Een nieuw schooljaar begint
Fronosriekliefhebbers
DE POLITIEKE TOESTAND
ONAFHANKELIJK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
VOOR HET AAPONDISSEMENT YPER
2e JAARGANG Nr 39
PRIJS 2 Fr
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1949
VERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDAGS
VERJAARDAG VAN DE
BEVRIJDING DER STAD
OLONIALE LOTERIJ
Vergeet niet
100 fr. voor de wekelijkse prijs
2.000 fr. vcor het eindklassement
KONINGIN - ASTRID - HULDE TE IEPER
i
T YPERSCH NIEUWS
BtüTl'LTï EN REDACTIE: 34. BOTERSTRAAT. YPER
Tfl m Postcbeckrek.461.73 (L. DL'MORTIER)
ABONNEMENTSPRIJS
EEN JAAR: 100 FR.
September, eerste herfstmaand
w^ar de bladeren goud-geie tinten
Krijgen, waar het rijpend fruit in au
zija glorié hangt te pronken, doen
ook ae maand waar ae scholen op
nieuw hun poorten openen, om het
jonge voikje te ontvangen dat er zijn
Kennis moet opdoen en verscherpen.
Een mooie zomer gaat langzaam
heen, prachtige verlofdagen voor de
kinderen, die naar hartelust hebben
Kunnen ravotten en genieten. Voor
nt n wordt een periode van zorgeloze
vrijneia afgeslotenmorgen gaan ze
w.cr naar school, terug naar de ge
ordende vrijheid, waar van hen
mensenin de ware zin van het
woord, moeten gemaakt worden.
De school heeft er totnogtoe kalm
en verlaten gestaan, onwennig door
de stilte die er heerste. Wel heeft
men er het geluid van schrobbende
borsteis en van emmers gehoord,
doch dat was het nu eenmaal niet.
Het hart ontbrak er, het kloppende
na. i van zoveel rumoerige en bezige
ki.-.oeren. Morgen zal die school op
nieuw de nijverige bijenkorf zijn,
waar vlijtig gewerkt wordt, ge
vijld en geschaafd om er de ruwe
kanten af te krijgen, die een school-
veriof er meestal achterlaat.
Nog wat onwennig in hun verse
ideren zullen die honderden kin
deren door de grote poort verdwij
nen. benieüwd er hun talrijke vrien
den en vriendinnetjes terug te vin
den, en aan hen hun vacantiebele-
\t nissen in geuren en kleuren te
v rtellën, nog Vat weemoedig door
al hetgeen voorbij is, doch toch ver
heugd het zo vertrouwde kader te
ruggevonden te hebben.
De eerste dagen zullen dan op
nieuw verlopen met het zelfde jachtig
gedoe van de aanvang van alle an
dere schooljaren het in orde bren
gen van schoolgerief, van boeken,
het verdelen der plaatsen^ en wan
neer al die drukte zal voorbij zijn,
zullen de meesten reeds de gewenste
plooi teruggevonden hebben, zullen
ze de schooitucht niet meer zo dwin
gend aanvoelen, maar opgaan in het
leven van iedere dag. Van dan voort,
zal er weer eens goed werk kunnen
geleverd worden.
En hier willen we het over hebben,
over het werk, dat van de school
verwacht wordt. Want wat verwach
ten de ouders van de school, wan
neer ze er hun kinderen aan toever
trouwen De schoolplicht te buiten
gelaten, die hen er toe aanzet hun
kinderen naar school te sturen, heb
ben allen toch de gewettigde hoop
dat de school hun kind in staat zal
steiien later in het leven zijn brood
te verdienen. In de lagere school
iroet daarvan de basis gelegd wor
den, het meer gevorderd onderwijs
zai de kinderen daarin vervolmaken.
herten is er mee akkoord dat
tnc r aan een zesjarig kind geen be
roep moet aanleren. Zijn geestelijke
vermogens zijn daarvoor niet ver
genoeg ontwikkeld eerst dient het
een algemene vorming te krijgen,
die het in staat zal stellen zich me'
•neer gemak toe te leggen op de stu
die van het een of ander vak of be
roep.
Onder die algemene ontwikkeling
Verstaan we dande grondige stu
die van zijn moedertaal, rekenkunde,
natuurkunde, geschiedenis en aard
rijkskunde. alsmede de eerste begin-
se.en van een tweede'taal.
Deze studie op zichzelf zou geen
c "oge aaneenschakeling mogen wor
den van feiten en getallen, die het
kind van natuur uit een afschuw er
voor geeft, wat later wel eens na-
delige gevolgen voor zijn verdere
ontwikkeling kan hebben.
Nemen we bijvoorbeeld nu ge
schiedenis. Liever dan die kleine
hoofdjes vol te proppen met jaartal
en en bepalingen, kan het zó aan
boord gelegd worden dat de kinde
ren naar dit lesuur hunkeren omdat
ze er iets zulten vernemen over vroe
gste geoeurtenissen. Geen weeK gaat
voorbij of er kan aan een of ander
slaand feit herinnerd worden, zon
der daarom de algemene leiddraad
uit het oog te verliezen.
Ook onze huidige dagen zuilen
eens in de geschiedenis vermeld wor
den. Meent ge dan dat men deze pe
riode zal in herinnering brengen
door een droge opsomming van ver
dragen en conferenties van de laat
ste wereldoorlog Nee, helemaal
nietMaar spreek de jongens dan
van de moed van zovelen, die ia
moeilijke omstandigheden trouw ble
ven aan een ideaal, aan het gegeven
woord, die hun leven offerden voor
het land aan de geest van eensge
zindheid die ten koste van de bezet
ter het moraal onaangetast hield,
want dit zal hen dan een trouw
beeld geven van wat die oorlog wer
kelijk was. Het zal hen niet alleen
als een herinnering bijblijven, doch
in gelijkaardige omstandigheden
eveneens als voorbeeld kunnen die
nen. En dit schijnt ons wel de rol te
zijn die de geschiedenis zou moeten
vervullen, t. t. z. voorbeelden te bren
gen van vroegere gebeurtenissen om
ze op de tegenwoordige in toepas
sing te brengen.
Voor natuurkunde gaan wij de
vrije natuur in, de planten bezien
en bestuderen waar ze groeien, de
dieren in de omgeving waarin ze le
ven. Want hoe degelijk de les ook
moge gegeven worden, niets gaat bo
ven een visueel geheugen, dat de
bijzonderheden dadelijk in herinne
ring weet te brengen. Dit om te be
wijzen dat dezè eerste vorming meer
langs de practische zijde zou moeten
opgevat worden, dan heden wel
het geval is.
Laat de kinderen zaken leren
waarmee ze werkelijk eens in aan
raking zullen komen, zaken
die ze op hun weg zullen ontmoeten
wanneer ze eens op eigen benen in
het leven zullen staan. Al goed en
wel van de verstandelijke verrrio-
gens te ontwikkelen .door gecompli
ceerde vakken, door de zogenaamde
hersengymnastiekons inziens zijn
er dan evenveel vakken met meer
practisch nut, die daarvoor in aan
merking kunnen komen en die dan
ten minste iets zullen blijven bij
dragen voor het verder leven. Want
wat baat het dat men het een of an
der vak grondig heeft moeten instu
deren, wanneer het in het practisch
leven nooit van dienste is? Eenmaal
de school verlaten is het na enkele
tijd toch helemaal vervaagd en we
zouden er haast bijvoegen gelukkig
ook
Het gaat ook niet op dat zij. die
eens de burgers moeten worden van
een vrij land niet onderwezen wer
den over de plichten die ze te ver
vullen hebben, over de vrijheden die
ze kunnen laten gelden. Staatsbur
gerlijke opvoeding voorziet welis
waar daarin, maar o. i. wordt er niet
genoeg tot de ziel zelf van de zaak
doorgedrongen. Hoofdzaak is. er be
wuste burgers van te maken, die we
ten wat ze doen en die het doen om
dat ze overtuigd zijn dat het goed
:s voor henzelf en voor hun mede
mensen.
Xu het wegverkeer immer inten
ser wordt, zou het ook niet misstaan
aaa de kinderen de eerste beginselen
J van de wegcode in te prenten. Want
wat baat het hen dat ze in een ge-
ordende rang tot aan de hoek van
de straat geleid worden, als ze daar
als een opgeschrikte bijenzwerm
uiteenvliegen en soms hun dcod te
gemoet lopen Wat baat hen dan
alle tucht en opgehoopte wijsheid,
als ze, eens aan hun lot overgelaten,
alle notie van richting en tijd ver
liezen. wat soms al te noodlottig
blijkt
Wanneer een vakman met zijn
(Vervolg onderaan volg. Kolom)
STAD IEPEB
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1949
FEESTPROGRAMMA
Om 10 u.Plechtige Dienst in de
St Maartenskathedraal ter nage
dachtenis der Poolse soldaten, de
leden van de Weerstand en de
medeburgers gevallen tijdens de
bevrijding der Stad.
Om 20 u. Optocht, begeleid door
de Harmonie van de Nationale
Oudstrijdersbond. waartoe alle oud-
strijdersmaatschappijen en andere
maatschappijen der Stad. met vlag
worden uitgenodigd.
VERTREK Grote Markt ter her-
berg De Drie Keningenbloe
menhulde aan het monument der
Yperse gesneuvelden. Veemarkt.
Slachthuisstr.. Polenlaan. Diksmui-
destr.. Grote Markt. Stadhuis, bloe
menhulde aan de Poolse herden
kingsplaat. Meenenstraat. Meenen-
poort. bloemenhulde aan het Engels
monument. Grote Markt. Rijselstr.,
Mergheiynckstr., D'Hondtstr.. La-
pierezaal.
Om 21 u. Bevrijdingsbal in de
Lapierezaal. ingericht door het Ge
heim Leger, schuiloord Yper.
De bevolking wordt vriendelijk
verzocht te bevlaggen.
Op Zondag 4 en Dinsdag 6 Sep
tember verkoop in de stad van een
Poolse gedenkkaart tegen 5 fr. het
stuk.
Yper. de 22 Oogst 1949.
De Secretaris,
A. Versailles.
iHIJHHIIHII
De Burgemeester.
J. Vandergliote.
De grote winners van de 12e schijf 1949
getrokken op 20 Augustus te Euprn
De lfëèl gebleven biljetten zijn ditmaal
aan du eer geweest zij wonnen het super-
grooi lot van twee en een half mlllloen.
net lot van éen mlllloen, de twee loten van
500.000 fr.. twee loten van 250.000 fr., vlei
loten van 100.000 fr.. vier loten van 50.000
fr.. en vijf loten van 20.000 fr.
De biljetten verdeeld ln tienden hebben
gewonnen een lot van 250.000 fr.. acht
loten van 100.000 fr.. acht loten van 50.000
tr., en tien loten van 20.000 fr.
De winners schljnei: weinig gehaast om
hun lot te innen misschien zijn ze nog
ln verlof Tot op heden werden enkel ge
ïnd het lot van één mlllloen, een van
250.000. een van 100.000. twee van 50.000.
zes van 25.000 en drie van 20.000 fr.
Bijzonderheden tot op heden bekend
belangrijke loten werden verkocht of ge
wonnen te Brussel. Posses. Halle. Hoel.
Luik, Marbalx, Mechelen, Rekem, St An
telinks.
Onder de winners treft men aaneen
gepenslonneerde van de Staat, een in
dustrieel, bedienden, een colporteur, werk
lieden, een advokaat, meerdere potjes waar
onder een van gevangenisbewakers, een
spoorwegbediende, twee bejaarde dames,
enz... enz... enz...
OPGEPASTvolgende trekking op
10 September te Verviers.
tijd wil meegaan, dan mag hij zich
niet blijven biind staren op een nieu
we uitvinding, maar dan moet hij
ook ailes doen wat in zijn vermogen
ligt om het nieuwe onder de knie te
krijgen en zo vlug mogelijk in toe
passing te brengen. En iedereen zal
dit slechts normaal vinden. Ook op
schoolgebied moet men niet bij het
oude blijven n euwere tijden ver
gen nieuwere zeden en de aanpas
sing moet hier ook zo vlug mogelijk
en haast ongemerkt geschieden. Het
onderwijs mag niet ieder jaar een
herhaling werden van wat 25 jaar
geleden werd geleerd. De evolutie
die samengaat met die 25 jaar. moet
cok in het onderwijs tot uiting ko
men, wil men er verder de vruch
ten van blijven plukken. Want over
al en in alles stelt men hetzelfde
feit vastwie zich aan zijn tijd niet
kan aanpassen, wordt schokschoude
rend voorbijgegaan en ziet zich over
al cp de achtergrond geplaatst.
In het onderwijsprogramma is de
lestste jaren een gelukkige kente
ring gekomen, in die zin, dat men
ingezien heeft dat het niet opging
de kinderen 's avonds tot laat in de
nacht met allerhande huiswerk te
overladen, wat aan hun gezondheid
meer nadeel berokkende, dan dat ze
er geestelijk mee vooruitgingen. Dit
was reeds een flinke stap in de goede
richting er moet evenwel nog ver
der cp die weg doorgegaan worden,
totdat men tot het practisch onder
wijs zal gekomen zijn.
Neem! vanuf tie t week deel aan onze kosteloze pr ,r.sl:ekwed-
slrijdzo behoudt U al uw kansen vcor de e.ndrangschikking.
Ie deelnciuingsbuHetijn, alsmede reglement op de sporffcladzijde.
De heren Dehcm (links) en Quaghebeur, na het neerleggen der bloemen,
tijdens de minuut stilte vóór het gedenkteken.
Zondag 11. ter herdenking van de 14e
verjaardag van het afsterven van onze
geliefde verstin Astrid. had een korte,
doch ontroerende plechtigheid plaats aan
het gedenkteken in het Astridpark.
De afgevaardigden en leden van de
groeperingen aangesloten bij het Ver
standhoudingscomité van Oudstrijders en
Gelijkgestelden vergaderden omstreeks
11.30 uur aan hun lokaal. Kiekenmarkt.
Van daar uit. met vlaggen op kop. ging
het in stoet naar het Astridpark. waar de
heren Dehem. Muiier en Robyn, schepe- t
nen der stad. hen opwachtten. 'j
Blcemen werden neergelegd door de h
Dehem namens het stadsbetuur, en door
de h. Maurice Quaghebeur. voorzitter van
de Vuurkruisen en ondervoorzitter van
het Verstandhoudingscomité, namens de
Oudstrijders en Gelijkgestelden.
Vervolgens hielden de deelnemers één
minuut ingetogen stilte, in aandenken aan I
onze betreurde koningin.
C VER het algemeen een kalme verlofatmosfeer
de gewone persstrijd in de politieke bladen van
de 25 'c vermindering op de rechtstreekse belas
tingen zou er niets in huis komen het «plura
lisme» een nieuwe politieke term. lf
Zoals we het reeds in onze vorige bij
drage hebben meegedee.d Kamer en Se
naat zijn met verlof tot eind Oktober, be
gin November Verlof betekent uiter
lijk alvastrust Over het algemeen
heerst er dan ook op het politieke binnen-,
landse front kalmte Enkele politie
kers bereiden in stilte hun documentatie
en werkplan voor. om in November met
krachtofwel een nieuw offensief, ofwel
een sterk defensief te kunnen leiden.
Begrijpbaar gaat de politieke pers ver
der met het inlichten en vormen van hun
lezersover het algemeen zijn het enkele
punten uit het regeringsprogramma, die
nader belicht, verdedigd of aangevallen
worden, alnaargelang de politieke strek
king van het blad De jongste dagen, met
het oog op het heropenen der scholen,
stond het schoolvraagstuk in de branding
der dagbladpersOok het radio-pro
bleem wordt op een bijzondere wijze be
handeld. DE STANDAARDschrijft
daarover o m.«Wij zijn evenwel niet
de enigen om een hervorming van het
radiowezen in België te eisen. Dhr. Motz.
voorzitter van de liberale partij, heeft
reeds verscheidene malen uiting gegeven
aan zijn ongenoegen dat de radiouitzen
dingen in België tot Staatszaak gemaakt
werden. In de C- V. P- zelf wordt reeds
lang gewerkt aan een nieuw radio-sta
tuut. Mogen wij van deze regeringscoalitie
een oplossing verwachten We weten het
niet. maar ondertussen werd er te Brus
sel een Nationaal Parlement voor de
Radiogevormd, dat eveneens het radio
probleem tot een andere dan etatische
oplossing wil brengen. Moge een en ander
de openbare mening in beweging bren
gen. Ui: de laatste aangehaalde zin is
het duidelijkde pers zal de nodige at
mosfeer scheppen, om bepaalde doelein
den van een cf andere pclitieke partij,
voor te bereiden of te bekampen.
DE NIEUWE GIDSkatholiek dag
blad in dienst van de C. V. P.. publiceer
de Dinsdag op de eerste pagina een sen
sationeel artikel over de 25 vermin
dering. die door de liberalen op de recht
streekse belastingen, waren beloofd. In
dit artikel lezen we o. m. bet volgende
Dhr Michel Devèze. gewezen liberaal
volksvertegenwoordiger en zoon van een
illustere vader heeft in een artikel, ver
schenen in LA NOUVELLE GAZETTE
de redenen uiteengezet waarom de ver
mindering van 25 op de rechtstreekse b.
belastingen voor een andere maal zal zijn.
Dhr. Devèze schrijft: «Wat de ontlas-|fc
ting van 25 op de rechtstreekse be
lastingen, die door ons werd aanbevolen
(Begrijpt men? Er is geen spraak meerjr
van een verbintenis of een belofte, maar
van een «aanbeveling» N.v.d.R.) onmo- n t
gelijk maakt, is het nieuwe tekort van y
4 5 milliard». Ziezo, daarmee weet men.ti
het. Op het ogenblik dat de liberalen hun
plechtige kiesbelofte aflegden, wisten zijl
natuurlijk niet, dat sinds maanden erj
geen accoord bestond in de schoot van
de regering over het al dan niet afschafJ
fen van subsidies en compensatiebons. Zij
hebben ter goeder trouw geloofd, dat erl
geen deficit was. En als er nu een is danjr
is dit deficit een erfenis van dhr. Eys-f
kens. Quod erat demonstrandum. Maar
wij denken eraan. Hoeveel bedroeg het.j
deficit dat dhr Eyskens geërfd heeft van
de socialistische - liberale - communistische' *1
regering in 1947 Tot daar «DE NIEU-Sfc
W E GIDS van wie ook de nota van de
redactie afkomstig is.
Langs de andere zijde kendigen de lib?-1
ra*en aan dat een verlaging zou toege
staan worden van 16 Vc op de rechtstreek-
se belastingen. Dit voorstel, dat in de
kabinetsraad van Vrijdag moet bespro
ken worden, zou er op neerkomen dat
men de afhoudingen aan de bron gedu
rende drie a vier weken zou stop zetten,
om de gelegenheid te laten nieuwe bare-/®
ma s in gereedheid te brengen.
Het is duidelijk pas zijn de katholie-ff
ken met de liberalen samen voor eenfj
nieuwe regering van wal gestoken, off
zie... er is reeds strijd in het regerings-J
straatje, strijd, die natuurlijk, na hetj]
parlementair verlof zal aangroeien en JT
bij het stellen van een parlementaire op-,
lossing voor de koningskwestie, wellicl.tr
de val van de huidige regering tot geve la"-
zal hebben. We zegden het reeds van inn
den beginne... we hebben thans eenfj
voorlopigeregering, die de hangende! J
problemen van dringende aard moet op-JK
lossen, maar met... verlof is! H
Maandagmorgen werd te Leuven de 31eH
Vlaamse Sociale Week geopend in aan»
wezigheid van meer dan 600 afgevaar-fl
digden. militanten en verantwoordelijkenMl
uit de Christelijke Arbeidersbeweging. Dal]
(zie vervolg volg. blz )I1
