40 jaar geleden werd Congo Belgische Kolonie WERELDGEBEUREN een 7 ONAFHANKELIJK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VOOR HET ARRONDISSEMENT YPER 1e JAARGANG Nr 46 PRIJS 2 Fr. ZATERDAG 23 OKTOBER 1948 BESTUUR EN REDACTIE: 34, BOTERSTRAAT. YPER T<aL Postcbeckrek. 4«1.73 (L. DUMORTIER) VERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDAGS Een historisch feit De daad van een groot vorst. Een woordje historiek. De Conferentie van Berlijn (1884). Een belofte voor de toekomst. Bééü ,f^:7 PAS VERSCHENEN Snoeck's Almanak 5 Fr. Snoeck's jeugdalmanak 10 Fr. Snoeck's Grofe Almanak 20 Fr. te verkrijgen ter Drukkerij DUMORTIER 34, Boterstraat - IEPER HELDENHULDE ALLERHEILIGEN WegwijzerVandenpeere boomplaats, Grote Markt. Mee- nenstraat, M. Frenchlaan en Kerkhof. HET YPERSCH NIEUWS ABONNEMENTSPRIJS EEN JAAR 160 FR. Deze week, Maandag 18 Oktober was het 40 jaar geleden, dat ons land in het bezit kwam van zijn kolonie, Congo. Een groot koning, Leopold II, die een ruime blik had op de toekomst, had daarmee een levenswerk tot een goed einde gebracht. Dit was echter niet zonder slag of stoot gegaan, want groot waren de moeilijkheden, ontelbaar de hinderpalen en daarbij diende nog afgerekend te worden met een volkomen onbegrip vanwege het eigen volk, waarvan hij de ko ning was. Een onverzettelijke wilskracht, ge paard gaande met een grote behen digheid, overwon al deze moeilijk heden, zodat we thans fier mogen zijn op onze kolonie, die de mooiste parel aan het worden is, in de kroon van ons land. Van een geschenk, dat bijna met tegenzin aanvaard werd, is Congo een rijke bron van inkomsten geworden, die menige grote Staat ons benijdt. Bij de herdenking van dit heugelij ke feit, past het aan een weinig his toriek te doen. Dit onmetelijke grondgebied, tach tig maal groter dan België, bleef tot in de tweede helft van de negen tiende eeuw, een bijna volledig on bekend gebied. Wel had een Portu gees DIEGO CAM in 1485 de mon ding van de Congostroom ontdekt, maar daarbij was het dan ook ge bleven. De Engelse Afrikareiziger LIVING STONE deed het eerste baanbrekend werk. Hij ontdekte het Ngami Moe ras, de Victoria Val, de bronnen van de Congostroom, het Njassa Meer, om daarna spoorloos te verdwijnen. STANLEY, een Engelse berichtge ver, werd daarop uitgezonden door twee grote New-Yorkse dagbladen, ten einde Livingstone op te sporen, waarin hij ook gelukte. In 1874 vertrok Stanley uit Zanzi bar, voer de Congostroom af en be reikte in 1877 na een reis van 999 dagen de Westkust. Engelsman zijnde meende hij in zijn land steun te vinden voor een gebeurlijke aanhechting van het ge bied dat hij kwam te doortrekken, doch hij werd er uiterst koel ont vangen. Daarover deels teneergeslagen stel de hij zich ter beschikking van Leo pold II, die op koloniaal gebied blijk gaf van een meer dan matige belang stelling. Zogezegd om het bekken van de Congostroom in studie te nemen, doch meer om dit gebied te an nexeren stichtte Leopold II het Stu diecomité van de Bovencongo», dat in het grootste geheim een belang rijke expeditie uitrustte, die onder leiding van Stanley de Congo-mon- <hng invoer en ondanks ongehoorde moeilijkheden (o. a. de watervallen in het Kristalgebergte) doordrong tot aan de Stanleypool. Zijn medewerkers Hanssens. Van Gèle eu Coquilhat trokken van daar uit verder en begonnen de verovering van het Congogebied. daar Stanley, door ziekte gedwongen, tijdelijk naar Europa moest terugkeren. Daar men in de grote landen, o. a. frankrijk, Engeland en Portugal, zijn ijverzucht liet uitschijnen over deze gebieden besloot Leopold II aan zijn actie een politiek karakter te geven, z°dat het Studiecomité de Inter- aationale Vereniging van Congo Werd (1882). Stanley vertrok opnieuw in 1883 en sloot met de inlandse hoofden tal \ar. overeenkomsten, zodat de heer schappij over dit gebied feitelijk ge vestigd was. Er bleef dus alleen nog over, zich door de grote mogendheden te laten erkennen. Toen alles scheen te zullen slagen, kwamen plots moeilijkheden opda gen. Portugal liet historische rech ten gelden op de monding van de Congostroom en beriep zich op de ontdekking van Die^o Cam. En En geland zegde daarbij zijn steun toe. Dit bleek een zware handicap te zul len worden, daar men daardoor de uitweg naar zee verloor. Bismarck, de ijzeren kanselier, die echter begerig uitzag naar Oost- Afrika en die een uitbreiding van macht van Engeland in Afrika vreesde, kwam tussenbeide en beleg de in 1884 de CONFERENTIE VAN BERLIJN, om de kwestie van het Congobekken te regelen. Daar Amerika reeds vroeger de Internationale Vereniging van Con go» had erkend en Frankrijk even eens zijn steun had toegezegd, maak te Leopold II handig gebruik van deze Conferentie om de ONAFHAN KELIJKE CONGOSTAAT te doen erkennen. Leopold II werd daarbij erkend als Staatshoofd. Zo kwam hij ten persoonlijken ti tel in het bezit van een onmetelijk rijk. Met slechts enkele medewerkers werd de reusachtige taak aangevat, dit verre land te regeren en te laten renderen. Daar men vooral met geldelijke moeilijkheden te kampen had, werd een rubberstelsel ingevoerd, dat de inboorlingen verplichtte rubber en ivoor in grote hoeveelheden te leveren. Dit ging echter met grote misbruiken en gewelddaden vanwege de ambtenaren gepaard, zodat dit in het buitenland weerslag vond. En deze feiten werden gretig aangedikt, vooral in Engeland. Leopold II stelde daarom een on derzoekscommissie aan, die de ge wraakte misbruiken moest nagaan. Het resultaat ervan was dat ver scheidene hervormingsdecreten het licht zagen, die de bestaande mis bruiken afschaften. Intussen had de jonge Staat met een voortdurend geldgebrek af te rekenen, en Leopold II besteedde er bijna gans zijn persoonlijk fortuin aan. Weldra werd men gedwongen in België financiële medewerking te zoeken, bij middel van loterijlenin gen, o. a. ook voor de spoorweg Ma- tadi-Leopoldstad. Ten einde een nieuwe lening te verkrijgen vermaakte de koning in 1889 zijn grondgebied per testament aan België, met mogelijkheid van overname vóór zijn dood. Doch toen men enkele jaren later voorstelde de Vrijstaat door België te laten overnemen, stemde Leo pold n niet toe, daar hij eerst wilde dat het grondgebied productief werd. In België werden er echter meer en meer voorstanders voor een over name gevonden en tengevolge van talrijke aanvallen uit het buiten land, nam het Parlement het initia tief het persoonlijk regime af te schaffen. Na talrijke debatten en onderhan delingen gaf de koning toe en zo werd op 18 OCTOBER 1908 de Congo- Staat een Belgische Kolonie. Dank zij het werk van koene pioniers, ging de kolonisatie met grote schreden vooruit. Langzaam maar zeker, werden de grote rijk dommen die Congo inhoudt, te voor schijn gehaald, zodat we nu reeds (Zie vervolg onderaan volg. kolom) Woensdag. 20 Oktober 1948. WESTERSE HOUDING IN ZAKE ^DE BERLUNSE CRISIS. In de Veiligheidsraad wil het nog steeds niet vlottende verstandhouding tussen de Amerikanen en de Russen verbetert er nog geenszins op Thans heeft Sir Alexander Cadogan. de Engelse afgevaar digde, namens de drie Westerse landen meegedeeld, dat zij geen onderhandelin gen met de Sovjet-Unie over Duitsland zouden voeren, zolang de blokkade van Berlijn niet opgeheven werd. Rusland schijnt echter, na zes maanden blokkade van Berlijn, nog niet in het ge ringst geneigd zijn houding tegenover de Westerse mogendheden te wijzigen Wel integendeel, de Russen hebben thans be kend gemaakt, dat alle voor Berlijn be stemd verkeer, dat gébruik maakt van de hoofdwegen naar de Duitse hoofdstad, langs de Russische sector van Berli.n moet gaan. Door deze maatregel wordt West-Berlijn vrijwel geheel van het om liggende Russische bezettingsgebied afge sloten. Bestuurders van alle voertuigen moeten stilhouden, en alle levensmiddelen boven de 5 kilo, bestemd voor de westelijke sectoren, worden in beslag genomen. GEDULD IS HET WACHTWOORD. Tijdens een rede voor de American Legionverklaarde President Truman, dat in het verleden meer dan één ern stige crisis werd opgelost, zonder een toe vlucht te nemen tot oorlog. Geduld is het wachtwoord verzekerde hij. De Verenigde Staten zullen hun best doen om de huidige mist van wantrouwen te doen opklaren en niemand uitdagen, verklaarde hij verder. Liever zou ik heb ben dat de wereldvrede is gevestigd, dart, president te blijven. Hij legde er nochtans de nadruk op. dat zijn land een vastberaden houding zal blijven aannemen, en nooit te vinden zal zijn voor een vergelijk als dat van München. OM EEN DERDE WERELDOORLOG TE VERMIJDEN. Meer en meer stemmen klinken thans op. om op zijn vlugst over te gaan tot het tot stand brengen van een stevige Unie van West-Europa De heer Paul Hoffman, beheerder van het Marshallplan, ver klaarde nu ook aan een Amerikaans dag blad dat geen enkele aanvaller een oor- Jog zou durven ontketenen tegen een Unie van West-Europa met Noord-Ame- rika. Een dergelijke unie is het beste middel om een derde wereldoorlog te vermijden, voegde hij er aan toe. Nooit te voren had de heer Hoffman zo krach tig zijn goedkeuring gehecht aan het ontwerp van een Atlantisch pact, dat een defensief verbond tussen West-Europa enerzijds en de Verenigde Staten en Ca nada anderzijds zou verzekeren DE FINANCIERING VAN DE WESTERSE DEFENSIE. Zondag zijn de vijf ministers van Fi nanciën van de Westerse Unie te Parijs het eens geworden, om de problemen, wanneer die mochten rijzen, aan de Ad viserende Raad der Vijf voor te leggen. Het luidt verder, dat alvorens men over de financiering kan beraadslagen, de ver dedigingsplannen eerst nauwkeurig moe ten uitgewerkt worden. De voorlopige financiering echter van de generale Staf dec Vijf. zal door bizondere akkoorden worden geregeld DE KOSTEN DER MILITAIRE PARAATHEID. President Truman heeft echter wel cij fers opgegeven van wat de militaire pa raatheid aan de Verenigde Staten in 1949 zal kosten. Op een persconferentie ver klaarde hij. dat de begroting van de de fensie toekomende jaar 14 milliard en 400 millioen Dollar zal bedragen. Reken even uit wat dat in Belgische frankskes be- bonden opdracht ontvingen, om in de ha vens, op de aankomst van kolen uit het buitenland nauwkeurig toe te zien IN PALESTINA WERD AAN BEIDE PARTIJEN BEVEL GEGEVEN TOT HET STAKEN VAN HET VUUR! Dr. Ralph Bunche. de nieuwe waar nemende bemiddelaar in Palestina, die Graaf Bernadotte opvolgde, gaf in de veiligheidsraad van de UNO een uiteen zetting over de toestand in Palestina. De Raad keurde met 9 stemmen tegen 0. twee onthoudingen (Rusland en Oekrajiena) de voorstellen van Dr Bunche goed en gaf aan de Joden en de Arabieren het bevel onmiddellijk het vuren te staken, in het gebied van Negeb. in Zuid-Palestina. Uit gezaghebbende bron wordt meegedeeld. Amerikaanse troepen belast met het bewaken der bezette Duitse steden, volgen (hans een leergang, waarin hen op een maquette getoond wordt, hoe zij mogelijke troebelen kunnen ontzenuwen. draagtIn 1947 was er voor de landsver dediging 151 milliard uitgetrokken, en de totale begroting bedroeg toen slechts 42.6 milliard, dus ruim één derde ging aan landsverdediging in Vredestijd I IN FRANKRIJK IS DE TOESTAND WEINIG BEMOEDIGEND. In Frankrijk gaat het evenmin zoals het hoortImmers ofschoon de werkher vatting op ruimere schaal werd hervat en men veronderstelt, dat deze weldra algemeen zal zijn, is de toestand in de Franse kolenbekkens weinig gunstig Op verscheidene plaatsen kwam het nu zelf tot incidenten tussen stakers en politie. Vooral in Midden Frankrijk wordt ge vreesd voor zeer ernstige schade aan de mijnen, ingevolge de moerassige aard van het gebied. Ook in het Noorden is de toestand voor de bevolking weinig be moedigend. Daar de gasverdeling er werd stopgezet, konden de bakkerijen geen brood meer leveren. De meeste steden moeten het nu zonder electriciteit en wa ter stellen. In de metaalnijverheid en bij de spoorwegmaatschappij werden maat regelen getroffen tot het inrichten van een sympathiestaking, terwijl vertegen woordigers van de kommunistische vak- Voor de opening van een zitting, onderhoudt dhr. Dr. Philip Jessup, Amerikaans afge vaardigde (links), zich met de Belgische afgevaardigde, dhr. Fernand Van Langenhove. kunnen getuigen dat onze kolonie weldra een voorname, om niet te zeg gen de voornaamste bron van in komsten. zou kunnen worden. Vooral gedurende de laatste oor log. dank zij haar bevoorrechte po sitie, boekte de kolonie een grote vooruitgang, zodat we nu terecht fier mogen zijn op het werk van onze grote koning Leopold n. die zijn land met een prachtige kolonie be giftigde. dat de voorlopige regering van Israël be reid is de beslissing van de Veiligheids raad te aanvaarden en het bevel tot het sta Ken van het vuren te geven, zodra zij hiervan officieel in kennis is gesteld. HOUDING TEGENOVER HET FRANCO-SPANJE WORDT GEWIJZIGD Wie de jongste filmactualiteiten, die in de Belgische cinema's vertoond worden, zag, zal het opgevallen zijn dat er nu weer taferelen uit Spanje in voorkomen en dan nog wel sympathieke. Toen wij die zagen, maakten wij ons onmiddellijk de gevolgtrekking Hola Er verandert wat in de internationale houding tegen over SpanjeDe Westersen kunnen Span je gebruikenEn inderdaad, nu staat het reeds in de grote kranten te lezen, dat de ambassade der Verenigde Staten te Madrid Spanje uitgenodigd heeft tot deelneming aan de internationale visse rijconferentie, die in Januari te Washing ton plaats heeft. Wanneer men eens sa men over het vissen begint te praten zal de vriendschap niet lang meer uit blijven Het Spaanse blad Puebloschrijft in zijn commentaar op het feest van de Spaanse wereld Het Spaans-Ameri kaans blok, dat het onze is en steunt op rassen-, geloofs- en taalgemeenschap, is reeds een politieke werkelijkheid- Het heeft een eigen physionomie ten opzich te van de andere blokken in de wereld. Daarom konden wij, bij de opening van de derde algemene vergadering van de UNO, het ontstaan mededelen van een derde blok, het Spaanse, dat geheel ver schillend is van de Russische en Angelsak sische blokken en reeds zeer invloedrijk is. in de internationale politiek». Dit is, internationaal bekeken, werkelijk een nieuw geluid, waarmede in het toe komstig wereldgebeuren rekening zal moe ten gehouden worden. Immers, men mag geenszins uit het oog verliezen, dat de Socialistische internationale dit geens zins goedkeurend zal aanvaarden en er wel integendeel zal tegen reageren. SPECTATOR. STAD YPER De Burgemeester heeft de eer zijn Medeburgers en al de Maatschappijen der Stad uit te nodigen tot de die op te 11 uur zal plaats grijpen. Vergadering te 10.45 u. op de Vandenpeereboomplaats. leper, de 18 October 1948. De Burgemeester, J. VANDERGHOTE.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersch nieuws (1929-1971) | 1948 | | pagina 1