VI. ABDIJEN IN ONS LAND
HET YPERSCH NIEUWS Biz. 1# 27-11-1948
SPIJSKAART VOOR DE GANSE WEEK.
ZONDAGGevulde Aardappelcroquetjes
Ossenstaartsoep Kalfsco te letten
Witloof Gekookte Aardappelen
Griesmeelkoekjes.
MAANDAG: Gebakken Spek Savoye
kool Gekookte Aardappelen
Appelen in de oven.
DINSDAG: Mosselen Frites Fruit
WOENSDAG: Varkensvlees Gestoofde
Prei Gekookte Aardappelen
Havermoutpap
DONDERDAGRunderlever Spruitjes
Gekookte Aardappelen Choco
ladepudding
V R1JDAGGevulde Schelvis Aard
appelpuree Fruit.
ZATERDAG Stamppot van Zuurkool
met Aardappelen en Worst Karne
melk pap.
VOOR DE LEKKERBEKKEN.
Gevulde Aardappelcroquetjes. Beno
digd: 250 gr. varkensgehakt. 5 sardines
2 uitjes. 3 beschuiten, een ei. een paar
lepels zure room of wat citroensap en
water, wat peper en zout, vet of boter.
BereidingVan de benodigheden (be
halve het vet of de boter) balletjes of
rolletjes makenze omwikkelen met
aardappelpuree, dan door eiwit en be
schuit halen en ze in kokend kalfsvet.
of half boter en vet bakken.
Griesmeelkoekjes. Benodigd200 gr.
griesmeel. 1 liter citroen- of vanillemelk.
25 gr. boter, 100 gr. suiker. 75 gr. ge
stampte of gemalen amandelen. 2 eieren
wat koekjes, frituurvet.
BereidingDe griesmeel met wat zout
in de kokende citroen- of vanillemelk
gaar kokendaar de boter. 50 gr. sui
ker, de amandelen en de eierdooiers met
het stijfgeklopte eiwit bijvoegen. Hieruit
na bekoeling, koekjes steken of er rolle
tjes van makenze dubbel paneren en
ze in de koekepan met ruim boter, of
als fritures in kokend kalfsvet of reuzel
en boter lichtbruin bakken ze bestrooien
met poedersuiker en garneren met con
fituur, er wijn bij geven of de koekjes
opbrengen met vruchtenmoes-
Gevulde Schelvis. Benodigd1 stuk
schelvis, 1 sjalot. 100 gr. kampernoelies.
100 gr. broodkruimels. 1 lepel gehakte
peterselie, 1 ei, wat boter en brood-
meel. kruiden
WerkwijzeHet fijngehakte sjalotje,
de kampernoelies, enige ogenblikken in
boter laten stoven. Hierbij de broodkrui
mels. gehakte peterselie en het ei men
gen. Als men er over beschikt is het
aan te raden er wat gepelde garnalen
en uitgedane mosselen in te vermengen
De nodige kruiden bijvoegen, goed be
werken en er de buikholte van de ge
wassen schelvis mede opvullen. Een
braadschotel of platte pyrexschotel goed
mot- boter bestrijken, de vis er op leg-
i, bestrooien met broodmeel en er'eni-
brokjes boter bovenop leggen. Laten
r worden in een matig warme oven
e bereiding duurt een half uur tot
tinuten. In dezelfde schotel opdienen
lurkool in Stamppot Benodigd
'o zuurkool, 750 gr. verse worst, 50
pek of reuzel (smout), 2 kilo aard
appelen, kruiden-
Bereiding De geblancheerde even op
gekookte groente met de worst en het
spek of reuzel (smout) op de geblan
cheerde aardappelen leggen met wat pe
per. zout en zoveel kokend water, dat
deze ongeveer voor de helft onderstaan
dit eerst goed laten doorkoken, dan lang
zaam gaar stovenvoor het opbrengen
de worst en het spek er uit nemen en
alles goed dooreen stampen, of de worst
nog even opbraden en. zo gewenst, fijn
gesneden door de kool werken.
HET BEWAREN VAN
PROVISIE-VOORRADEN.
Het is lang niet hetzelfde, hoe en waar
wij huisvrouwen, onze voorraden bewa
ren. want door nonchalance en onwe
tendheid kan ook in deze zo heel veel
bedorven worden
Thee. koffie en cacao moeten worden
weggeborgen in goed sluitende metalen
bussen of glazen potten, willen zij hun
geur en smaak behouden. En omdat ze
zo licht vreemde luchtjes tot zich trek
ken. moeten ze op een droge luchtige
plaats worden neergezet.
Een stuk kaas. te groot van omvang
om het in de kaasstolp te bergen legt
men. gewikkeld in een linnen doek, die
gedrenkt is in slappe pekel. Zodra de
doek droog is, bevochtigt men hem op
nieuw.
Heeft men uien opgedaan, dan kan
men die op een droge vloer naast el
kander uitgespreid, neerleggen Biedt het
huis voor een dergelijke manier van
wegbergen geen gelegenheid, dan kun
nen ze worden bewaard in poreuze zakjes
die men in de onmiddellijke nabijheid
van een open raam ophangt Is de uien-
voorraad groot, dan is de eerste manier
aan te bevelen Kleine porties, die men
voor dagelijks gebruik graag dicht bij de
hand wil hebben hangt men in de keu
ken op in een eiernetje. dicht bij het
fornuis.
Citroenen moeten een koel plaatsje
hebben. Is er eentje aangesneden, dan
legt men hem met de open kant naar be
neden in een schoteltje azijn Niet al
leen de schil, maar ook het sap blijft
dan lange tijd bruikbaar.
Meel bewaart men best in een houten
kist. Uit de voorraadkist vult men dan
telkens de meelpot in de keuken, want
de keuken is zelf een buitengewoon slech
te bewaarplaats voor meel, omdat dit
niet alleen waterdamp maar ook alle
geuren tot zich trekt. Meel moet op een
donkere luchtige plaats bewaard wor
den en mag niet zijn blootgesteld aan
de inwerking van zonnestralen. Is men
gewend grote voorraden meel op te doen.
dan loont het de moeite, de meelkist met
zink te laten beslaan en in enige vakken
te verdelen, om de verschillende meel
soorten uit elkaar te houden
Vet mag ook alleen op een koele plaats
worden weggezet, in dichtgedekte stenen
of porceleinen schotels.
Eieren zet men op een rekje. Om het
doorzakken van de dooier te voorkomen,
is het goed. ze nu en dan om te keren,
d w. z- nu eens met de punt, en dan
weer met de stompe kant naar beneden.
Zeep moet koel en droog bewaard wor
den.
Slaolie en petroleum bergt men het best
in donkere kasten, daar zij het zonlicht
niet kunnen verdragen.
EEN BEETJE BELEEFDHEID.
Op de beleefdheid door de telefoon
wordt meestal weinig gelet De mensen
denken schijnbaar, dat. als men elkaar
niet ziet. men ook niét beleefd behoeft
te zijn. Degene, die opgebeld wordt, moet
zijn naam of telefoonnummer noemen.
Het is onbeleefd alleen Hallote roe
pen, daar men dan onnodig tijd van de
ander verknoeit Op de vraag van de op
gebelde Hallo, met wie moet men
in ieder geval zijn naam noemen dik
wijls is er een dienstbode aan de telefoon,
die dan een standje krijgt dat ze niet
naar de naam heeft gevraagd. Bij ver
keerde verbindingen moet degene, die op
belt, zich verontschuldigen, en niet, zo
als meestal gebeurt grof worden Hij is
weliswaar even onschuldig aan de fout
als de ander, maar hij wordt niet in
zijn rust gestoord.
ONS WEKELIJKS PRAATJE.
De Opvoeding van de Zuigeling.
Men heeft natuurlijk wel horen zeg
gen. dat men nooit vroeg genoeg met de
opvoeding van de zuigeling kan begin
nen, maar... deze theorie geldt niet voor
het eigen kindHier spreekt alleen de
liefde, en... de verwondering is later heel
groot, als men het kind de eenvoudigste
begrippen slechts met heel veel moeite
kan bijbrengen. Vooral als een goedme
nende vriendin dan nog zegtJa. als
zuigeling had je hem dat veel vlugger
kunnen aanleren, je hebt hem fputief of
misschien helemaal niet opgevoed.
Men kan zich eenvoudig niet voorstel
len. hoe vlug zo'n kleintje verwend is
en welke last men zichzelf daarmee op
de' hals haalt.
Allereerst krijgt men natuurlijk de dra
ma's met het slapen gaan. Iedere zuige
ling krijgt het op een gegeven ogenblik
in zijn hoofdje eens te proberen hoe zijn
stem klinkt, als iedereen rustig slaapt.
Als men hem niet dadelijk, maar dan
ook direct aan zijn verstand brengt, dat
niemand zich om zijn huilen bekommert,
zal hij dit spelletje oninteressant gaan
vinden en het niet meer herhalen.
Als het kind pijn heeft, dan hoort de
moeder dat dadelijk aan de manier van
huilen en helpt het schepseltje. Maar an
ders mag ze nooit medelijden krijgen en
het kind bij zich in bed nemen. Want dan
zai hij U nooit meer met rust laten. Lie
ver moet men één keer de nachtrust van
de hele familie er aan opofferen, dan
weet de kleine wereldburger meteen
waar hij zich aan te houden heeft. Het
beste is, om het bedje in een andere ka
mer te plaatsen. Men moet er natuurlijk
zoveel mogelijk voor zorgen, dat de bu
ren niets van dit middernachtelijk con
cert te horen krijgen. Is het eigen ge
zin meestal niet erg te spreken over de
storing, vreemde mensen plegen over het
algemeen nog minder begrip te tonen
voor deze doelbewuste zuigelingsopvoe
ding.
Met het eten is het al niet veel anders
De gezonde zuigeling heeft voldoende aan
vijf maaltijden per dag. Is een zesde
maaltijd nodig, dan wordt deze wel door
de dokter voorgeschreven.
Deze vijf maaltijden veroorloven de
zuigeling een ongestoorde slaap van 8
uur te genieten. Onderbreekt men hem
eenmaal, dan bestaat het gevaar dat men
wekenlang zelf niet meer rustig zal kun
nen slapen. Want als de zuigeling een
maal gemerkt heeft, dat zijn schreien
moeder wakker maakt, die dan dadelijk
notitie van hem neemt en hem voedt,
dan zal hij een c nachtwakerworden
die hardnekkig zijn nachtelijk maal
verlangt. In verband met de regelmatige
maaltijden staan natuurlijk het regelma
tig bad en de even stipte wandeling. Van
zelf kiest het kind dan een bepaald uur
voor zijn middagslaap.
Ook met het zindelijk maken kan men
niet te vroeg beginnen. Na iedere maal
tijd moet men het kind verdrogen. Van
af de vierde maand kan men proberen
het boven het potje te houden- Het duurt
altijd nog heel lang voor het kind gaat
begrijpen, wat men met deze verande
ring bedoelt. Zijn ze er eenmaal achter,
dan leren ze betrekkelijk snel zich aan
te kondigen. Consequent zijn van de
moeder is het eerste gebod Het goede
humeur dat merkt de kleine dadelijk
mag niet bedorven worden omdat hij
geen speen kan krijgen, of omdat moe
der standvastig weigert 's nachts met hem
door het huis te gaan wandelen. Heeft
hij het vergeefse van zijn smeken en
huilen ingezien, dan leert hij spoedig te
vreden zijn. met hetgeen wat hij krijgt
Zijn goed humeur keert weer en moeder
heeft een lachend, tevreden kindje.
Het afleren van het duimzuigen eist
een beetje meer geduld. Maar bet loont
wel de moeitewant duimzuigen is een
slechte, onhygiënische gewoonte.
TANTE DINA
(Nadruk, ook gedeeltelijk, rerbedea)
WEEK VAN 28 NOV. TOT 4 DEC.
NAAMDAGEN.
Zondag 28 Nov. Jaak.
Maandag 29 Nov.Radbodus PBilo-
meus.
Dinsdag 30 Nov.Andreas Zosimus.
Woensdag 1 Dec.Elooi.
Donderdag 2 Dec.: Nathalia. Bibiana
Johannes.
Vrijdag 3 Dec.Frans, Franciscus.
Zaterdag 4 Dec.Barbara.
BIZONDERE DAGEN.
Woensdag 1 Dec.Sint Elooi. patroon
der smeden Paardenwijding.
Zaterdag 4 Dec.Heilige Barbara, pa
trones der kannonniers en mijnwerkers.
MAANSTANDEN.
Nieuwe Maan 30 Nov. te 19 u. 44 m.
Eerste Kwartier8 Dec. te 14 u. 57 m
IN DE NATUUR.
1 Dec Begin van de meteorologische
Winter. Van 1 tot 31 December vermin
dert de gemiddelde temperatuur van 1°9.
Dag waarop de barometerdruk in Decem
ber gemiddeld het laagst is (754 mm 7).
VOLKSE WEERKUNDE.
30 Nov.Sint Andries. is de dag waar
op men in sommige streken de aankomst
van de Winter met volgende spreuk aan
kondigt
-- Sint Andries
Brengt de vries.
Bijna alle spreuken in December heb
ben betrekking op de lotdagen. Enkele
slaan op het onweer
Donder in Decembermaand
Belooft veel wind voor 't jaar aan-
l staand.
Winterse donder.
Helse donder.
Tonnerre d'hiver.
Tonnerre d'enfer.
HERDENKDAGEN.
28 November
1650Jan Palfijn, beroemd heelmeester,
wordt te Kortrijk geboren. Over
leden te Gent 21 April 1730
1821 De Onafhankelijkheid van Panama
wordt uitgeroepen.
1937 De Egyptische Eerste-Minister Na-
has Pacha ontsnapt aan een aanslag.
De dader wordt gearresteerd en be
kent tot de organisatie der Blauw-
hemden te behoren.
1940In Nederland worden, onder Duit
se verordening, Joden met een
openbaar ambt ontslagen. Als pro
test hiertegen staken studenten te
Leiden en Delft. Naar aanleiding
hiervan worden de Technische Ho
geschool en de Leidse Universiteit
gesloten.
29 November
1937Generaal Franco wijzigt de Statu
ten van de Spaanse Phalangs.
30 November
1792Overgave van Antwerpen. Eens de
Oostenrijkers te Jemappes verslagen,
gaven de Belgische steden zich beur
telings aan de Fransen over. Ant
werpen hield het langst stand toch
was het ook gedwongen, na enkele
dagen zijn poorten voor de vijand
te openen
1 December
1521 Te Rome overlijdt Paus Leo X (ge
boren in 1475). die de Kunsten en
Letteren beschermde en zijn naam
aan de XVIe eeuw in Italië gaf
1633 Overlijden van Isabella van Spanje
die haar echtgenoot aartshertog
Aalbrecht van Oostenrijk 12 jaar
overleefde. Daar zij geen kinderen
naliet, kwam België terug aan
Spanje.
1923 De Vlaamse romanschrijfster Vir-
ginie Loveling overlijdt te Gent
zij werd te Nevele, op 17 Mei 1836.
geboren.
2 December
1792 Inneming van Namen door de Fran
sen. Generaal Dumouriez verloor
geen tijd om zijn veroveringen voort
te zetten. Drie dagen na de inne
ming van Antwerpen was hij
reeds te Namen, welke stad hij be-
meesterde. om daarna de prinselij
ke stad Luik te veroveren, op 8 De
cember.
3 December
1381 Dood te Groenendaal. bij Brussel
van de Vlaamse Dichter, mystieker
en kloosterling Jan van Ruusbroec.
die heden nog in de wereldlitera
tuur een voorname plaats inneemt.
1812Geboorte te Antwerpen vam de be
faamde Vlaamse romanschrijver
Hendrik Conscience. Overleden 10
September 1883.
1937Overlijden van de Belgische Oud
minister Poullet.
4 December
1642 Dood van Kardinaal Richelieu, ge
boren in 1585 te Parijs. Was ge
heime raadsheer en minister van
Lodewijk XIII
1679De Engelse wijsgeer en materia
list Thomas Hobbes overlijdt te
Hardwich (Engeland) Bekend is
van hem c De menselijke Natuur
1832Spijt de Belgen het verdrag der
24 artikelen hadden ondertekend,
waardoor zij aan Holland een deel
van Luxemburg en Limburg moes
ten afstaan alsook 8.400.000 gulden
tot delging van de Hollandse schuld,
toch weigerde Koning Willem de
citadel van Antwerpen te ontzet
ten- Ook toen hij daartoe order
kreeg van Frankrijk en Engeland.
Toen kwamen de Fransen en En
gelsen er gewapender hand tussen
en na 19 dagen bestorming, moes
ten de Hollanders zich overgeven
De vrede tussen België en Holland
werd eerst in 1839 voor goed ge
sloten
O P.
romsra
Zo zijn we dan in de provincie Lim
burg beland om de abdijen te bezoeken.
Limburg, de uiterste oostelijke provincie
is niet rijk aan abdijen geweest en dat
is gemakkelijk te begrijpen, als we we
ten hoe gedurende eeuwen deze gouw.
met haar uitgestrekte heidevelden, een
echt verlaten streek is geweest, ver van
alle verkeersmiddelen gelegen tenzij in
het zuiden en in de Maasstreek waar de
beschaving al heel vroeg was doorge
drongen.
Drie abdijen van belang zijn er ge
weest en wel die van Aldeneik bij Maas
eik. van Herkenrode bij Hasselt en de
St Trudo-abdij te St Truiden.
Op een goed kwartier ten noorden van
Maatfeik is nog overgebleven de kerk van
dp voormalige abdij van Aldeneik, een
vrouwenklooster van de orde van St Be-
nedictus. en dat gesticht werd in de 8e
eeuw. Deze prachtige kerk is een van de
interessantste romaanse kerken, niet al
leen uit Limburg, maar ook uit ons land.
Het is een romaanse basiliek uit de 12e
eeuw. behalve de toren die uit het begin
der 13e eeuw is.. Zij werd volledig ge
restaureerd tussen 1875 en 1890. Aan
het gewelf hangt nog een prachtig kruis
beeld, omstreeks 1300 gesculpteerd. Varf
de vroegere schat van de abdij wordt in
de parochiekerk van Maaseik een stuk
van buitengewone rijkdom bewaardhet
is het evangeliarum van Ste Harlinde,
werk uit de 8e eeuw en het oudste bij
bels manuscript dat ons land bezit.
Is het nodig hieraan toe te voegen dat
Maaseik ook een net stadje is aan de boor
den van de Maas. met een werkelijk ty
pisch aangezicht, vooral door de prach
tige markt, beplant met de dubbele rij
oude linden. Ook de Maasvallei in de
richting van Maastricht is zeer mooi en
zal onze mensen stellig bekoren.
Eens te Hasselt richten wij onze stap
pen naar Kuringen, op 3 km. van de stad
even voorbij het dorp, in de richting
van Stokrooi. bereiken we Herkenrode.
Herkenrode was eens een Cisterciënse-
rinnenabdij en werd gesticht omstreeks
1200. De abdij was tevens begraafplaats
van de graven van Loon en speelde in
vroegere eeuwen een belangrijke rol. Van
de oude abdij zijn nog enkele interes
sante gedeelten overgeblevenzo b. v.
de monumentale ingangspoort uit de 16e
eeuw, welke men bereikt door een heer
lijke dubbele dreef van lindebomen
iinks ligt de hoeve met overwelfde stal
len uit de 18e eeuween ontzaglijk
tiendescbuur uit 1657 die tijdens de Fran
se overheersing magasin de laines
was.
Rechts staat de sacristie van de ver
dwenen kerk. het gastenhuis, een gebouw
met schone puntgevel en een oude ke'.
der uit de 13e eeuw.
Een groot gebouw uir de 18e eeuw werd
verbouwd tot een merkwaardig kasteel
In ieder geval een prachtig geheel, dat
wij aan onze zomergasten warm kunnen
aanbevelen, vooral dat er daar buiten
nog heel wat merkwaardigheden te be
zoeken vallen in dit gewest.
En ten slotte hebben we dan nog st
Truiden. Reeds vroeger spraken we over
dit schilderachtige stadje van Zuid-Lim
burg. ter gelegenheid van zijn bloeiende
boomgaarden Vandaag gaat het over de
St Trudo-abdij. Zij werd gesticht door
de geloofsprediker de H.. Trudo, die in
deze streek werd geboren omstreeks 628
en wiens leven verteld wordt in de Vita
Trudonis. Rond het klooster dat de hei
lige gesticht had op een plaatsje, geheten
Zerkingen. verrees langzamerhand de
stad St Truiden.
De abdij van Benedictijnen, door St
Trudo opgericht, was voorspoedig en reeds
beroemd rond 840 de Noormannen ver
woestten ze omstreeks 940. Zij had na
tuurlijk in de loop der tijden een wissel
vallige geschiedenistijden van bloei en
tijden van verval. In 1794 moeten de abt
en de kloosterlingen vluchten en de abdij
wordt militair hospitaal.
Schone gedeelten er van zijn overge
bleven, die we niet met al hun bouw
kundige bijzonderheden kunnen beschrij
ven. Daarom in 't kort het volgende: de
abdijtoren staat nog altijd fier over de
stad te waken, de huidige Seminariekerk
is niet oud. maar werd in de 19e eeuw
opgericht op de plaats van de vroegere
abdijkerk Verder is er nog de monu
mentale ingang der oude abdij, het abts
kwartier in Lodewijk XVI-stijl, de Kei-
zerszaal (16e eeuw), de crypte (een lange
onderaardse gang, vroegere begraafplaats
der monniken), de voormalige abtsmolen
en de ruïne van een oude portiek in Re
naissance, een hoekje dat ontelbare malen
door schilders op het doek werd ge
bracht.
Kortom, een uiterst interessant gebou
wencomplex, waar de toerist veel genot
zal beleven.
VIATOR.
Luisteraars, wij gaan thans een aller
aardigst gezelschapspel voor twintig per
sonen uitzenden...
NOG STRAFFER
Twee doelverdedigers waren aan 't op
snijden over de harde schoten die ze
tijdens hun loopbaan te houden kregen
Keeper A luistert geduldig en zegt dan
Ik moest eens een strafschop hou
den de bal kwam als een schicht naar
me toe en...
En sleurde je mee in 't net, wil je
zeggen, onderbrak keeper B.
Niet alleen in, maar door het net
en ik moest twee kaartjes entrée-geld
beulen om weer op 't voetbalveld te
mogen...
LEEUWEN IN NOORD-AFRIKA
Drie leeuwen ontmoetten mekaar tij
dens het gevecht om El-Alamein.
Gisteren een goede dag gehad, zei
de eerste. Ik kwam een Engelsman te
gen die was gevuld met eggs and bacon
en whisky...
Mi) ging het nogal, zei de tweede,
ik peuzelde een Duitser op, maar ik werd
bijna misselijk van het surrogaat en de
vitaminen.
Dan hebt ge beiden geluk gehad,
zei de derde, want ik sprong achter een
Italiaan, maar die liep zo hard, dat ik
geen schijn van kans kreeg...
DE EZEL
Boer Wortel kwam met ezel en kar van
de rnarkt. Tegen de avond werd de ezel
moe en hoe Wortel ook vloekte e*
schreeuwde en sloeg, de ezel stond e«
bleef staan. Wortel greep naar het laatste
middel... het voorbeeld. Hij spande de
ezel uit. zette hem boven op de kar en
ging zelf aan 't trekken.
Het werd donker. Wortel trók steeds
verder en het zweet gutste langs zij»
voorhoofd Juist toen hij het wilde op
geven klonk het
HaltRijkswachtWel. ge rijdt
zonder licht
r* Heb ik niks mee te maken, sprak
Wortel kwaad, vraag maar uitleg aan
de voerman, die zit daarboven.
DE BEGINNELING
Jantje is met vakantie bij zijn tante
Zekere dag wil zijn kozijn hem leren
vissen. Ze trekken naar de rivier en daar
steekt het kozijntje handig de lijnen in
mekaar en zwiert de dobber in het water
Ze zitten al een heel poosje als Jantje
vraagt
Zeg kozijn, wat kost zo'n ding dat
op 't water drijft
De dobber wilt ge zeggen Wel dif
kost 3 fr
Goed, antwoordt Jantje, dan za'
er straks een terugbetalen want de mU**
is onder water gegaan.
Aankondigingen in beeld-
Tien minuutjes voor de huisvrau»
