een
juweeltje op zich zelf. En om te eindigen
het onvergelijkbaar mooie beeldhouw
werk, voortkomende van de in 1553 ver
nielde kerk van Terwanenle beau
Dieu de Thérouanneschitterend beeld
houwwerk uit de 13e eeuw.
Maar ook hiermede is het bezoek aan
St Omaars niet voleindigd. Nog een paar
kerken wachten er ude St Denijskerk en
de Eglise du St Sépulcre de H. Graf
kerk. En hebt ge nog tijd over dan zal
het rijke museum u nog heel wat kunst
genot verschaffen, want het bevat merk
waardige stukken, vooral van Vlaamse
schilders.
St Omaars, een kunststadbouwkunst
en beeldhouwkunst voor wat betreft de
kerkenschilderkunst in haar prachtig
museum.
Stad van stemmige oude huizen en ge
veltjes, stad waarvan iemand eens ge
schreven heeftC'est une ville de si
lence, de pensée, de prière, et dans cette
atmosphère grise et mystique, les .cloches
jettent tour a tour leurs espoirs. leurs
plaintes. leurs regrets et leurs pleurs.
(Een stad van stilte, van overweging, van
gebed, en in die grijze en mystieke atmos
feer werpen de klokken om beurten hun
verwachtingen, hun klachten, hun spijt en
hun geween.) VIATOR.
Verwoeste Gewesten 1922
EEN PREMIE VAN 250.000 FRANK
Dinsdag had de 303e trekking plaats
van de lening van de Verwoeste Gewes
ten 1922.
Zijn betaalbaar met
250.000 fr.3549 nr 19.
100.000 fr.3549 nr 1 en -9.
312.50 fr.de andere nummers van die
reeks en die van de reeksen 139 197 en
87.533.
Lening tot Wederopbouw
EÉN PREMIE VAN 5, EEN VAN 2
EN EEN VAN 1 MILLIOEN FRANK
Zaterdag had te Brussel de 36e trek
king van de Lening voor Wederopbouw
plaats.
Zijn betaalbaar met:
5.000.000 fr.: reeks 3407 nr 579.
2.000-090 fr.: reeks 2703 nr 259
1.000.000 fr.reeks 1093 nr 7.
1.000 fr. elkde andere nummers van
die reeksen.
VAN 15 TOT 21 AUGUSTUS 1948
NAAMDAGEN.
Zondag 15 Aug.Maria.
Maandag 16 Aug Rochus, Hyacinthus.
Dinsdag 17 Aug.Bertrand, Rogaat.
Woensdag 18 Aug.Helena.
Donderdag 19 Aug. Ludo.
Vrijdag 20 Aug.Bernard, Samuël.
Zaterdag 21 Aug.Anastasius, Privatus.
BIZONDERE DAGEN.
15 AugustusO. L. Vrouw Hemelvaart.
Deze dag is gewijd aan de verheer
lijking van Onze Lieve Vrouw en aan de
Moederin het algemeen. Heden viert
de liturgie het zalig afsterven van Maria,
die zo zegt de gehele katholieke tra
ditie niet alleen met haar ziel, maar
ook met haar lichaam ten hemel werd
opgenomen.
16 AugustusRochus. patroon der
kaarders en plafonneerders.
MAANSTANDEN.
Volle Maan 19 Augustus te 18 u. 32 m.
IN'DE NATUUR.
17 Aug. De leeuwerik trekt voorbij.
18 Aug-Datum waarop te Ukkel in
1892 de grootste temperatuur werd vast
gesteld (35° 3).
21 Aug.: De peren zijn-rijp
22 Aug. De noten zijn rijp.
VOLKSE WEERKUNDE.
15 AugustusMaria Hemelvaart brengt
gewoonlijk verandering van weer mee.
HERDENKDAGEN.
15 Augustus
1582De Geuzen te Brugge c Op On
ze Vrouw half Oegst ,1582vertelt
de Brugse kleermaker Willem
Weydts in zijn dagboek. zoo dede
zijn Altesse Due d'Alengon eene
zingende messe doen, met zeer
scoone musica ende met schal
meien het gemeente was zeer ge
vierd om deze messe te hooren,
want men in Brugge door de in
val der Geuzen in drie jaar gee
ne gedaan hadde. Op den 16den
dag van Oegst 1584. dit point be
hoorde voorengesteld te wezen, zoo
was gedregen de eerste processie
generaal binnen Brugge, zeer de
voot daar waren wel vijfhonderd
toortsenzij was gedregen om het
welvaren van den lande en daar
ging zooveel volks mede dat het
gruw was om ziene. Ondertusschen
waren de geuzen zeer gekweld dat
zij mosten scheen van huizen, ren
ten ende lande, ende mosten op
brengen alle geestelijke goederen,
die nog in wezen warenzij wa
ren hieromme zeer kwaad.
1795
1850
16 Augustus
1834Geboorte te Harelbeke van Peter
Benoit. Hij gaf reeds vroeg blij
ken van een ongemene aanleg voor
de muziek, bezocht van 1851-1855
het conservatorium te Brussel, be
haalde de prijs van Rome en kwam
daardoor in de gelegenheid elders
zijn studiën voort te zetten. Hij be
gaf zich eerst naar Duitsland en.
vervolgens naar Parijs. In zijn va
derland teruggekeerd werd hij de
opwekker van de nationaal-Vlaam-
se muziekbeweging en van 1867 di
recteur van de verruimde en op
zijn eis vervlaamste muziek
school te Antwerpen.
Benoit behoort tot de Vlaamse Ro
mantiek en is tot dusver wel de
meest populaire Vlaamse toonkun
stenaar. Hij heeft het volk Vlaam
se liederen leren zingen. Zijn mu
ziek verraadt naast populaire eigen
schappen tevens kentekenen van
een geniaal temperament.
Hij overleed 8 Maart 1901 te Ant
werpen.
17 Augustus
De Vertegenwoordigers van het'
Franse Volk verkondigen de vrij
heid van de scheepvaart op de
Schelde.
18 Augustus
Overlijden van Honoré de Balzac.
Frans schrijver en, naar veler me
ning, de grootste romanschrijver
uit de wereldliteratuur. Hij ont
plooide een ongeëvenaarde werk
zaamheid en schreef behalve enige
drama's, een verzameling romans,
schetsen en verhalen, die hij sa
menvatte onder de titel Comédie
HumaineIn het analyseren en
schetsen van de hartstochten van
de mens heeft hij zijns gelijke niet
en een van de hoge kwaliteiten van
zijn werk ligt in de milieu-schilde
ring rond zijn personen. Hij was
gewoon zijn werken zoveel moge
lijk aan één stuk door te schrijven,
vaak met opoffering van maaltij
den en nachtrust.
19 Augustus
1662Dood te Parijs van Blaise Pascal-
Frans wiskundige en wijsgeer. Zijn
brieven tegen de Jezuïeten zijn be
roemd. In zijn laatste levensjaren
hield hij zich bezig met het plan.
om door een uitvoerige apologie
van het openbaringsgeloof de stel
lingen der vrijgeesten te weerleg
gen. doch zijn dood belette de vol
tooiing van dit werk. Ook zijn
meetkundige en wiskundige studies
zijn van belang.
20 Augustus
1908 De Belgische Kamer van volksver
tegenwoordigers doet met 85 stem
men tegen 55 en negen onthoudin
gen uitspraak over de overname
van de Onafhankelijke Congostaat-
21 Augustus
1798 Geboorte te Parijs van de geschied
kundige Jules Michelet, overleden
in 1874 (O -P.)
